ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ

Διακοπές για εθνικούς λόγους

1.   2.   3.

Εκεί που οι δάσκαλοι δεν αρκούν, αναλαμβάνουν οι εθνικές υπηρεσίες, ο στρατός και η χωροφυλακή να διαπαιδαγωγήσουν τα ελληνόπουλα. Με την οργάνωση ειδικών εκδρομών δίνουν στους μαθητές των "εθνικά ευαίσθητων" περιοχών να αντιληφθούν επιτέλους "τι είναι η πατρίδα τους".

Υπήρξε, κατά κάποιον τρόπο, ο πρόδρομος του σημερινού κοινωνικού τουρισμού: μεταξύ 1963 και 1981, κάπου 20.000 έφηβοι και νεαρές μανάδες από χωριά της Βόρειας Ελλάδας γνώρισαν από κοντά τα ιστορικά μνημεία, τις πόλεις και τα κυριότερα βιομηχανικά κέντρα της χώρας μας χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες και -κυρίως- τη γαλαντόμα χρηματοδότηση ποικίλων κρατικών υπηρεσιών. Η πρώιμη αυτή εκδήλωση κοινωνικής πολιτικής, από την πλευρά ενός κράτους που δεν είχε θεσπίσει ούτε καν τη δημόσια δωρεάν παιδεία, ανταποκρινόταν ωστόσο σε σχεδιασμούς πολύ λιγότερο απλούς από ό,τι θα μπορούσε να υποθέσει κανείς με βάση τη μεταγενέστερη εμπειρία της δεκαετίας του '80 ή τα λίγο πολύ τετριμμένα κλισέ περί "πελατειακών σχέσεων".
Το όλο πρόγραμμα έφερε τον τίτλο "Γνωρίστε την Ελλάδα μας" και η διαχείρισή του είχε ανατεθεί στο Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα (ΒΕΙ) -το σημερινό Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας (ΕΙΝ). Σε μια πρώτη φάση, οι εκδρομές αφορούσαν αποκλειστικά και μόνο "αγροτόπαιδες" ή "αγροτονεάνιδες" 12-18 ετών, ενώ από το 1968 και μετά επεκτάθηκαν και στις νεαρές "αγροτομητέρες". Κάθε κατηγορία ταξίδευε χωριστά και κατά δόσεις, σε ομάδες των 70-120 ατόμων, με επικεφαλής υπαλλήλους του ΒΕΙ και συνοδούς εκπαιδευτικούς. Όλα τα έξοδα του ταξιδιού καλύπτονταν από το κράτος, ενώ η επιλογή των εκδρομέων και των συνοδών τους γινόταν από τις οικείες Νομαρχίες.
Σύμφωνα με τα επίσημα κείμενα της εποχής, η στόχευση του προγράμματος ήταν τριπλή: αναψυχή, ενημέρωση αλλά και τόνωση του εθνικού φρονήματος των εκδρομέων. "Σκοπός των εκδρομών", διαβάζουμε σε μια έκδοση του ΒΕΙ (1969), "είναι όπως οι μετέχοντες και μετέχουσαι αυτών ψυχαγωγηθούν επί τινάς ημέρας και, ταυτοχρόνως, γνωρίσουν τας φυσικάς καλλονάς της πατρίδος μας, ξεναγηθούν εις ιστορικούς και αρχαιολογικούς τόπους, επισκεφθούν αξιολόγους βιομηχανικάς μονάδας, αντιληφθούν γενικώς τας καταβαλλομένας υπό του Κράτους, του ΒΕΙ και των άλλων οργανισμών προσπαθείας δια την βελτίωσιν του βιοτικού και πολιτιστικού επιπέδου του λαού μας, επιστρέφοντες δε μετά την λήξιν της εκδρομής των εις τας εστίας των, να είναι υπερήφανοι διότι εγεννήθησαν Έλληνες και έτοιμοι να βοηθήσουν εαυτούς και αλλήλους".
