ΠΑΡΕΛΑΣΗ ΜΕ ΤΟ ΖΟΡΙ

Ο άγνωστος πόλεμος της Κέρκυρας

1. /  2. 

Ποιος μπορούσε να το πιστέψει; Συγκεντρώθηκαν έφεδροι αλεξιπτωτιστές, βατραχάνθρωποι και λοκατζήδες σε μυστική συνάντηση, μόνο και μόνο για να οργανώσουν μια επιδρομή σε μαθητική παρέλαση. Η υπόθεση θα ήταν για γέλια, αν τα σχέδια των εθνοσωτήρων σε εφεδρεία έμεναν εκεί.

Φαιοχίτωνες παραλλαγής;

Οταν, στα τέλη της δεκαετίας του 70, τα σωματεία αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης διεκδικούσαν τη συμμετοχή τους στο γιορτασμό των εθνικών επετείων, όλοι γνώριζαν το κίνητρό τους. Η ένταξή τους στο επίσημο πρόγραμμα της κατάθεσης στεφάνου ή της παρέλασης ήταν το πρώτο βήμα για την αναγνώριση της ιστορικής τους προσφοράς, μετά από δεκαετίες διώξεων και συκοφαντιών. Ποια μπορεί να είναι η αναλογία με την πρόσφατη επιδρομή μιας ομάδας εφέδρων καταδρομέων στον εορτασμό της 25ης Μαρτίου στην Κέρκυρα; Ποιος είναι ο στόχος ενός σωματείου, το οποίο υποτίθεται ότι αποτελείται από έφεδρους του στρατού, και καταλήγει να έρθει σε σύγκρουση με την αστυνομία, γράφει στα παλιά του παπούτσια τις εντολές του νομάρχη και αψηφά τις υποδείξεις του εισαγγελέα; Τι είδους αναγνώριση επιδιώκει; Και από ποιους;
Εδώ και αρκετούς μήνες έχει κάνει την εμφάνισή του στην Κέρκυρα το σωματείο με την επωνυμία "Κλιμάκιο Επιλέκτων Καταδρομέων". Με διάφορους τρόπους έχει επιχειρήσει να έρθει στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Διεκδίκησε την παρουσία του σε επίσημες τελετές, λιτανείες, εκδηλώσεις. Η αρχική αδιάφορη στάση των τοπικών αρχών ενθάρρυνε τους επικεφαλής του 'Κλιμακίου' -ιδιαίτερα τον ανθυπολοχαγό εν αποστρατεία Σπύρο Λιναρά- να εντείνουν τις πιέσεις τους. Το Μάιο του 1996 κατόρθωσαν να μπουν στην παρέλαση, παρά την αρνητική θέση του Δημάρχου. Εκμεταλλεύτηκαν την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και το φόβο των αρχών ότι αν τους παρεμποδίσουν θα διακοπεί για κάποιο διάστημα η παρέλαση και κατόρθωσαν να εισχωρήσουν στην ουρά της πομπής. Για δεύτερη φορά επιχείρησαν να παρελάσουν στις 28 Οκτωβρίου. Ο Νομάρχης απέρριψε ευγενικά το αίτημά τους. Τους κάλεσε ο αστυνομικός διευθυντής και η αρμόδια εισαγγελέας και τους επέστησαν την προσοχή. Ομως και πάλι το "Κλιμάκιο' επιχείρησε να εισχωρήσει στην παρέλαση. Η επιχείρηση δεν είχε επιτυχία, γιατί η αστυνομία πρόλαβε να τους εγκλωβίσει σε κάποιο σημείο. Από τη μέρα αυτή εκκρεμεί εις βάρος τους δικογραφία με τις κατηγορίες της αντιποίησης αρχής (175 και 176 Π.Κ.) σε συνδυασμό με παράβαση των νόμων 2403/40 και 1342/38.
