ΣΤΡΑΤΟΣ ΚΙ "ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΧΘΡΟΣ"

Μεταμοντέρνοι συνταγματάρχες
 

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

1. / 2.   

Τρεις δεκαετίες μετά το Πολυτεχνείο, οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας αναλαμβάνουν ξανά να μας προστατέψουν από τον "εσωτερικό εχθρό" που διακρίνουν στον ορίζοντα. Οι "ασύμμετρες απειλές" αντικατέστησαν τα κονσερβοκούτια των "εαμοβουλγάρων", η πηγή έμπνευσης του στρατού μας εξακολουθεί όμως να βρίσκεται πέραν του Ατλαντικού.

Φαίνεται ότι 30 χρόνια παραείναι πολλά για τη συλλογική μας μνήμη και τα ανακλαστικά που αυτή τροφοδοτεί. Το διαπιστώνουμε, για μια ακόμη φορά, με την αποδοχή που συναντά η ανάμειξη των ενόπλων δυνάμεων σε "καθήκοντα" πολύ ευρύτερα από το "φυσιολογικό" ρόλο τους, ως φρουρών των συνόρων (και της εξωτερικής ασφάλειας) της χώρας.

Η φετινή Ολυμπιάδα προσέφερε μια χρυσή ευκαιρία για την επέκταση των αρμοδιοτήτων του στρατού σε ζητήματα (και) "εσωτερικής ασφάλειας". Θα ήταν λάθος, όμως, να θεωρήσουμε αυτή την εκτροπή σαν ένα συγκυριακό -και, σε τελική ανάλυση, ανώδυνο- φαινόμενο.

Η ουσιαστική "έξοδος του στρατού από τους στρατώνες του" έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, με την αναθεώρηση του επίσημου αμυντικού δόγματος της χώρας. Εξέλιξη που συνιστά μια έμπρακτη αποποίηση της κληρονομιάς της Μεταπολίτευσης -εξ ού και η επικαιρότητά της, σε σχέση με την 31η επέτειο της σφαγής του Πολυτεχνείου που γιορτάζουμε τις ερχόμενες μέρες.

Πεμπτουσία της μεταπολιτευτικής στρατηγικής, τόσο της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας όσο και των δημοκρατικών εν γένει δυνάμεων της χώρας, ήταν η "επιστροφή του στρατού στους στρατώνες του" κι ο αποκλεισμός οποιασδήποτε ανάμιξής του σε ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας.

Η επιλογή αυτή αποτυπώθηκε χαρακτηριστικά στις δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες επιχειρήθηκε η "κάθαρση" της χουντικής κληρονομιάς. Ενώ οι αστυνομικοί βασανιστές της δικτατορίας (Μάλλιος, Μπάμπαλης, κλπ) ουσιαστικά αθωώθηκαν, με εικονικές ποινές φυλάκισης λίγων μηνών, οι στρατιωτικοί συνάδελφοί τους (Θεοφιλογιαννάκος, Χατζηζήσης, κά) κλείστηκαν στον Κορυδαλλό με πολύχρονες καταδίκες. Το μήνυμα ήταν σαφές: αν η βίαιη ανάκριση των "εσωτερικών εχθρών" από τα σώματα ασφαλείας συνιστά απλώς "υπέρβαση" των "νόμιμων καθηκόντων" των τελευταίων, οι στρατιωτικοί δεν έχουν καμιά απολύτως δουλειά να ανακατεύονται σε τέτοιου είδους ζητήματα.

Αποτέλεσμα αυτής της "αποστρατιωτικοποίησης" ήταν η παγίωση της δημοκρατικής τομής του 1974 και η μακροχρόνια προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος από τις κάθε λογής εθνοσωτήριες "εμπνεύσεις" που ενδημούν παραδοσιακά στους στρατώνες.

