ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΤΡΟΜΟΥ ΤΟ "ΕΛΕΥΘΕΡΟ" ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ
 

Η παλινόρθωση της μπούρκας
 

Η αμερικανική προπαγάνδα τις χρησιμοποίησε σαν πρόσχημα για την εισβολή στη χώρα τους και διεκδίκησε τα εύσημα για την "απελευθέρωσή" τους. Πέντε χρόνια αργότερα, οι γυναίκες του Αφγανιστάν ζουν σε συνθήκες που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από την εποχή των Ταλιμπάν. Και δεν τολμούν να ξεμυτίσουν προτού τυλιχτούν στην ολόσωμη καλύπτρα τους. 

Οι «αόρατες» γυναίκες του Αφγανιστάν, εκείνες οι σιωπηρές φιγούρες οι καλυμμένες με την ολόσωμη καλύπτρα, έχουν εδώ και καιρό εξαφανιστεί από τις μικρές μας οθόνες. Μαζί τους εξαφανίστηκαν και οι ειδήσεις από τη μακρινή χώρα: η μετατόπιση του ενδιαφέροντος σε άλλα σημεία του πλανήτη δεν αφήνει παρά ελάχιστα περιθώρια για την ενασχόληση των διεθνών μέσων ενημέρωσης με τις εξελίξεις που σημειώνονται τα τελευταία χρόνια στο πολύπαθο Αφγανιστάν – πόσο μάλλον με τις γυναίκες του.

Κι όμως, πριν από πέντε χρόνια, οι γυναίκες αυτές –για την ακρίβεια οι εικόνες τους– λειτούργησαν ως πρόσχημα για την εισβολή των Αμερικανών και των συμμάχων τους στο Αφγανιστάν, καθώς η «απελευθέρωσή» τους αναγορεύτηκε από την κυβέρνηση Μπους σε βασικό νομιμοποιητικό στόχο της «αντιτρομοκρατικής εκστρατείας» της μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Δεν ήταν ασφαλώς η πρώτη φορά που οι γυναίκες χρησιμοποιούνταν ως άλλοθι για αποικιοκρατικές ή ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις: από τον 19ο αιώνα, ο λόγος των αποικιοκρατών άντλησε συχνά από τη δεινή θέση των γυναικών τα επιχειρήματά του για την ανάγκη «εκπολιτισμού», έστω και βίαιου, του «βάρβαρου» Αλλου.

Ο πόλεμος των συμβόλων

Στην περίπτωση, ωστόσο, του Αφγανιστάν το κακό παράγινε. Μετά το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, τα δυτικά μέσα ενημέρωσης ανακάλυψαν μιαν ωραία πρωία τη δραματική κατάσταση των γυναικών του Αφγανιστάν και, απηχώντας τις σχετικές θέσεις της αμερικανικής και, δευτερευόντως, της αγγλικής κυβέρνησης, εμφάνισαν ως άμεσο καθήκον της πολιτισμένης ανθρωπότητας την πάση θυσία απαλλαγή των γυναικών αυτών από τον απάνθρωπο ζυγό των Ταλιμπάν. Μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα έβγαλαν πάραυτα από το συρτάρι το βίντεο με την εκτέλεση μιας γυναίκας στο στάδιο της Καμπούλ και το βάφτισαν κίνητρο της ανιδιοτελούς αμερικανικής επιχείρησης. Φρόντισαν προφανώς να αποκρύψουν ότι το είχαν στη διάθεσή τους από καιρό αλλά το είχαν κρίνει ανάξιο να απασχολήσει τον πανάκριβο τηλεοπτικό χρόνο τους. Μέσα σε λίγες ημέρες, η «μπούρκα», μια άγνωστη ίσαμε τότε λέξη, ερχόταν να προστεθεί στο λεξιλόγιο εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων του λεγόμενου δυτικού κόσμου ως το απεχθέστερο σύμβολο του ισλαμικού φονταμενταλισμού: η άμεση κατάργησή της εμφανιζόταν ως ταυτόσημη με τη ματαίωση των σατανικών σχεδίων του Μπιν Λάντεν.

