Η ΕΞΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ

Η δημοσιογραφία της κουκούλας

1. / 2.   

Η εξάρθρωση της 17 Νοέμβρη συνοδεύεται από μια ενορχηστρωμένη καμπάνια παραπληροφόρησης, στιγματισμού και τρομοκράτησης πολιτικών χώρων και πολιτών. Τη φορά αυτή έχουν αναλάβει τη βρομοδουλειά οι έγκριτοι και σοβαροί δημοσιογράφοι.  
 

Δυόμισι μήνες μετά εκείνη τη σημαδιακή έκρηξη στον Πειραιά, που έβαλε μπροστά την προ πολλού εξαγγελθείσα «εξάρθρωση της εγχώριας τρομοκρατίας», είναι προφανές ότι η 17Ν -ή ό,τι είχε απομείνει απ' αυτήν- έχει τεθεί εκτός μάχης.

Το γεγονός συνιστά αναμφίβολα μεγάλη επιτυχία -και πηγή περηφάνιας- για τις ντόπιες και ξένες διωκτικές αρχές. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με την ελληνική δημοσιογραφία. Για την ακρίβεια, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Παρά το προφανές ενδιαφέρον του κοινού, η κάλυψη της υπόθεσης από τα ΜΜΕ κατέληξε σε αποθέωση του πιο ανεύθυνου κιτρινισμού.

Οπως πολύ σωστά καταγγέλλει η ΕΣΗΕΑ, βρισκόμαστε μπροστά στην «έσχατη απαξίωση της ενημέρωσης και του δημοσιογραφικού επαγγέλματος», καθώς «αντί για είδηση και υπεύθυνη πληροφόρηση, κυριαρχούν οι κάθε είδους υπερβολές, οι ανεπιβεβαίωτες έως ύποπτες πληροφορίες, η σεναριολογία, η ονοματολογία», με αποτέλεσμα «η υπερπληροφόρηση για το θέμα της τρομοκρατίας ουσιαστικά (να) καταλήγει να είναι αποπληροφόρηση».

Η εύκολη λύση θα ήταν να αποδοθεί η εκτροπή στους «συνήθεις υπόπτους» του κιτρινισμού και των συνωμοτικών θεωριών.

Ας μας επιτραπεί να διαφωνήσουμε με το ερμηνευτικό αυτό σχήμα. 

*Μπορεί ο Γιώργος Τράγκας ή οι αδελφοί Γιώργος και Σπύρος Καρατζαφέρης να τα έδωσαν όλα, τούτη τη φορά όμως δεν ήταν ούτε οι μόνοι, ούτε καν οι βασικοί συντελεστές του παιχνιδιού. Μέχρι και το εναρκτήριο λάκτισμα δόθηκε από πρωτοκλασάτους δημοσιογράφους, όπως ο Αλέξης Παπαχελάς στο MEGA (25.6) και το «Βήμα» (30.6) ή ο Νίκος Κακουνάκης στο «Καρφί» (30.6). 

*Οσο για την τηλεόραση, θα ήταν λάθος να της επιρρίψουμε κάθε ευθύνη: στο κάτω κάτω της γραφής, τα πιο κίτρινα «ρεπορτάζ» δεν ήταν παρά η ανακύκλωση, στη μικρή οθόνη, «αποκαλύψεων» που πρωτοείδαν το φως λίγο νωρίτερα στο γραπτό τύπο.

*Σοβαρό λάθος θα ήταν, επίσης, να τα θεωρήσουμε όλα αυτά αποτέλεσμα του ανταγωνισμού των ΜΜΕ, χωρίς διαπλοκή με τις επίσημες κρατικές υπηρεσίες. Οπως είχαμε γράψει και στις 20 Ιουλίου, αμέσως μετά την έκρηξη στον Πειραιά στήθηκε από τις διωκτικές αρχές ένας μηχανισμός διοχέτευσης της επίσημης (παρα)πληροφόρησης, με «βαποράκια» συγκεκριμένους επώνυμους δημοσιογράφους. 

