Η γοητεία του πατριάρχη   

"Της είχα πει της Αννας: 'Θα ξαναπαρθενιάσεις για να κοιμηθείς μαζί μου'"
        (Ακης Πάνου, 19/3/98)

Το σχόλιο που ακολουθεί δεν αφορά τον ίδιο τον Ακη Πάνου και την ακόμη νωπή δικαστική του περιπέτεια. Οσο κι αν φαίνεται παράδοξο, στην υπόθεση αυτή που μονοπώλησε τις τελευταίες ημέρες την επικαιρότητα, μπορούμε να ανιχνεύσουμε κάτι περισσότερο ενδιαφέρον από τις αντιλήψεις, τις εμμονές και τα κίνητρα του πρωταγωνιστή της. Μπορούμε δηλαδή να διαπιστώσουμε ότι οι "θέσεις" που εξέφρασε ο Ακης Πάνου αντιμετωπίστηκαν από τους περισσότερους ως λογικές και αναμενόμενες, ως ένας κώδικας αναγνωρίσιμος που δεν απαιτούσε ιδιαίτερη προσπάθεια για να γίνει κατανοητός - και αποδεκτός.
"Μπορεί το δικαστήριο σε μια στιγμή αδυναμίας να τον καταδίκασε με ισόβια φυλάκιση. Την ίδια στιγμή το δικαστήριο του λαού πιστεύω ότι τον αθωώνει". Η δήλωση αυτή ενός μαθηματικού στον "Αδέσμευτο Τύπο" (24/3) εκφράζει με τον πιο σαφή τρόπο την υπόρρητη στάση της μεγάλης μερίδας των ανθρώπων του Τύπου, του λαϊκού, ή μη, τραγουδιού και του θεάματος. Είναι προφανές ότι οι περισσότεροι φρόντισαν να αποστασιοποιηθούν από την τελική κίνηση του συνθέτη. Το νήμα, ωστόσο, που τον οδήγησε στο φόνο παρέμεινε μέχρι τέλους αόρατο. Οσο για τη φιλολογία γύρω από την "πολιτισμική (sic) προσφορά" του καλλιτέχνη, αυτή αποτέλεσε ένα ακόμη τέχνασμα για τη μετατόπιση της συζήτησης σε πεδία που δεν έθιγαν την ουσία του θέματος. Τώρα που η υπόθεση έκλεισε προσωρινά, το συμπέρασμα που μπορούμε να συναγάγουμε από όσα ακούσαμε και διαβάσαμε είναι σαφές: το αξιακό σύστημα του Ακη Πάνου, αυτό που κάποιοι ονόμασαν "προσωπικό του κώδικα", ακουμπά στέρεα σε αντιλήψεις που, όσο κι αν μοιάζουν αρχαϊκές, παραμένουν ενεργές στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία.
Πώς αλλιώς να ερμηνεύσουμε την ομόθυμη ανοχή σε απόψεις που εξυμνούν την απόλυτη υποταγή των γυναικών στις επιθυμίες και τα κελεύσματα των ανδρικών μελών της οικογένειάς τους; Πώς να κατανοήσουμε τη συλλογική αποδοχή προτύπων συμπεριφοράς που παραπέμπουν άμεσα στα μισογυνικά κηρύγματα εποχών που θεωρούσαμε περασμένες; Πώς, με άλλα λόγια, να καταπιούμε τη μαγική έλξη που συνεχίζει να ασκεί σε άνδρες και γυναίκες το απόλυτο αντριλίκι, κάνοντάς τους να νομιμοποιούν με τον τρόπο τους την πιο ακραία εκδοχή του ανδρικού τσαμπουκά;
Το μέλλον προδιαγραφόταν δυσοίωνο από την πρώτη εκείνη στιγμή που τα τηλεοπτικά παράθυρα εμφάνισαν τον Ακη Πάνου με τις πιτζάμες να καταγγέλλει την "απαγωγή" της ενήλικης κόρης του, την απομάκρυνσή της δηλαδή από την πατρική εστία. Από τότε έως σήμερα, η στάση του οργισμένου πατριάρχη όχι μόνο δεν έγινε αντικείμενο σχολιασμού, αλλά αντιμετωπίστηκε ως θεμιτή αντίδραση ενός γονιού που δικαίως ανησυχεί για το άταχτο παιδί του. Στο κλίμα αυτό, η "αλήθεια" του συνθέτη, ταυτόσημη με την όποια πατρική του παραφορά, νομιμοποίησε εξαρχής την ταύτιση με το "δίκιο" του. Ανατρέχοντας στην πάντοτε πολύτιμη βοήθεια της αγοραίας ψυχανάλυσης, τα μέσα ενημέρωσης -κυρίως αυτά- μετέτρεψαν τη σχετική ειδησεογραφία σε έμμεσο εγκώμιο του προδομένου άνδρα, του πληγωμένου πατέρα.
Μιλούσαν, όμως, πράγματι γι' αυτόν; Να μας επιτραπεί να αμφιβάλλουμε. Εδειχναν την εικόνα του, χρησιμοποιούσαν τη συναισθηματική φόρτιση που ίσως προκαλούν κάποιοι γνωστοί του στίχοι. Αν θελήσουμε, ωστόσο, να αποκρυπτογραφήσουμε το λόγο τους, θα δούμε ότι στην πραγματικότητα μιλούσαν για κάτι άλλο: για τη νοσταλγία που συνεχίζει να τους προκαλεί ο κόσμος του συνθέτη, ένα σύμπαν όπου οι άνδρες είναι κυρίαρχοι του παιχνιδιού και ξέρουν να τιμωρούν τις γυναίκες που συνωμοτούν και τους ρεζιλεύουν. Εναν κόσμο όπου οι γυναίκες δεν θα "σακατεύουν" πια τους άνδρες τους κάνοντας έκτρωση και που θα "ξαναπαρθενιάζονται" για να αξίζουν τον έρωτά τους.

(Ελευθεροτυπία, 28/3/1998)