Φτάνουμε έτσι στα επεισόδια της 25ης Μαρτίου. "Υπήρχε μια σαφής απόφαση του Νομάρχη", μας εξηγεί ο αναπληρωτής του Σπύρος Γατσούλης. "Θα περίμενε κανείς από πρώην στρατιωτικούς να πειθαρχήσουν. Αυτοί όμως διασάλευσαν την έννομη τάξη. Κατέλαβαν το δρόμο με τον τσαμπουκά τους, ξάπλωσαν κάτω και απαίτησαν να παρελάσουν. Και όχι στο τέλος της παρέλασης, αλλά στη μέση, ανάμεσα στα σχολεία. Επέλεξα τελικά να τους αφήσω να περάσουν, προκειμένου να αποφευχθούν επεισόδια, όταν η αστυνομία δήλωσε αδυναμία απομάκρυνσής τους με ήπιο τρόπο. Η παρέλαση βέβαια είχε ήδη διακοπεί και έδωσα εντολή να κατέβουν οι επίσημοι από την εξέδρα."
Το ίδιο το 'Κλιμάκιο' προβάλλει κοινωνικό έργο. "Ισχυρίζονται ότι βοηθούν στη δασοπυρόσβεση, ότι μετέχουν στον πολιτικό σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης, ότι συμμετείχαν στην επιχείρηση του Λιμενικού για την απόκρουση σκαφών από την Αλβανία", παρατηρεί ο νομαρχιακός σύμβουλος Τιμολέων Γκιάτης. "Ολα αυτά, ένα ένα διαψεύδονται από τους αρμόδιους."
Μόνο εκ των υστέρων, μετά δηλαδή από τα επεισόδια, αντιλαμβάνονται οι υπεύθυνοι της Νομαρχίας ότι κάτι δεν πάει καλά με το 'Κλιμάκιο'. "Τώρα μας έρχονται πληροφορίες ότι στην ουσία πρόκειται για μια παραστρατιωτική οργάνωση που εκπαιδεύει μικρά παιδιά", μας λέει ο κ. Γατσούλης. "Υπάρχουν στοιχεία για τη συμμετοχή τους στις γιορτές μίσους του Γράμμου. Μαθαίνουμε τώρα ότι με τη χρηματοδότηση κάποιου επιχειρηματία, μέλη του 'Κλιμακίου' συμμετείχαν το καλοκαίρι του '96 σε οργανωμένη εκπαίδευση στη Χαλκιδική." "Αυτό που μας ανησυχεί ιδιαίτερα", συμπληρώνει ο πρόεδρος του νομαρχιακού συμβουλίου Στέφανος Νικόπουλος, "είναι το γεγονός ότι τουλάχιστον ένα μέλος που γνωρίζω εγώ, ο Φώτιος Γαστεράτος, υπήρξε στέλεχος και υποψήφιος της ΕΠΕΝ." Ο Γαστεράτος ήταν από αυτούς που υποδέχθηκαν τον Λεπέν στο νησί κατά τη θορυβώδη άφιξη του ηγέτη της ευρωπαϊκής ρατσιστικής δεξιάς. Ακροδεξιό παρελθόν έχει και ο ίδιος ο πρόεδρος του 'Κλιμακίου' Σπύρος Λιναράς (πολιτευτής κι αυτός της ΕΠΕΝ) αλλά και άλλα μέλη, όπως ο κ. Πετράκης. Τα ερωτηματικά πολλαπλασιάζονται αν ληφθεί υπόψη ότι, όπως αποδείχθηκε, ένας από τους συλληφθέντες στα επεισόδια είναι στέλεχος της ΕΥΠ. Αυτή η διασταύρωση των "κλιμακίων" έχει θορυβήσει ιδιαίτερα τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις και τις αρχές του τόπου.