Κι όταν η εισβολή ολοκληρώθηκε, οι εικόνες με το ακάλυπτο πρόσωπο κάποιων μαντιλοφορεμένων γυναικών στους δρόμους της Καμπούλ θεωρήθηκαν αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι οι δυνάμεις του καλού είχαν για μια ακόμη φορά νικήσει τις δυνάμεις του σκότους. «Ρίχνουν στην πυρά τις μπούρκες τους», πανηγύριζε τότε το «Νιούζγουικ» (12.11.2001), ενώ η Λόρα Μπους σε βαρυσήμαντο διάγγελμά της συνέχαιρε με συγκίνηση τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις για τις επιτυχίες τους που οδήγησαν στη λύτρωση τις γυναίκες του Αφγανιστάν.

Πέντε χρόνια και έξι μήνες αργότερα, οι τύχες των γυναικών που «χάρη στη δυτική επέμβαση γλίτωσαν μια και καλή από τα δεσμά της μπούρκας» σπανίως απασχολούν πλέον τα μέσα ενημέρωσης. Στα χρόνια αυτά, οι πληροφορίες για το Αφγανιστάν πέρασαν σταδιακά στα ψιλά της διεθνούς ειδησεογραφίας, η χρήση ωστόσο των γυναικών από την αμερικανική προπαγάνδα συνεχίστηκε. Μόνο που οι εικόνες που έφταναν όλο αυτό το διάστημα στη Δύση έρχονταν να διαψεύσουν τους επίσημους αμερικανικούς ισχυρισμούς για την κατάργηση της μισητής ισλαμικής καλύπτρας: γινόταν σαφές ότι οι γυναίκες στο Αφγανιστάν δεν «έριξαν στην πυρά την μπούρκα τους», αλλά ότι, αντιθέτως, οι περισσότερες ανάμεσά τους τη θεωρούν ακόμη απαραίτητη προστασία για την ασφαλή παρουσία τους στο δημόσιο χώρο. Στερημένη από το βασικό της συμβολισμό, η αμερικανική προπαγάνδα μετατοπίστηκε έτσι ανεπαίσθητα από την μπούρκα στην απαρίθμηση των «ελευθεριών» που η εισβολή χάρισε στις γυναίκες του Αφγανιστάν: το δικαίωμά τους στη μόρφωση, την εκπαίδευση και την ισότιμη συμμετοχή στην πολιτική ζωή της χώρας.

Σχολιάζοντας τις αφγανικές προεδρικές εκλογές (Οκτώβριος 2004), ο Μπους φρόντιζε να διασκεδάσει την εικόνα των γυναικών με την μπούρκα που σχημάτιζαν ουρές έξω από τα εκλογικά τμήματα, υποστηρίζοντας ότι «ο πρώτος αφγανός πολίτης που προσήλθε στις κάλπες ήταν ένα κορίτσι 19 χρόνων». «Το κορίτσι αυτό συμμετείχε στις εκλογές», σχολίασε, «γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι η ελευθερία είναι το δώρο του Παντοδύναμου σε κάθε άνδρα και γυναίκα αυτού του κόσμου». Από την πλευρά του, ο Τ. Μπλερ επαναλάμβανε τον ιδιότυπο συλλογισμό ότι οι δυνάμεις της χώρας του βρίσκονται στο Ιράκ για να πολεμήσουν εκείνους που «εμπόδισαν τα κορίτσια του Αφγανιστάν να μάθουν γράμματα», ενώ η Λόρα Μπους και η Κοντολίζα Ράις, σε συνεργασία με τον αφγανό πρόεδρο Καρζάι, συνέχιζαν να υπηρετούν την επίσημη αμερικανική πολιτική μέσα από το Αφγανοαμερικανικό Συμβούλιο Γυναικών.

Αμερικανικό «θαύμα»

Είναι προφανές ότι η αμερικανική προπαγάνδα βασίζεται πλέον στο γεγονός ότι το Αφγανιστάν απέκτησε στο μεταξύ Συνταγματικό Χάρτη που εξασφαλίζει ίσα δικαιώματα σε άνδρες και γυναίκες, ότι η χώρα έχει προσυπογράψει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για την Κατάργηση Κάθε Μορφής Διάκρισης Σε Βάρος Των Γυναικών (CEDAW), ότι οι Αφγανές συμμετείχαν στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές (2004 και 2005) και ότι χάρη στο ισχύον εκλογικό σύστημα διαθέτουν πολλές βουλευτικές έδρες (68 στις 249) που τους επιτρέπουν, υποτίθεται, να υπερασπίσουν αποτελεσματικά τα δικαιώματα του φύλου τους. «Πρόκειται για πραγματικό θαύμα», συνόψιζε την εμπειρία της από τις βουλευτικές εκλογές του 2005 η ρεπουμπλικανή παρατηρήτρια Νταϊάν Τιμπίλιας. «Ο αφγανικός λαός βλέπει τους Αμερικανούς σαν ελευθερωτές του».