Για τη σχετική προεργασία, αποκαλυπτικό είναι ένα ρεπορτάζ του Παπαχελά στο «Βήμα» (7.7). Εκεί διαβάζουμε πως «μια διαπίστωση που προκάλεσε εντύπωση» στους ειδικούς της Σκότλαντ Γιαρντ που ήρθαν στην Ελλάδα μετά το φόνο του Σόντερς, «ήταν το γεγονός ότι δεν υπήρχε σοβαρό Γραφείο Τύπου του υπουργείου Δημόσιας Τάξης». Την εικόνα συμπληρώνει η αποκάλυψη του Μιχάλη Δημητρίου (ALTER 10.9) ότι ο αμερικανός πρέσβης Τόμας Μίλερ ενημερώνει προσωπικά ομάδα έγκριτων ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων για την πρόοδο των ερευνών. 

Τα ΜΜΕ ανταποκρίθηκαν με προθυμία σ' αυτό το σχεδιασμό, προσαρμόζοντας τη λειτουργία τους στις ανάγκες του αντιτρομοκρατικού αγώνα. Ξαφνικά εμφανίστηκε παντού ένας ειδικός τρομοκρατολόγος, ο οποίος σχολιάζει και ενημερώνει, επικαλούμενος «ανώτατους» αξιωματούχους και υποκαθιστώντας τους αρμόδιους αστυνομικούς και πολιτικούς συντάκτες.

Μ' αυτό τον τρόπο, οι ίδιες οι διωκτικές αρχές δεν εισπράττουν το κόστος της οποιασδήποτε «γκάφας» ή «υπερβολής», που μετακυλίεται εξ ολοκλήρου στα ΜΜΕ. Τα τελευταία, άλλωστε, δεν καλύπτουν μονάχα τις προπαγανδιστικές ανάγκες της αντιτρομοκρατικής εκστρατείας, αλλά εκπληρώνουν και «παράπλευρα» ανακριτικά καθήκοντα. Ας δούμε αναλυτικά πώς γίνεται αυτό, μέσα από κάποια ενδεικτικά (αλλά καθόλου μεμονωμένα) παραδείγματα. 

Η χρήση στοιχείων μη διαψεύσιμων. Ηδη από την προαναφερθείσα εκπομπή του MEGA (25.6), γίναμε μάρτυρες μιας απίστευτης -και, το κυριότερο, ατεκμηρίωτης- σεναριολογίας γύρω από τα εσωτερικά των ένοπλων οργανώσεων. 

Σειρά δημοσιευμάτων των Αλ. Παπαχελά, Τάσου Τέλλογλου και Β. Λαμπρόπουλου στο «Βήμα», λ.χ., αναλύει με απίστευτες λεπτομέρειες την υποτιθέμενη «μετάβαση» από τις οργανώσεις της αντιδικτατορικής Αντίστασης στον ΕΛΑ και τη 17Ν. Το ίδιο κάνουν ο Τριαντάφυλλος Δραβαλιάρης στην «Ημερησία», η Δώρα Αντωνίου στην «Καθημερινή» και η διπλωματική συντάκτρια των «Νέων», Ειρήνη Καρανασοπούλου, στα ειδησεογραφικά δελτία του STAR. 

Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των αναλύσεων είναι η «συμπλήρωση» των ήδη γνωστών δεδομένων με ένα πλήθος «πληροφοριών» άγνωστης προέλευσης. Οι συντάκτες υποδηλώνουν τις πηγές τους με ασαφείς όρους («λέγεται», «ενημερωμένες πηγές», «για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ είναι γνωστό», «πηγή που μετέχει των ερευνών», «κάποιοι που γνωρίζουν»), όταν δεν επικαλούνται -απλά- «το ρεπορτάζ».

