Η ΚΥΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ


Η τρέλα με τον χρυσό

1.   2.   

Η Ολυμπιάδα του κυανίου

Δύο σελίδες της εφημερίδας χρησιμοποίησε ο πρόεδρος της TVX Hellas Ι. Δραπανιώτης («Κ.Ε.», 8/7/2001) για να απαντήσει στο πρώτο μέρος της έρευνάς μας για τα σχεδιαζόμενα χρυσωρυχεία στην Ελλάδα. Υστερα και από τα δεκάδες μηνύματα των αναγνωστών, η απάντησή μας είναι επιβεβλημένη: 

*Καταρχήν, η επιχείρηση δεν λέει ούτε μία λέξη για την οικονομική προϊστορία της όλης επένδυσης -μέρος της οποίας αποτελεί και η εξόρυξη χρυσού. Δεν σχολιάζει πώς με 11 δισ. (που ακόμα δεν έχουν εξοφληθεί) μια εταιρεία αγοράζει από το Δημόσιο δικαιώματα μεταλλειοκτησίας (και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, μηχανήματα, ακίνητα κ.λπ.), σε μια έκταση που καλύπτει ένα τεράστιο μέρος της ΒΑ Χαλκιδικής (314.000 στρέμματα). 

*Δεν λέει τίποτα για το ποιο ακριβώς θα είναι το οικονομικό όφελος της χώρας (πέρα από τις ελάχιστες θέσεις εργασίας), που υποτίθεται ότι θα προκύψει από την ενδεχόμενη λειτουργία του χρυσωρυχείου. 

Και, φυσικά, δεν απαντά στο κεντρικό ερώτημα: κατά πόσον δηλαδή το όποιο οικονομικό κέρδος μπορεί να δικαιολογήσει τη συνέχιση της οικολογικής επιβάρυνσης μιας πανέμορφης και ιστορικής περιοχής. Γιατί, με άλλα λόγια, κρίνει σκόπιμο ότι η Ολυμπιάδα Χαλκιδικής πρέπει, μεταξύ άλλων τοξικών, να «φιλοξενεί» επιπλέον και τους 125 τόνους κυανίου, κάθε χρόνο, προκειμένου να παράγεται ο χρυσός της TVX;

*Η εταιρεία δημιουργεί ένα βολικό ερμηνευτικό σχήμα, κλασικό σε τέτοιες περιπτώσεις: Από τη μια υπάρχουν αυτοί που θέλουν «την αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου» -δήθεν «οι δυνάμεις της προόδου»- και από την άλλη «κάποιοι κύκλοι», «μια μικρή ομάδα», με περίεργες διεθνείς διασυνδέσεις, που προσπαθεί να τους εμποδίσει, εκφράζοντας τα συμφέροντα των ...ξενοδόχων. Το γιατί είναι «πρόοδος» να παράγεται χρυσός (ένα πρακτικά άχρηστο υλικό) σε βάρος της φύσης και της δημόσιας υγείας, δεν το εξηγεί. Αντίθετα, προβάλλει (σαν να μας κάνει χάρη) το γεγονός ότι «κατ' ανάγκην» πρέπει να καταστραφεί ...«μόνο το 0,3% (sic) της δασικής εκτάσεως του συμπλέγματος φυλλοβόλων δασών Αρναίας».

*Ως μεγάλη επιτυχία της εταιρείας παρουσιάζεται η εξασφάλιση πολλών «Μελετών» και ότι, βάσει αυτών, τα πάει περίφημα με τις δημόσιες υπηρεσίες. Ας μη μιλήσουμε περισσότερο γι' αυτό σε τούτη τη φάση. Η απόφαση του ΣτΕ δεν θα αργήσει. Το μόνο που αξίζει να θυμίσουμε είναι ότι η περιβαλλοντική ευαισθησία της TVX εκδηλώθηκε ήδη από το 1999: Τότε που προσέφυγε στο ΣτΕ κατά 5 υπουργείων επειδή τόλμησαν να θέσουν μερικούς προφανείς όρους αποκατάστασης του περιβάλλοντος. 

«Τέτοιες υποχρεώσεις και δεσμεύσεις», έγραφε η TVX στις 14/6/1999, «θα παρεμποδίσουν τη λειτουργία της επιχειρήσεως». Δηλαδή, τότε που δεν φαινόταν ότι μπορεί να απειληθεί το χρυσωρυχείο, η εταιρεία δεν ήθελε να αναλάβει όλο το κόστος της αποκατάστασης των υφισταμένων λιμνών τελμάτων. 

Τώρα, ξαφνικά, μας υπόσχεται ότι πάνω στους χιλιάδες τόνους των κυανιούχων δηλητηρίων (που θα συσσωρεύσει στα επόμενα 18 χρόνια) πρόκειται «να φυτέψει αυτόχθονα είδη χλωρίδας»! 

