Ε Ρ Η Μ Ε Σ Χ Ω Ρ Ε Σ
ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2000
ΤΟΥΡΚΙΑ - ΙΝΔΙΑ - ΓΟΥΙΝΕΑ - ΡΩΜΗ - ΤΣΕΤΣΕΝΙΑ - ΗΠΑ (1, 2) - ΙΑΠΩΝΙΑ - ΟΥΚΡΑΝΙΑ - ΒΡΑΖΙΛΙΑ - ΚΙΝΑ - ΣΙΕΡΑ ΛΕΟΝΕ - ΙΣΠΑΝΙΑ/ΓΟΥΑΤΕΜΑΛΑ - ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ - ΒΡΕΤΑΝΙΑ - ΑΛΒΑΝΙΑ - ΑΛΓΕΡΙΑ
ΤΟΥΡΚΙΑ. Την ανησυχία της για τις συνθήκες κράτησης των εγκλείστων στις φυλακές της χώρας εκφράζει σε πρόσφατο διάβημά της προς την κυβέρνηση της Τουρκίας η Διεθνής Αμνηστία. Η ανθρωπιστική οργάνωση υπογραμμίζει ότι η παρατεταμένη απομόνωση, στην οποία υποβάλλονται πάμπολλοι πολιτικοί κυρίως κρατούμενοι, αφενός ευθύνεται για σοβαρές βλάβες της υγείας τους, αφετέρου διευκολύνει τους δεσμώτες τους να τους κακομεταχειρίζονται ή να τους υποβάλλουν σε συστηματικά βασανιστήρια. Η ανθρωπιστική οργάνωση διατυπώνει ακόμη το φόβο ότι το σύστημα της απομόνωσης θα επεκταθεί στις νέες φυλακές, τις λεγόμενες τύπου
F, οι οποίες κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή για να στεγάσουν τους "παραπανίσιους" κρατούμενους των σημερινών φυλακών (ΔΑ 28/11).
ΙΝΔΙΑ. Τον αποτροπιασμό της εκφράζει η Διεθνής Αμνηστία για την άγρια δολοφονία του Τ. Πουροσοτάμ στο Χιντεραμπάντ του Αντρα Πραντές. Ο Τ. Πουροσατάμ, γραμματέας της Επιτροπής Πολιτικών Δικαιωμάτων του Αντρα Πραντές, δέχθηκε επίθεση από ομάδα αγνώστων οπλισμένων με μαχαίρια το πρωί της 23ης Νοεμβρίου, την ώρα που πήγαινε σε μαγαζί της γειτονιάς του να ψωνίσει σαπούνι. Αυτόπτες μάρτυρες αφηγούνται ότι οι δολοφόνοι τον μαχαίρωσαν στο λαιμό προκαλώντας τον ακαριαίο θάνατό του. Υπενθυμίζεται ότι ο Πουροσατάμ δεχόταν από καιρό απειλές, ενώ τον Μάιο του 1997 είχε δεχθεί επίθεση έξω από το αστυνομικό τμήμα του Μαχαμπουμπναγκάρ από αγνώστους που κατά τη γνώμη του ήταν αστυνομικοί με πολιτικά (ΔΑ 23/11).
ΓΟΥΙΝΕΑ. Στη δεύτερη επέτειο της σύλληψης του Αλφά Κοντέ, Προέδρου του Συναγερμού του Λαού της Γουινέας
(RPG), και ορισμένων οπαδών του στις 15 Δεκεμβρίου 1998, η Διεθνής Αμνηστία έδωσε στη δημοσιότητα έκθεση που περιέχει στοιχεία για τις σαφείς παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων που σημειώθηκαν στη δίκη η οποία οδήγησε στην καταδίκη του Κοντέ και δέκα συνεργατών του. Σύμφωνα με την έκθεση της ανθρωπιστικής οργάνωσης, οι καταδικασθέντες, οι οποίοι βρίσκονται ακόμη στη φυλακή, είναι πολιτικοί κρατούμενοι και τιμωρήθηκαν απλώς και μόνο για τις πεποιθήσεις τους, καθώς δεν υπήρξε καμία απόδειξη ότι είχαν σκοπό να καταφύγουν σε βίαιες πράξεις κατά του καθεστώτος (ΔΑ 12/12).
