ΕΚΔΟΧΕΣ ΤΟΥ ΑΡΑΒΟΪΣΡΑΗΛΙΝΟΥ 1948

Μια υποδειγματική εθνοκάθαρση;

ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

1. / 2.   

Η δημογραφική "απειλή"

Η πανηγυρική προσχώρηση του Μπένι Μόρις στο στρατόπεδο των προπαγανδιστών μιας νέας εθνοκάθαρσης προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, αληθινό σοκ στους κύκλους των ισραηλινών ειρηνιστών και του διεθνούς κινήματος αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό.

Για τους συναδέλφους του που εξακολουθούν να αντιστέκονται στον εκφασισμό της ισραηλινής κοινωνίας, όπως ο Αβι Σλέιμ ή ο Ιλάν Πάπε, αυτή η μεταπήδηση ισοδυναμεί με προδοσία της γενιάς των "νέων ιστορικών" από τον πρωτεργάτη της. Για κάποιους παλιότερους, όπως ο Μπαρούχ Κίμερλινγκ, η στροφή του Μόρις θεωρείται απλά συνέπεια της τάσης του να εντυπωσιάζει, προσαρμοζόμενος ταυτόχρονα στις εκάστοτε υπόγειες τάσεις της ισραηλινής κοινωνίας.

Υπάρχουν τέλος εκείνοι, όπως η Τζοέλ Μπεϊνίν του εξαιρετικού Middle East Report, που επισημαίνουν ότι "ο ρατσισμός που ο Μόρις επέδειξε ανοικτά κατά τη δεύτερη Ιντιφάντα" προϋπήρχε ήδη, εν σπέρματι, στην πάγια άρνησή του να λάβει υπόψη τις μαρτυρίες των ίδιων των Παλαιστινίων για την εθνοκάθαρση του 1948, σε αντίθεση προς την ευπιστία που έδειχνε απέναντι σε ανάλογες μαρτυρίες της εβραϊκής πλευράς. Με αποτέλεσμα να παρασυρθεί κάποιες φορές σε μικρά αλλά σοβαρά λάθη: στο πρώτο του λ.χ. βιβλίο, πήρε τοις μετρητοίς τις διαβεβαιώσεις του απόστρατου στρατηγού Μοσέ Καρμέλ ότι ουδέποτε είχε διατάξει απελάσεις Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια του πολέμου - μόνο και μόνο για ν' ανακαλύψει αργότερα, στα στρατιωτικά αρχεία, τη σαφή εντολή του Καρμέλ προς τους στρατιώτες του "να κάνουν αμέσως ό,τι μπορούν για να ξεκαθαρίσουν τις κατακτημένες περιοχές από όλα τα εχθρικά στοιχεία, διευκολύνοντας τους κατοίκους να εγκαταλείψουν αυτές τις περιοχές" (31.10.48).

Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι ο οραματισμός ενός "νέου 1948" (που θα ολοκληρώσει το "μισοτελειωμένο" έργο του Μπεν Γκουριόν, ξεκαθαρίζοντας οριστικά το εθνολογικό τοπίο της μείζονος Παλαιστίνης) κάθε άλλο παρά μεμονωμένο φαινόμενο αποτελεί στο σημερινό Ισραήλ. Αντίθετα, η βίαιη "μεταφορά" του εναπομείναντος αραβικού πληθυσμού "πέρα από τον Ιορδάνη" αποτελεί πια μόνιμη επωδό των "εθνικά ανήσυχων" σιωνιστών. Από πολλούς, μάλιστα, η τωρινή Ιντιφάντα θεωρείται κατά κάποιο τρόπο σαν "θεόσταλτη ευκαιρία", καθώς επιτρέπει την "προληπτική τακτοποίηση" του περίφημου δημογραφικού προβλήματος.

Πού βρίσκεται το πρόβλημα; Στο μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης του παλαιστινιακού πληθυσμού, σε συνδυασμό με την ουσιαστική εξάντληση των ανθρώπινων αποθεμάτων της Διασποράς που είναι διατεθειμένα να "παλινοστήσουν" στο Ισραήλ. "Αν οι τρέχουσες δημογραφικές τάσεις διατηρηθούν", συνοψίζει τη σχετική συζήτηση ο Κίμερλινγκ, "οι Εβραίοι θα πάψουν να είναι πλειοψηφία ακόμη και στο εσωτερικό των συνόρων του 1967 μέσα στα επόμενα 40-50 χρόνια. Το γεγονός αυτό προκαλεί μεγάλη ανησυχία σε όλα τα τμήματα της ισραηλινής πολιτικής τάξης".

