Ο ΛΑΟΣ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΕΙ ΤΟΝ ΤΟΤΕ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ

Ο ανεπιθύμητος κ. Χριστόδουλος
 

ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

1. / 2.   

Αστραψε και βρόντηξε ο κ. Χριστόδουλος που δεν τον υποδέχτηκαν όπως θα 'θέλε οι βουλευτές. Οταν πριν από 20 χρόνια είχαν ξεσηκωθεί οι εκπρόσωποι του λαού μιας ολόκληρης πόλης εναντίον του, είχε απλώς μιλήσει για παρεξήγηση.
 

Με όσα μαθαίνουμε τον τελευταίο καιρό για τις δραστηριότητες σκοτεινών παρακρατικών μηχανισμών στο Βόλο, θα πιστεύαμε ότι η ιστορική πόλη με τη δημοκρατική παράδοση είχε καταστεί σφηκοφωλιά πρακτόρων τις τελευταίες δεκαετίες. Και όμως. Ηταν ο ίδιος ο δημοκρατικός Βόλος που χτύπησε έγκαιρα το καμπανάκι για τις δραστηριότητες του σημερινού Αρχιεπισκόπου και προειδοποίησε εδώ και είκοσι χρόνια για τη σημερινή εξέλιξη.

Σε ψήφισμα του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης έχει κηρυχτεί ανεπιθύμητος ο κ. Χριστόδουλος από τις 29 Ιουνίου 1984! Αφορμή υπήρξε ένα άρθρο του τότε Μητροπολίτη Δημητριάδος στον τοπικό τύπο, λίγες μέρες μετά τις ευρωεκλογές. Ηταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Βέβαια σήμερα με όσα έχουμε ακούσει από τον κ. Χριστόδουλο δεν μας κάνει και τόση εντύπωση το περιεχόμενο του κειμένου αυτού που δημοσιεύουμε αυτούσιο στην τρίτη σελίδα του «Ιού». Αλλά στα μέσα της δεκαετίας του '80 και με πρόσφατη σχετικά την απαξίωση των χουντικών ιεραρχών, δεν ήταν δυνατόν να περάσει απαρατήρητη η ευθεία πρόκληση κατά του δημοκρατικού πολιτεύματος και των θεσμών του (κόμματα, πολιτικοί, εκλογές).

Μόλις δημοσιεύτηκε το επίμαχο άρθρο αντέδρασε με δήλωσή του ο Νομάρχης Γ. Πανούτσος και εκδηλώθηκε πρωτοβουλία 13 δημοτικών συμβούλων που ζητούσαν να τεθεί το ζήτημα εκτός ημερήσιας διάταξης στο Δημοτικό Συμβούλιο της 29ης Μαϊου, πρόταση που έγινε δεκτή. Τα πρακτικά της συζήτησης στο Δημοτικό Συμβούλιο έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για την πρώτη -και μοναδική έως σήμερα- δημόσια πολιτική αντιπαράθεση γύρω από την πολιτεία του σημερινού Αρχιεπισκόπου, τις πολιτικές του φιλοδοξίες, την εκλεκτική του συγγένεια με την ακροδεξιά και την ευθεία ανάμειξή του σε εξωεκκλησιαστικές δραστηριότητες, ακόμα και τον προβληματικό ρόλο του στενού του περιβάλλοντος.

Νοσταλγός ανωμαλίας

Τη σχετική εισήγηση έκανε προς το Δημοτικό Συμβούλιο ο τότε αντιδήμαρχος (και αργότερα βουλευτής του ΠΑΣΟΚ) Γιάννης Στάμος, ο οποίος ανέλυσε το άρθρο του κ. Χριστόδουλου και κατέληξε:

«Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Χριστόδουλος κατά τη δική μου άποψη έπαψε πια ν' ασχολείται με τα καθήκοντά του, που είναι τα θρησκευτικά, και αναλαμβάνει έναν άλλο ρόλο, να εκφράσει τους πιο σκοτεινούς κύκλους της ανωμαλίας, να μας ξαναφέρει πίσω σε πολύ σκοτεινές και πρόσφατες εποχές, όπου αυτός ο λαός πραγματικά μαρτύρησε και που δεν θέλει να ξαναγυρίσουμε πίσω.