Η τωρινή "θεσμική" στρατιωτικοποίηση, αντίθετα, συμβαδίζει με μια ανάλογη τάση στις περισσότερες αναπτυγμένες δυτικές κοινωνίες, με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ. "Λεπτομέρεια" που προσδίνει στο όλο φαινόμενο τα χαρακτηριστικά, όχι μιας αναχρονιστικής οπισθοδρόμησης προς την παπαδοπουλική "Ελλάδα των Ελλήνων Χριστιανών", αλλά μιας εκσυγχρονιστικής απάντησης στις προκλήσεις του μέλλοντος. Ο στρατός δεν αναλαμβάνει τα ηνία της χώρας για να τη "σώσει" από τους "φαυλοκράτες" και "συνοδοιπόρους" πολιτικούς, αλλά διαπλέκεται με τους ηγετικούς μηχανισμούς της θωρακισμένης Δημοκρατίας μας, χαρίζοντάς της όλο και περισσότερο κάτι από το δικό του άρωμα.

"Υπονομευτές" και "ασύμμετρες απειλές"

Θα ήταν λάθος να δούμε αυτή την εξέλιξη σαν πλήρως αποκομμένη από την κληρονομιά του Ψυχρού Πολέμου. Η θεωρητική κατασκευή της "ανάγκης" να ανατεθεί η αντιμετώπιση του "εσωτερικού εχθρού" των δυτικών δημοκρατιών στις ένοπλες δυνάμεις τους, γεννήθηκε την επαύριο των νεανικών κι εργατικών εξεγέρσεων του 1968. Ο πρώτος διδάξας δε, ήταν ένας βρετανός στρατηγός με λαμπρή προϋπηρεσία στην καταστολή των αντιαποικιακών κινημάτων.

Εφευρέτης του όρου "συγκρούσεις χαμηλής έντασης", ο σερ Φρανκ Κίτσον διατύπωσε το 1971 τη θεωρία ότι ο "πόλεμος ως σύνολο" αποτελεί μια "κλίμακα" με τέσσερα διαφορετικά "σκαλιά": "υπονόμευση" (subversion), "εξέγερση" (insurgency), "συμβατικό" ή "περιορισμένο" πόλεμο και, τέλος, "ολοκληρωτικό" πόλεμο ("The warfare as a whole", σ.2-3).

Η καινοτομία αυτής της προσέγγισης βρίσκεται, φυσικά, στο πρώτο "σκαλί". Ως "υπονόμευση" ορίζεται "η χρήση από ένα τμήμα του λαού μιας χώρας παράνομων μέσων τα οποία δεν φτάνουν μέχρι τη χρήση ένοπλης δύναμης, με σκοπό την ανατροπή των κυβερνώντων ή τον εξαναγκασμό τους να κάνουν πράγματα που δε θέλουν". Ως τέτοια "παράνομα μέσα" κατονομάζονται η "χρήση πολιτικής και οικονομικής πίεσης", οι απεργίες, οι διαδηλώσεις και η "προπαγάνδα".

"Μολονότι οι Βρετανοί προτιμούν να χρησιμοποιούν τις μυστικές υπηρεσίες και την αστυνομία, αντί για το στρατό, για την αντιμετώπιση της υπονόμευσης στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου", καταλήγει ο Κίτσον, "αυτό δεν σημαίνει ότι τόσο η υπονόμευση όσο και η αντιμετώπισή της δεν αποτελούν εκδήλωση πολέμου. Η υπονόμευση είναι μορφή πολέμου κι η αντιμετώπισή της πρέπει να περιλαμβάνεται ως τμήμα της εθνικής αμυντικής πολιτικής" (όπ. π., σ.4).

Ως παράδειγμα επιστρατεύεται το σενάριο αντιπολεμικών "συγκεντρώσεων και διαδηλώσεων μειοψηφικών ομάδων" στις παραμονές ενός επικείμενου πολέμου, για την καταστολή των οποίων η αστυνομία θα χρειαστεί τη συνδρομή του στρατού (σ.57-8). Ο συγγραφέας διατυπώνει, μάλιστα, την εκτίμηση ότι "ακόμη και σε καιρό ειρήνης, ο στρατός πρέπει να προετοιμάζεται για τη διεξαγωγή αντιαντάρτικων επιχειρήσεων στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου" (σ.57).

