That's Greek (basketball) to me

1.  /  2.

Τους περισσότερους από τους αμερικανούς παίκτες που φτάνουν στην Ελλάδα δεν τους χωρά ο τόπος

Οπου φύγει, φύγει

Είναι κοινό μυστικό ότι από τ' αστέρια του ΝΒΑ που καταλήγουν σε ελληνικές ομάδες ελάχιστοι στεριώνουν και αποφασίζουν να μείνουν δεύτερη σεζόν στη χώρα μας. Τα λεφτά που τους προσφέρονται εδώ μπορεί να είναι περισσότερα, αλλά η Ελλάδα δεν είναι γι' αυτούς τίποτα περισσότερο από ένα ενδιάμεσο βήμα για το στόχο τους: να επανέλθουν στις Ηνωμένες Πολιτείες ή να δοκιμάσουν την τύχη τους σε κάποια λιγότερο "εξωτική" ευρωπαϊκή χώρα, την Ιταλία ή την Ισπανία. Οποιος ενδιαφέρεται να πληροφορηθεί τους λόγους αυτής της κακής εντύπωσης, πρέπει ασφαλώς να ερευνήσει δηλώσεις και σκέψεις των αμερικανών παικτών μετά την επιστροφή στην πατρίδα τους, διότι όσο βρίσκονται εδώ είναι φυσικό να αυτολογοκρίνονται ακόμα και αυτοί οι τόσο αυθόρμητοι κατά τα άλλα επαγγελματίες.

Ο softie που έγινε στρίγγλος

Η περίπτωση του Εντ Στόουκς είναι ίσως η πιο χαρακτηριστική. Μετά από μια σύντομη καριέρα στον Πανιώνιο, ο Στόουκς επέστρεψε στο Μαϊάμι και βρέθηκε στα ντραφτ των Heat's. Η απομάκρυνσή του από το NBA πραγματοποιήθηκε υπό τις ευλογίες των Heat's, με την ελπίδα ότι θα "ωριμάσει" το παιχνίδι του. Και ο ίδιος αντιμετωπίζει αυτή την ελληνική εμπειρία ως "διαδικασία ωρίμανσης". Σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε στην τοπική Miami Herald πριν από ένα χρόνο (12 Ιουλίου 1994) ο Στόουκς περιγράφει την ελληνική εμπειρία του και δηλώνει αποφασισμένος να μην επιστρέψει ποτέ στην Ελλάδα.
Ο λόγος που επέτρεψαν οι ιθύνοντες των Heat's την απομάκρυνση του Στόουκς ήταν ότι επιδίωκαν να τον κάνουν "σκληρό" και πιο "επιθετικό". Οι αμερικάνοι φίλαθλοι τον υποδέχθηκαν με επιφύλαξη: "Ισως ο Στόουκς να έφαγε πολύ γύρο όσο έπαιζε στην Ελλάδα", έγραφε ένας αναγνώστης στην Miami Herald (24.7.94), και ζητούσε την αποπομπή του "softie". Το παρατσούκλι του "softie" συνόδευε τον παίκτη από την αρχή της καριέρας του. "Είναι μια γνώμη που σχηματίστηκε όταν ήμουν στο κολέγιο, αλλά δεν νομίζω ότι ισχύει", διαμαρτύρεται ο Στόουκς. Πάντως, και μετά την επιστροφή του, ο κόουτς των Heat's δεν διαπίστωσε ιδιαίτερη βελτίωση στον παίκτη. "Είμαι απογοητευμένος. Δεν ξέρω αν θα είναι αρκετά επιθετικός. Αυτό ήταν πάντοτε το στίγμα του", δηλώνει ο Κέβιν Λάφερι. Και η εφημερίδα συμπληρώνει: "Ο Στόουκς ήταν αρκετά επιθετικός, όταν έφτασε στην Αθήνα και είδε το διαμέρισμα που του είχαν κλείσει οι τσιγκούνηδες εργοδότες του". Ο ίδιος θυμάται: "Ηταν τρομερό, γεμάτο ναρκομανείς με σύριγγες. Τους είπα ότι δεν πρόκειται να μείνω, κι έτσι αναγκάστηκαν να μου βρουν καλύτερο διαμέρισμα."
Με δυο λόγια, ο Στόουκς περιγράφει την κατάσταση ως "διαφορετική" στην Ελλάδα. Τα μικρά ελληνικά αυτοκίνητα τον κάναν να νιώθει σαν οδηγός go-cart σε λούνα παρκ. Τον εντυπωσίασαν και οι παραλίες γυμνιστών. "Θα ήταν απαίσιο το θέαμα" παρεμβαίνει κάποιος απ' την παρέα, και ο Στόουκς συμφωνεί: "Οταν γδύνονται οι γέροι και οι γριές, τότε πράγματι το θέαμα είναι αηδιαστικό". Προσθέτει όμως διπλωματικά: "Είναι πολύ ανοιχτοί άνθρωποι".
Ειδικά όμως στο χώρο του μπάσκετ, ο Στόουκς δεν μπορεί να ξεχάσει το φανατισμό των ελλήνων φιλάθλων: "Είναι τρελό. Πετάνε κέρματα πάνω στους παίκτες και προσπαθούνε να μας φτύσουν. Οταν πηγαίνεις σε γήπεδα άλλων ομάδων αντιμετωπίζεις μεγάφωνα στα τρία μέτρα που ουρλιάζουν τόσο δυνατά ώστε να μην μπορείς ν' ακούσεις τίποτα. Η αστυνομία παρακολουθεί τα παιχνίδια με πλήρη εξάρτυση μάχης. Είναι τρελό."
Μετά από όλα αυτά δεν είναι παράξενο που ο παίκτης ένιωθε μια συνεχή νοσταλγία για την πατρίδα του και τηλεφωνούσε καθημερινά στο σπίτι του. "Ηθελα πολύ να επιστρέψω, αλλά γνώριζα ότι πρέπει να μείνω στην Ελλάδα, διότι αυτό ήταν το καλύτερο για μένα. Οταν βρίσκεσαι μόνος σου σε μια ξένη χώρα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά απ' το κολέγιο στις ΗΠΑ, αλλά προσαρμόζεσαι". Αυτή η προσαρμογή δεν σημαίνει ότι ξεχνάει τις δυσκολίες. "Δεν θέλω να γυρίσω στην Ελλάδα. Το τελευταίο πράγμα που θα ήθελα είναι να γυρίσω στην Ελλάδα."