ΡΩΜΗ/ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ. Η Διεθνής Αμνηστία καλεί όλα τα κράτη που δεν έχουν ακόμη προσυπογράψει τη Συνθήκη της Ρώμης για την ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να σπεύσουν να την αποδεχθούν έως τις 31 Δεκεμβρίου, ημερομηνία κατά την οποία λήγει η προθεσμία για την υπογραφή του σχετικού κειμένου. Χιλιάδες μη κυβερνητικές οργανώσεις σε όλο τον κόσμο, η Διεθνής Αμνηστία, αλλά και η πλειονότητα των κρατών, θεωρούν ότι η υιοθέτηση της Συνθήκης της Ρώμης, δηλαδή η δημιουργία ενός διεθνούς δικαστηρίου το οποίο θα εξετάζει υποθέσεις εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας, συνιστά ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στον τομέα του διεθνούς δικαίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι έως την 1η Δεκεμβρίου 2000, τη Συνθήκη είχαν υπογράψει 117 από τα 189 κράτη-μέλη του ΟΗΕ (ΔΑ 11/12).
ΤΣΕΤΣΕΝΙΑ. Εξι ακριβώς χρόνια μετά την αρχή του πρώτου πολέμου στην Τσετσενία, η Διεθνής Αμνηστία καλεί τη διεθνή κοινότητα να ασκήσει πιέσεις στη Ρωσία και να την αναγκάσει να οδηγήσει επιτέλους στο δικαστήριο τα άτομα που κατηγορούνται για παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η ανθρωπιστική οργάνωση εκφράζει το φόβο ότι ατιμωρισία περιμένει και τους ενόχους για παραβιάσεις που σημειώθηκαν και κατά τον τρέχοντα πόλεμο που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1999. Κι αυτό γιατί καμιά από τις 517 καταγραμμένες περιπτώσεις εγκληματικών ενεργειών από Ρώσους στρατιώτες και τις 20 από πολίτες δεν φαίνεται να έχει ακόμη οδηγηθεί στη δικαιοσύνη (ΔΑ 11/12).
ΗΠΑ. Την απόφαση του Μπιλ Κλίντον να αναβάλει την πρώτη ομοσπονδιακή εκτέλεση από το 1963 καταγγέλλει η Διεθνής Αμνηστία, υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για πράξη που επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά το θρίαμβο της πολιτικής επί της υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οπως είναι προφανές, η ανθρωπιστική οργάνωση καλωσορίζει την απόφαση του Αμερικανού Προέδρου να μην εκτελεστεί ο Χουάν Ραούλ Γκάρσα στις 12 Δεκεμβρίου, αλλά επισημαίνει ότι, με τη στάση του αυτή, ο απερχόμενος Πρόεδρος αποδεικνύει ότι ήταν υποκριτική η υποτιθέμενη στράτευσή του υπέρ των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Αναβάλλοντας την πρώτη αυτή εκτέλεση σε ομοσπονδιακό επίπεδο για τον Ιούνιο του 2001, ο Μπιλ Κλίντον ουσιαστικά νίπτει τας χείρας του και κληροδοτεί στο διάδοχό του ένα πρόβλημα που δεν θέλησε να λύσει ο ίδιος (ΔΑ 8/12).
ΙΑΠΩΝΙΑ. Σοβαρές παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων διαπίστωσε αποστολή της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ιαπωνία, τα μέλη της οποίας ήρθαν σε επαφή με κυβερνητικά στελέχη, πολιτικούς όλου του φάσματος, συνδικαλιστές, δικηγόρους και θύματα. Σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε μετά την επίσκεψή της στην Ιαπωνία η ανθρωπιστική οργάνωση, τα κύρια προβλήματα που εντοπίστηκαν είναι τα εξής: Στη χώρα υπάρχουν 100 μελλοθάνατοι, 52 από τους οποίους κινδυνεύουν να εκτελεστούν από στιγμή σε
στιγμή. Απόλυτη μυστικότητα καλύπτει τις συνθήκες κράτησης υπόπτων και καταδικασμένων και υπάρχουν πληροφορίες για χρήση μεθόδων βασανισμού. Εκτός αυτού, η ιαπωνική νομοθεσία επιτρέπει την ανάκριση των υπόπτων επί 23 ημέρες, διάστημα κατά το οποίο τους απαγορεύει να έλθουν σε επαφή με δικηγόρο ή την οικογένειά τους. Το ίδιο σύστημα ισχύει και για τους ανηλίκους (ΔΑ 8/12).