Οι παραπάνω επεξεργασίες επηρεάστηκαν οπωσδήποτε σε μεγάλο βαθμό από τη θητεία του Κίτσον στη Β. Ιρλανδία (όπου υπήρξε προϊστάμενος των μονάδων που θέρισαν τους άοπλους διαδηλωτές την "Ματωμένη Κυριακή" του 1972). Η ομοιότητα ωστόσο των διατυπώσεών του με την πρόσφατη ανασημασιοδότηση της "τρομοκρατίας", ως απόπειρας ανατροπής των "υφιστάμενων κοινωνικών και οικονομικών δομών", είναι κάτι παραπάνω από εντυπωσιακή.

Τρεις δεκαετίες αργότερα, η επίθεση της Αλ Κάϊντα στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου της Ν. Υόρκης θα προσδώσει οικουμενικές διαστάσεις σε ένα άλλο, παρεμφερές θεώρημα: αυτό των "ασύμμετρων απειλών" που κρέμονται πάνω από τις δυτικές κοινωνίες. Εννοια πρωτεϊκή, ακόμη πιο ρευστή (και κατά συνέπεια εύπλαστη) απ' ό,τι η "τρομοκρατία", η "ασύμμετρη απειλή" θα αναγορευτεί σε μαγικό κλειδί της διεθνούς στρατοκρατίας, διευρύνοντας απεριόριστα την έννοια της εθνικής άμυνας και "νομιμοποιώντας" την ανάμιξη των ενόπλων δυνάμεων σε κάθε τομέα της κοινωνικής ζωής.

Το αμερικανικό υπόδειγμα

Το μοντέλο γι' αυτές τις αναπροσαρμογές θα το προσφέρει η ίδια η υπερατλαντική υπερδύναμη. Εκεί, οι σχετικές προετοιμασίες βρίσκονταν σε εξέλιξη πολύ πριν από τη θεαματική κατάρρευση των δίδυμων πύργων.

Το πρώτο ολοκληρωμένο σχέδιο για την "καταστολή ταραχών" από τον αμερικανικό στρατό συντάχθηκε την άνοιξη του 1968 και φέρει την κωδική ονομασία Garden Plot. Αρχικός στόχος του ήταν οι "φυλετικές" εξεγέρσεις στα γκέτο, το 1970 όμως προσανατολίστηκε στην αντιμετώπιση "μεγάλου αριθμού διαδηλωτών" με πολιτική οργάνωση και στοχοθεσία. Εκτοτε ανανεώνεται σε τακτική βάση και, σε κάποια εκσυγχρονισμένη μορφή του, εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα. Πρόκειται για το σχέδιο που ενεργοποιήθηκε για την καταστολή του αντιπολεμικού κινήματος το 1970-71 και των ταραχών του Λος Αντζελες το 1992, ενώ κατά πάσα πιθανότητα χρησιμοποιήθηκε και το 1999 για την αντιμετώπιση των διαδηλωτών του Σιατλ.

Διαφωτιστικότερα είναι τα εγχειρίδια που έχουν συνταχθεί για την εφαρμογή του σχεδίου στην πράξη. Το Εγχειρίδιο Νο 19-15 του 1985 ασχολείται λχ αποκλειστικά με τις "εμφύλιες ταραχές" και την αντιμετώπισή τους, προβλέποντας κάθε λεπτομέρεια: τους σχηματισμούς των μονάδων και τα όπλα που θα χρησιμοποιηθούν για τη διάλυση του πλήθους (από γκλομπς, χημικά αέρια και αντλίες, μέχρι κυνηγετικές καραμπίνες, τουφέκια και πολυβόλα), τη "συλλογή πληροφοριών", ακόμη και για τις "σχέσεις με τα ΜΜΕ" (ως μέρος του "σχεδιασμού των επιχειρήσεων").