Τα προβλήματα που συνεπάγεται αυτή η προσέγγιση είναι προφανή. Τι σημαίνει, λ.χ., η διατύπωση του Αλ. Παπαχελά ότι «πληθαίνουν οι πληροφορίες» -οι οποίες, μάλιστα, «δεν μπορούν να επαληθευθούν»- για κάρφωμα της 17Ν εκ των ένδον («Βήμα» 9.7), όταν ο ίδιος μας έχει ενημερώσει την προηγούμενη βδομάδα ότι για την «πορεία των ερευνών» γνωρίζουν όλα κι όλα 4-5 άτομα; Και πώς ακριβώς θα πρέπει να αποκρυπτογραφήσουμε τον ισχυρισμό του Τ. Τέλλογλου («Βήμα» 4.8) ότι οι πληροφορίες του προέρχονται από «πολλούς ανθρώπους του "ευρύτερου χώρου της σύγκρουσης με το κράτος"». Αντε μετά, να μην πάρει παράδειγμα ο Γ. Καρατζαφέρης, για να μας ενημερώσει κι αυτός τι ακριβώς «λένε στο Λονδίνο» (ALTER 29.8)...

Ακόμα τραγελαφικότερα είναι όσα φοβερά και τρομερά μάς αποκάλυπτε ο Κακαουνάκης στο «Καρφί» (14 & 21.7). Οτι, δηλαδή, ιδρυτής της 17Ν ήταν κάποιος... κοσμήτορας του ΕΜΠ, ονόματι Αποστόλου, που δολοφονήθηκε το 1982 έξω από την Πτολεμαΐδα από διαφωνούντα μέλη της 2ης γενιάς, μεταμφιεσμένα σε τροχονόμους! 

Είναι τέτοια η πληθώρα των στοιχείων που σερβίρονται κάθε μέρα, που ο τηλεθεατής δεν μπορεί να τα συγκρατήσει όλα, με αποτέλεσμα να μη δίνει σημασία όταν αυτά διαψεύδονται από τα πράγματα λίγο αργότερα. Αυτό βέβαια ενθαρρύνει κάθε αυθαιρεσία: δεν είχε προλάβει καλά καλά να παραδοθεί ο Κουφοντίνας, και ο Σπ. Καρατζαφέρης «αποκάλυπτε» στο ALTER (5.9) ότι κρυβόταν σε παραλία της Χαλκιδικής, δίπλα μάλιστα σε μια καντίνα, με φρουρά 8 «παππούδων» του ΕΛΑ! 

Ακόμη και μέσα στην ίδια εκπομπή, αυτοδιαψεύδονται χωρίς πρόβλημα. Στις 4.9, κεντρικό ζήτημα του δελτίου του Ν. Ευαγγελάτου ήταν το «αποτύπωμα πασίγνωστης γυναίκας στη γιάφκα της Δαμάρεως». Λίγα λεπτά μετά τη βαρύγδουπη «αποκάλυψη», ο επίσημος τρομοκρατολόγος του καναλιού (Κακαουνάκης), ερωτώμενος σχετικά από τον παρουσιαστή, δηλώνει με αφοπλιστική απλότητα: «δεν υπάρχει αποτύπωμα»! 

Η ανάκληση της «μητέρας όλων των λιστών». Το πλήθος των «πληροφοριών» που περιέχονται στα «σοβαρότερα» ρεπορτάζ μπορεί να προκαλεί δέος στους μη εξοικειωμένους με το αντικείμενο, μεγάλο μέρος τους όμως προέρχεται από μια και μοναδική πηγή: μια έκθεση της ΚΥΠ, η οποία συντάχθηκε το 1980 και -όπως έχουμε παλιότερα επισημάνει (19.1.02)- είναι μετάφραση κάποιου αγγλόγλωσσου (πιθανότατα αμερικανικού) εγγράφου. 

Η δημοσίευση της συγκεκριμένης «λίστας», το 1984, οδήγησε τους υπευθύνους σε βαριές καταδίκες από τα ελληνικά δικαστήρια, για συκοφαντική δυσφήμηση των αναφερόμενων «υπόπτων». 