Και τώρα τι γίνεται; "Οσο υπάρχει αυτή η νομαρχιακή διοίκηση στην Κέρκυρα δεν θα επιτραπεί να επωασθεί το αυγό του φιδιού", μας καθησυχάζει ο κ. Νικόπουλος. Ομως το "μπαλάκι" περνάει ήδη στον δήμαρχο της πόλης. Αυτός είναι υπεύθυνος για την παρέλαση της 21ης Μαίου. Τι σκοπεύει να κάνει με το 'Κλιμάκιο'; "Απέφυγα να κάνω δηλώσεις επειδή το θέμα χρειάζεται ψυχραιμία", μας λέει ο Χρύσανθος Σαρλής. "Εχει προκληθεί διχασμός στον κόσμο. Ημουν ο πρώτος που αρνήθηκα στους καταδρομείς να παρελάσουν, αλλά δεν μπορώ να προκαταλάβω το δημοτικό συμβούλιο." Ο δήμαρχος δίνει μια άλλη διάσταση στην παρουσία του 'Κλιμακίου': "Είναι γεγονός ότι έχει υπάρξει στην Κέρκυρα ένα κενό ισχυρής έννομης τάξης. Δεν υπάρχει στρατός και η αστυνομία είναι αδύναμη έως ανύπαρκτη. Επί μια 5ετία η βόρεια Κέρκυρα μαστίζεται από τις επελάσεις και τις επιδρομές Αλβανών κάθε είδους. Κάποιοι αναγκάστηκαν και αυτοοργανώθηκαν." Πώς άραγε αυτοοργανώθηκαν; Με συσπειρώσεις τύπου 'Κλιμακίου'; Και τι σχέση έχει η αυτοοργάνωση με τα επεισόδια του Αγίου Στεφάνου Αυλιωτών, το Μάιο του 1996, όταν πάνοπλοι κουκουλοφόροι με αυτόματα όπλα, περίστροφα και καραμπίνες επιτέθηκαν σε Αλβανούς μετανάστες, τους ξυλοφόρτωσαν και τους υπέβαλαν στο μαρτύριο της εικονικής εκτέλεσης;
Επιστρέφουμε στο αρχικό μας ερώτημα: Η εκδήλωση αυτής της υπέρμετρης επιμονής, η διάθεση να έρθουν σε σύγκρουση με τις συντεταγμένες αρχές του τόπου, δεν μπορεί να ερμηνευθεί παρά μόνο με ένα τρόπο. Οι υπεύθυνοι του 'Κλιμάκιου' σχεδίασαν μια πραγματική "καταδρομική επιχείρηση", έστω κι αν ο χώρος που επέλεξαν δεν ήταν παρά μία παράταξη σχολείων. Αυτό που επιδίωκαν πάντως το πέτυχαν: να προβληθούν ως ένα μάχιμο τμήμα που η "κακή" πολιτική ηγεσία το εμποδίζει στην εθνοφελή αποστολή του. Οι φωνές συμπάθειας και υποστήριξης που ακούστηκαν και από την Αθήνα δεν περιορίζονται σε ακροδεξιούς ομοϊδεάτες του 'Κλιμακίου'.
Παρόμοιες ενώσεις καταδρομέων έχουν συγκροτηθεί σε όλη την Ελλάδα. Η διαφορά των "κλιμακίων" αυτών από τις συνήθεις οργανώσεις αποστράτων είναι ότι τα μέλη του θεωρούν εαυτούς "εν ενεργεία", και συμπεριφέρονται ανάλογα. Το φαινόμενο θα κυμαινόταν μεταξύ γραφικού και γελοίου αν δεν συνέβαινε η ανάπτυξη αυτών των πρωτοβουλιών να πυκνώνει σε νομούς μεθοριακούς και σε στιγμές αναταραχής εκείθεν των συνόρων. Η Κέρκυρα είναι ένας ήσυχος τόπος, με κατοίκους πράους και φιλοσοφημένους. Δεν έχουμε, για παράδειγμα, συναντήσει άλλη φορά αστυνομικό διευθυντή που να τσιτάρει Ουμπέρτο Εκο. Ομως σ' αυτήν ακριβώς την ήσυχη Κέρκυρα η ρατσιστική επιδρομή στον Αγιο Στέφανο έμεινε ανεξιχνίαστο έγκλημα, και τα θύματα απελάθηκαν όπως-όπως, για να εξαφανιστούν και οι μόνοι μάρτυρες. Και από το ίδιο νησί απογειώθηκε ο Βρακάς για να ψεκάσει με τις ιδέες του τη γειτονική χώρα. Δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι η δραστηριότητα του "Κλιμακίου" περιορίζεται στη διάλυση μαθητικών παρελάσεων.