Το Εγχειρίδιο 100-19 του 1993, πάλι, μολονότι αφορά το σύνολο των στρατιωτικών "επιχειρήσεων υποστήριξης" στο εσωτερικό των ΗΠΑ (είτε πρόκειται για βοήθεια σε θύματα θεομηνίας, είτε για σπάσιμο απεργιών και καταστολή διαδηλώσεων), είναι αρκετά διαφωτιστικό. Διευκρινίζεται πχ ότι "επειδή το Υπουργείο Αμύνης έχει ευθύνη για την προστασία των πηγών του, οι ενέργειές του για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στο εσωτερικό της χώρας δεν υπάγονται πάντα στην κατηγορία της παροχής βοήθειας προς τις πολιτικές αρχές", αλλά διατηρούν μίαν αμφιλεγόμενη αυτοτέλεια. Πάντως, "το επιχειρησιακό σχέδιο Garden Plot προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες για τη βοήθεια προς το FBI όσον αφορά την καταπολέμηση της τρομοκρατίας", ενώ ακόμη και η στρατονομία "έχει ειδική τεχνογνωσία στις επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών, της τρομοκρατίας και των εμφύλιων ταραχών".

Ειδική σημασία αποδίδεται στην τεχνική προετοιμασία της ανάμιξης του στρατού στην καταστολή του εσωτερικού εχθρού, αλλά και στην ψυχολογική καλλιέργεια του πληθυσμού. Από το 1994 οργανώνεται σε τακτική βάση η "Επιχείρηση Πολεμιστής των Πόλεων", μια "στρατιωτική άσκηση σε αστικό πεδίο" (MOUT) που περιλαμβάνει απροειδοποίητες επιδρομές των ειδικών δυνάμεων σε κατοικημένες ζώνες. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της επιχείρησης, ένα σκέλος αυτών των ασκήσεων αναπαριστάνει τη διεξαγωγή μαχών σε αστικά κέντρα του Τρίτου Κόσμου, ενώ ένα άλλο ασχολείται με την "προστασία της εθνικής ασφάλειας στο εσωτερικό" των ΗΠΑ, με επιχειρήσεις "σε αστικό περιβάλλον, σε συνθήκες κοινωνικής αναταραχής, και την αποκατάσταση της τάξης".

Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η αξιοποίηση της εμπειρίας των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων από "επιχειρήσεις μη πολεμικού χαρακτήρα" (OOTW) στο εξωτερικό. Ειδικά εγχειρίδα αποτυπώνουν τα "μαθήματα" από τις "ειρηνευτικές" αποστολές στη Βοσνία (1996) ή το Κόσοβο (2003). Σύμφωνα άλλωστε με το επίσημο ντοκουμέντο του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ περί "OOTW" (Ιούνιος 1999), στην κατηγορία αυτή εντάσσονται "ρευστές καταστάσεις" και "επιλογές" που "δεν διεξάγονται πάντα εκτός ΗΠΑ".

Συμπληρωματική προς τα παραπάνω είναι η στρατιωτικοποίηση της αστυνομίας, με δημιουργία όλων και περισσότερων ειδικών μονάδων στρατιωτικού χαρακτήρα. Καθοριστική στιγμή σ' αυτή την εξέλιξη υπήρξε ένα πρόγραμμα του 1995 για τη "μεταφορά τεχνολογίας" από το στρατό στις κατά τόπους υπηρεσίες ασφαλείας.

Η 11η Σεπτεμβρίου 2001 θα επικυρώσει έτσι πανηγυρικά μια διαδικασία που βρισκόταν ήδη σε εξέλιξη. Τον Οκτώβριο του 1999 λχ η κυβέρνηση Κλίντον έσπευσε να ικανοποιήσει το αίτημα του Πενταγώνου, για το διορισμό στρατιωτικού διοικητή "εσωτερικού" με αρμοδιότητα την "πολιτική άμυνα", παρά την έντονη αντίθεση των φιλελεύθερων κύκλων του Δημοκρατικού Κόμματος. Τον Αύγουστο του 2001, τέλος, η δικαστική υπηρεσία του αμερικανικού στρατού εξέδωσε ειδικό εγχειρίδιο για τη θεμελίωση της νομιμότητας των στρατιωτικών επεμβάσεων στο εσωτερικό της χώρας. Δεν έμενε παρά το τριπλό χτύπημα της Αλ Κάϊντα για να στηθεί και επίσημα, σε όλη την αμερικανική επικράτεια, ο παραστρατιωτικός μηχανισμός του "Γραφείου Ασφαλείας της Πατρίδος" (ΟΗS).

