ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΩΝ ΝΑΞΑΛΙΤΩΝ

Ινδια: Οι Παρίες Ξεσηκώνονται

1.   2.   3.

Οι σκηνοθετημένες συγκρούσεις

Η καταστολή έχει τη δική της ορολογία στην Ινδία: εκατοντάδες εν ψυχρώ δολοφονίες αντιπάλων του καθεστώτος εμφανίζονται από την αστυνομία ως αναπόφευκτοι σκοτωμοί που σημειώνονται κατά τη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων. Θύματα του ειδικού αυτού τύπου δολοφονίας είναι συνήθως οι ναξαλίτες αντάρτες, οι οποίοι στη σύγχρονη εποχή έχουν αντικαταστήσει τους ινδούς ληστές που κάποτε "τιμωρούνταν" με την ίδια ακριβώς μέθοδο. Σύμφωνα με δημοσίευμα των "Τάιμς της Ινδίας", μέσα στο 1998 εκτελέστηκαν 275 πολίτες στο κρατίδιο Αντρα Πραντές (17/1/99).
Το θέμα της συστηματικής δολοφονίας πολιτών που θεωρούνται ύποπτοι για ιδεολογική συγγένεια ή οργανωτική σχέση με τους Ναξαλίτες ήρθε για πρώτη φορά στο φως κατά τη δεκαετία του '70, όταν άρχισαν να συγκεντρώνονται στοιχεία για τους νεκρούς των υποτιθέμενων συγκρούσεων μεταξύ δυνάμεων ασφαλείας και ανταρτών. Η κατάθεση του Σαμπινάθ Σαχά στην ινδική επιτροπή της Διεθνούς Αμνηστίας αποκάλυψε στα 1978 τον συνήθη τρόπο "αντιμετώπισης" των συγκεκριμένων υπόπτων. Ο Σαμπινάθ Σαχά είχε επιζήσει, υποτίθεται, από μια σύγκρουση Ναξαλιτών με την αστυνομία και στο κορμί του ήταν ακόμη ορατά τα σημάδια από πέντε σφαίρες. Η αφήγησή του ανέτρεψε την αστυνομική εκδοχή και έδωσε το κλειδί για την κατανόηση πολλών αντίστοιχων περιπτώσεων: Συνελήφθη στις 16 Νοεμβρίου 1970 από την αστυνομία της Καλκούτας και βασανίστηκε για να αποκαλύψει ονόματα και κρησφύγετα Ναξαλιτών. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε έξω από την Καλκούτα, όπου δέχθηκε στην πλάτη τις τρεις πρώτες σφαίρες. Υστερα οδηγήθηκε στην όχθη του Γάγγη, όπου πυροβολήθηκε ακόμη δύο φορές. Αναίσθητος πια, μεταφέρθηκε σε ένα τρίτο σημείο, όπου πυροβολήθηκε και πάλι. Αργότερα, οι αστυνομικοί τον πήγαν σε νοσοκομείο, από όπου πέρασαν την επόμενη το πρωί για να πάρουν το πτώμα και το πιστοποιητικό θανάτου. Οι γιατροί, όμως, τον είχαν στο μεταξύ χειρουργήσει και ο κρατούμενος ήταν ακόμη στη ζωή. Οι αστυνομικοί ισχυρίστηκαν αμέσως ότι τα τραύματα οφείλονταν σε πυροβολισμούς που ανταλλάχθηκαν κατά τη διάρκεια "σύγκρουσης" που σημειώθηκε στις 17 Νοεμβρίου, μία ημέρα μετά τη σύλληψή του.
Πολύ σύντομα, τα στοιχεία που συγκεντρώνονταν μαρτυρούσαν ότι εκτελέσεις αυτού του τύπου πραγματοποιούνταν σε 22 από τα ινδικά κρατίδια. Στα 1980, ο υπουργός Εσωτερικών δήλωνε για πρώτη φορά ότι 216 Ναξαλίτες είχαν σκοτωθεί από αστυνομικά πυρά. Η συσσώρευση των πληροφοριών, κυρίως ως προς το διωγμό των ανταρτών στο κρατίδιο Αντρα Πραντές, υπήρξε εντυπωσιακή τα επόμενα χρόνια. Τις δολοφονίες διευκόλυνε η έκτακτη νομοθεσία των περιοχών που χαρακτηρίζονται "ταραγμένες", το πλέγμα δηλαδή των ρυθμίσεων που εξασφαλίζει την ατιμωρησία των δυνάμεων καταστολής. Οπως έχει αποδειχθεί, πολλά από τα υποψήφια θύματα μεταφέρονταν στις περιοχές αυτές και εκτελούνταν εκεί, ώστε να μη γίνεται δυνατή η αναζήτηση των εκτελεστών τους.
Στις πρόσφατες εκθέσεις των τοπικών οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και στους γενικούς απολογισμούς της Διεθνούς Αμνηστίας, η εικόνα παραμένει ζοφερή: εκτός από τις καταγγελίες για βιασμούς γυναικών, βασανισμούς κρατουμένων και συνεχή παραβίαση και των στοιχειωδέστερων δικαιωμάτων των ινδών πολιτών, η αστυνομία της χώρας συνεχίζει να βαρύνεται με την εξωδικαστική δολοφονία εκατοντάδων Ναξαλιτών. Τον Μάιο του 1997, για παράδειγμα, η αστυνομία του Αντρα Πραντές δολοφόνησε τον Κανούρι Σρινίβας, αφού τον απήγαγε από το σπίτι του. Οι αρχές ισχυρίστηκαν αργότερα ότι ο θάνατός του προκλήθηκε κατά την ανταλλαγή πυροβολισμών και απέκρυψαν τα ευρήματα της νεκροψίας που διατάχθηκε ύστερα από πίεση των συγχωριανών του και ενέργειες της Εθνικής Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μιας οργάνωσης που έχει ήδη διαλευκάνει πολλές δολοφονίες Ναξαλιτών. 