Είναι, λοιπόν, κατά τη δική μου άποψη, όχι θιασώτης αλλά νοσταλγός τέτοιων καταστάσεων της ανωμαλίας, που είναι καθολικά καταδικασμένες από τον ελληνικό λαό. Πιστεύω ότι αυτός ο ρόλος που διάλεξε να παίξει ο κ. Χριστόδουλος, δεν έχει καμιά σχέση με την Εκκλησία. Είναι ένας ρόλος καθαρά δικός του και δεν έχει καμιά -επαναλαμβάνω- σχέση με τις δραστηριότητες της Εκκλησίας.

Αυτή η κατάσταση θα έπρεπε ν' αντιμετωπιστεί ψύχραιμα, διότι ο λαός έχει και μνήμες και γνώση για το παρελθόν. Πιστεύω ότι με τη δραστηριότητά του αυτή ο κ. Χριστόδουλος έπαψε ν' αποτελεί το θρησκευτικό ηγέτη της περιοχής μας και είναι ανεπιθύμητος στην πόλη».

Το λόγο πήρε στη συνέχεια ο κ. Μπεχλιβάνης, εκπρόσωπος της μειοψηφίας του Δημοτικού Συμβουλίου που επιχείρησε να σχετικοποιήσει τη σημασία του άρθρου και να υποστηρίξει τις θέσεις του κ. Χριστόδουλου:

«Το άρθρο είναι σαφέστατο και ανταποκρίνεται στην αλήθεια πλήρως. Δεν θίγει καμιά συγκεκριμένη παράταξη. Μιλάει για όλους τους πολιτικούς, οποιασδήποτε πολιτικής παράταξης. (...) Δεν μπορούμε ν' αφαιρέσουμε το δικαίωμα στον αρχηγό της Εκκλησίας να εκφέρει δημοκρατικά τη γνώμη του για μια κατάσταση που ζούμε όλοι».

Απαντώντας εκ μέρους της πλειοψηφίας, ο κ. Κότσιρας υποστήριξε ότι την ευθύνη για τη σύγκρουση τη φέρει ο ίδιος ο Μητροπολίτης, ο οποίος υπερβαίνει συνεχώς τις εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες του:

«Δεν είμαστε εμείς που προκαλούμε, αλλά ο ίδιος ο Μητροπολίτης. Και δυστυχώς δεν είναι πρώτη φορά που προκαλεί τέτοια ζητήματα στην περιοχή μας. Δεν χρειάζεται να φέρω στη μνήμη σας άλλες παρόμοιες δραστηριότητες, τόσο του ίδιου του Μητροπολίτη, όσο και άλλων υφισταμένων του Αρχιμανδριτών, οι οποίοι έχουν ξεπεράσει τα πλαίσια των θρησκευτικών τους δραστηριοτήτων και έχουν μπει σε χωράφια που είναι καθαρά πολιτικά. Αυτές οι δραστηριότητες τόσον του ίδιου όσον και ορισμένων υφισταμένων του έχουν σίγουρα προκαλέσει το δημοκρατικό αίσθημα του λαού της περιοχής».

Αφού αντικρούσει τα επίμαχα σημεία του πρόσφατου άρθρου ο κ. Κότσιρας καταλήγει:

«Πιστεύω ότι δεν πρόκειται για τυχαία περιστατικά, αλλά έχουμε μπροστά μας εσκεμμένες ενέργειες ανάμιξής του σε πολιτικά ζητήματα, και το χειρότερο απ' όλα έχουμε ενέργειες μπροστά μας που στρέφονται ενάντια σε θεσμούς του δημοκρατικού μας πολιτεύματος. Τι άλλο από θεσμός του δημοκρατικού μας πολιτεύματος είναι τα κόμματα, εναντίον των οποίων βάλλει με τόση σφοδρότητα ο Μητροπολίτης; Ποια άποψη έχει ο Μητροπολίτης, εφόσον θέλει να έχει πολιτικές θέσεις; Να μην υπάρχουν κόμματα; (...)