Η εξαγωγή του μοντέλου στην υπόλοιπη Δύση θα γίνει σταδιακά τα επόμενα χρόνια, αντλώντας τη νομιμοποίησή της από τις τοπικές ιδιαιτερότητες κάθε χώρας. Στο Βέλγιο, πχ, πληροφορούμαστε από εκτενή ανταπόκριση του Π. Παντελή στην "Ε" (20.1.03), η αλλαγή του επίσημου αμυντικού δόγματος και η ανάθεση αστυνομικών καθηκόντων στο στρατό δικαιολογήθηκε με βάση την αυξημένη παρουσία "επικίνδυνων μεταναστών" αλλά και καθαρά οικονομικά κριτήρια: ένας επαγγελματίας στρατιώτης, με ετήσιο μισθό 15.617 ευρώ, είναι πολύ πιο φτηνός από τον αστυφύλακα των 22.286 ευρώ...

Οσο για τη χώρα μας, εδώ ως όχημα χρησιμοποιήθηκαν οι ανάγκες προστασίας της φιέστας του "2004" και η φοβία της "ισχυρής Ελλάδας" απέναντι στους ξένους μετανάστες.

Η ελληνική προσαρμογή

Η πρώτη αλλαγή προς αυτή την κατεύθυνση έγινε αμέσως μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Στις 20.9.2001 το ΚΥΣΕΑ ενέκρινε την αναθεώρηση του αμυντικού δόγματος, ενσωματώνοντας την αντιμετώπιση των "ασύμμετρων απειλών" στα καθήκοντα (και) των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων. Στην ίδια ιστορική συνεδρίαση, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης ανακοίνωσε την πανευρωπαϊκή επεξεργασία "ενός κοινού ορισμού της έννοιας της τρομοκρατίας" και την καθιέρωση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.

Σκιαγραφώντας στο πρες ρουμ τον καινούριο εχθρό, ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Ρέππας ήταν απολύτως σαφής: "Τίθεται πλέον ένα θέμα εσωτερικής ασφάλειας. Ο κλασικός κίνδυνος, για την κυριαρχία και την ακεραιότητα μιας χώρας, ήταν κατά παράδοση εξωτερικός. Τώρα ο κίνδυνος, στο πλαίσιο αυτών των ασύμμετρων απειλών, μπορεί να προέλθει από το εσωτερικό μιας χώρας. Θα πρέπει, λοιπόν, κι εμείς να συντονίσουμε τη δράση των υπηρεσιών που ασχολούνται με θέματα εθνικής άμυνας ή εξωτερικής πολιτικής με τη δράση των υπηρεσιών που ασχολούνται με θέματα εσωτερικής ασφάλειας και τάξης".

Το κείμενο της "αμυντικής στρατηγικής αναθεώρησης" δόθηκε στη δημοσιότητα στις 2.10.01 και περιλαμβάνει έναν γενικόλογο ορισμό του προβλήματος: "Ως ασύμμετρες απειλές ορίζονται οι προσπάθειες εκείνες υπονόμευσης της ισχύος ενός αντιπάλου, οι οποίες στηρίζονται στην εκμετάλλευση των αδυναμιών του με χρήση μέσων που διαφέρουν σημαντικά από τον συνήθη τρόπο διεξαγωγής επιχειρήσεων του αντιπάλου" (σ.19). Για να μη νομίζουμε πάντως ότι αυτή η "υπονόμευση" απέχει πολύ από τις ιδέες του Κίτσον, επιστρατεύεται ένα τέτοιο παράδειγμα "ασύμμετρης απειλής": "μια σύγκρουση", γενικά, όπου "από τη μία βρίσκεται ένα οργανωμένο κράτος και από την άλλη έχουμε 'ομάδες' συμφερόντων" (σ.19). "Ομάδες συμφερόντων" που απαρτίζονται, προφανώς, από πολίτες της Ελληνικής Δημοκρατίας...