Εξαιρετικά αποκαλυπτική είναι ωστόσο η υπαγωγή του όλου συστήματος στα "Ειδικά Προγράμματα" του τότε Υπουργείου Βορείας Ελλάδος (νυν Μακεδονίας-Θράκης), από τα κονδύλια των οποίων και χρηματοδοτείται μέχρι τέλους. Πρόκειται για μια δέσμη μέτρων που αποφασίστηκε εν κρυπτώ το 1959-60 από την κυβέρνηση Καραμανλή, με στόχο την "κατά στάδια αφομοίωσιν" της "συμπαγούς ξενοφώνου μειονότητος" της Δυτικής Μακεδονίας. Σύμφωνα με μια άκρως απόρρητη (και γι' αυτό σαφώς πιο διαφωτιστική) έκθεση της Νομαρχίας Πέλλας για τις σχετικές δραστηριότητές της κατά το 1966-67, το Ειδικό Πρόγραμμα "καλύπτει τους τομείς δράσεως, οίτινες δεν καλύπτονται υφ' οιουδήποτε άλλου Κρατικού Προγράμματος. Έχει σκοπόν την αντιμετώπισιν των δρωσών ξένων προπαγανδών, της Κομμουνιστικής δραστηριότητος , του μιξογλώσσου [δηλ. του σλαβικού]ιδιώματος, την τόνωσιν του Εθνικού φρονήματος, την βελτίωσιν των όρων ζωής των κατοίκων των ακριτικών και καθυστερημένων χωρίων, την πολιτιστικήν και πνευματικήν ανάπτυξιν αυτών και τέλος την μέριμναν δια την νεολαίαν". Τόσο τα επιμέρους μέτρα που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα όσο και ο λεπτομερής κατάλογος με τα "ευπαθή χωρία" του νομού (ή, σύμφωνα με μια άλλη διατύπωση, "τα χωρία ένθα υφίσταται το πρόβλημα"), αφήνουν να διαφανεί καθαρά ότι, σε τελική ανάλυση, κεντρικός στόχος του όλου σχεδιασμού ήταν κυρίως η καταπολέμηση της σλαβοφωνίας του ντόπιου πληθυσμού και η με κάθε τρόπο αφομοίωση του τελευταίου στον "εθνικό κορμό" -με τους όρους, εννοείται, και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του μετεμφυλιακού "κράτους των εθνικοφρόνων".
Τα γνωστά-άγνωστα δεδομένα
Ακόμη πιο αποκαλυπτικές για τη λογική και τις επιμέρους πτυχές του όλου θεσμού, είναι οι εκθέσεις που υπέβαλε στο γενικό διευθυντή του ΒΕΙ, αντιπτέραρχο ε.α. Σπ. Διαμαντόπουλο, ο αρχηγός των εκδρομών κατά το 1964, Χρήστος Κωνσταντόπουλος. Πρώην υπάλληλος της ελληνικής πρεσβείας στη Μόσχα, ο συντάκτης τους συνδέει άμεσα το πρόγραμμα με τους κρατικούς σχεδιασμούς στο ("ανύπαρκτο", κατά τα άλλα) Μακεδονικό, ζητώντας μάλιστα για μια από αυτές "όπως το απόρρητόν της διασφαλισθή δεόντως, δοθέντος ότι η διαρροή αυτού προς την κατεύθυνσιν υπαλλήλων, σχέσιν εχόντων με "εντοπίους", ήθελεν ασφαλώς ζημιώσει την όλην υπόθεσιν".
Πρώτο και κύριο στοιχείο των εν λόγω αναφορών, είναι η σαφής καταγραφή τόσο του αντικειμένου των εκδρομών όσο και των κριτηρίων επιλογής των εφήβων που καλούνταν να συμμετάσχουν σ' αυτές. "Δια την εκπόνησιν του προγράμματος", διαβάζουμε, "ελήφθησαν υπ' όψιν τα γνωστά δεδομένα, ήτοι:
α. Η προέλευσις των εκδρομέων εκ των ακριτικών περιοχών της Δ. Μακεδονίας και η εξ αντικειμένου άγνοια αυτών περί της σημερινής Ελλάδος, λόγω μη απομακρύνσεως εκ των χωρίων των.
β. Η εις τας ως άνω περιοχάς εμφανιζομένη δραστηριότης της σλαυικής προπαγάνδας.