Εξω πάμε καλά

Η αγωνιστική επίδοση του Στόουκς στη Ελλάδα κάθε άλλο παρά απογοητευτική μπορεί να χαρακτηριστεί. Το παραδέχεται και ο Bob Rubin, δημοσιογράφος της Miami Herald: "Παίζοντας απέναντι σε μεγάλα και γνωστά ονόματα, όπως τον Ρόι Τάρπλεϊ, τον Ουόλτερ Μπέρι και τον Τζέιμς Ντόναλντσον, ο Στόουκς είχε μέσο όρο 16 πόντους και 13.3 ριμπάουντ σε 38 αγώνες." Ολα αυτά όμως ήταν απλώς bon pour l' Orient. "Ωραία νούμερα", συμπληρώνει o αμερικάνος ρεπόρτερ, "αλλά τα πέτυχε παίζοντας σε ένα κατώτερο πρωτάθλημα. Τώρα θα επιχειρήσει το μεγάλο άλμα προς τα πάνω." Το άλμα δεν πέτυχε, και ο Στόουκς κατέληξε πάλι στην Ευρώπη, στην Ιταλία αυτή τη φορά.
Φυσικά για τους Ελληνες ο Στόουκς δεν υπήρξε ποτέ "softie". Στην επίσημη ετήσια έκδοση του Πανιωνίου διαβάζουμε ότι ο Στόουκς είναι ένας "αυθεντικός πίβοτ, ένας αμυντικός ογκόλιθος που προκαλεί τρόμο στον αντίπαλο, και προσφέρει σιγουριά για κάθε εφαρμογή της αμυντικής τακτικής του προπονητή. Με κορμί που κάνει για την προεδρική φρουρά του Μπιλ κλίντον, ο Στόουκς εντοπίστηκε μέσω βιντεοκασετών από τον Μίσσα, και παρά την έλλειψη επιθετικών ικανοτήτων, συγκριτικά με τον προκάτοχό του Μπι Τζέι Μπράουν, επιλέχτηκε με την προοπτική ότι αν δουλέψει σωστά, θα αφήσει εποχή".
Σήμερα γνωρίζουμε ότι ο παίκτης δεν άφησε καμιά εποχή στο ελληνικό μπάσκετ. Οταν μάλιστα έγιναν γνωστές οι δηλώσεις του δέχθηκε την ομόφωνη αποδοκιμασία του τύπου. "Κάτι πρέπει να κάνουμε για να φάει τα λόγια του εκείνος ο 'απίθανος' Εντ Στόουκς", γράφει ο Νίκος Παπαδογιάννης στο Τρίποντο (30.8.94). "Δεν φτάνει που τον έκανε άνθρωπο ο Πανιώνιος (όσο άνθρωπος μπορούσε να γίνει αυτός ο αδιάφορος όρθιος ξυλάγγουρος), τώρα ζητάει και τα ρέστα, το αμερικανάκι. Δεν πειράζει, παλικάρι, κάτσε στην Ιταλία, που είναι καλύτερα (για μας). Και όταν η ομαδάρα σου παίξει με καμιά ελληνική, μας δείχνεις τι κελεπούρι είχαμε στα χέρια μας τόσον καιρό."