Σήμερα είναι προφανές ότι το κλίμα έχει αντιστραφεί και η «Απογευματινή» μπορεί ανενόχλητα να δημοσιεύει ολόκληρο το απόσπασμα της έκθεσης που αφορά τον Γιάννη Σερίφη (23.7). Απόλυτα διακριτικά υπήρξαν, αντίθετα, τα ΜΜΕ με τους (σημερινούς) «επωνύμους» που αναφέρονται στο ίδιο «ντοκουμέντο». Μονάχα η Ανθή Καρασάββα παραβίασε διακριτικά τον κανόνα, προκειμένου να «τεκμηριώσει» στους «New York Times» (23.7) την «αδράνεια» των ελληνικών διωκτικών αρχών κατά το παρελθόν.

Η απόκρυψη προβληματικών «λεπτομερειών». Ενοχλητικές λεπτομέρεις, που χαλάνε την όλη εικόνα, απλώς παραλείπονται. 

Οταν ο Δ. Απόκης αναφέρεται στους πίνακες τρομοκρατικών ενεργειών που ήταν αναρτημένοι προ διετίας στη «φοβερή συνεδρίαση της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Αμερικανικής Γερουσίας» για την τρομοκρατία στην Ελλάδα («Βήμα» 17.8), απλώς ξεχνά να θυμίσει στους αναγνώστες ότι μεταξύ των εικονιζόμενων «τρομοκρατικών οργανώσεων» συμπεριλαμβανόταν το... ΚΚΕ και άλλοι, μη προσδιοριζόμενοι «διαδηλωτές» («Νέα» 16.6.00)! Προφανώς, μια τέτοια χοντράδα θα χαλούσε την εικόνα της σημερινής ειδυλλιακής διεθνούς συνεργασίας.

Ο εξευτελισμός της γραφολογίας. Με τη δέουσα καχυποψία πρέπει να αντιμετωπιστούν, επίσης, οι επιδόσεις των ΜΜΕ στην ανάλυση κειμένου και τη γραφολογία. 

Στις 22.7 ο Κ. Χατζίδης μάς πληροφορούσε στα «Νέα» ότι ο γραφικός χαρακτήρας των «εγγράφων της Πάρνηθας» ανήκει στον Χρήστο Κασσίμη -και, ως εκ τούτου, τεκμηριώνει σχέση 17Ν-ΕΛΑ. Μια βδομάδα μετά, ο ίδιος δημοσιογράφος αποκαλύπτει (29.7) ότι οι εν λόγω σημειώσεις γράφτηκαν απ' τον Γιωτόπουλο!

Η οργανωμένη «διαρροή» αποσπασμάτων της δικογραφίας. Υποτίθεται ότι η δημοσιοποίηση αυτών των στοιχείων απαγορεύεται. Πρώτη φορά γίνεται τόσο εκτεταμένη δημόσια χρήση και -το κυριότερο- τα ίδια αποσπάσματα εμφανίζονται ταυτόχρονα σε όλα τα μέσα. Από τη «σύμπτωση» αυτή, αλλά και το περιεχόμενο των εκάστοτε διαρροών, είναι σαφές πως η διοχέτευσή τους δεν οφείλεται στους δικηγόρους. 

Η επίκληση πεθαμένων μαρτύρων. Στον Κασσίμη και τον Τσουτσουβή έχουν αποδοθεί σχεδόν τα πάντα. Τις πρώτες μέρες της εκστρατείας, αστυνομικές πηγές διέρρεαν ότι ο Σάββας Ξηρός έβαζε «γκαζάκια» μαζί με τον Χριστόφορο Μαρίνο το... 1990-91 (όταν, δηλαδή, ο τελευταίος βρισκόταν εκτός Ελλάδας). 