*Αλλά το δισέλιδο της TVX περιέχει και ορισμένα «χτυπήματα κάτω απ' τη ζώνη», ώστε ο καλοπροαίρετος αναγνώστης να οδηγηθεί στην εντύπωση ότι «οι δημοσιογράφοι λένε ανακρίβειες»:

- Γράφει πως τάχα ισχυριζόμαστε ότι η χρήση κυανίου ήδη απαγορεύεται στην Ευρώπη, ενώ γνωρίζει ότι εμείς -όπως και εκατομμύρια άλλοι πολίτες- υποστηρίζουμε ότι αυτό το δηλητήριο (το δεύτερο μετά τα ραδιενεργά υλικά σε επικινδυνότητα) δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτό. Ειδικά, η χρήση του στη βιομηχανία χρυσού, όπως έχει επανειλημμένα αποδειχθεί, είναι πολλαπλά καταστροφική. Γι' αυτό και το ένα μετά το άλλο τα χρυσωρυχεία κλείνουν (είτε δεν εγκρίνεται η χωροθέτησή τους) στις αναπτυγμένες χώρες (ΗΠΑ, Γαλλία, Τσεχία κ.λπ.) και μεταφέρονται στις ερήμους και τις στέπες (Αυστραλία, Αλάσκα κ.α.) ή εγκαθίστανται στις φτωχές χώρες όπου και συμβαίνουν ...τεχνικές αστοχίες και οικολογικά ατυχήματα.

- Παρουσιάζει τον καθηγητή Korte ως περίπου σύμμαχό της, ο οποίος δήθεν γνωμοδοτεί ότι υπάρχει δοκιμασμένη μέθοδος καταστροφής των ελευθέρων κυανιόντων και επομένως ασφαλής τρόπος προστασίας και αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Ομως οφείλει να γνωρίζει ότι ο Korte δημόσια και σε δεκάδες μελέτες του υποστηρίζει απερίφραστα ότι οι τεράστιες ποσότητες του κυανίου που είναι απαραίτητες για τη βιομηχανία χρυσού και οι τόνοι των κυανιούχων αποβλήτων «είναι αδύνατον να ελεγχθούν» (www.korte-goldmining.de). Αλλο η φύση και άλλο ο δοκιμαστικός σωλήνας.

- Γράφει ότι το εργοστάσιο χρυσού θα ανεγερθεί σε περιοχή νομοθετικά χαρακτηρισμένη ως βιομηχανική, αποσιωπώντας όμως ότι η θέση της δηλητηριώδους λίμνης τελμάτων (στην Κηπουρίστρα) βρίσκεται εκτός.

- Αν και γνωρίζει ότι περίπου το 1/3 αυτής της τεράστιας δασικής έκτασης που θα καταστραφεί οριστικά (για να γίνει χαβούζα που θα απειλεί διαρκώς την ευρύτερη περιοχή και τα νερά του Στρυμονικού) ανήκει σαφώς στους προστατευόμενους οικοτόπους (Natura), ισχυρίζεται το αντίθετο, κ.ο.κ.

Από μια μεγάλη εταιρεία που οραματίζεται να μας αναπτύξει θα έπρεπε να περιμένει κανείς σοβαρότερα επιχειρήματα. 



ΔΙΑΒΑΣΤΕ

«Το σκοτεινό χρυσωρυχείο της Μικρασίας» («Ελευθεροτυπία», «Ιός» 15/2/ 1997). Το ιστορικό της χρυσοφόρας (για την EURO-GOLD) επένδυσης στο Οβατσίκ κοντά στην Πέργαμο της Τουρκίας. Οι αγώνες των κατοίκων, τα οικονομικά σκάνδαλα και οι άλλες αυθαιρεσίες του πολυεθνικού λόμπι του χρυσού και η διαπλοκή του με τις τοπικές μαφίες και το σύζυγο της Τανσού Τσιλέρ. Παρατίθεται και το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου (Β4-0410/17.11.1994) υπέρ της απαγόρευσης της χρήσης κυανίου στη μεταλλουργία χρυσού.

«Οικοτοπία» (τεύχος Μαρτίου-Απριλίου 1999). Ερευνα του πολύ καλού περιοδικού με τίτλο «Χρυσός εφιάλτης στη Θράκη», που συσχετίζεται με τις ανάλογες προσπάθειες εξορύξεων στην Τουρκία, οι οποίες τελικά ακυρώθηκαν από το Ανώτατο Τουρκικό Δικαστήριο οριστικά τον Μάιο 1997 (βλέπε «Ελευθεροτυπία», 16/5/1997).

Σταμάτης Σακελλίων «Χρυσός: μείζον θέμα σε Ροδόπη -Εβρο» (Περιοδικό «συν 5» -κοινή έκδοση 5 εφημερίδων της Θράκης- Μάρτιος 2001). Εμπεριστατωμένο ρεπορτάζ με ιδιαίτερη έμφαση στην περιγραφή και στην ανάλυση της στρατηγικής των εταιρειών για την... «υπερπήδηση των γραφειοκρατικών προβλημάτων». 


ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

www.greenpeace.org Ειδικά αφιερώματα στα δηλητήρια που χρησιμοποιεί η παγκόσμια βιομηχανία χρυσού και αναλυτική περιγραφή των δεκάδων καταστροφών που προκλήθηκαν από τη χρήση κυανίου σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

www.fian.de και www.korte-goldmining.de Επιστημονικές αναλύσεις από έγκριτους χημικούς και άλλους μηχανικούς και περιβαλλοντολόγους για τις επικίνδυνες τεχνικές ανάκτησης χρυσού. Ολόκληρη η «Δήλωση του Βερολίνου», η οποία προειδοποιεί ότι το κυάνιο δεν μπορεί να γίνει παραδεκτό. 


(Ελευθεροτυπία, 22/7/2001)

 

www.iospress.gr                                   ΠΙΣΩ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