ΣΤΟ ΟΡΙΟ

AYTOAMYNA. Σε αντίθεση με την επαναστατική ρητορεία του παρελθόντος, οι Ναξαλίτες σήμερα τονίζουν τον κατά βάση αμυντικό χαρακτήρα του αντάρτικου. "Θα έπρεπε να είναι σαφές σε κάθε αντικειμενικό παρατηρητή των γεγονότων ότι είναι η αστυνομική βία αυτή που βρίσκεται σε άνοδο και πως οι ένοπλες ενέργειες των Ναξαλιτών είναι μονάχα ένα μέσο αυτοάμυνας. Μια πρόσφατη έκθεση της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Αντρα Πραντές αποδεικνύει χωρίς αμφιβολία ότι ο αριθμός των ανθρώπων που σκοτώθηκαν μεταξύ 1980 και 1996 από την αστυνομία ξεπερνά κατά πολύ τον αριθμό εκείνων που σκότωσαν οι Ναξαλίτες στην ίδια περίοδο", διαβάζουμε σε σχετικά πρόσφατη έκδοση της PWG (Voice of the Vanguard 10-12.1996).

ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ. Η απόφαση της ινδικής κυβέρνησης να υιοθετήσει μια επιθετική πολιτική καταστολής των ανταρτών έγινε γνωστή τον περασμένο Ιούνιο, ύστερα από μια θορυβώδη διάσκεψη κορυφής του ομοσπονδιακού υπουργού Εσωτερικών με τους ηγέτες των κρατιδίων που αντιμετωπίζουν το "πρόβλημα". Ακολούθησε η εξαγγελία της αναβάθμισης του οπλοστασίου των σωμάτων ασφαλείας: Ως πρώτο βήμα, μας ενημερώνουν στις 21.1.1999 οι Times of India, "όλες οι μονάδες της Στρατιωτικής Αστυνομίας του Μπιχάρ εφοδιάζονται με αυτόματα τουφέκια". Τέσσερις μέρες νωρίτερα, η ίδια εφημερίδα μας πληροφορούσε πως "οι επιχειρήσεις κατά των Ναξαλιτών στο Αντρα Πραντές έλαβαν μια ώθηση μετά την προμήθεια από την κυβέρνηση δυο 2θέσιων αναγνωριστικών αεροπλάνων, που θα βοηθήσουν στον εντοπισμό των στρατοπέδων των Ναξαλιτών μέσα στην πυκνή ζούγκλα".

ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ. Περιγραφή της πολιτικής δουλειάς των ανταρτών, σταχυολογημένη από έναν απολογισμό του 1997 σε συντηρητική εφημερίδα: "Η PWG έχει στήσει δυο επιτροπές σε κάθε χωριό που ελέγχει: μια για την προστασία των χωρικών από την παρενόχληση της αστυνομίας και των κυβερνητικών αξιωματούχων και μια για την πραγματοποίηση αναπτυξιακών έργων. Γνωστοί επί το λαϊκότερον ως annalus (μεγάλοι αδελφοί), οι Ναξαλίτες στέκονται ψηλά στα μάτια των ντόπιων, καθώς τακτοποιούν σε τοπικό επίπεδο τις μικροδιαφορές τους και τους προστατεύουν από τις παρενοχλήσεις των επισήμων" (The Hindustan Times, 28.12. 97).