ΟΥΚΡΑΝΙΑ. Το οριστικό κλείσιμο του μοιραίου πυρηνικού αντιδραστήρα στο Τσερνομπίλ είναι ένα σημαντικό γεγονός, αλλά πρέπει να συνοδευτεί από το κλείσιμο των 13 άλλων παρόμοιων αντιδραστήρων (τύπου RBMK) που παραμένουν σε λειτουργία στη Ρωσία και τη Λιθουανία. Ο κίνδυνος ενός νέου δυστυχήματος είναι πάντα παρών για την Ευρώπη, από αυτούς αλλά και τους άλλους 200 αντιδραστήρες που βρίσκονται διασπαρμένοι σε διάφορες χώρες. Η τεχνολογία αυτών των αντιδραστήρων διαφέρει ελάχιστα στον τομέα της ασφάλειας από το ρωσικό RBMΚ. Το κλείσιμο του Τσερνομπίλ βασίζεται στο μνημόνιο μεταξύ της ουκρανικής κυβέρνησης και της ομάδας G-7, το οποίο προβλέπει οικονομική ενίσχυση στη χώρα για την αποπεράτωση δύο νέων πυρηνικών εργοστασίων. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα ενέκρινε ήδη το σχετικό δάνειο και έτσι η Ουκρανία που εξακολουθεί να πληρώνει την πυρηνική καταστροφή με θύματα (380.000 παιδιά με λευχαιμία, θυροειδή και αναιμία), θα στηριχτεί και πάλι στην πυρηνική ενέργεια για την ηλεκτροδότησή της. (GP, 14/12).
ΒΡΑΖΙΛΙΑ. Απαιτείται μια νέα έρευνα για την επιχείρηση της στρατιωτικής αστυνομίας κατά τις 22 Απριλίου 2000 εναντίον ιθαγενών και μαύρων ακτιβιστών, οι οποίοι διαδήλωναν κατά του επίσημου εορτασμού για τα 500 χρόνια της Βραζιλίας. Τουλάχιστον 22 διαδηλωτές είχαν τραυματιστεί και 140 συνελήφθησαν, όταν η αστυνομία επιτέθηκε στην ειρηνική διαδήλωση, κάνοντας χρήση δακρυγόνων, ελαστικών σφαιρών και κλομπ. Μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει καθόλου η δικαστική διερεύνηση του θέματος, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές αξιόπιστες μαρτυρίες και φωτογραφική τεκμηρίωση για την απρόκλητη και αδικαιολόγητη αστυνομική βία. Οι αρχές, για να αποφύγουν τον καταλογισμό πολιτκών και ποινικών ευθυνών, επιχειρούν να εμφανίσουν τα θύματα της υπόθεσης ως υπαίτιους των συγκρούσεων. (ΔΑ, 18/12).
ΚΙΝΑ. Σε μια περίοδο που η Κίνα υποστηρίζει ότι σέβεται και προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενισχύει την καταστολή της ομάδας Φαλούν Γκονγκ και άλλων "αιρετικών" οργανώσεων. Υπάρχουν στοιχεία για 77 μέλη του Φαλούν Γκονγκ, οι οποίοι πέθαναν κατά τη διάρκεια της κράτησής τους υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες. Από τα θύματα 42 ήταν γυναίκες. Από τους 77, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, οι 12 "πήδηξαν" στο θάνατο, κατά τη μεταφορά τους, και 8 "έπεσαν" από κτίρια της αστυνομίας. Αλλοι 18 από τους σκοτωμένους έκαναν απεργία πείνας στα κρατητήρια και 7 πέθαναν κατά τη βίαιη σίτισή τους από τους δεσμοφύλακές τους. Οι αρχές βέβαια ισχυρίζονται ότι οι κρατούμενοι "αυτοκτόνησαν". (ΔΑ, 19/12).