Αναλυτικότερη είναι η απαρίθμηση, στο ίδιο ντοκουμέντο, "των βασικότερων μορφών ασύμμετρης απειλής" που αντιμετωπίζει η χώρα μας: "διεθνής τρομοκρατία", "όπλα μαζικής καταστροφής", "διεθνές οργανωμένο έγκλημα", "εμπόριο ναρκωτικών", "διαφθορά" και "λαθρομετανάστευση" (σ.21). Η τελευταία, εκτός από "εισβολή προσφύγων από βαλκανικές χώρες", συνεπάγεται και τον πρόσθετο "κίνδυνο" της "διασποράς μουσουλμανικών θυλάκων στα βόρεια σύνορα με απροσδιόριστες [sic] απειλές" (σ.54).

Σε ομιλία του στη Ναυτική Σχολή Πολέμου (21.8.02), ο αρχηγός ΓΕΣ αντιστράτηγος Χαρβάλας θα προσθέσει δυο ακόμα "ασύμμετρους" κινδύνους: τον "εθνικοθρησκευτικό φανατισμό" και τον εν γένει "ριζοσπαστισμό" -διατύπωση ασαφής, που παραπέμπει όμως ευθέως στα αντί-νεοφιλελεύθερα νέα κοινωνικά κινήματα.

Το ίδιο δόγμα θα διατηρηθεί και στην τελική μορφή της "στρατηγικής αναθεώρησης", που ενέκρινε το ΚΥΣΕΑ στις 6.11.2003. Περιγράφοντας στους δημοσιογράφους τις καθ' ημάς "ασύμμετρες απειλές", ο Γιάννος Παπαντωνίου θα τονίσει ότι αυτές "συνδέονται με την αστάθεια στις χώρες που βρίσκονται στα βόρεια σύνορά μας", καθώς και "με γενικότερους λόγους που υποκινούν τη διεθνή τρομοκρατία, το οργανωμένο έγκλημα, την ενδεχόμενη έκρηξη κύματος λαθρομεταναστών, την οποία ζήσαμε τα προηγούμενα δέκα χρόνια, καθώς και άλλα φαινόμενα, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας" (ΜΠΕ 6.11.03).

Προεκλογικά, η Ν.Δ. είχε εξαγγείλει την "άμεση αναθεώρηση" του νέου δόγματος, διακήρυξε όμως ταυτόχρονα την προσχώρησή της στο στρατόπεδο της καταπολέμησης των "ασύμμετρων απειλών". Μιλώντας μετεκλογικά στο επίσημο δείπνο Economist-Defendory για την αμυντική πολιτική (7.10.04), ο Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος θα υπερθεματίσει μάλιστα επ' αυτού: όχι μόνο "η διεθνής τρομοκρατία" συνιστά "την μεγαλύτερη απειλή του σύγχρονου κόσμου", διακηρύσσει, αλλά επιπλέον η κυβέρνηση Καραμανλή δίνει "άμεση προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών": "Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για άμυνα, όσον αφορά την αποστολή των ενόπλων δυνάμεων, αλλά για άμυνα και ασφάλεια".