Και δυστυχώς, αυτή η πρόσφατη αρθρογραφία του Μητροπολίτη, αν προστεθεί σε προηγούμενη πλούσια αρθρογραφία δυστυχώς δικαιώνει όλους εκείνους που έχουν κατηγορήσει κατά καιρούς το Μητροπολίτη για ακροδεξιές, για αντιδραστικές θέσεις και για εκλεκτικές θα 'λεγα συγγένειες με φιλοχουντικές εφημερίδες, όπου παλιότερα ιδιαίτερα αρεσκόταν κατ' αποκλειστικότητα να αρθρογραφεί, σε σημείο που να ξεσηκώσει και διαμαρτυρία των ντόπιων εφημερίδων. Και θυμίζω -και πάλι για να θεμελιώσω τα λεγόμενά μου- σχετικά δημοσιεύματα. Εχω εδώ μπροστά μου τυχαία τη 'Θεσσαλία' της 14ης Μαϊου 1981, που γράφει: 'Και για το λόγο αυτόν ο Μητροπολίτης μας προτιμά να φιλοξενείται από ακροδεξιές και φιλοχουντικές εφημερίδες για την πρόοδο της Δημοκρατίας'. Βεβαίως το λέει ειρωνικά».

Οι υποστηρικτές

Οι τόνοι ανεβαίνουν και ορισμένοι σύμβουλοι της μειοψηφίας αντιδρούν. Ακολουθεί φραστικό επεισόδιο μεταξύ των συμβούλων Κότσιρα και Μητσικώστα. Το λόγο παίρνει ο κ. Πρωτοσύγγελος, σύμβουλος κι αυτός της πλειοψηφίας, ο οποίος ξεκαθαρίζει ότι άλλο πράγμα να επισημαίνονται οι υπερβολές της προεκλογικής περιόδου και άλλο να καταγγέλλονται συλλήβδην κόμματα και εκλογές:

«Ο Δεσπότης προτείνει να μη γίνονται εκλογές. Το κείμενό του το διατρέχει μια λογική. Η λογική αυτή είναι χωρίς υπερβολή -και δεν χρησιμοποιώ σχήμα λόγου, το πιστεύω ειλικρινά- απλούστατα μια πρόσκληση σε ένα λοχία ν' αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας μας και να μας γλιτώσει από τα δεινά, τα οποία έχουμε υποστεί ή πρόκειται να υποστούμε. Το λέω αυτό το πράγμα διότι χρησιμοποιεί ένα οριστικό άρθρο. Λέει 'οι πολιτικοί'. Δηλαδή δεν λέει 'ορισμένοι πολιτικοί', αλλά οι πολιτικοί όλοι. Ολοι οι πολιτικοί, λοιπόν, κατά τον Δεσπότη είναι δολιοφθορείς, κ.λπ.».

Στο κλείσιμό του, ο κ. Πρωτοσύγγελος δήλωσε ότι συμφωνεί με την πρόταση του κ. Στάμου «για το ρόλο του Δεσπότη που φαίνεται ότι διεκδικεί ρόλο πολιτικού ανδρός» και παρατηρεί ότι μπορεί «να υπάρξει και στον ευρωπαϊκό χώρο ένα παράδειγμα Χομεϊνί». Και συμπεραίνει: «Είπε ο κ. Στάμος να φύγει. Εγώ θα το αλλάξω λίγο. Να φύγει και να πάει πού; Γιατί δηλαδή οι απόψεις του κ. Χριστόδουλου είναι αποκρουστικές για το λαό του Βόλου, τον οποίο στη συντριπτική του πλειοψηφία πιστεύω ότι εκφράζει το Δημοτικό Συμβούλιο και θα είναι αποδεκτός για μια άλλη πόλη; Αν θέλει ο κύριος αυτός να παίξει έναν άλλο ρόλο, πολιτικού δηλαδή, υπάρχει επομένως στάδιον δόξης λαμπρόν. Δεν βρίσκω το λόγο δηλαδή γιατί να εμφανίζεται ως ηγέτης έξω από αυτό το χώρο που, όπως φαίνεται, το ζητάει και η ψυχή του».

