ΒΕΤΕΡΑΝΟΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

1.   2.   3.   


Από το Βιετνάμ στο Ντιτρόιτ

Ο πόλεμος του Βιετνάμ υπήρξε, χωρίς αμφιβολία, το σημείο τομής για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ ενός σύγχρονου αντιμιλιταριστικού, ειρηνιστικού κινήματος των παλιών πολεμιστών. Με μια επιπλέον πρωτοτυπία, σε σχέση με όλα τα προγενέστερα αντίστοιχα κινήματα σε όλο τον κόσμο: χάρη σε μια "τεχνική" ρύθμιση του αμερικανικού στρατού, βάσει της οποίας η μάχιμη θητεία των στρατιωτών του εκστρατευτικού σώματος στο μέτωπο διαρκούσε ακριβώς 365 μέρες, οι βετεράνοι βρέθηκαν να διαδηλώνουν στους δρόμους των αμερικανικών πόλεων ενώ ο πόλεμος από τον οποίο είχαν απολυθεί συνεχιζόταν με αμείωτη ένταση... Από κει και πέρα, η κτηνωδία της αμερικανικής επέμβασης και η εφαρμογή μιας πολιτικής που αποσκοπούσε στη συστηματική καταστροφή της νοτιοβιετναμικής υπαίθρου και τη μετατροπή του πληθυσμού σε πρόσφυγες, έτσι ώστε να καταστραφεί η κοινωνική υποδομή των κομμουνιστών ανταρτών (εκστρατεία που υμνήθηκε από το γνωστό καθηγητή Σάμιουελ Χάντιγκτον, σαν η "επανάσταση των πόλεων" που θα έβαζε τέλος στην "μαοϊκής έμπνευσης αγροτική επανάσταση" των Βιετκόγκ) πρόσφερε αναμφίβολα τα πρωταρχικά ερεθίσματα για τη συνειδητοποίηση των αμερικανών φαντάρων ενάντια στον πόλεμο.
Το πρώτο βήμα για τη συγκρότηση ενός οργανωμένου αντιπολεμικού κινήματος των βετεράνων σημειώθηκε στις 15 Απριλίου 1967, με την παρουσία έξι ένστολων διαδηλωτών στη μεγάλη αντιπολεμική συγκέντρωση της Ν.Υόρκης κάτω από ένα αυτοσχέδιο πανό που έφερε την επιγραφή "Βετεράνοι του Βιετνάμ κατά του Πολέμου". Η κίνηση βρήκε ανταπόκριση και την 1η Ιουνίου η ομώνυμη οργάνωση (Vietnam Veterans Against the War, VVAW) ήταν γεγονός. Τα επόμενα χρόνια θα συγκεντρώσει στις γραμμές της 30.000 παλιούς πολεμιστές (και πάνω από 1.500 εν ενεργεία στη ΝΑ Ασία), με αιτήματα που ξεκινούν από τον άμεσο τερματισμό της αμερικανικής επέμβασης στην Ινδοκίνα και φτάνουν μέχρι τη γενική αμνηστία για τους αρνητές στράτευσης, τον εκδημοκρατισμό του στρατώνα, την καταπολέμηση του ρατσισμού και του σεξισμού, την ενεργητική αλληλεγγύη στους αγωνιζόμενους λαούς του Τρίτου Κόσμου και τη δίωξη της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας των ΗΠΑ για τα εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν στην Ινδοκίνα.