ΣΙΕΡΑ ΛΕΟΝΕ. Το εμπόριο όπλων με αντάλλαγμα διαμάντια συνεχίζεται στη χώρα, με αποτέλεσμα να ενισχύονται με όπλα και πυρομαχικά οι εμπόλεμες πλευρές και να συνεχίζεται η αιματοχυσία στη χώρα. Για την υπόθεση αυτή δεν ευθύνονται μόνο οι κυβερνήσεις της Λιβερίας και της Μπουρκίνα Φάσο, οι οποίες έχουν άμεση σχέση με τη σύρραξη. Μεγαλύτερη ευθύνη έχουν οι πανίσχυρες κυβερνήσεις του Βελγίου, της Ελβετίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίες δεν προχωρούν σε μέτρα ελέγχου των εμπόρων όπλων και των εισαγωγέων ανεπεξέργαστων διαμαντιών. (ΔΑ, 20/12).
ΙΣΠΑΝΙΑ/ΓΟΥΑΤΕΜΑΛΑ. Το Εθνικό Ισπανικό Δικαστήριο κήρυξε την ισπανική δικαιοσύνη αναρμόδια για το αίτημα του Ιδρύματος Ριγκομπέρτα Μεντσού να διωχθούν ορισμένοι πρώην αξιωματούχοι της Γουατεμάλας, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στο διάστημα 1962-1996. Το Δικαστήριο βάσισε την απόφασή του στο ότι δεν υπάρχει τεκμηριωμένη απόδειξη για την απόρριψη της αίτησης από τα
δικαστήρια της Γουατεμάλας. Με αυτή την απόφαση το ισπανικό δικαστήριο έρχεται σε σύγκρουση με τις πρόσφατες αποφάσεις του για ανάλογες υποθέσεις που αφορούσαν τα δικτατορικά καθεστώτα της Χιλής και της Αργεντινής. Τους τελευταίους μήνες σημειώνονται πολλά κρούσματα επιθέσεων, ξυλοδαρμών και βιασμών εις βάρος μελών ανθρωπιστικών οργανώσεων που δρουν στη Γουατεμάλα και συνεργάζονται με το Ιδρυμα. (ΔΑ, 14/12).
ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ. Από τις 22 Δεκεμβρίου τέθηκε σε εφαρμογή το Πρωτόκολλο που συνοδεύει τη Σύμβαση για την Απάλειψη των Διακρίσεων σε βάρος των Γυναικών. Το Πρωτόκολλο εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και έχει ήδη υπογραφεί από 62 κράτη. Σύμφωνα με αυτό, μια γυναίκα που πιστεύει ότι τα δικαιώματά της έχουν παραβιαστεί στη χώρα της, μπορεί να καταφύγει στα Ηνωμένα Εθνη και να απευθυνθεί στην Επιτροπή για την Απάλειψη των Διακρίσεων σε βάρος των Γυναικών. Μοναδική προϋπόθεση είναι να έχει προηγουμένως εξαντλήσει τα θεσμικά μέσα που προσφέρονται στη χώρα της. Είναι προφανές ότι στην αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ έχουν τη δυνατότητα να καταφύγουν γυναίκες που προέρχονται από χώρα η οποία έχει επικυρώσει τόσο τη Σύμβαση όσο και το Πρωτόκολλο για την Απάλειψη των Διακρίσεων σε βάρος των Γυναικών (ΔΑ 22/12).
ΒΡΕΤΑΝΙΑ. Την ανησυχία της εκφράζει η Διεθνής Αμνηστία για την απόφαση της βρετανικής Υπηρεσίας Διώξεως (CPS) να μη διατάξει τελικά τη δίωξη των αστυνομικών που ευθύνονται για τη δολοφονία του άοπλου Χάρι Στάνλεϊ στις 22 Σεπτεμβρίου του 1999. Οπως υπενθυμίζει η ανθρωπιστική οργάνωση, ο Χ. Στάνλεϊ επέστρεφε στο σπίτι του κρατώντας μέσα σε τσάντα το πόδι ενός τραπεζιού, όταν μπήκε σε μια παμπ για ένα ποτό. Εκεί, κάποιος θεώρησε την προφορά του ιρλανδική, πίστεψε πως μεταφέρει όπλο και ειδοποίησε την αστυνομία. Σύμφωνα με μαρτυρίες, οι αστυνομικοί του φώναξαν από πίσω "Ψηλά τα χέρια!", εκείνος δεν κατάλαβε ότι το πρόσταγμα τον αφορούσε και γύρισε να δει τι συμβαίνει. Τότε δέχθηκε τις σφαίρες στο στήθος (ΔΑ 22/12).