ΠΑΙΔΟΜΑΖΩΜΑ. "Στην επαρχία Βαρανγκάλ που αποτελεί προπύργιο της PWG, η αστυνομία καταφεύγει σε ακραία μέτρα προκειμένου να πιέσει τις οικογένειες των Ναξαλιτών να της παραδώσουν τα παιδιά τους. Η αστυνομία το συνηθίζει αυτό εδώ και πολύν καιρό, παρενοχλώντας τις οικογένειες των Ναξαλιτών, εγείροντας ψευδείς κατηγορίες εις βάρος τους, λεηλατώντας τα σπίτια τους και ξυλοκοπώντας τις γυναίκες. Τα μέτρα αυτά απέδωσαν κάποια αποτελέσματα και μερικοί Ναξαλίτες παραδόθηκαν" (Deccan Herald 2.8.97).

ΕΠΕΤΕΙΟΙ. Η 50η επέτειος της ινδικής Ανεξαρτησίας, τον Αύγουστο του 1997, κηρύχθηκε από τους αντιιμπεριαλιστές αντάρτες ημέρα εθνικού πένθους. "Στις περιοχές που αποτελούν προπύργιο των Ναξαλιτών", διαβάζουμε στη Deccan Herald (17.8.97), "οι εκλεγμένες κοινοτικές αρχές πιάστηκαν στα δίχτυα ενός διλήμματος. Ενώ η PWG είχε κηρύξει μποϋκοτάζ του εορτασμού, η αστυνομία προειδοποίησε όλους ότι όσοι ανταποκριθούν στο κάλεσμα θα συλληφθούν. Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι περισσότεροι κοινοτικοί άρχοντες πέρασαν στην παρανομία κι έμειναν μακριά από τα χωριά τους, έτσι ώστε να μην ενοχλήσουν καμιά πλευρά".

ΕΚΛΟΓΕΣ. "Περισσότερα από 50.000 μέλη των τοπικών κι ομοσπονδιακών σωμάτων ασφαλείας έχουν αναπτυχθεί στο Αντρα Πραντές, εν όψει της ψηφοφορίας σε 21 εκλογικές περιφέρειες του κρατιδίου, ορισμένες από τις οποίες βρίσκονται σε περιοχές γεμάτες Ναξαλίτες. Συνολικά, 514 διμοιρίες έχουν σκορπίσει έτσι ώστε να καλύπτουν τα 13.000 χωριά των ευαίσθητων περιοχών. Ο κίνδυνος της ναξαλίτικης βίας πλανιέται πάνω από πολλές περιφέρειες, καθώς η απαγορευμένη PWG έχει καλέσει σε μποϋκοτάζ των εκλογών. Η αστυνομία συνέλαβε προληπτικά 6.887 άτομα που διάκεινται συμπαθώς προς τους Ναξαλίτες" (The Week 21.2.98).