γ. Η ανάγκη εξυψώσεως της προσωπικότητος των εκδρομέων και εμφυσήσεως εις τας ψυχάς των ισχυράς εθνικής πνοής και υπερηφανείας.
δ. Ο, δια των εκδρομέων, έμμεσος επηρεασμός των γονέων των, επί τω σκοπώ όπως ούτοι, ομού μετά των τέκνων των, καταστώσι διαπρύσιοι κήρυκες των εθνικών ιδεωδών εις περιοχάς Ελληνικάς, δι' άς σύντονον εμφανίζεται το από βορρά ενδιαφέρον".
Σαφώς πιο εύγλωττος, όσον αφορά τα "γνωστά δεδομένα", εμφανίζεται ο αρχηγός της εκδρομής στην ("αυστηρώς άκρως απόρρητη") δεύτερη έκθεσή του: "Αι μαθήτριαι του Νομού Φλωρίνης κατ' επανάλειψιν ηκούσθησαν συνδιαλλεγόμεναι δια του εν λόγω ιδιώματος. Αύται κατά την διάρκειαν της παραμονής των εις την Φοιτητικήν Εστίαν Θεσσαλονίκης του ΒΕΙ συνεχώς και κατ' ιδίαν εις τους θαλάμους των, ωμίλουν ξενόγλωσσα". Και λίγο παρακάτω: "Με εξαίρεσιν πολλούς μαθητάς του Νομού Καστορίας και τινάς μαθητάς του γυμνασίου εξ όλων των Νομών της Δ. Μακεδονίας, άπαντες οι λοιποί, συμπεριλαμβανομένων ατυχώς και των αποφοίτων των δημοτικών σχολείων, εστερούντο και των στοιχειωδεστέρων γνώσεων εκ της Εθνικής μας ιστορίας. Ούτοι ηγνόουν τας Θερμοπύλας, τον Λεωνίδα και την σχετικήν ιστορίαν". Πραγματική φρίκη, τέλος, προκαλεί στον εθνικόφρονα υπάλληλο του ΒΕΙ το μουσικό ρεπερτόριο των εκδρομέων, που, αν και απολύτως ελληνόγλωσσο, κάθε άλλο παρά συνάδει με τις προδιαγραφές της Εθνικής Ηθικής Διαπαιδαγώγησης: "Πάντες, άνευ ουδεμιάς εξαιρέσεως, είχον επαρκείς γνώσεις λαϊκής μουσικής, λόγω της αντιστοίχως παρεχομένης ανά πάσαν στιγμήν "μουσικής πανδαισίας" υπό των ραδιοφωνικών μας σταθμών. [...] Εκτός των λαϊκών τραγουδιών, οι μαθηταί εγνώριζον δύο ή τρία εθνικά άσματα και ταύτα ουχί πλήρως. Πάντες όμως εγνώριζον περισσότερα τραγούδια διασκεδαστικά εκ εκείνων τα οποία τραγουδούνται εις κατασκηνώσεις, ένθα και τα εδιδάχθησαν".
Διαδρομή στο εθνικό παρελθόν
Το διαταύτα όλων αυτών των παρατηρήσεων προκύπτει σχεδόν αυτόματα: μετατροπή της εκδρομής σε ένα εντατικό μάθημα Πατριδογνωσίας και (εθνικής) Ιστορίας. Όλο το δρομολόγιο προγραμματίζεται έτσι ώστε η γνωριμία των νέων με την Ελλάδα να αντιστοιχεί σε μια ιδεατή περιδιάβαση στην ιστορική πορεία του έθνους διαμέσου των αιώνων. "Προς εποπτικήν επιμόρφωσιν των μαθητών, έτι δε προς εξύψωσιν του εθνικού των φρονήματος", εξηγεί ο κ. Κωνσταντόπουλος, "επεσκέφθησαν χώρους ιστορικούς ένθα εξελίχθησαν σημαντικά ιστορικά γεγονότα, κατά την διαδρομήν της εθνικής μας ιστορίας". Ο κατάλογος που παρατίθεται είναι αρκετά εύγλωττος:
* Αρχαία Πέλλα, "ένθα, μετά την ξενάγησιν υφ' ημών, εγένετο ομιλία περί της Ελληνικής καταγωγής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Κατ' αυτήν ανετράπησαν, επί τόπου, τα επιχειρήματα των κατά καιρούς ευσεβώς ποθησάντων να εμφανίσουν τούτον ως ξένον προς την Ελληνικήν του καταγωγήν".