Αντίθετες στη «ροζ» εικόνα για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν που προβάλλεται συστηματικά από την αμερικανική κυβέρνηση και τα φερέφωνά της δεν θα βρούμε μόνο τις γνωστές στη στήλη γυναίκες της RAWA (Επαναστατικής Ενωσης Γυναικών του Αφγανιστάν, βλ. διπλανή στήλη). Τους ισχυρισμούς της αμερικανικής προπαγάνδας ανατρέπουν άρδην οι εκθέσεις όλων των αξιόπιστων ανθρωπιστικών οργανώσεων, αλλά και εκείνες του ίδιου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Σύμφωνα με τα πορίσματα των εκθέσεων αυτών, σε πείσμα των όποιων «θεσμικών» βελτιώσεων, η θέση των γυναικών σε μεγάλο μέρος της χώρας παρουσίασε τη χρονιά που πέρασε αισθητή επιδείνωση. Στο κλίμα αυτό, οι δυτικές βεβαιότητες για την «απελευθέρωση» των γυναικών του Αφγανιστάν κλονίζονται, ενώ άρχισαν να κάνουν δειλά την εμφάνισή τους δημοσιεύματα που αμφισβητούν πλέον ρητά τη μυθολογία της κυβέρνησης Μπους για τα «θαυματουργά» αποτελέσματα της «αντιτρομοκρατικής εκστρατείας» της στη μακρινή χώρα.

Με την εξαίρεση του κέντρου της Καμπούλ, όπου οι γυναίκες μπορούν να κινηθούν με σχετική ασφάλεια, όλο και μεγαλύτερες περιοχές της χώρας έχουν γίνει εφιάλτης για τις «απελευθερωμένες» γυναίκες του αμερικανικού προεδρικού ζεύγους. Οι σχετικές εκθέσεις της Διεθνούς Αμνηστίας και του Παρατηρητηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία: οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις, η επικράτηση των πολέμαρχων της Βόρειας Συμμαχίας σε μεγάλες περιοχές της χώρας και η ταυτόχρονη αύξηση της επιρροής των Ταλιμπάν στο νότιο και ανατολικό Αφγανιστάν έχουν δημιουργήσει ένα περιβάλλον εξαιρετικά επικίνδυνο για τον άμαχο πληθυσμό αλλά κυριολεκτικά αφόρητο για τις γυναίκες της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, με πρόσφατη εγκύκλιό τους, οι υπεύθυνοι της αποστολής των Ηνωμένων Εθνών στο Αφγανιστάν συνέστησαν στις γυναίκες της αντιπροσωπείας τους να μην κυκλοφορούν με ακάλυπτο κεφάλι ούτε στο κέντρο της Καμπούλ.

Επιχειρώντας να κρατήσει ισορροπίες που θα του επιτρέψουν να διατηρηθεί στην εξουσία, ο πρόεδρος Χαμίντ Καρζάι έχει συμμαχήσει με αρκετούς από τους πολέμαρχους που τον καιρό του εμφυλίου πολέμου μετά την έξωση των Σοβιετικών έπνιξαν τη χώρα στο αίμα, ενώ πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι με τις ευλογίες των Αμερικανών βρίσκεται ήδη σε συνεννόηση με τη «μετριοπαθή» πτέρυγα των Ταλιμπάν. Εύγλωττη είναι από την άποψη αυτή η πρόσφατη απόφαση του αφγανικού κοινοβουλίου να χορηγήσει αμνηστία σε όλους ανεξαιρέτως τους εγκληματίες πολέμου των 25 τελευταίων χρόνων. Ούτως ή άλλως, ο Καρζάι («δήμαρχο της Καμπούλ» τον αποκαλούν ειρωνικά οι συμπατριώτες του) δεν ελέγχει παρά μικρό μέρος της χώρας. Κράτος εν κράτει στις περιοχές που δυναστεύουν, οι τοπικοί αρχηγίσκοι της Βόρειας Συμμαχίας αισθάνονται έτσι ελεύθεροι να επαναφέρουν πολλές από τις απαγορεύσεις που ίσχυαν τον καιρό των Ταλιμπάν, από τους οποίους εξάλλου δεν τους χωρίζουν ιδιαίτερες ιδεολογικές διαφορές. Εχοντας εξασφαλίσει ισχυρά ερείσματα στο κοινοβούλιο, οι διαβόητοι αυτοί πολέμαρχοι δεν αντιμετωπίζουν κριτική ούτε καν από τις γυναίκες βουλευτές που πολύ συχνά και με ελάχιστες εξαιρέσεις αποδεικνύονται ανήμπορες να αντιδράσουν στην καταπάτηση των δικαιωμάτων των ομοφύλων τους. Αλλά και το τόσο διαφημισμένο από τους Αμερικανούς υπουργείο Γυναικείων Υποθέσεων δεν διαθέτει τη δύναμη να αποτελέσει ανάχωμα στον πανίσχυρο φονταμενταλισμό. Σε κρίσιμες περιπτώσεις παρακολουθεί από απόσταση τις εξελίξεις, επιβεβαιώνοντας τη φήμη του ως διακοσμητικού οργάνου ταγμένου στην υπηρεσία της αμερικανικής προπαγάνδας.