Το εντυπωσιακότερο στοιχείο της δράσης των VVAW δεν ήταν ωστόσο τα (τυπικά, για τα κινήματα της εποχής) αιτήματά της, όσο οι συγκεκριμένες μορφές που πήρε η δραστηριότητά της. Οντας σε θέση να ενημερώσουν καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον το αμερικανικό κοινό για τις θηριωδίες που διαπράττονταν από το "δικό του" στρατό στην Ινδοκίνα, οι βετεράνοι αποτέλεσαν από το 1969 και μετά τη σπονδυλική στήλη των αντιπολεμικών κινητοποιήσεων. Σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές καμπάνιες της, που πήρε την επωνυμία "Επιχείρηση RAW", η VVAW πραγματοποίησε το Μάιο του 1970 δεκάδες αναπαραστάσεις εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του τύπου "ψάξε και κατάστρεψε" σε ισάριθμα χωριά της αμερικανικής ενδοχώρας. Μέσα σε λίγα λεπτά, ο οικισμός περικυκλωνόταν από δυο περίπου εκατοντάδες φαντάρους που "συνελάμβαναν" πολίτες, γέμιζαν τον τόπο "αίματα" και μοίραζαν στους ξαφνιασμένους κατοίκους μια προκήρυξη που εξηγούσε το νόημα του χάπενινγκ: "Ενας αμερικανικός λόχος πεζικού μόλις πέρασε από δω. Αν ήσασταν Βιετναμέζοι: 1) μπορεί να σας είχαμε κάψει το σπίτι, 2) μπορεί να σας είχαμε σκοτώσει το σκύλο, 3) μπορεί να σας είχαμε πυροβολήσει, 4) μπορεί να είχαμε βιάσει τις γυναίκες, 5) μπορεί να σας είχαμε παραδώσει στην κυβέρνησή σας για να σας βασανίσουν, 6) μπορεί να είχαμε βουτήξει σουβενίρ από την περιουσία σας, 7) μπορεί να σας τα είχαμε κάνει όλα αυτά, σ' εσάς και σε όλο το χωριό σας. Αν δεν σας πειράζει που αμερικανοί στρατιώτες κάνουν τέτοια πράγματα κάθε μέρα στους Βιετναμέζους, μόνο και μόνο γιατί αυτοί είναι 'κιτρινιάρηδες', τότε μπείτε για λίγο στη θέση ενός από τα βουβά θύματα. Βοηθήστε μας να τερματίσουμε τον πόλεμο, προτού μετατρέψουν το γιο σας σε χασάπη ή σε πτώμα". Σε μια προσπάθειά τους να τεκμηριώσουν όλες αυτές τις καταγγελίες, οι Βετεράνοι κατά του Πολέμου θα οργανώσουν στις αρχές του 1971 στο Ντιτρόιτ μια σειρά δημόσιων συνεδριάσεων, όπου παλιοί πολεμιστές καταθέτουν λεπτομερή στοιχεία για τις αγριότητες των οποίων υπήρξαν μάρτυρες ή και αυτουργοί.
Το αποκορύφωμα της δραστηριότητας της VVAW θα έρθει λίγες μέρες αργότερα, όταν ο αμερικανικός στρατός εξαπολύει την "περιορισμένης έκτασης" εισβολή του στο Λάος, με την κωδική επωνυμία "Επιχείρηση Ντιούϊ Κάνιον 2". Χίλιοι εκατό βετεράνοι οργανώνουν στις 19-23 Απριλίου τη δική τους "Επιχείρηση Ντιούϊ Κάνιον 3" στην Ουάσιγκτον, "μια περιορισμένη διείσδυση στη χώρα του Κογκρέσου". Αντιμέτωποι με τα οδοφράγματα της αστυνομίας, θα προχωρήσουν στην ύστατη πράξη καταγγελίας του βρώμικου πολέμου, "επιστρέφοντας" ο ένας μετά τον άλλο τα παράσημά τους, αποποιούμενοι κάθε "τιμή" για τη συμμετοχή τους στο συνεχιζόμενο έγκλημα.