Η προβολή αυτού του ισχυρισμού από τον Πάνο Σόμπολο είχε ως αποτέλεσμα έναν ξεκαρδιστικό -και πολύ διδακτικό- διάλογο ανάμεσα στον ίδιο και το δικηγόρο του τεθνεώτος, Κώστα Ντάλτα (MEGA 4.7). 

Αλλά και τον Μιχάλη Ράπτη, η εφημερίδα στην οποία εργαζόταν σπεύδει να υποδείξει με μισόλογα ως «ηγέτη» της 17Ν, υιοθετώντας μετά θάνατον το γνωστό κατάπτυστο σενάριο των Μπότσαρη-Βούλτεψη. 

Η «φωτογράφηση» υπόπτων. Πρόκειται, χωρίς αμφιβολία, για την πιο προβληματική (κι επικίνδυνη) από τις τρομολάγνες επιδόσεις των ΜΜΕ. Μέχρι στιγμής, έχουν δακτυλοδειχθεί ως πιθανά μέλη της 17Ν δύο γυναίκες (μια πανεπιστημιακός κι ένα τραπεζικό στέλεχος), δύο «Αννες» (μια γερμανίδα ηθοποιός και μια Ελληνίδα, μέλος αντιστασιακής οργάνωσης επί χούντας), ένας επιχειρηματίας («γιος στελέχους της αριστεράς»), ένας πανεπιστημιακός του Παρισιού, ένας πολυταξιδεμένος σκηνοθέτης, ένας «διανοούμενος χαμηλών τόνων» και κάμποσοι άλλοι -μεταξύ των οποίων και κάποιος «γνωστός στην κοινή γνώμη από τις εμφανίσεις του και τις πάντοτε μεστού περιεχομένου αναλύσεις του σε τηλεοπτικές εκπομπές», που δεν είναι «ούτε πολιτικός ούτε πανεπιστημιακός» αλλά έχει «πολύ υψηλές διασυνδέσεις» (Π. Καρσιώτης & Γ. Καραϊβάζ, «Ελεύθερος Τύπος» 25.7). Ανάλογες είναι και οι «φωτογραφήσεις» υποτιθέμενων «ιστορικών στελεχών» του ΕΛΑ.

Η περίπτωση του Γιάννη Σερίφη είναι αποκαλυπτική για τον τρόπο λειτουργίας του όλου μηχανισμού. Οι πρώτες αναφορές στο πρόσωπό του, ως «υπασπιστή» του Γιωτόπουλου και «στρατολόγου» της 17Ν, έγιναν από τον Τρ. Δραβαλιάρη στην «Ημερησία» και τους Τέλλογλου-Παπαχελά στο «Βήμα» (14.7), προτού ακόμα συλληφθεί (και τον εμπλέξει με την κατάθεσή του) ο Χριστόδουλος Ξηρός! Ακολουθεί η Ειρ. Καρανασοπούλου στα «Νέα» (22.7) και, την επομένη, η διαρροή των δικογραφιών στα ΜΜΕ. 

Λίγο μετά, μαθαίνουμε το υποτιθέμενο ψευδώνυμό του («Σαρδανάπαλος») και πρωτοσέλιδο του «Βήματος» μας πληροφορεί (30.7) πως «μετράει μέρες». Στα ψιλά της ίδιας εφημερίδας θα περάσει ωστόσο, ύστερα από ένα μήνα (24.8), η είδηση ότι «παραμένει άγνωστη η πραγματική ταυτότητα της Αννας, του Σαρδανάπαλου και των υπόλοιπων μελών του ιδρυτικού πυρήνα» της 17Ν! Αυτό δεν εμποδίζει, φυσικά, όλα τα κανάλια να αναδείξουν την παρουσία του Σερίφη στις διαδηλώσεις της Θεσ/νίκης σε «συγκλονιστική» είδηση (7.9), ούτε την «Απογευματινή» να φακελώσει τους φίλους του που τον φιλοξένησαν στη συμπρωτεύουσα (9.9).