Ελεύθερες να πεθάνουν

Στο κλίμα αυτό, οι «ελευθερίες» των γυναικών τίθενται συχνά υπό αίρεση από τις αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου, αλλά και τοπικών δικαστικών και διοικητικών αρχών που έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με τα άρθρα του Συνταγματικού Χάρτη της χώρας. Η πρόσφατη πρόταση κυβερνητικής επιτροπής για την ανασύσταση του αμαρτωλού υπουργείου Αρετής, της υπηρεσίας που τον καιρό των Ταλιμπάν είχε αναλάβει το κύριο βάρος για το «σωφρονισμό» των γυναικών της χώρας, δείχνει προς τα πού οδεύει σήμερα το «απελευθερωμένο» Αφγανιστάν.

Σε όλα αυτά ας προστεθεί η διαφθορά η οποία συνιστά πλέον ενδημική κατάσταση στη χώρα: στα δίχτυα της αφγανικής μαφίας εμπλέκονται υψηλοί κρατικοί αξιωματούχοι, ακόμη και υπουργοί, πανίσχυροι παραγωγοί οπίου και ψευδεπίγραφες μη κυβερνητικές οργανώσεις που φροντίζουν για τη «σωστή» απορρόφηση των κονδυλίων της ξένης βοήθειας που εισρέουν στη χώρα.

Στα συμφραζόμενα αυτά, είναι αστείο να μιλάμε για βελτίωση των συνθηκών ζωής των γυναικών. Οι διαθέσιμοι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: το Αφγανιστάν έρχεται πρώτο στον κόσμο στη μητρική και βρεφική θνησιμότητα, το προσδόκιμο ζωής των γυναικών δεν ξεπερνά τα 43 χρόνια, ενώ ο αναλφαβητισμός τους φτάνει το 95%. Η ακραία φτώχεια και η επιβολή αυστηρών περιορισμών για τις γυναίκες από τους τοπικούς δυνάστες οδηγούν στην αναβίωση παραδοσιακών συμπεριφορών, σύμφωνα με τις οποίες οι γυναίκες αποτελούν κτήμα των ανδρών της οικογένειάς τους: σε κάποιες επαρχίες τις πουλάνε σε παιδική ηλικία ως νύφες ή τις ανταλλάσουν με τα οικογενειακά χρέη, αλλού τις εμποδίζουν να πηγαίνουν στο σχολείο, ιδίως αν είναι παντρεμένες. Οι «ανυπάκουες» τιμωρούνται σκληρά ως υπεύθυνες για την προσβολή της οικογενειακής «τιμής». Οι γυναίκες-θύματα ενδοοικογενειακής βίας που το σκάνε από το σπίτι τους κινδυνεύουν –όπως την εποχή των Ταλιμπάν– να κλειστούν στη φυλακή με το στίγμα της πόρνης. Το ίδιο ισχύει συχνά και για τα θύματα των ενδημικών σε πολλές περιοχές ομαδικών βιασμών στην περίπτωση που απευθυνθούν στις αρχές για βοήθεια. Η κατάσταση αυτή θεωρείται υπεύθυνη για την ιλιγγιώδη αύξηση του αριθμού των γυναικών που αυτοκτόνησαν –επιλέγοντας συνήθως να αυτοπυρποληθούν– τα τελευταία δύο χρόνια.