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Prakash Singh "The Naxalite movement in India" (Ν.Δελχί 1995, εκδ. Rupa & Co.). Παρουσίαση του μαοϊκού αντάρτικου της Ινδίας από έναν απόστρατο ανώτατο αξιωματικό της αστυνομίας, που ασχολήθηκε χρόνια με την καταστολή του. Εμφαση στις κοινωνικές ρίζες του επαναστατικού κινήματος.

Bindeshwar Pathak "Rural violence in Bihar" (Ν.Δελχί 1993, εκδ. Concept Publishing Co.). Ανατομία του κοινωνικού πολέμου που συγκλονίζει το Μπιχάρ, με λεπτομερειακή καταγραφή και ανάλυση τριάντα περίπου σφαγών "ανήσυχων" αγρεργατών από τις παραστρατιωτικές συμμορίες των γαιοκτημόνων.

Mark Selden "An interview with Dev Nathan: The Naxalite legacy and the political economy of contemporary India" (Bulletin of Concerned Asian Scholars, 4-6/1988). Πολυσέλιδη συνέντευξη ενός στελέχους του ΚΚΙ (Μ-Λ), πρώην καθηγητή οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Βομβάης, σε έναν αμερικανό συνάδελφό του. Ανάλυση των θεωρητικών, κυρίως, αντιλήψεων του ναξαλίτικου ρεύματος για το χαρακτήρα του ινδικού κοινωνικού σχηματισμού.

Amnesty International "Political Killings by governments" (Λονδίνο 1983). Η παράδοση της ινδικής αστυνομίας να δολοφονεί τους ύποπτους Ναξαλίτες σε ψεύτικες "συμπλοκές" αναλύεται λεπτομερειακά από τη Διεθνή Αμνηστία.

Ajay Singh "Curse of the castes" (Asiaweek 18/10/96). Εκτενές ρεπορτάζ για τη σφαγή δεκάδων "παριών" ενός χωριού του Μπιχάρ από την τοπική Ranvir Sena. Συνοπτική περιγραφή της ταξικής βεντέτας που σαρώνει την ινδική ενδοχώρα.

The Μaoist Documentation Project (http://www.blythe.org/mlm/). Ηλεκτρονικό αρχείο με πρόσβαση σε κείμενα και έντυπα διαφόρων ένοπλων μαοϊκών κινημάτων ανά την υφήλιο. Ειδικές συνδέσεις με τα αντάρτικα της Ινδίας και του Νεπάλ.


ΔΕΙΤΕ

Η μητέρα του πτώματος υπ' αριθμόν 1084 (Hazaar Chaurassi Ki Maa) του Γκοβίντ Νιχαλάνι (1997). Μια μεσόκοπη συντηρητική μικροαστή, τραπεζική υπάλληλος στην Καλκούτα, ανακαλύπτει τη στράτευση του γιου της στους Ναξαλίτες όταν καλείται να αναγνωρίσει το πτώμα του στο νεκροτομείο της πόλης. Το γεγονός αποτελεί το σημείο εκκίνησης μιας προσπάθειας να καταλάβει το πώς και το γιατί της ακροαριστερής εξέγερσης. Πολυβραβευμένη ταινία, βασισμένη στο -εν μέρει αυτοβιογραφικό- ομώνυμο μυθιστόρημα της Μαχασβέτα Ντέβι.

(Ελευθεροτυπία, 14/2/1999)