Απαντώντας εκ μέρους της αντιπολίτευσης, ο κ. Στρατηγόπουλος αναφέρθηκε στη σχετική δήλωση του Νομάρχη: «Δεν αναγνωρίζω στον κ. Νομάρχη ούτε μαθήματα πολιτικής συμπεριφοράς που θέλησε να μου δώσει, ούτε τον αποδέχομαι σαν Νομάρχη μου. (...) Δεν αποδέχομαι και καμία συζήτηση επί των πράξεων και των λόγων του Μητροπολίτου, ο οποίος έχει το δικό του κόσμο, τις δικές του ευθύνες και θα λογοδοτήσει εκεί που πρέπει. Είναι απαράδεκτο, κάθε φορά που κάποια ενέργεια κάνει αυτός ο άνθρωπος, από μία δική του αντίληψη, να βρισκόμαστε εμείς να τον καθίζουμε εδώ στο σκαμνί, αναπολόγητο, λές και είμαστε εμείς οι τοποτηρητές των ενεργειών και πράξεών του. Με ποιο δικαίωμα εμείς θα ελέγξουμε τις πράξεις του Δεσπότη; Ηρθε ποτέ ο Δεσπότης να ελέγξει τις πράξεις ημών ως Δημοτικού Συμβουλίου;». Ως ύστατο επιχείρημα ο κ. Στρατηγόπουλος ζητά να κληθεί ο Μητροπολίτης να δώσει εξηγήσεις: «Να τον καλέσετε σ' ένα δημόσιο διάλογο, να ξεκαθαρίσει τις θέσεις του, για να δούμε αν επικαλείται την αγάπη στον κόσμο ή επικαλείται το λοχία για να επιβάλει τη θέλησή του στο λαό. Δεν αποδέχομαι καμιά συζήτηση με τον τρόπο που τοποθετείται και λυπάμαι που βρίσκομαι σε τέτοιου είδους συνεδριάσεις. Γι' αυτό αποχωρώ».

Στο σημείο αυτό αποχώρησε ο κ. Στρατηγόπουλος και τον ακολούθησαν οι σύμβουλοι Κουτανίτης, Γεωργίου, Γούσιος, Παπαμιχαήλ και Χατζησταμούλης.

Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο κ. Γαϊτανίδης, ο οποίος εξέφρασε τη λύπη του για την αποχώρηση του κ. Στρατηγόπουλου «ο οποίος ήταν ο μόνος που θα μπορούσες να ακούσεις μια σωστή κουβέντα» και πρότεινε «την απομάκρυνση και την οριστική παύση του Μητροπολίτη από το λειτούργημα αυτό».

Ο κ. Μητσικώστας επιχείρησε να σχετικοποιήσει τα λόγια του κ. Χριστόδουλου, και εκτίμησε ότι «η επιστολή του Μητροπολίτη είναι έκκληση για ομόνοια εναντίον του διχασμού και για να ζήσει η Δημοκρατία».

Ακολούθησε ο Παναγιώτης Σκοτινιώτης, ο οποίος θύμισε ότι δεν είναι πρώτη φορά που υποχρεώνεται το Δημοτικό Συμβούλιο να ασχοληθεί με τον κ. Χριστόδουλο: «Εχουμε μια σειρά ενεργειών, είτε με δημοσιεύματα, είτε με δραστηριότητες πιο προχωρημένες του κ. Χρστόδουλου, που δεν έχουν καμία σχέση με τα θρησκευτικά του καθήκοντα και νομίζω ότι είναι αποκορύφωμα το δημοσίευμα αυτό. Είναι αλήθεια ότι δεν θέλει πολύ κανείς να ψάξει για να δει τους βαθύτερους στόχους αυτής της αρθρογραφίας του Μητροπολίτη. Νομίζω ότι δεν είναι μια τυχαία ενέργεια, διότι δεν είναι από έναν τυχαίο άνθρωπο. Είναι από έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει παρελθόν πλούσιο σε τέτοιου είδους δραστηριότητες, και νομίζω ότι δεν μπορεί να μείνει σε κανέναν μας καμιά αμφιβολία ότι και η ενέργεια αυτή γίνεται σε μια προσπάθεια να εξυπηρετηθούν γενικότερα σχέδια των κύκλων εκείνων της ανωμαλίας, που προσπαθούν με κάθε τρόπο να τορπιλίσουν τη δημοκρατική ομαλότητα, που προσπαθούν ν' αφαιρέσουν σημαντικές κατακτήσεις του ελληνικού λαού και να εμποδίσουν με κάθε τρόπο την πάλη για παραπέρα προοδευτικές εξελίξεις στη ζωή αυτού του τόπου».