Η «φιλική ανάκριση» από τα ΜΜΕ. Ολοι οι «ύποπτοι» είναι καλοδεχούμενοι πελάτες των τηλεοπτικών παραθύρων. Πρώτα ξεφωνίζουμε κάποιον και στη συνέχεια του παίρνουμε και μια συνέντευξη, για να τον ξεπλύνουμε και παράλληλα ν' αποφύγουμε τις ποινικές ευθύνες του μέσου. Χαρακτηριστική περίπτωση αποτελεί η «Καθημερινή» με τον Ενρίκο Μπιάνκο: αφού τον κατέταξε στο τρίγωνο της διεθνούς τρομοκρατίας («Μπρεγκέ, Μπιάνκο, Βάινριχ. Η διεθνής της τρομοκρατίας στην Ελλάδα») και του απέδωσε σχέσεις με τον ΕΛΑ κ.λπ. (18.8), ύστερα του πήρε μια ολοσέλιδη συνέντευξη όπου αναιρούνται όλες οι κατηγορίες (22.8). Κοινό χαρακτηριστικό αυτών των «φιλικών ανακρίσεων» είναι η υποβολή ερωτήσεων που σε κάθε άλλη περίπτωση θα θεωρούνταν το λιγότερο αδιάκριτες. 

Στις συνεντεύξεις που πήρε λ.χ. ο Νίκος Χατζηνικολάου από τις δύο κυρίες που κατηγορήθηκαν ως ενεχόμενες στην ιδρυτική φάση της 17Ν, ρώτησε και τις δύο «ποια είναι η γνώμη τους για την ένοπλη πάλη» -τους ζήτησε, δηλαδή, μια δήλωση φρονημάτων. Ανάλογες ερωτήσεις υπέβαλαν ο Θ. Αθανασιάδης στον Γιάννη Μπουκετσίδη (ALPHA 9.9) κι ένα πλήθος άλλων δημοσιογράφων στον Γιάννη Σερίφη με κάθε ευκαιρία. Αν τις ίδιες ερωτήσεις τις υπέβαλλε η Αντιτρομοκρατική, οι ανακρινόμενοι θα αρνούνταν πιθανότατα ν' απαντήσουν. 

Δεν μπορούν να το κάνουν με την ίδια ευκολία απέναντι στους δημοσιογράφους που τους «ξελασπώνουν», σε ζωντανή σύνδεση.

Το «αντιτρομοκρατικό» Big Brother. Οσοι ήρθαν με οποιοδήποτε τρόπο σ' επαφή (κοινωνική, επαγγελματική, φιλική) με τους κατηγορούμενους ή τις συζύγους τους, τοποθετούνται αυτόματα σ' έναν κύκλο «υπόπτων δεύτερου βαθμού». Ακόμα κι όταν αντιδρούν οι θιγόμενοι, απλώς διευρύνεται το ρεπορτάζ. 

Χαρακτηριστική, η «κατηγορία» εις βάρος της συζύγου του Αλέκου Παπαδόπουλου, ότι είχε συναντήσει την Πινό! Οταν αντιδρούν οι αναφερόμενοι στα «ρεπορτάζ», η γραμμή άμυνας των ΜΜΕ είναι ότι «δεν είπαμε και τίποτα, απλώς μιλήσαμε για κοινωνικές σχέσεις».

Τυπικό παράδειγμα, η ενθουσιώδης προβολή από το ALTER (4.9) της κατάθεσης της συζύγου γνωστού μουσικού (Μαχαιρίτσας), που επιβεβαιώνει ότι γνώριζε τον Σάββα Ξηρό. Το «ντοκουμέντο», ανακοινώνει ο σταθμός, θα διαβαστεί ολόκληρο στην εκπομπή της Τατιάνας Στεφανίδου.

Ιδίως η πίεση των ΜΜΕ προς τις Ρομέρο και Σωτηροπούλου είναι εμφανές τμήμα της αντιτρομοκρατικής στρατηγικής των υπηρεσιών. Το δηλώνουν, άλλωστε, περήφανα ότι αυτή η πίεση ήταν που οδήγησε στην παράδοση του Κουφοντίνα. 

