Τα μυστήρια των μυστηρίων    

"Αψαλτοι όσοι παντρεύονται με πολιτικό γάμο"
        ("Η Καθημερινή", 13/10/1998)

Λίγο έλειψε να μας πείσουν οι καθημερινές τηλεοπτικές εμφανίσεις του κ. Χριστόδουλου και τα "ανοίγματά" του στα σκουλαρίκια και τις μίνι φούστες, ότι άνεμος εκσυγχρονισμού πνέει στην Εκκλησία και ότι, αφού "μας πάει ο Αρχιεπίσκοπος", πρέπει κι εμείς "να τον πάμε". Ηρθαν, όμως, οι τελευταίες αποφάσεις της Ιεραρχίας για να μας προσγειώσουν απότομα. Η Εκκλησία παραμένει αυτό που ήταν: ένας κλειστός μηχανισμός, αυστηρά προσηλωμένος στο δόγμα, ανελαστικός σε οποιαδήποτε κοινωνική αλλαγή.
Μάταια ο κ. Ευαγγελάτος προσπαθεί να πείσει από τα παράθυρα τον "Αγιο Μαρωνείας" κ. Δαμασκηνό ότι "η θρησκεία της αγάπης" δεν είναι δυνατόν να αρνείται την κηδεία σε όσους έχουν τελέσει πολιτικό γάμο. Ο συνομιλητής του αδυνατεί να τον κατανοήσει. Και είναι φυσικό. Οι ιεράρχες μιλούν σε ένα διαφορετικό μήκος κύματος που δεν συγκλίνει με την ιδιότητα του ανθρώπου. Διώκεται, π. χ., και αντιμετωπίζει την κατηγορία του αιρετικού ο μοναδικός μητροπολίτης που τόλμησε να πει ότι οι προγαμιαίες σχέσεις των ανθρώπων είναι ένα γεγονός. Για την Εκκλησία, ό,τι δεν επιτρέπεται από το δόγμα, απαγορεύεται απολύτως.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα μυστήρια. Η βάφτιση, για παράδειγμα, θεωρείται από την Εκκλησία κορυφαίο μυστήριο. Για όλους όμως τους κοινούς θνητούς είναι απλώς μια κοινωνική και σχετικά πολυέξοδη τελετή. Για τους πολιτικούς και τους μεγαλοεπιχειρηματίες είναι μια άφορμή για χρήσιμες "κουμπαριές". Και για το μωρό είναι μια παράλογη ταλαιπωρία, που ανάλογα με τη σκληρότητα ή την ανθρωπιά του ιερέα μπορεί να εξελιχθεί σε πραγματικό βασανιστήριο.
Η διαδικασία της "Θείας Μετάληψης" γεννά στον σύγχρονο γονιό τρόμο, όταν σκεφτεί ότι το ίδιο κουτάλι μπαίνει στα στόματα δεκάδων ή εκατοντάδων παιδιών. Για τους ανθρώπους της Εκκλησίας, το πρόβλημα είναι αδιανόητο. "Και μόνον μια τέτοια σκέψη είναι βέβηλη και βλάσφημη και αμαρτωλή", έγραφε ο κ. Χριστόδουλος σε πολυτελές ενημερωτικό φυλλάδιο της Μητρόπολής του το 1997. Ανάλογα ισχύουν και για τα υπόλοιπα "μυστήρια".
Υπάρχει λύση γι' αυτά τα κοινωνικά προβλήματα. Πρέπει να αναλάβει η πολιτεία την ευθύνη της απέναντι στους πολίτες. Να αποχωρίσει πλήρως τις διοικητικές διαδικασίες που συνοδεύουν τις ξεχωριστές στιγμές του ανθρώπινου βίου και τις σχετικές τελετές, από τα λεγόμενα "μυστήρια".
* Να προχωρήσει άμεσα στην αλλαγή των ταυτοτήτων και την απάλειψη της απαράδεκτης "στάμπας" Χ.Ο. (χριστιανός ορθόδοξος) που συνοδεύει τους πολίτες από τη γέννηση μέχρι το θάνατο, όπως σε παλιότερες εποχές συνόδευε τους γιους δούλων το πύρινο στίγμα.
* Να καταργήσει τον "αγιασμό" ως προϋπόθεση οποιωνδήποτε εγκαινίων, έτσι ώστε να μην εξαρτάται από τα φιλοβασιλικά αισθήματα του ιερέα η γελοιοποίηση του πολιτεύματος.
* Να ξεχωρίσει την υπόθεση της ονοματοδοσίας των νεογέννητων από οποιαδήποτε διαδικασία βάφτισης.
* Να απαγορεύσει ρητά την είσοδο ιερέων-εξομολογητών σε χώρους εκπαίδευσης και φυσικά να καταργήσει τον υποχρεωτικό εκκλησιασμό.
* Να θεσπίσει τον υποχρεωτικό πολιτικό γάμο και να φροντίσει για τη σοβαρότητα της σχετικής τελετής.
* Να αποχωρίσει την "εξόδειο λειτουργία" από την κηδεία και την ταφή των πολιτών. Να σπάσει το κύκλωμα "γραφεία κηδειών-νεκροταφεία-παπάδες". Να επιτρέψει και να οργανώσει εναλλακτικές μορφές "αποχώρησης", όπως η καύση.
Αυτά τα απλά και ανέξοδα μέτρα θα λύσουν μια και καλή το πρόβλημα. Η πρώτη που θα έπρεπε να τα ζητήσει είναι η Εκκλησία, εφόσον έτσι θα εξασφαλιζόταν η συμμετοχή σε μυστήρια όσων πραγματικά ακολουθούν το δόγμα. Θα στερηθεί βέβαια τα σχετικά έσοδα, καθώς και την (τεχνητή) επιβολή πάνω στην κοινωνία. Ισως αυτό αποδειχθεί ότι μετρά περισσότερο και από τη δογματική καθαρότητα.

(Ελευθεροτυπία, 17/10/1998)