Οταν περνούν οι κυνοπιάστες

Από τους βασικότερους υποστηρικτές του "Κλιμακίου Επιλέκτων Καταδρομέων" ο δήμαρχος Αχιλλείων Στέφανος Πουλημένος. Δημοσιογράφος ο ίδιος (εκδίδει μια από τις τέσσερις ημερήσιες εφημερίδες του νησιού), έσπευσε από το βράδυ των επεισοδίων να ταχθεί με το μέρος τους, και συμμετείχε μαζί τους σε τηλεοπτική εκπομπή για να στηρίξει τη δραστηριότητά τους. "Εχω προσωπική γνώση για την υπόθεση, επειδή ο επικεφαλής του 'Κλιμακίου' είναι συγχωριανός μου και έχουν έδρα στην περιοχή του δήμου μας. Ο Λιναράς ήταν μεγάλο όνομα στις ένοπλες δυνάμεις. Τραυματίστηκε σε πτώση αυτοθυσίας, για να σώσει ένα στρατιώτη. Εχει πάθος για το στρατό και την πατρίδα." Εχει εκδηλωθεί όμως ως ακροδεξιός. "Πράγματι, λίγα χρόνια μετά την αποστρατεία του, συνδεόταν με κάποιους αποστράτους που τον έβαλαν στο ψηφοδέλτιο της ΕΠΕΝ. Δεν έχει όμως καμιά άλλη πολιτική ανάμειξη. Δεν μπορώ φυσικά να μιλήσω για άλλους." 
Ο κ. Πουλημένος εκτιμά ότι αν υπήρχε κάποια έκνομη δραστηριότητα του 'Κλιμακίου' οι πρώτοι που θα το καταλάβαιναν θα ήταν οι συγχωριανοί του: "Οπλα δεν είδα στις εγκαταστάσεις τους. Θυμίζει βέβαια ο χώρος στρατιωτική εκπαίδευση, αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει σχέση με
παραστρατιωτική οργάνωση. Το καταστατικό τους δεν το έχω διαβάσει, αλλά από πουθενά δεν προκύπτει κίνδυνος για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια."
Ο κ Πουλημένος προσφέρεται ευγενικά να μας οδηγήσει στον Λιναρά, λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη της Κέρκυρας, στο παλιό χωριό Κυνοπιάστες. "Το όνομα προέρχεται από την εποχή της Ενετοκρατίας. Τότε οι αφέντες του τόπου είχαν διατάξει τους χωρικούς να μαζεύουν τους σκύλους, για να μην τους ενοχλούν." Τον ηγέτη του σωματείου τον συναντούμε στο σπίτι του, πάνω από το κρεοπωλείο του. "Είμαι ένας απλός γιδοβοσκός, κτηνοτρόφος και χασάπης", δηλώνει με πονηρό χαμόγελο. Πρέπει να περιμένουμε, γιατί εκείνη τη στιγμή έχει
τηλεφωνικό ραντεβού με τηλεοπτικό σταθμό της Αθήνας. Τον απομονώνουμε στα γραφεία της παρακείμενης εκκλησίας. "Μου έχουν πέσει όλοι επάνω μου", διαμαρτύρεται. "Αλλος να μου δώσει συμβουλές, άλλος να με ρωτήσει κάτι, άλλος να μου κάνει ανάκριση. Δεν μπορώ να ηρεμήσω. Πριν την παρέλαση αγωνιούσα αν θα μας αφήνανε, τώρα για να εξηγήσω τι κάναμε και ποιοι είμαστε."