* Θεσσαλονίκη, με αγιασμό και ξενάγηση στα βυζαντινά μνημεία της πόλης.
* Λαμία, με κατάθεση σταφάνου στο άγαλμα του Αθανασίου Διάκου και σχετική ομιλία.
* Θερμοπύλες, με ανάπτυξη του ιστορικού της θυσίας των 300 και εξαγωγή των ανάλογων συμπερασμάτων ("ενότης των Ελλήνων και νίκαι κατά των Περσών").
* Αθήνα, με ξενάγηση στην Ακρόπολη και περιήγηση στην πόλη.
* Δερβενάκια, όπου "δια της ξεναγήσεως επεδιώξαμε, δια της πολεμικής αρετής των Ελλήνων, να δώσωμεν εικόνα της ιστορικής συνεχείας της Ελληνικής φυλής, προκαλούντες έντονον συγκίνησιν εις τους μαθητάς και προπαρασκευάζοντες τούτους ψυχικώς, ίνα ζουν το πνεύμα του '21 καθ' όλην την διάρκειαν της εις Πελοπόννησον παραμονής μας".
* Μυκήνες, με "ομιλία περί Μηκυναϊκού πολιτισμού εις τα πλαίσια του Ελληνικού πολιτισμού, όστις ανεπτύχθη εις εποχάς καθ' άς οι σημερινοί πολιτισμένοι λαοί έζων εις κατάστασιν ημιαγρίαν, κλπ".
* Ναύπλιο, με γεύμα στο Κέντρο Εκπαιδεύσεως Μηχανικού, "ζώντες εν μέσω εθνικής ατμοσφαίρας και άδοντες άσματα μετά των οπλιτών".
* Τρίπολη, με κατάθεση στεφάνου στο μνημείο των προκρίτων.
* Αρχαία Ολυμπία, με ξενάγηση στον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο, και επανάληψη των σχετικών με την ελληνική καταγωγή των μακεδόνων βασιλιάδων.
* Πάτρα, με επίσκεψη στο ναό του Αγίου Ανδρέα και σχετική ομιλία.
* Μεσολόγγι, Εμίν Αγά και Γιάννενα, με ανάλογες ξεναγήσεις και αναδρομές στο ιστορικό παρελθόν.
* Μέτσοβο, "ένθα κατά την ξενάγησιν εγένετο ομιλία περί των Εθνικών ευεργετών", τους οποίους οι μαθητές κλήθηκαν να μιμηθούν.
* Μετέωρα, με επίσκεψη στη μονή Βαρλαάμ και αποχαιρετιστήρια ομιλία, "περιλαμβάνουσα συνοψισμόν της διδασκαλίας κατά την εκδρομήν και ευχάς προς τους ιδίους και τους γονείς τους".
Εκτός από το ηρωικό παρελθόν, το ειδικό πρόγραμμα φρόντισε να καλύψει τόσο το παρόν όσο και και μέλλον. "Δια να γνωρίσουν την σύγχρονον Ελλάδα, την πρόοδον και την οικονομικήν της δραστηριότητα", οι εκδρομείς επιπλέον "επεσκέφθησαν τα εργοστάσια Παπαστράτου, Πιρέλλι και Χαρτοποιίαν Λαδοπούλου εις Πάτρας, το υδροηλεκτρικόν εργοστάσιον ΔΕΗ εις Λάδωνα, ένθα ομοίως μετά το πέρας της ξεναγήσεως προσεφέροντο αναψυκτικά", ενώ "ομοίως καθ' οδόν εξεναγήθησαν επί της φρουτοκαλλιεργείας εις την πεδιάδα της Εδέσσης" και "επί των υψικαμίνων Ελευσίνος (δημιούργημα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας -βάσις αναπτύξεως βαρείας βιομηχανίας εις την Ελλάδα, κλπ), επί των διυλιστηρίων πετρελαίου και των Ελληνικών Ναυπηγείων". Τέλος, "προς διαπίστωσιν υπό των μαθητών της εθνικής μας ισχύος, ούτοι, εκτός του αεροδρομίου της Λαρίσσης, της Σχολής Μηχανικού εις Ναύπλιον, του ΚΕΤΕΣ εις Πάτρας, επεσκέφθησαν και την Σχολήν Βασιλικής Αεροπορίας εις Τατόϊ, τον Βασιλικόν Ναύσταθμον, ένθα εξεναγήθησαν επί των πολεμικών πλοίων, και εγευμάτιζον δωρεάν".