Ανυπέρβλητες δυσκολίες περιμένουν τις γυναίκες που τολμούν να επιλέξουν κάπως λιγότερο «παραδοσιακό» τρόπο ζωής. Οι περιπέτειες δεκάδων –αν όχι εκατοντάδων– γυναικών που υποχρεώθηκαν να αποσύρουν την υποψηφιότητά τους στις βουλευτικές εκλογές ή που είδαν τα ψηφοδέλτιά τους να ακυρώνονται αρκούν για να ανατρέψουν τις σχετικές αμερικανικές θριαμβολογίες.

Υπάρχουν, βέβαια, και χειρότερα: τον περασμένο Σεπτέμβριο δολοφονήθηκε στην Κανταχάρ η Σάφια Αματζάν, επικεφαλής της τοπικής υπηρεσίας Γυναικείων Υποθέσεων. Είχαν προηγηθεί οι δολοφονίες της δημοσιογράφου Σάλμα Ρετζαγιέ, υπεύθυνης για μια «δυτικότροπη» τηλεοπτική εκπομπή και της ποιήτριας Νάντια Αντζουμάν στη Χεράτ, ενώ τον Μάιο του 2005 είχαν βιαστεί και στη συνέχεια στραγγαλιστεί τρεις Αφγανές που εργάζονταν για κάποια μη κυβερνητική οργάνωση. Στο στήθος της μιας βρέθηκε καρφιτσωμένο σημείωμα που προειδοποιούσε για τη «δίκαιη τιμωρία κάθε πόρνης» που δουλεύει για τις οργανώσεις αυτές. Τον ίδιο καιρό εκτελέστηκε διά λιθοβολισμού στο Μπαντακσάν μια 29Χρόνη γυναίκα ονόματι Αμίνα, δύο μόλις ημέρες μετά την καταδίκη της σε θάνατο από άτυπο τοπικό δικαστήριο.

Δεν έχει νόημα να συνεχίσουμε την απαρίθμηση των θυμάτων του αμερικανικού «θαύματος» στο Αφγανιστάν. Εκείνο που έχει σημασία είναι να ακούσουμε τι έχουν να πουν για τις εξελίξεις αυτές κάποιες θαρραλέες γυναίκες που με κίνδυνο της ζωής τους παλεύουν στις πιο αντίξοες συνθήκες για την απαλλαγή της χώρας τους από ξένους και ντόπιους δυνάστες. Θα το επιχειρήσουμε στις διπλανές στήλες.
 

"Πάρτε την και βιάστε την!"

Χρειάζεται πολύ κουράγιο για να υψώσει μια γυναίκα τη φωνή της και να καταγγείλει τα εγκλήματα που τη στιγμή αυτή διαπράττονται στο Αφγανιστάν τόσο από τους Ταλιμπάν που ξανασήκωσαν κεφάλι όσο και από τους πολέμαρχους της Βόρειας Συμμαχίας που νέμονται την εξουσία με την ανοχή –αν όχι τη σύμπραξη– της κυβέρνησης Καρζάι και των Αμερικανών υποστηρικτών της. Στα 28 της χρόνια, η Μαλαλάι Ζόγια, η νεότερη βουλευτής του αφγανικού κοινοβουλίου, έχει αποδείξει από καιρό ότι διαθέτει αυτή τη δύναμη. Ηταν 24 μόλις ετών, όταν στάλθηκε στην Καμπούλ ως εκπρόσωπος της περιφέρειας Φαράχ στη μεταβατική συνέλευση (Λόγια Ζίργκα) που θα σχεδίαζε τις τύχες της χώρας μετά την έξωση των Ταλιμπάν. Στη συνέλευση αυτή, η Μαλαλάι Ζόγια τόλμησε να ασκήσει σκληρή κριτική στους εγκληματίες της Βόρειας Συμμαχίας, γεγονός που προκάλεσε την άμεση αντίδραση του Αμπντούλ Ρασούλ Σαγιάφ, ενός από αυτούς που συμμετείχε στη συνέλευση. Η νεαρή γυναίκα δέχτηκε ακατονόμαστες ύβρεις και απειλές, ενώ ο πρόεδρος της έκλεισε αμέσως το μικρόφωνο και απαίτησε να ζητήσει συγγνώμη από το σώμα.