Το όπιο των παικτών

Η περίπτωση του Στόουκς, αν και κάπως οριακή, είναι ωστόσο ενδεικτική του είδους των σχέσεων που αναπτύσσουν οι αμερικάνοι παίκτες με την Ελλάδα. Ο μόνος λόγος που θα έκανε κάποιον παίκτη πρώτης γραμμής να αποφασίσει το μεγάλο άλμα σχετίζεται πάντα με κάποιο "κουσούρι". Ο πολύς Ρόι Τάρπλεϊ είναι γνωστό ότι κατέληξε στον Ολυμπιακό μόνο χάρη στην ποινή αποκλεισμού που του είχε επιβληθεί από το ΝΒΑ τον Οκτώβριο του 1991, εξαιτίας παραβάσεων του νόμου περί ναρκωτικών. Περήφανες για τον παίκτη τους, οι αμερικάνικες εφημερίδες απέδιδαν εξολοκλήρου την καλή πορεία της ελληνικής ομάδας στην απόδοση του άσσου των Dallas Mavericks. "Ο παλιός σταρ των Mavericks Ρόι Τάρπλεϊ οδήγησε την ελληνική του ομάδα στα τελικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος", έγραφε στις 20.3.94 η Philadelphia Inquirer. Τελικά, μόλις έληξε η ποινή, ο Τάρπλεϊ επέστρεψε.
Με τον Στιβ Μπαρτ συνέβη σχεδόν το αντίστροφο. Ο παίκτης του Ηρακλή συνελήφθη κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης τον Νοέμβριο του 1992 με την κατηγορία κατοχής ναρκωτικών. Ο 35χρονος γκαρντ είχε περάσει από τους Washington Bullets, τους Golden State Warriors, τους Phoenix Suns. Το 'φέρε όμως έτσι η τύχη και ανακαλύφθηκε από τα σαΐνια της ελληνικής δίωξης ναρκωτικών. Η ομοσπονδία τον απέκλεισε ισοβίως, όταν ανιχνεύτηκε κοκαΐνη και χασίς στο ντόπινγκ κοντρόλ που διέταξε το δικαστήριο. Αυτό το επεισόδιο "μας" βγήκε σε καλό. Οταν τον περασμένο Δεκέμβρη ήρθε στην Ελλάδα η νέα ομάδα του Μπαρτ, η ιταλική Illycaffe Trieste, να παίξει με τον Πανιώνιο, εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για τον παλιό παίκτη του Ηρακλή, ο οποίος έτσι παρέμεινε στην Ιταλία. Ο Πανιώνιος είχε ευκολότερο έργο.
 

(Ελευθεροτυπία, 18/6/1995)