Τα ράσα δεν κάνουν τον Τσόμσκι

"Ευχάριστη έκπληξη από τον Χριστόδουλο: Ενας είναι ο εχθρός, ο ιμπεριαλισμός!"
        ("Ποντίκι", 23/9/1999)

Τη φορά αυτή, ο αρχιεπίσκοπος θα είχε δίκιο να διαμαρτυρηθεί για την ελαφρότητα με την οποία τα μέσα ενημέρωσης έσπευσαν να ερμηνεύσουν τις θέσεις του. Η εισήγησή του στη "Συνάντηση των Αθηνών 1999" περί παγκοσμιοποίησης, καθώς και οι σχετικές αποστροφές τής πιο πρόσφατης ομιλίας του στην Κομοτηνή, χαιρετίστηκαν από πολλές πλευρές ως μια θαρραλέα αντιιμπεριαλιστική στάση, ικανή να του χαρίσει την τιμητική προσωνυμία του "κόκκινου παπά". Οι τίτλοι των εφημερίδων αποτυπώνουν το κλίμα της υποδοχής του νέου Αθανάσιου Διάκου που ζώστηκε τα φυσεκλίκια για να υπερασπίσει τη μικρή πλην αδούλωτη χώρα του από την αμερικανική λαίλαπα: "Κεραυνοί Χριστόδουλου κατά των Αμερικανών" ("Αδέσμευτος Τύπος" 20/9), "Κεραυνοί του Αρχιεπισκόπου κατά των Αμερικανών" ("Η Βραδυνή" 20/9), "Μύδροι Χριστόδουλου κατά της Νέας Τάξης" ("Εθνος" 27/9). "Ο αρχιεπίσκοπος όχι μόνο δεν είχε άδικο γι' αυτά που είπε, αλλά κατά τη γνώμη μου επέδειξε και θάρρος", συνηγορούσε και ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης με σύντομη παρέμβασή του στο "Εθνος" (20/9).
Αν, όμως, ο όψιμος όσο και ιδιότυπος αντιαμερικανισμός μερίδας της δεξιάς δικαιολογεί τον ενθουσιασμό που ξεσήκωσαν σε ορισμένους κύκλους οι τελευταίες αρχιεπισκοπικές παρεμβάσεις, εντελώς ανεξήγητος παραμένει ο "ευχάριστος αιφνιδιασμός" που ένιωσαν κάποιοι παλαίμαχοι αντιιμπεριαλιστές παρακολουθώντας τα νεότερα αυτά επεισόδια του αρχιεπισκοπικού σίριαλ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο ανυπόκριτος θαυμασμός που προδίδει το σχετικό δημοσίευμα του "Ποντικιού", το οποίο μάλιστα φιλοξένησε ολόκληρη την ομιλία Χριστόδουλου στη "Συνάντηση των Αθηνών" ( 23/9). "Ο Χριστόδουλος διάλεξε να μας ξαφνιάσει μ' έναν αντιαμερικανικό λόγο που διαδέχθηκε τις γνωστές αντικομμουνιστικές κορόνες του. [...] Μπροστά σ' αυτό το εκλεκτό ακροατήριο, ο Χριστόδουλος τα 'ρίξε χοντρά στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και τα 'πε έξω από τα δόντια!", διαβάζουμε στο εισαγωγικό σημείωμα. "Σε μερικά σημεία, μάλιστα, της ομιλίας του θύμιζε τον γνωστό αμερικάνο διανοητή Νόαμ Τσόμσκι!", συμπληρώνει ο συντάκτης, σε μια ασυναίσθητη ίσως προσπάθεια να νομιμοποιήσει την ταύτισή του με τις αρχιεπισκοπικές θέσεις μέσα από δρόμους περισσότερο οικείους στον ίδιο και τους αναγνώστες του.
Αναρωτιόμαστε πού ακριβώς βρήκαν την πρωτοτυπία στις δηλώσεις Χριστόδουλου όλοι αυτοί που "αιφνιδιάστηκαν" -θετικά ή αρνητικά, αδιάφορο- από τον αντιαμερικανικό οίστρο του αρχιεπισκόπου. Ανάλογες και εξίσου ρητές τοποθετήσεις του έχουμε παρακολουθήσει, θέλοντας και μη, κατά τη διάρκεια του πρόσφατου πολέμου στη Γιουγκοσλαβία - και όχι μόνον. Πρόκειται για τον γνωστό και ασφαλώς αναγνωρίσιμο πολιτισμικό εκείνον αντιιμπεριαλισμό που καλλιεργείται τα τελευταία χρόνια από τη δεξιά, και κυρίως τις ακροδεξιές απολήξεις της, έναν αντιιμπεριαλισμό βασισμένο στη μυθολογία του περιούσιου λαού και του ανάδελφου έθνους που οφείλει να προστατεύσει τις ιδιαιτερότητές του από την επέλαση των (εκάστοτε) βαρβάρων (Αμερικανών, Ευρωπαίων κ.ο.κ.). Είναι επίσης γνωστό ότι ο νεότευκτος αυτός "αντιιμπεριαλισμός" προσεγγίζει επικίνδυνα τα κηρύγματα της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, η οποία τον έχει ούτως ή άλλως αναγάγει σε βασικό εργαλείο του στρατηγικού της οράματος για μια κοινωνία περίκλειστη, ξενόφοβη και ρατσιστική.
Ούτως ή άλλως, πρόσφατες παρεμβάσεις υψηλά ιστάμενων εκκλησιαστικών παραγόντων υποδεικνύουν ότι ο απομονωτισμός και η εθνικιστική αδιαλλαξία δεν αποτελούν προνόμιο του προκαθημένου τους. Αφού ο "εκσυγχρονιστής" π. Γεώργιος Μεταλληνός αναφερόταν πρόσφατα στον παπικό θεσμό ως "το θλιβερότερο κατάλοιπο της φραγκοτευτονικής ρατσιστικής φεουδαρχίας" και "τη μεγαλύτερη διαστροφή του πνεύματος του Χριστιανισμού" ("Ε" 14/9), τι να περιμένει κανείς από τον κύριο Χριστόδουλο, που έχει ήδη δώσει αμέτρητα δείγματα γραφής (ομιλίας, για την ακρίβεια) για το πώς εννοεί την αντίσταση του ελληνισμού απέναντι στο δυτικό μίασμα;
Μόνο να είμαστε εξηγημένοι. Το αντιιμπεριαλιστικό μένος του αρχιεπισκόπου δεν οφείλει τίποτα στον Τσόμσκι. Αρκεί να φέρει κανείς στο μυαλό τις σχετικές αναλύσεις του Λεπέν, για να ανακαλύψει τις πραγματικές εκλεκτικές του συγγένειες, θεωρητικές και πολιτικές.

(Ελευθεροτυπία, 2/10/1999)