Από την ημέρα εκείνη, η Μαλαλάι Ζόγια συνεχίζει να προκαλεί με τη θαρραλέα στάση της και την αποφασιστικότητα με την οποία καταδικάζει την αμερικανική εισβολή και τα παρεπόμενά της, τη διαφθορά της κυβέρνησης Καρζάι και τις παραβιάσεις και των στοιχειωδέστερων ανθρώπινων δικαιωμάτων από τους πανίσχυρους σήμερα πολέμαρχους της Βόρειας Συμμαχίας. Πρόσφατα, σχετική τοποθέτησή της στο κοινοβούλιο ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών και η νεαρή βουλευτής δέχτηκε την επίθεση πολλών συναδέλφων της, ανδρών και γυναικών. Μπουκάλια νερό εκτοξεύτηκαν εναντίον της και ένας από τους θιγόμενους βουλευτές φώναξε στους παριστάμενους οπαδούς του: «Επιτέλους, πάρτε την έξω και βιάστε την!». Διαμαρτυρίες προκάλεσε εξάλλου και η φετινή περιοδεία της στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου αρκετοί έδειξαν να ενοχλούνται ιδιαίτερα από το γεγονός ότι η αφγανή βουλευτής ρίχνει ευθύνες στην αμερικανική κυβέρνηση για το χάος που επικρατεί στο «ελεύθερο» πιά Αφγανιστάν. Υπάρχει, ασφαλώς, και η άλλη όψη του νομίσματος.: πολλοί συμπατριώτες της, κυρίως γυναίκες, έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στη νεαρή πολιτικό, γεγονός που της επέτρεψε να εκλεγεί με ιδιαίτερη ευκολία στις εκλογές του 2005 χωρίς να έχει ανάγκη την ποσόστωση που προβλέπει ο νόμος για τις γυναίκες.

Οπως και να έχει, τα πράγματα δεν είναι εύκολα για τη βουλευτή: έχοντας επιζήσει από τέσσερις απόπειρες δολοφονίας, η Μαλαλάι Ζόγια κυκλοφορεί με τη συνοδεία ένοπλων φρουρών, αλλάζει κάθε βράδυ κατάλυμα όταν βρίσκεται στην Καμπούλ και, παρά την εύλογη απέχθειά της προς την ολόσωμη καλύπτρα, δεν βγαίνει στο δρόμο προτού τυλιχθεί στην μπλε μπούρκα της.

Επικοινωνήσαμε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με τη Μαλαλάι Ζόγια και της ζητήσαμε να μας ενημερώσει για τις τελευταίες εξελίξεις και τις σχετικές παρεμβάσεις της. Από τα πλούσια υλικά που μας έστειλε προκύπτει ότι βασικό πρόβλημα που υποθηκεύει το μέλλον της χώρας θεωρεί το γεγονός ότι οι πολέμαρχοι της Βόρειας Συμμαχίας όχι μόνο θα παραμείνουν ατιμώρητοι –την αμνήστευσή τους καταψήφισε η ίδια στη βουλή– αλλά έχουν ήδη καταλάβει κομβικές κυβερνητικές θέσεις. «Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης πανηγυρίζουν για την απελευθέρωση του Αφγανιστάν, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν μεγάλη ευθύνη για την επικράτηση των πολέμαρχων, των εγκληματιών και των εμπόρων ναρκωτικών», σημειώνει σε κείμενό της του περασμένου μήνα, στο οποίο τονίζει ότι το σημερινό καθεστώς είναι εξίσου σκληρό και απάνθρωπο με εκείνο των Ταλιμπάν. «Ολοι αυτοί οι δολοφόνοι θα έπρεπε να απομακρυνθούν από τα πόστα τους και να δικαστούν ως εγκληματίες πολέμου», συνεχίζει. «Κανείς δεν μπορεί να μιλάει για ανοικοδόμηση στο σημερινό Αφγανιστάν. Δισεκατομμύρια δολάρια της βοήθειας έχουν καταληστευτεί από πολέμαρχους, διεφθαρμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά και αξιωματούχους της κυβέρνησης και των Ηνωμένων Εθνών».

Στο κλίμα αυτό, η ίδια γίνεται συχνά στόχος των νέων κυρίαρχων της χώρας: οι θέσεις της λογοκρίνονται από τα μέσα ενημέρωσης, στη βουλή τής αφαιρείται συστηματικά ο λόγος, ενώ οι αντίπαλοί της μετρούν τις ημέρες μέχρι την επόμενη απόπειρα δολοφονίας της που, αυτή τη φορά, ελπίζουν να πετύχει το στόχο της. «Εκείνο που έχει σημασία», υπογραμμίζει η Μαλαλάι Ζόγια χωρίς να κρύβει ότι φοβάται, «είναι να ξέρεις ότι η ζωή ή ο θάνατός σου μπορεί να βελτιώσουν τη ζωή των άλλων».
 