Κρατά στα χέρια του όλα τα χαρτιά του σωματείου. Την αλληλογραφία με τις αρχές, το καταστατικό τους, τις προσκλήσεις για τα μέλη. Επιμένει ότι για τα επεισόδια ευθύνεται η στάση του νομάρχη που δεν υπήρξε σαφής. "Την παραμονή το μεσημέρι πήγαμε στην εισαγγελέα την κυρία Κάραλη που μας κάλεσε. Είδε την απόφαση του νομάρχη και μου είπε τα εξής: 'Κύριε Λιναρά, αυτό το έγγραφο του νομάρχη είναι κάπως περίεργο. Εγώ σου λέω ότι έχεις δίκιο απόλυτο. Αλλά από τη στιγμή που έβαλε την υπογραφή του δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να έρθω σ' επαφή και να σε ενημερώσω.' Περίμενα να με ξανακαλέσουν, αλλά τίποτα. Εμεινα έτσι με την εντύπωση ότι θα κάνουν τα στραβά μάτια." 
Την αρνητική στάση των αρχών απέναντι στο 'Κλιμάκιο" ο κ. Λιναράς την αποδίδει σε κακούς συμβούλους του νομάρχη: "Του λένε να μη με αφήσουν, για να μην αποκτήσει περισσότερα μέλη το 'Κλιμάκιο'." Στην παρατήρηση ότι η δυσπιστία των αρχών αποδείχθηκε ορθή μετά από την έλλειψη πειθαρχίας και νομιμοφροσύνης που επέδειξε το 'Κλιμάκιο' κατά την παρέλαση, ο κ. Λιναράς δεν έχει σοβαρά επιχειρήματα: "Μπήκαμε μέσα στην παρέλαση χωρίς να μας εμποδίσει η αστυνομία. Μετά
προσπάθησαν να μας βγάλουν και έγινε το κακό." Για τον υπάλληλο της ΕΥΠ που συνελήφθη μαζί τους και κατηγορείται ότι τους βοήθησε να αποδράσουν, ο αρχηγός του 'Κλιμακίου' δεν γνωρίζει τίποτα: "Εγώ πρώτη φορά τον είδα στο κρατητήριο. Και μου είπε ότι πήγε απλώς να περάσει απέναντι." Για τα ανήλικα που παρήλασαν ως καταδρομείς, ο κ. Λιναράς επικαλείται το καταστατικό τους, το οποίο επιτρέπει σε 14χρονα παιδιά να γίνονται μέλη. "Εχουμε 7-8 μικρά παιδιά. Τα εκπαιδεύουμε στον αθλητισμό. Του λέμε για τη σημασία της 25ης Μαρτίου. Τους λέμε για τα κρόσια της σημαίας." Και με την εκπαίδευση σε όπλα τι γίνεται; "Οπλα δεν έχουμε και δεν τα θέλουμε για να μη δώσουμε λαβή." Και αυτοί που είναι στα ΤΕΑ; "Αν θυμάμαι καλά είναι δυο-τρία μέλη. Αλλο το ένα, άλλο το άλλο."
Στην κατηγορία ότι το 'Κλιμάκιο' έχει ακροδεξιά απόχρωση, ο κ. Λιναράς απαντά με το άρθρο του καταστατικού που απαγορεύει την πολιτική δραστηριότητα των μελών. Ο ίδιος όμως δεν μπορεί να κρύψει ότι υπήρξε πολιτευτής της ΕΠΕΝ. "Ημουν απλώς ένας υποψήφιος το 1985. Δεν ήμουν στο κεντρικό γραφείο της ΕΠΕΝ. Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν η αποφυλάκιση των αξιωματικών. Το έκανα από συμπάθεια, γιατί μ' αυτούς τους ανθρώπους υπηρετήσαμε στο στρατό. Οχι βέβαια τους πρωτεργάτες." Ομως μόνο οι πρωτεργάτες βρίσκονταν στη φυλακή. "Οταν λέω υπηρετήσαμε εννοώ τον Δαδιώτη, τον Μπεκιάρη και άλλους που δεν πήγαν φυλακή. Εμείς, αφ' ης στιγμής δεν είμαστε υποψήφιοι δεν ασχολούμαστε καθόλου με τα κόμματα. Ιδέες και τέτοια τα έχουμε εγκαταλείψει." Ακόμα και την ιδέα του "Ελλάς-Ελλήνων-Χριστιανών"; Η απάντηση του κ. Λιναρά είναι αποστομωτική: "Μας αρκεί η ιδέα ότι η Ελλάδα ανήκει στους Ελληνες!"