Αυτή η προοπτική, της μακροπρόθεσμης ακύρωσης των αποτελεσμάτων της "λειψής" εθνοκάθαρσης του 1948, γεννά στη συνέχεια ανθρωποφάγα σχέδια για ένα δεύτερο γύρο διωγμών. Σε όλη τη "Δύση" διανύουμε, άλλωστε, μια φάση κατά την οποία οι "στρατηγικές" μεσσιανικές ενοράσεις εκτοπίζουν όλο και περισσότερο από τη δημόσια συζήτηση κάθε ορθολογική συζήτηση πάνω στα απτά προβλήματα των υπαρκτών, σημερινών κοινωνιών.

Στην περίπτωση των δημογραφικών μετασχηματισμών του Ισραήλ, μια ρεαλιστική λύση θα ήταν η έγκαιρη μετεξέλιξη του σημερινού, θεοκρατικού και ρατσιστικού σιωνιστικού κράτους σε μια σύγχρονη δημοκρατία των πολιτών της, ικανή να συσπειρώνει (και να εμπνέει) όλους τους κατοίκους της χώρας. Αυτή η προοπτική, όμως, συνιστά έγκλημα καθοσιώσεως για κάθε εθνικιστή.

"Ηταν λάθος να νομίζουμε πως είναι δυνατό να εγκατασταθεί εδώ ένα ήσυχο κράτος, που θα ζει αρμονικά με τον περίγυρό του", αποφαίνεται έτσι ο Μόρις. "Οι μόνες επιλογές που έχουμε είναι είτε ένας βάναυσος, τραγικός σιωνισμός, είτε η εγκατάλειψή του".

Και, φυσικά, ούτε που διανοείται να προτείνει το δεύτερο: "Ακόμη και η μεγάλη Αμερικανική δημοκρατία δεν θα μπορούσε να είχε ιδρυθεί χωρίς την εξολόθρευση των Ινδιάνων. Υπάρχουν περιπτώσεις που το συνολικό, τελικό καλό δικαιολογεί τις σκληρές και βάναυσες πράξεις που διαπράττονται στη διάρκεια της Ιστορίας".


ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Benny Morris "The birth of the Palestinian refugee problem revisited" (Κέμπριτζ 2004, εκδ. Cambridge University Press). Η νέα -επαυξημένη κατά 50%- έκδοση της πρωτοπόρας δουλειάς του Μόρις για την εθνοκάθαρση των Παλαιστινίων το 1947-48.

Ari Shavit "Survival of the fittest" (Haaretz 9.1.2004). Η πρόσφατη συνέντευξη του Μόρις, υπέρ μιας ολοκληρωτικής εθνοκάθαρσης του εναπομείναντος παλαιστινιακού πληθυσμού - τόσο από το ίδιο το Ισραήλ, όσο κι από τα Κατεχόμενα Εδάφη.

Joel Beinin "No more tears: Benny Morris and the road back from Liberal Zionism" (Middle East Report 230 [άνοιξη 2004]). Διεισδυτική κριτική παρουσίαση της στροφής του Μόρις, από μια αμερικανίδα πανεπιστημιακό.

Baruch Kimmerling "Is ethnic cleansing of Arabs getting legitimacy from a New Israeli Historian?" (27.1.04, http://www.tikkun.org/index.cfm/action/current/article/214.html). Ανάλυση των νέων θέσεων του Μόρις υπό το πρίσμα της "δημογραφικής φοβίας" που έχει καταλάβει τα θινκ τανκ των σιωνιστών.

Ilan Pappe "A history of Modern Palestine. One land, two peoples" (Καίμπριτζ 2004, εκδ. Cambridge University Press). Η πιο πρόσφατη δουλειά του ριζοσπαστικότερου από τους "νέους ιστορικούς", με έμφαση στην παράλληλη πορεία των δυο κοινοτήτων της Παλαιστίνης τον τελευταίο αιώνα.

Ιλάν Γκραϊλσάμερ "Η νέα Ιστορία του Ισραήλ" (Αθήνα 2000, εκδ. Καστανιώτη). Στρατευμένη, αρνητική παρουσίαση της δουλειάς των "νέων ιστορικών", από έναν "μετριοπαθή" σιωνιστή πανεπιστημιακό.

Rosemary Sayigh "Οι Παλαιστίνιοι. Από αγρότες, επαναστάτες" (Αθήνα 1981, εκδ. Αλμπατρός). Η εθνοκάθαρση του 1948 κι όσα ακολούθησαν τον εκπατρισμό των Παλαιστινίων μέσα από τις αφηγήσεις των επιζώντων στα προσφυγικά στρατόπεδα του Λιβάνου. Προλογίζει ο Νόαμ Τσόμσκι.
 

(Ελευθεροτυπία, 16/5/2004)