Το έγκλημα της Δύσης

Οι γυναίκες της RAWA, της Επαναστατικής Ενωσης Γυναικών του Αφγανιστάν, είναι παλιές γνώριμες της στήλης. Θυμίζουμε επί τροχάδην ότι η RAWA δεν υπήρξε απλώς η μόνη φεμινιστική αντιφονταμενταλιστική οργάνωση της χώρας, αλλά είναι και η μόνη συγκροτημένη ομάδα που αντιστάθηκε αποτελεσματικά στο καθεστώς των Ταλιμπάν. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου, η RAWA καταδίκασε το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους χωρίς να διστάσει να αποδώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες σοβαρές ευθύνες για την επικράτηση των Ταλιμπάν και την «κατασκευή» του Μπιν Λάντεν. Στη συνέχεια, η οργάνωση αντιτάχθηκε στην επίθεση των Αμερικανών και των συμμάχων τους, κατήγγειλε την εκδικητική στάση των εισβολέων κατά του αφγανικού άμαχου πληθυσμού, υποστήριξε τη δημιουργία μιας δημοκρατικής μη ισλαμικής μεταβατικής κυβέρνησης και απαίτησε τον αφοπλισμό και τον αποκλεισμό από την πολιτική ζωή της χώρας των πολέμαρχων της Βόρειας Συμμαχίας που είχαν κατηγορηθεί για εγκλήματα την εποχή του αφγανικού εμφύλιου πολέμου μετά την έξωση των Σοβιετικών.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν διατηρήσαμε την επικοινωνία μας με τις γυναίκες της RAWA και παρακολουθήσαμε τις «αριστερίστικες» προβλέψεις τους να πραγματοποιούνται η μία μετά την άλλη και τους δήθεν «υπερβολικούς» φόβους τους να επαληθεύονται μέχρι κεραίας. Σήμερα, κοντά έξι χρόνια μετά την ανατροπή των Ταλιμπάν, οι γυναίκες της RAWA συνεχίζουν να δουλεύουν σε καθεστώς ημιπαρανομίας, ενώ πολλές παραμένουν στο Πακιστάν, όπου προσφέρουν πάντα τις ανιδιοτελείς υπηρεσίες τους στα στρατόπεδα των αφγανών προσφύγων, μαθαίνοντας γράμματα και παρέχοντας ιατρική περίθαλψη σε γυναίκες και παιδιά.

Πριν από λίγες ημέρες, οι γυναίκες της RAWA μας κοινοποίησαν έκκλησή τους προς το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (28.4.2007) στην οποία καταγγέλλουν τη διεθνή κοινότητα για τη στήριξη που παρέχει στους εγκληματίες πολέμου της Βόρειας Συμμαχίας που μόλις αμνηστεύτηκαν από το αφγανικό κοινοβούλιο. Ταυτόχρονα, καταδικάζουν με τον πλέον σαφή τρόπο τις επικείμενες, απ’ ό,τι φαίνεται, συνομιλίες με τους Ταλιμπάν, η ανατροπή των οποίων υπήρξε, υποτίθεται, ο στόχος της δυτικής σταυροφορίας στο Αφγανιστάν:

«Πρόσφατα, ο απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών στο Αφγανιστάν κ. Τομ Κένιγκς δήλωσε ότι ‘για να υπάρξει μια περίπτωση ειρήνευσης στην περιοχή πρέπει να συνομιλήσουμε με τους πάντες, ακόμη και με εκείνους που κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου’. Εξήγησε μάλιστα ότι περιλαμβάνει και τους Ταλιμπάν, τους οποίους περιέγραψε ως ‘ένα κίνημα που συγκεντρώνει στους κόλπους του τρομοκράτες και χρησιμοποιεί τρομοκρατικές μεθόδους, αλλά που διαθέτει και πολιτικά ερείσματα’.

Μετά την πτώση του καθεστώτος των Ταλιμπάν (2001), ο αφγανικός λαός παρακολούθησε με απογοήτευση την κυβέρνηση των ΗΠΑ να προσφέρει με τη βοήθεια του ΟΗΕ την εξουσία στη Βόρεια Συμμαχία, μια εγκληματική συμμορία χειρότερη και από τους Ταλιμπάν.