"Είμαστε σαν τον Τζένγκις Χαν"

Τη βαθιά αντίθεσή τους προς τον συνεχιζόμενο τότε ακόμη πόλεμο στο Βιετνάμ διατύπωσαν στις 23 Απριλίου του 1971 οι Βετεράνοι του Βιετνάμ κατά του Πολέμου με δήλωσή τους ενώπιον της Επιτροπής Διεθνών Υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας. Το κείμενο διάβασε ο Τζον Κέρι, σημερινός γερουσιαστής Μασαχουσέτης, διευκρινίζοντας ότι πρόκειται για τη συλλογική απόφαση μιας συνάντησης στο Ντιτρόιτ, όπου πολλοί βετεράνοι κατέγραψαν τα εγκλήματα που οι ίδιοι είχαν διαπράξει:

"Είναι αδύνατον να σας περιγράψω τι ακριβώς συνέβη στο Ντιτρόιτ, τα συναιθήματα αυτών που ξαναζούσαν την εμπειρία τους στο Βιετνάμ και την απόλυτη φρίκη τους για όσα τους είχε αναγκάσει να κάνουν η πατρίδα τους. Αφηγήθηκαν ιστορίες που αποκάλυπταν ότι κατά καιρούς βίασαν, έκοψαν αφτιά, αποκεφάλισαν, κόλλησαν καλώδια τηλεφώνου σε γεννητικά όργανα και διοχέτευσαν ηλεκτρισμό, έκοψαν μέλη, ανατίναξαν κορμιά, πυροβόλησαν στην τύχη αμάχους, ισοπέδωσαν χωριά με τρόπο που θύμιζε Τζένγκις Χαν, σημάδεψαν για πλάκα γελάδια και σκυλιά, δηλητηρίασαν αποθέματα τροφίμων και κατέστρεψαν την ενδοχώρα του Νότιου Βιετνάμ. [...]
Στο Βιετνάμ αντιληφθήκαμε ότι επρόκειτο για έναν εμφύλιο πόλεμο, για τον αγώνα ενός λαού που από χρόνια διεκδικεί την ελευθερία του από κάθε αποικιοκρατική επιρροή. Και καταλάβαμε ότι οι Βιετναμέζοι που είχαμε πλάσει κατ' εικόνα και ομοίωσή μας με δυσκολία αναλάμβαναν τον αγώνα κατά της απειλής από την οποία υποτίθεται ότι είχαμε σπεύσει να τους σώσουμε.
Ανακαλύψαμε ακόμη ότι ο περισσότερος κόσμος δεν ήξερε τη διαφορά μεταξύ κομμουνισμού και δημοκρατίας. Το μόνο που επιθυμούσαν ήταν να συνεχίσουν να δουλεύουν στους ορυζώνες χωρίς ελικόπτερα να τους σημαδεύουν και βόμβες από ναπάλμ να καίνε τα χωριά τους. [...] Ανακαλύψαμε επίσης ότι πολύ συχνά οι αμερικανοί στρατιώτες πέθαιναν στους ορυζώνες επειδή οι σύμμαχοί τους τους εγκατέλειπαν. Είδαμε από πρώτο χέρι πώς χρησιμοποιούνται τα λεφτά των αμερικανών φορολογουμένων για να ενισχυθεί ένα διεφθαρμένο δικτατορικό καθεστώς. Είδαμε ότι πολλοί σε αυτή τη χώρα έχουν μονόπλευρη πληροφόρηση και καταλάβαμε ότι οι Μαύροι έρχονται πρώτοι στον κατάλογο των απωλειών. [...]
Είθε ο ελεήμων Θεός να σβήσει από τη μνήμη μας αυτόν τον πόλεμο τόσο εύκολα όσο εύκολα σβηστήκαμε εμείς από τη μνήμη της ηγεσίας τούτης της χώρας. Αλλά η στάση της ενισχύει ακόμη περισσότερο την απόφασή μας να φέρουμε σε πέρας την τελευταία μας αποστολή: να αναζητήσουμε και να εξαφανίσουμε και το ελάχιστο ίχνος αυτού του βάρβαρου πολέμου, να γαληνέψουμε τις καρδιές μας, να νικήσουμε το μίσος και το φόβο που οδηγούν αυτή τη χώρα για περισσότερα από δέκα χρόνια".

(Ελευθεροτυπία, 6/6/1999)