Στο πλαίσιο της περιγραφής των «ανθρωπόμορφων τεράτων» εντάσσεται και η πλούσια φιλολογία περί «χαλαρών ηθών» της ομάδας, που εγκανιάστηκε τον Ιούλιο από τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο. 

Ο Καψής πάλι στο STAR (5.9) επιδεικνύει ιδιαίτερη ευαισθησία: 

«Για ευνόητους λόγους, και όπως οφείλαμε να κάνουμε, δεν μεταδίδουμε βέβαια την εικόνα του μικρού γιου της Σωτηροπούλου». Στην ίδια φράση, όμως, δεν παραλείπει την μπηχτή: «για να δει τον άνθρωπο που μέχρι πρότινος θεωρούσε τον πραγματικό του πατέρα». Τη σκυτάλη τις επόμενες μέρες θα πάρει ο Νίκος Ευαγγελάτος, που από τις οθόνες του ALTER ξιφουλκεί επανειλημμένα υπέρ της «πραγματικής πατρότητας» του παιδιού. 

Για την αξιοποίηση αυτού του γενικευμένου Big Brother, αποκαλυπτικός είναι ο -έμπειρος σε κάτι τέτοια από το 1973- Νίκος Μαστοράκης: Μολονότι «χαρακτηριστικό δείγμα ξεπεσμού, πνευματικού κι αισθητικού», γράφει στον «Αδέσμευτο Τύπο» (9.9), «υπηρετεί το λαϊκό συμφέρον» -εφόσον έτσι επιτυγχάνεται «η πλήρης απομυθοποίηση της τρομοκρατίας, που κατέβηκε στο παραθυραϊκό επίπεδο του πλυσταριού». 

Η αναζήτηση «ξένου δακτύλου». Τρομοκρατία χωρίς «ξένα κέντρα» και πράκτορες δεν γίνεται. Αφού μόνο το ΚΚΕ εξακολουθεί αμήχανα να επικαλείται ανάμειξη της CIA, έπρεπε να βρεθούν στοιχειώδη υποκατάστατα. 

Στις 7.7. η έγκυρη «Καθημερινή» δημοσίευσε πρωτοσέλιδα μια «φωτογραφία-ντοκουμέντο από το Σουδάν», που κατ' αυτήν αποδείκνυε τις «στενές επαφές» του Ξηρού «με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους». Τελικά, η φωτογραφία (με τον Ξηρό καθιστό σε καρέκλα και με φορητή βιοντεοκάμερα ανά χείρας) δεν προερχόταν από «στρατόπεδο της Αλ Κάιντα», όπως «απολύτως αξιόπιστες πηγές» άφηναν να εννοηθεί, αλλά από τη γαμήλια τελετή μιας φιλικής του οικογένειας. 

Ακολούθησε το συνεχιζόμενο σίριαλ με τα «αρχεία της Στάζι» περί Κάρλος και ΕΛΑ. Το θέμα είναι τεράστιο και θα ασχοληθούμε εκτενώς μαζί του την ερχόμενη Κυριακή.

Η τρομοκράτηση του «περίγυρου». Τελικός στόχος όλου αυτού του κυνηγιού μαγισσών είναι να τεθεί σε κατάσταση ημιπαρανομίας ένας ολόκληρος πολιτικός χώρος που αριθμεί χιλιάδες πολίτες -και πολύ περισσότερους «πρώην». 

Η αρχή έγινε με τα «ιστορικά» δημοσιεύματα περί αρχειομαρξισμού και τροτσκισμού, για να περάσουμε σε πολύ πιο πρόσφατες ιστορίες -όπως η δυναμική Αντίσταση κατά της χούντας ή τα κινήματα της Μεταπολίτευσης. Τυπικό δείγμα, το ρεπορτάζ του Τάσου Τέλλογλου με τίτλο «Η κρυφή ζωή του Κουφοντίνα» («Βήμα» 11.8), όπου, αντί για προσωπικές πληροφορίες περί του φυγόδικου στελέχους της 17Ν, διαβάζουμε ένα -όχι ιδιαίτερα ακριβές- χρονικό του νικηφόρου φοιτητικού κινήματος του 1979-80!