Μ' αυτά τα δεδομένα, αποκτά ιδιαίτερο νόημα η δημιουργία το 2003 μιας αυτοτελούς "στρατιωτικής ΕΥΠ", της Διακλαδικής Διεύθυνσης Στρατιωτικών Πληροφοριών (ΔΔΣΠ) του ΓΕΕΘΑ. Οτι δεν περιορίζεται στη συλλογή καθαρά στρατιωτικών πληροφοριών, το διαπιστώνουμε από την παρουσίαση μιας ανάλυσής της, περί "διεθνούς τρομοκρατίας" και Ολυμπιάδας, που δημοσίευσε στο περιοδικό "Διπλωματία" ο Λουκάς Δημάκας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, "μέρος των συμπερασμάτων της συγκεκριμένης αξιολόγησης της Υπηρεσίας Στρατιωτικών Πληροφοριών του ΓΕΕΘΑ χρησιμοποιήθηκε σε ρεπορτάζ της εφημερίδος 'Τα Νέα'". Ο ίδιος πάλι δημοσιογράφος μας έχει ενημερώσει ότι η εκπαίδευση της ΔΔΣΠ έχει ανατεθεί στην αμερικανική DIA, με "έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα (HUMINT)" -δηλαδή τους ζωντανούς πληροφοριοδότες (Τα Νέα 30.4.04).

Συμπληρωματική πλευρά της ίδιας ιστορίας αποτελεί η εκπαίδευση επίλεκτων μονάδων του ελληνικού στρατού σε "επιχειρήσεις μη πολεμικού χαρακτήρα" σε αστικά κέντρα, οι οποίες περιλαμβάνουν την καταστολή "οχλοκρατικών εκδηλώσεων". Μια τέτοια άσκηση σε στρατόπεδο της Βέροιας αποκάλυψε προ διετίας ο "Ριζοσπάστης" (17.3.02). Παρόμοιο χαρακτήρα είχε, σύμφωνα με πληροφορίες του "Ιού", άσκηση που πραγματοποιήθηκε στις 5.11.03 στη Νέα Σάντα, με τη συμμετοχή ανατολικοευρωπαίων από τα "βοηθητικά" στρατεύματα κατοχής του Ιράκ.

Αποκορύφωμα της μετατροπής του στρατού (και) σε αστυνομικό σώμα αποτέλεσε η συμμετοχή του στην περιφρούρηση της φετινής Ολυμπιάδας. Το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο προσέφερε μια υπουργική απόφαση (1016/114/136α) που δημοσιεύθηκε την τελευταία μέρα της κυβέρνησης Σημίτη (ΦΕΚ 2004/Β/486 της 5.3.04) και προβλέπει ότι η χρήση όπλων από τους φαντάρους της εν λόγω δύναμης ρυθμίζεται από τον αντίστοιχο νόμο για τους άνδρες της ΕΛΑΣ.

Η ρύθμιση αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί συγκυριακή, λόγω των εξαιρετικών περιστάσεων της συγκεκριμένης διεθνούς διοργάνωσης. Από ανακοινωθέν του ΓΕΕΘΑ που εκδόθηκε στις 4 Οκτωβρίου, πληροφορούμαστε όμως ότι "μετά από πρόσφατο αίτημα του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, αποφασίστηκε η συνδρομή των Ενόπλων Δυνάμεων στην ΕΛΑΣ για τη μετά-ολυμπιακή φύλαξη των Ολυμπιακών Εγκαταστάσεων, με τη διάθεση προσωπικού 1.000 στελεχών και οπλιτών", στους οποίους "δεν συμπεριλαμβάνεται το βοηθητικό προσωπικό". Για τη διεκπεραίωση αυτού του καινούριου καθήκοντος, θα διατηρηθεί "το υφιστάμενο σχήμα διοίκησης, μέσω του Κλάδου Ολυμπιακών Αγώνων του ΓΕΕΘΑ και της Στρατιωτικής Διακλαδικής Δύναμης Ασφάλειας ΟΑ 2004". Οι αγώνες τέλειωσαν, με άλλα λόγια, αλλά η στρατιωτική υποδομή που στήθηκε για την "προστασία" τους από τις "ασύμμετρες απειλές" παραμένει ανέπαφη.

Ποιος ξέρει; Με τη φόρα που έχουν πάρει τα πράγματα, μπορεί να δούμε κανένα άγημα λοκατζήδων να συνδράμει τα ΜΑΤ στην "περιφρούρηση" της πορείας του Πολυτεχνείου. Αν όχι της φετινής, ίσως κάποιας από τις επόμενες.

 

(Ελευθεροτυπία, 14/11/2004)