Και για τις εκλογές οι Αλβανοί φταίνε

"Το ΠΑΣΟΚ είναι η κυβέρνηση των αποφάσεων στο θέμα της λαθρομετανάστευσης και της εγκληματικότητας"
        (Κ. Σημίτης, Πεδίον του Αρεως 11/6/99)

Ασχολίαστος πέρασε ο προεκλογικός λόγος των κομμάτων για το φαινόμενο της οικονομικής μετανάστευσης. Και μαζί του πέρασε απαρατήρητη η σκλήρυνση της στάσης των κομμάτων ως προς τους οικονομικούς πρόσφυγες που τα τελευταία χρόνια έχουν ζητήσει καταφύγιο στην Ελλάδα. Η απαράδεκτη, ωστόσο, εκλογική χρήση των ανθρώπων αυτών δεν περιορίζεται στους μεγαλύτερους κομματικούς φορείς που, χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό, φρόντισαν να καλλιεργήσουν τα φοβικά ανακλαστικά των εκλογέων προκειμένου να τα μετατρέψουν σε δεξαμενή άντλησης ψήφων. Συνυπεύθυνοι είναι κατά τη γνώμη μας και οι μικρότεροι κομματικοί σχηματισμοί που δεν βρήκαν λέξη για να καταγγείλουν τους μηχανισμούς με τους οποίους η αντιμεταναστευτική προπαγάνδα των "μεγάλων" καλλιεργεί τον διάχυτο φόβο του Αλλου, νομιμοποιώντας τις πιο ανθρωποφοβικές και ρατσιστικές απόψεις που κυκλοφορούν στην ελληνική κοινωνία.
Δεν πάει πολύς καιρός που τα κόμματα έμοιαζαν κάπως πιο προσεκτικά στα ζητήματα της μετανάστευσης. Ηταν η εποχή που είχαν πληθήνει οι φωνές κατά του κλίματος ξενοφοβίας -αλβανοφαγίας, για να ακριβολογούμε- που χαρακτήρισε την περίοδο που ακολούθησε το πρώτο μεταναστευτικό κύμα από τη γειτονική χώρα. Ο λόγος των "ληστευθέντων" έπαυε να εκφράζει την εθνική ομοψυχία, οι στατιστικές της εγκληματικότητας αντιμετωπίζονταν κάπως ψυχραιμότερα, οι αστέρες των βραδινών δελτίων διδάσκονταν αργά αλλά σταθερά να μην εμφανίζουν την παραβατική συμπεριφορά ενός ατόμου ως απόρροια της εθνικής του ταυτότητας.
Δεν έμελλε, όμως, να κρατήσει για πολύ η εύθραυστη αυτή εκεχειρία με τους ξένους, και κυρίως τους Αλβανούς, συμπολίτες μας. Το περιστατικό με την απαγωγή του λεωφορείου σε συνδυασμό με τις επικείμενες εκλογές έδειξαν ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου ρόδινα για τους μετανάστες στην Ελλάδα. Μέσα σε μια στιγμή αναβίωσαν οι αφόρητες γενικεύσεις ("οι Αλβανοί") και οι σιχαμένες και αλογόκριτες ρατσιστικές συμπεριφορές ("οι Ελληνες ζητούν να κατέβουν οι Αλβανοί επιβάτες στα δρομολόγια του ΚΤΕΛ"). Μόνο που τη φορά αυτή, το χορό της υστερίας έμελλε να σύρουν τα κόμμματα: εκλογές ενόψει, και η αντιπολίτευση θεώρησε ότι είχε κάθε συμφέρον να εκμεταλλευτεί το γεγονός, ενώ η κυβέρνηση έκρινε ότι όφειλε να τη συναγωνιστεί μη και χάσει κανά ψηφαλάκι. Από κοντά και πολλοί αριστεροί που καθόλου δεν γνοιάστηκαν για τα όσα σχετικά ακούστηκαν μέσα στις λίγες αυτές ημέρες. Ισως γιατί γενικά δεν πολυασχολούνται με το ζήτημα, ίσως πάλι γιατί οι (φυλετικές) πολεμικές τους συμπάθειες τους έχουν κάνει να κοιτούν με ακόμη μεγαλύτερη καχυποψία τους Αλβανούς μετανάστες.
Ζήσαμε, ως εκ τούτου, τις πιο αστυνομοκρατούμενες εκλογές της τελευταίας περιόδου. Και δεν εννοούμε, προφανώς, τις περιπολίες που υποσχέθηκε -και πραγματοποίησε- η κυβέρνηση στις γειτονιές της Αθήνας ως, συμβολική υποθέτουμε, κίνηση τόνωσης του περιβόητου αισθήματος ανασφάλειας των πολιτών. Αναφερόμαστε στα όσα ακούστηκαν προεκλογικά -και συνεχίζουν να ακούγονται μετεκλογικά- για την ανάγκη περισσότερης αστυνόμευσης και για τη ρητή και ατεκμηρίωτη σύνδεση του υποτιθέμενου λαϊκού αυτού αιτήματος με την παρουσία των ξένων εργατών στην Ελλάδα. Η έμπνευση του Κώστα Καραμανλή να παρομοιάσει τη χώρα με "ξέφραγο αμπέλι" και το προεκλογικό του φυλλάδιο με τίτλο "Εγκληματικότητα", όπου και το σχετικό τσιτάτο του αρχηγού από διεθνές συνέδριο για το έγκλημα (;), έκαναν καλά τη δουλειά τους. Δεν γνωρίζουμε πόσες ψήφους "ανασφαλών" προσέφεραν στη Νέα Δημοκρατία, ξέρουμε ωστόσο ότι κυριάρχησαν στις εκλογές. Ακούσαμε έτσι τον πρωθυπουργό να συνδέει τη λαθρομετανάστευση με την εγκληματικότητα, τον υπουργό Δημόσιας Τάξης να διαφημίζει τις μαζικές "επαναπροωθήσεις" Αλβανών και όλους μαζί να παινεύουν τα καλά της αστυνομοκρατίας. Και δεν ακούσαμε κάποιο κόμμα να εκφράζει την αντίρρησή του για το περίεργο αυτό όραμα μιας κοινωνίας με περισσότερους αστυνομικούς και λιγότερους ξένους...

(Ελευθεροτυπία, 19/6/1999)