Κυνηγοί αγριογούρουνων

Την ίδια μέρα που διάλεξαν οι "Επίλεκτοι Καταδρομείς" να εισβάλλουν στην κερκυραϊκή παρέλαση της εθνικής επετείου, δημοσιευόταν στον "Στόχο" μια φωτογραφία που εμφανίζει πολίτες με βαρύ οπλισμό να ποζάρουν στο φακό. Σύμφωνα με τη λεζάντα της γνωστής φασιστικής εφημερίδας, "στην Κέρκυρα οι πολίτες βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για να αντιμετωπίσουν οποιαδήποτε επίθεση. Τα μέτρα που παίρνονται από τις Ενοπλες Δυνάμεις μας -με την εκπαίδευση όλων των Κερκυραίων- δεν θα επιτρέψουν στους λατίνους να κάνουν τη βόλτα που θέλουν. Το ατσάλι, θα τους ρίξει στη θάλασσα."
Τα πρόσωπα που εμφανίζονται στη φωτογραφία δεν είναι άγνωστα στη μικρή κοινωνία της Κέρκυρας. Αριστερά διακρίνεται ο δημοσιογράφος Σταύρος Καρβούνης και δίπλα του -με το όπλο- ο υπάλληλος του δήμου Βασίλης Ζουμίδης. Ο δεύτερος είναι και κάμεραμαν του πρώτου σε κάποια ρεπορτάζ από το νησί. Συνεργάστηκαν και σε συνεντεύξεις του Κάρατζιτς και άλλων σερβοβόσνιων ηγετών. Μας το θυμίζει το αναμνηστικό κασκέτο του Βασίλη. Ο κ. Καρβούνης έμεινε εμβρόντητος όταν του δείξαμε τη φωτογραφία: "Δεν περίμενα ποτέ να δω τη φωτογραφία μου σε μια τέτοια εφημερίδα που δεν τη διαβάζω ποτέ. Πρόκειται για μια φωτογραφία που έχει τραβηχτεί χάριν αστειότητας μεταξύ φίλων. Είναι στον Αγιο Ιωάννη, δίπλα στο πεδίο βολής που ασκείται το Τάγμα Εθνοφυλακής Κέρκυρας. Δεν υπάρχει όμως καμιά σχέση με τις επίσημες στρατιωτικές ασκήσεις."
Παρατηρούμε ότι το όπλο που κρατά ο κ. Ζουμίδης δεν είναι πιστολάκι, ούτε κυνηγετικό. Είναι σαφώς στρατιωτικό οπλοπολυβόλο. "Το όπλο αυτό είναι κυνηγετικό, για αγριογούρουνα, δεν είναι πολεμικό." Μήπως πρόκειται για σκηνή από άσκηση των ΤΕΑ; Το αρνείται κατηγορηματικά ο κ. Καρβούνης: "Συμμετέχω κι εγώ στην Εθνοφυλακή της Κέρκυρας, αλλά όταν πηγαίνουμε εκεί υπάρχει μια αυστηρότητα. Απαγορεύεται να πάρεις το όπλο έξω από το χώρο που κάνεις την άσκηση." Τελικά ποιανού είναι το όπλο; "Είναι κάποιου ιδιώτη που δεν έχει καμιά σχέση. Είναι κυνηγετικό."
Κρατούμε τις επιφυλάξεις μας για την ταυτότητα του όπλου και αναρωτιόμαστε για τη σχέση αυτής της φωτογραφίας με τη δραστηριότητα των "Επιλέκτων Καταδρομέων". Ο κ. Καρβούνης δηλώνει ότι θα στείλει εξώδικο στον 'Στόχο' και αισθάνεται ότι τον προσβάλλουμε. Διαχωρίζει απολύτως τη θέση του από την παρέα του κ. Λιναρά: "Με αυτή την παραστρατιωτική οργάνωση γεννιέται ο νεοφασισμός στην Κέρκυρα. Θα πρέπει οι επίσημες αρχές να πάρουν μέτρα. Και η δικαιοσύνη και η πολιτική ηγεσία."

(Ελευθεροτυπία, 13/4/1997)