Μετασχηματισμοί στο χρόνο

Αυτά το 1964. Όμως το εκδρομικό πρόγραμμα "Γνωρίσατε την Ελλάδα μας" συνεχίστηκε για μιάμιση ακόμη δεκαετία, παρά τις κοσμοϊστορικές ανατροπές που βίωσε στο μεταξύ ο τόπος στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο. Η επισκόπηση των (δυστυχώς ελλιπέστατων) σχετικών φακέλων που φυλάσσονται στα αρχεία του ΕΙΝ, είναι αρκετά αποκαλυπτική τόσο για τη συνέχεια όσο και για τις τροποποιήσεις που κατά καιρούς επιβλήθηκαν σε επιμέρους πτυχές του όλου σχεδιασμού. Στην περίοδο της χούντας, λχ, το πρόγραμμα μαζικοποιείται σημαντικά και -το κυριότερο- διευρύνεται έτσι ώστε να περιλάβει παιδιά και "αγροτομητέρες" από όλη τη Βόρεια Ελλάδα: το 1971, ταξιδεύουν με αυτό 120 αγόρια, 399 κορίτσια και 990 νεαρές μητέρες από τη Μακεδονία-Θράκη, καθώς και 441 άτομα όλων των κατηγοριών από τους νομούς Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας της Ηπείρου. Το θεσμό συμπληρώνει, από το 1966, ένα παρεμφερές πρόγραμμα κατασκηνώσεων που το 1971 κάλυψε 865 συνολικά "αγροτόπαιδες" (630 αγόρια και 235 κορίτσια). Αλλαγές συναντάμε και στο πρόγραμμα των εκδρομών -όχι μόνο ως αποτέλεσμα ορθολογικών αναπροσαρμογών στα δρομολόγια και τις ξεναγήσεις, αλλά και σε άμεση αντιστοιχία προς τις ιδεολογικές ιδιαιτερότητες της εποχής. Στις εκθέσεις που οι εκδρομείς υποβάλλουν στους οργανωτές σχετικά με τις εντυπώσεις τους, διαπιστώνουμε έτσι ότι το πέρασμα από την Κόρινθο δίνει την ευκαιρία για αυξημένες αναφορές στον αρχαίο τύραννο Περίανδρο ΄ ότι σε διάφορα σημεία της διαδρομής, η κατάθεση στεφάνων ή ο αγιασμός επισφραγίζονται με συλλογικές "αναφωνήσεις" κατά τα πρότυπα των ημερών, ο αντίλαλος των οποίων αποτυπώνεται στις εκθέσεις ("Ζήτω η Εθνική Κυβέρνησις", "Ζήτω η αιωνία Ελλάς", "Ζήτω η Εθνοσωτήριος 21η Απριλίου 1967", κλπ) ' από την ίδια πηγή τέλος προκύπτει ότι η επιστροφή των εκδρομέων από το Σούνιο συνδυάζεται με ένα ταπεινό προσκύνημα στο σημείο όπου οι εχθροί τουν έθνους -στο πρόσωπο του Αλέκου Παναγούλη- "έβαλαν βόμβα για να σκοτώσουν τον καλό μας και χρυσό Παπαδόπουλο". Ορατή είναι επίσης μια μεγαλύτερη συστηματικότητα όσον αφορά την ολοκλήρωση της "εθνικής διαπαιδαγωγήσεως": μετά το τέλος της εκδρομής, οι ταξιδιώτες καλούνται να στείλουν εκθέσεις στο ΒΕΙ, καταγράφοντας τις εντυπώσεις τους και χρησιμοποιώντας ως μπούσουλα (προς εμπέδωση των διδαχθέντων) σχετικό βιβλιαράκι που τους έχει διανεμηθεί. Ως βραβείο για τις καλύτερες εκθέσεις, τα μεν παιδιά παραλαμβάνουν το βιβλίο της Π. Δέλτα "Τον καιρό του Βουλγαροκτόνου", οι δε μητέρες έναν οδηγό μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής.