Ο κ. Ρήγας χαρακτήρισε «ανορθόδοξη» τη συμπεριφορά του ορθόδοξου Ιεράρχη και σημείωσε: «Η όλη φιλοσοφία του Μητροπολίτου που υπάρχει στο άρθρο του υπονομεύει τον πολιτικό βίο της χώρας μας, υπονομεύει τον κοινωνικό βίο και τον πολιτικό βίο». Ο κ. Πατσιαντάς πρόσθεσε ότι «αυτά που έγραψε ο Σεβασμιότατος είναι πράγματι επικίνδυνα. Ο Δεσπότης μ' αυτή του την πράξη μεγάλωσε τη διάσταση μεταξύ Λαού και Μητροπόλεως. Πρέπει να καταλάβει ότι δεν μπορεί να παραμένει πλέον ο Ποιμενάρχης αυτού του τόπου και δεν θα πρέπει να περιμένει κανένα να του το πει. (...) Οταν ο Δεσπότης λέει ότι τα κόμματα διχάζουν και απειλούν το Λαό, καταλαβαίνετε ότι κάνει ένα προκλητήριο. Η ένας Γλίξμπουργκ θα μονιάσει το λαό ή κάποιος Λοχίας παρανοϊκός». Ο κ. Παππάς πρόσθεσε ότι «ο Σεβασμιότατος υπονομεύει σαφέστατα -και θα πρέπει να είναι κανένας αφελής αν δεν το αντιλαμβάνεται- τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας και οπωσδήποτε η τοποθέτησή του δεν είναι υπερκομματική, είναι τελείως αντικομματική, είναι τελείως αντιδημοκρατική». Παρόμοιες θέσεις εξέφρασε και ο κ. Πλιακώνης.

Και ο δήμαρχος

Ο δήμαρχος Μιχάλης Κουντούρης έκλεισε τη συνεδρίαση με εκτενή ανάλυση του άρθρου και παρατήρησε ότι «ο Σεβασμιότατος έχει ο ίδιος τοποθετήσει τον εαυτό του έξω από τη μεγάλη δημοκρατική οικογένεια. Είναι κοινό μυστικό αυτό το πράγμα. Και το ξέραμε και το ήξερα. Είχα το άρθρο του Δεσπότη τον Δεκέμβρη, την Πρωτοχρονιά του '81. Ηταν το κύριο άρθρο, σε ποια εφημερίδα; Στην εφημερίδα που υποστήριζε τη Χούντα, στην εφημερίδα που όλος ο πολιτικός κόσμος, και η κυβέρνηση της Δεξιάς αναγκάστηκε να διώξει: στον Ελεύθερο Κόσμο. Ηταν γνωστές οι απόψεις του Σεβασμιότατου, οι εκλεκτικές του συγγένειες, οι τάσεις του. (...) Είχα επισημάνει και άλλοτε το ολίσθημά του και του το είπα σ' αυτή την αίθουσα, ότι είναι ολισθηρό το έδαφος που ακολουθείς και προτρέπεις, Δεσπότη, να ακολουθήσουμε και οι δύο το έδαφος της Ναυτιλιακής εταιρίας και των οικονομικών αυτών επιχειρήσεων και τον προειδοποίησα ότι έπρεπε να κρατηθεί έξω από αυτού του είδους τις επιχειρήσεις. (...) Είναι αναρρίπισις παθών αυτό το κήρυγμα του Δεσπότη. Δεν είναι κήρυγμα αγάπης. Θίγει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θίγει και τον σημερινό πρωθυπουργό και τον πρώην πρωθυπουργό και όλα τα πολιτειακά όργανα. (...) Αυτά τα άρθρα σπάνια βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Ακόμα και εκείνοι που αυτό το πράγμα επιδιώκουν και βγήκαν με την ΕΠΕΝ του Παπαδόπουλου, δεν βγήκαν να πουν ότι θέλουμε να καταλύσουμε τη δημοκρατία. Από πού λοιπόν άντλησε ο Δεσπότης τόση πολλή δύναμη για να υψώσει τη φωνή του και να κατακεραυνώσει τη δημοκρατία;»