ΑΛΒΑΝΙΑ. Με επιστολή της προς τον πρόεδρο της χώρας Μεϊντάνι, η Διεθνής Αμνηστία τονίζει ότι διαθέτει καταγγελίες για την κακομεταχείριση κρατουμένων οπαδών του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος μετά τις διαδηλώσεις του τελευταίου καιρού. Στα θύματα της αστυνομικής βίας ανήκει και ο Μπέσνικ Πάπα που συνελήφθη στις 29 Νοεμβρίου και οδηγήθηκε σε αστυνομικό τμήμα των Τιράνων όπου ξυλοκοπήθηκε άγρια από τα όργανα της τάξης. Κακοποιήσεις έχουν ακόμη σημειωθεί και σε βάρος ποινικών κρατουμένων. Η αστυνομική βία αποτελεί κατά την ανθρωπιστική οργάνωση μόνιμο πρόβλημα στη χώρα, καθώς παρόμοιες συνθήκες κακομεταχείρισης των κρατουμένων ίσχυαν και τον καιρό που βρισκόταν στην κυβέρνηση το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΑ 21/12).
ΑΛΓΕΡΙΑ. Η Διεθνής Αμνηστία καταγγέλλει με τον εντονότερο τρόπο τις πρόσφατες σφαγές στην Αλγερία, όπου μέσα σε μία εβδομάδα δολοφονήθηκαν εκατό πολίτες, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά. Τη νύχτα της 18ης Δεκεμβρίου, μια ομάδα οπλισμένων με μαχαίρια και τσεκούρια ανδρών εισέβαλε σε παραλιακό χωριό κοντά στο Τενές και έσφαξε 22 άνδρες, γυναίκες και μωρά, των οποίων στη συνέχεια αποκεφάλισε τα πτώματα. Δύο ημέρες νωρίτερα, δολοφονήθηκαν μέσα στους κοιτώνες τους την ώρα που κοιμούνταν 16 μαθητές μεταξύ 15 και 18 ετών και ο δάσκαλός τους. Και στις δύο περιπτώσεις, οι δολοφόνοι μπόρεσαν να εξαφανιστούν χωρίς να συλληφθεί κανείς από αυτούς, όπως συμβαίνει πάντοτε σε επιθέσεις αυτού του τύπου (ΔΑ 21/12).
ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ. Ερωτηματικά έχει προκαλέσει ο θάνατος επτά κρατούμενων γυναικών στις φυλακές της Καλιφόρνιας και η Διεθνής Αμνηστία ζητεί την άμεση διερεύνησή τους. Σε ανακοίνωσή της, η ανθρωπιστική οργάνωση υπενθυμίζει ότι από καιρό δέχεται διαμαρτυρίες για την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στις συγκεκριμένες φυλακές ως προς την ιατρική περίθαλψη των εγκλείστων γυναικών, όπου οι δεσμοφύλακες καλούνται συχνά να παραστήσουν τους νοσηλευτές. Οι επτά θάνατοι σημειώθηκαν μέσα σε ένα μήνα και υπάρχουν μαρτυρίες ότι η ιατρική βοήθεια παρασχέθηκε με μεγάλη καθυστέρηση σε ορισμένες από αυτές τις περιπτώσεις. Ειδικά στην περίπτωση της Πάμελα Κόφι, οι φρουροί αγνόησαν τις εκκλήσεις της άρρωστης για βοήθεια μία μόλις ώρα πριν από το θάνατό της (ΔΑ 21/12).
Η ΣΤΗΛΗ ΣΥΝΤΑΣΣΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ GREENPEACE.