Η Μεταπολίτευση του 1974 θα διατηρήσει το πρόγραμμα, επαναφέροντάς το όμως στην αρχική του κοίτη: όπως προκύπτει από τη σχετική υπηρεσιακή αλληλογραφία του 1976-80 και τις συνημμένες σ' αυτήν καταστάσεις εκδρομέων (με αναγραφή των χωριών προέλευσής τους), σχεδόν αποκλειστικοί αποδέκτες του είναι ξανά οι σλαβόφωνες περιοχές της Μακεδονίας. Το τεχνικό μέρος του θα εξακολουθήσει να διεκπεραιώνεται από το Εθνικό Ίδρυμα, ενώ ο καθορισμός του αριθμού των εκδρομέων και η συνακόλουθη χρηματοδότηση παραμένει αρμοδιότητα της Υπηρεσίας Πολιτικών Υποθέσεων του Υπουργείου Βόρειας Ελλάδας, στο πλαίσιο πάντα των Ειδικών Προγραμμάτων ΄ σύμφωνα με έγγραφο του τότε υπουργού Νικολάου Μάρτη (Θεσ/νίκη 15/7/78, αρ.Φ.101/1054), εκτός από εκδρομές και κατασκηνώσεις, τα τελευταία περιλαμβάνουν επίσης υποτροφίες για μαθητές τεχνικών σχολών στην Αθήνα, "ενημέρωση στελεχών-κοινοτικών παραγόντων" και φροντιστήρια σε υποψηφίους Στρατιωτικών Σχολών από χωριά της περιοχής. Πρόνοια λαμβάνεται, επίσης, για τον εκσυγχρονισμό της χρησιμοποιούμενης ορολογίας: αναφερόμενος σε διατυπώσεις σχετικές με τη σκοπιμότητα του προγράμματος ("η ανάπτυξις εις τους εκδρομείς της αυτοπεποιθήσεώς των ως Ελλήνων", "αφύπνισις του Εθνικού ενθουσιασμού των αγροτοπαίδων"), ο ΓΓ του ΥΒΕ Κ. Μαρινάκης θα "παρακαλέσει" στις 16.6.76 τους αρμοδίους του Ιδρύματος "όπως εις το μέλλον, και κατά την σύνταξιν των πάσης φύσεως εγγράφων των αναφερομένων εις την εφαρμογήν του ημετέρου Ειδικού Προγράμματος, αποφεύγεται απαραιτήτως η χρησιμοποίησις φράσεων αίτινες αφ' ενός αφίστανται της πραγματικότητος και αφ' ετέρου δύνανται να γίνουν αντικείμενον εκμεταλλεύσεως υπό εχθρικής προπαγάνδας". Στο εξής, διακηρυγμένος στόχος των εκδρομών θα είναι "η διεύρυνση του πνευματικού ορίζοντα των εκδρομέων και η παροχή εις τούτους γνώσεων επί των δυνατοτήτων μας ως Κράτους και Έθνους". 

Το τέλος της ιδιότυπης αυτής τουριστικής "εθνικής διαπαιδαγώγησης" ήρθε λίγο μετά τις εκλογές του 1981. Στα αρχεία του ΕΙΝ δεν υπάρχει κάποια τυπική απόφαση για τη διακοπή του ' "απλώς σταμάτησε η χρηματοδότηση", μας εξήγησαν, "και οι εκδρομές σταμάτησαν κι αυτές". Η πληροφορία μας επιβεβαιώθηκε από την Υπηρεσία Πολιτικών Υποθέσεων του ΥΜΑΘ, με την πρόσθετη διευκρίνηση ότι ήταν ο κ. Ιντζές εκείνος που, λίγο μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, "κατάργησε όλα αυτά τα προγράμματα", κρίνοντάς τα προφανώς παρωχημένα.

(Ελευθεροτυπία, 28/5/2000)