Μετά την προδοσία αυτή, οι βουλευτικές εκλογές που διεξάχθηκαν υπό την επιτήρηση των Ηνωμένων Εθνών, και αφού πλέον είχε εγκαθιδρυθεί η μαφία της Βόρειας Συμμαχίας, είχαν σαν αποτέλεσμα ένα αηδιαστικό κοινοβούλιο γεμάτο από δολοφόνους, υπεύθυνους για την καταστροφή του Αφγανιστάν.

Και σαν να μην έφταναν αυτά, τα Ηνωμένα Εθνη ανακοινώνουν τώρα ότι θα στηρίξουν τις συνομιλίες με τους Ταλιμπάν, οι οποίοι, όπως εξάλλου και η Βόρεια Συμμαχία, έχουν δικαίως χαρακτηριστεί από τη Διεθνή Αμνηστία, το Παρατηρητήριο Ανθρώπινων Δικαιωμάτων και άλλες γνωστές οργανώσεις ως μια μεσαιωνική, δολοφονική, μισογυνική και απάνθρωπη συμμορία.

Αν το σχέδιο για συνομιλίες με τους Ταλιμπάν πραγματοποιηθεί, ο βρόχος του φονταμενταλισμού γύρω από το λαιμό του πολύπαθου αφγανικού λαού θα γίνει ακόμη πιο σφιχτός.

Η RAWA καταγγέλλει αυτούς τους σχεδιασμούς με όση δύναμη διαθέτει. Καλούμε τα Ηνωμένα Εθνη, εφόσον δεν έχουν την πρόθεση να στηρίξουν εκείνες τις δυνάμεις που παλεύουν για τη δημοκρατία και την ελευθερία στο Αφγανιστάν, και αφού δεν έχουν τη διάθεση να οδηγήσουν σε ένα διεθνές δικαστήριο τους Ταλιμπάν και τη Βόρεια Συμμαχία προκειμένου να λογοδοτήσουν για τα εγκλήματά τους, τουλάχιστον να σταματήσουν να ενισχύουν με την πολιτική τους τους αιμοσταγείς, εχθρούς της δημοκρατίας και των γυναικών τρομοκράτες, είτε πρόκειται για Ταλιμπάν είτε για μέλη της Βόρειας Συμμαχίας».
 

ΕΠΙΣΚΕΦΤΕΙΤΕ

http://rawa.org
Ο δικτυακός τόπος της Επαναστατικής Ενωσης Γυναικών του Αφγανιστάν συνεχίζει να προσφέρει πλούσια τεκμηρίωση για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν: οι δραστηριότητες της οργάνωσης εντός και εκτός Αφγανιστάν, ανθολόγιο των σημαντικότερων ανακοινώσεών της, φωτογραφικά ντοκουμέντα, καθώς και μεγάλη συλλογή άρθρων του διεθνούς Τύπου για το Αφγανιστάν.

http://www.malalaijoya.com
Η ιστοσελίδα της αφγανής βουλευτού Μαλαλάι Ζόγια με πληροφορίες για τις δραστηριότητές της και την περίφημη πρώτη ομιλία της μετά την πτώση των Ταλιμπάν. Ενδιαφέρουσες και οι διαλέξεις της σε αμερικανικά πανεπιστήμια κατά την πρόσφατη περιοδεία της στις Ηνωμένες Πολιτείες.

http://www.amnesty.org
Σειρά εκθέσεων και ανακοινώσεων της ανθρωπιστικής οργάνωσης για την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στο Αφγανιστάν. Ξεχωρίζουμε την εμπεριστατωμένη έκθεση με τίτλο «Αφγανιστάν: Οι γυναίκες συνεχίζουν να αποτελούν στόχο. Συστηματική η αποτυχία της προστασίας τους» (2005).

http://www.hrw.org
Ο δικτυακός τόπος του Παρατηρητηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) όπου μπορούν να αναζητηθούν οι εκθέσεις της οργάνωσης για τις γυναίκες του Αφγανιστάν. Σημειώνουμε την έκθεση με τίτλο «Μεταξύ ελπίδας και φόβου» (2004).


ΔΙΑΒΑΣΤΕ

«Αλληλεγγύη στις γυναίκες του Αφγανιστάν»
(Εκδοση του Φεμινιστικού Κέντρου Αθήνας, Ιανουάριος 2002)
Η ιστορία της RAWA σε μια μικρή μπροσούρα που εκδόθηκε με αφορμή την επίσκεψη στην Αθήνα της Μάριαμ Ράουι, μέλους της αντιφονταμενταλιστικής φεμινιστικής οργάνωσης.

Ελευθεροτυπία, 27/5/2007