Τελικά το Δημοτικό Συμβούλιο αποδέχτηκε το κείμενο του ψηφίσματος και κήρυξε ανεπιθύμητο τον Μητροπολίτη. Για την ιστορία καταγράφουμε τα ονόματα των συμβούλων: Πούλιος (πρόεδρος), Γαϊτανίδης (γραμματέας), Ακριβόπουλος, Αποστολάκης, Γκατζής, Ζαβαλιάγκος, Κότσιρας, Κρομμύδας, Μελισσάκη, Οικονόμου, Παππάς, Πατσιαντάς Α., Πατσιαντάς Μ., Πλιακώνης, Ρήγας, Ρέππου, Σκοτινιώτης, Στάμος. Είχαν αποχωρήσει 6 και καταψήφισαν οι Μητσικώστας και Μπεχλιβάνης.

Βέβαια ο κ. Χριστόδουλος δεν έφυγε από το Βόλο ούτε έδειξε να ενοχλείται ιδιαίτερα από το ψήφισμα των εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας. Με δήλωσή του επέμεινε στις θέσεις του, δίνοντάς τους βέβαια άλλη ερμηνεία:

«Το άρθρο μας αποτελεί κραυγή αγωνίας ενός Επισκόπου, με βάση τα γεγονότα που συνέβησαν κατά την προεκλογική περίοδο. Τα δημοσιεύματα των εφημερίδων, με φωτογραφίες κακοποιηθέντων ανθρώπων, τα επεισόδια κατά τη διάρκεια πολιτικών ομιλιών, ο φανατισμός των πολιτικών λόγων, οι συμπλοκές των κομματικών νεολαιών καθιστούν τις θέσεις μας αληθινές, υπαγορευόμενες πέραν πάσης πολιτικής σκοπιμότητας, από γνήσιο ποιμαντικό ενδιαφέρον, για την ειρήνη και την πρόοδο του λαού μας. Η απόπειρα, ωστόσο, πολιτικοποιήσεως των απόψεών μας αποτελεί δεινή παραποίηση των αληθινών προθέσεών μας. Είναι εσφαλμένη η άποψη εκείνων που υποστηρίζουν ότι είμεθα, δήθεν, νοσταλγοί παλαιών πολιτικών καταστάσεων. Αντιθέτως είμεθα θιασώτες, προπάντων, της ελευθερίας του λόγου και του στοχασμού».

Η αναδίπλωση αυτή του κ. Χριστόδουλου είναι ενδεικτική για τον πολιτικό χαρακτήρα των παρεμβάσεών του. Αλλά ακόμα και μετά το σάλο, στην απολογητική του αυτή δήλωση αποφεύγει να αναφέρει τη χούντα με το όνομά της. Την αποκαλεί «παλαιά πολιτική κατάσταση», όπως έκαναν την περίοδο εκείνη όλοι οι ακραιφνείς νοσταλγοί της.

Η εξέλιξη της καριέρας του κ. Χριστόδουλου δικαίωσε το Δημοτικό Συμβούλιο του Βόλου. Οι εξωεκκλησιαστικές του δραστηριότητες, οι ακραίες πολιτικές απόψεις του και ο διχαστικός του λόγος επιβλήθηκαν σ' όλη τη χώρα, μετά την ανάδειξή του στη θέση του Αρχειεπισκόπου. Πάντως το Δημοτικό Συμβούλιο της πρωτεύουσας της Μαγνησίας μάς είχε εγκαίρως προειδοποιήσει.

(Ελευθεροτυπία, 20/3/2005)