Ο ίδιος δημοσιογράφος εστιάζει τα «ρεπορτάζ» του σε μια οφθαλμοφανή προσπάθεια να παρουσιαστεί ο ευρύτερος χώρος της ριζοσπαστικής αριστεράς και των αναρχικών σαν «επιμελητεία» (25.8) και «θυγατρικές» (7.7) των ένοπλων οργανώσεων. Δεν λείπει ούτε η πρόβλεψη για μελλοντική ανάδυση της «4ης γενιάς» τρομοκρατών μέσα από τις γραμμές του προβλεπόμενου «κινήματος συμπαράστασης» στους τωρινούς φυλακισμένους (14.7).

Ο στιγματισμός των υπερασπιστών. Η προληπτική καταδίκη οποιασδήποτε διαφοροποίησης από την κυρίαρχη αντιτρομοκρατική υστερία ξεκινά αμέσως μετά την έκρηξη της 29ης Ιουνίου. 

Στις 2 Ιουλίου ο Ι. Κ. Πρετεντέρης καταγγέλλει από το «Βήμα» όσους, «υπεραμυνόμενοι μη απειλούμενων δικαιωμάτων κι εγγυητές εξασφαλισμένων ελευθεριών», ενδέχεται «να αμφισβητήσουν κάθε απόπειρα εφαρμογής του νόμου».

Δύο μήνες μετά, ο ίδιος απειλεί ανοιχτά όσους συνηγόρους τολμήσουν να «εκτρέψουν την υπόθεση στο πολιτικό πεδίο», χαρακτηρίζοντάς τους εμμέσως πλην σαφώς «συνοδοιπόρους» των τρομοκρατών. 

Εχει προηγηθεί μια ολόκληρη καμπάνια ενάντια σε όποιον κάνει λόγο για τα «λευκά κελιά» του Κορυδαλλού ή αναφερθεί στην κραυγαλέα αντισυνταγματικότητα της (κατά τα άλλα αποτελεσματικότατης) πολυήμερης απομόνωσης και «μη ανάκρισης» του τραυματισμένου Ξηρού στον «Ευαγγελισμό». 

Οσο για το «δημόσιο στιγματισμό» όσων είχαν την απερισκεψία να υπερασπιστούν στο παρελθόν κάποιους από τους «συνήθεις υπόπτους», αυτόν τον έχει αναλάβει, από τις στήλες της «Απογευματινής», ο Μανόλης Βασιλάκης -ο ίδιος που πέρυσι υπέγραφε, κάτω από δικαστική πίεση, τη γνωστή δήλωση ότι υπήρξε «όργανο σκοτεινών κέντρων»...

Με το πέρασμα του χρόνου, πάντως, αυτό που εντυπωσιάζει είναι η όλο και μικρότερη προσπάθεια να τηρηθούν τα προσχήματα οποιασδήποτε νομιμότητας από μέρους των βασικών προπαγανδιστών της αντιτρομοκρατικής εξόρμησης. 

«Ο Παύλος ο Σερίφης να προσέξει μην ανακαλέσει πριν βγει η "1η Μάη"», προειδοποιούσε το απόγευμα της 9ης Σεπτεμβρίου από τον ALTER ο Κακαουνάκης, «μη βρεθεί κι εκεί μπλεγμένος. Αυτή τη συμβουλή του δίνω». Μπορούμε, με άλλα λόγια, να είμαστε απολύτως βέβαιοι για την αξιοπιστία των στοιχείων που θα ανακοινωθούν επ' αυτού τις ερχόμενες βδομάδες...

 

(Ελευθεροτυπία, 15/9/2002)