Σοσιαλισμός με σομόν πρόσωπο
"Αγοράστε όλοι μετοχές"
(Θ. Καρατζάς, διοικητής ΕΤΕ, 15/3/2000)
Η πολιτικοποίηση του χρηματιστηρίου είναι αναπόφευκτη. Η καθημερινή εξέλιξη των τιμών των μετοχών, σύμφωνα με τις εγκυρότερες μετρήσεις, αφορά πλέον το 30% του ελληνικού πληθυσμού. Τόσοι έχουν κάποιο συμφέρον στη Σοφοκλέους. Το 12% των ελληνικών νοικοκυριών βελτίωσε το 1999 το εισόδημά του ρευστοποιώντας μετοχές, ομόλογα και αμοιβαία - όπως κατέγραψε η έρευνα της ICAP (Φεβρ. 2000). Ειδικά, στην ίδια έρευνα, το 32% των μικροαστικών νοικοκυριών δήλωσε ότι κατά το 1999 αποκόμισε αξιοσημείωτα κέρδη από το Καζίνο της Σοφοκλέους. Και τώρα, μετά τις αλλεπάλληλες "διορθώσεις" του δείκτη (δηλαδή, το ξεφούσκωμα των παράλογα υπερτιμημένων μετοχών) έχουμε ορισμένες χιλιάδες χαμένων παικτών. Είναι οι περίφημοι "εγκλωβισμένοι" που πίστεψαν τα σομόν παπαγαλάκια, τις ΕΛΔΕ, τα καφενεία, καθώς και τα αισιόδοξα λόγια του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Η συζήτηση επομένως, περί παρεμβάσεων και πολιτικοποίησης του χρηματιστηρίου είναι υποκριτική. Γίνεται αποκλειστικά για προεκλογικούς λόγους, αναπαράγει τη μυθολογία του εύκολου πλουτισμού και εμπεδώνει το κατάλληλο (θολό) κλίμα για να περάσουν όλες οι μετά-ΟΝΕ συνταγές του "λαϊκού καπιταλισμού".
Είναι ψέμα αυτό που είπε ο κ. Σημίτης την περασμένη Τρίτη ότι "η κυβέρνηση δεν προέτρεψε κανέναν να αγοράσει μετοχές". Οι παράγοντές της μάς διαφήμιζαν τη νέα οικονομία... με μοχλό το ΧΑΑ. Είναι επίσης ψέμα η δήλωση του κ. Καραμανλή την ίδια μέρα, ότι "αν σταματήσουν οι παρεμβάσεις, η πορεία θα είναι ανοδική". Και οι δυο τους -όπως και όλα τα στελέχη των δύο μεγάλων παρατάξεων- γνωρίζουν άριστα ότι η Σοφοκλέους, για να αποδώσει καρπούς υπέρ του δικού τους "αναπτυξιακού οράματος", πρέπει (με όλες τις δυνατές παρεμβάσεις) να μαζεύει διαρκώς άφθονα κεφάλαια απ' όλες τις διαθέσιμες πηγές και να τα κατευθύνει προς τις επιχειρήσεις - αφήνοντας και ορισμένα κέρδη στους ραντιέρηδες και στη μαρίδα, για να ξανατσιμπήσει.
Έτσι ανέβηκε ο δείκτης από τις 2.737 (τέλος 1998), στις 6.355 μονάδες (17/9/1999).
Έτσι, μετά, μάθαμε ότι το δωδεκάμηνο του 1999, οι 156 σοβαρές επιχειρήσεις του ΧΑΑ άντλησαν 3,3 τρισ. και... έφυγαν. Ελάχιστοι ασχολούνται με την τύχη αυτών των κερδών. Κανείς δεν "αποκαλύπτει" ότι στην ουσία ούτε ένα κοινωνικό πρόβλημα δεν έλυσε η ευφορία της Σοφοκλέους. Ο κύκλος αυτός τέλειωσε και λογικά ο δείκτης έπεσε.
Όσο αφελείς και να είναι οι παίκτες, μπορούν να καταλάβουν ότι η κεφαλαιοποίηση των περισσότερων εισηγμένων εταιρειών είναι εξωπραγματική και οι "ειδήσεις" για την επερχόμενη θαυματουργή κερδοφορία τους είναι οι συνήθεις φλυαρίες των ειδικών "παπαγάλων". Τον περασμένο μήνα μάθαμε ότι αποχώρησε από το ελληνικό Ελντοράντο πάνω από ένα δισ. ΕΥΡΩ των ξένων επενδυτών. Κι αυτοί έκαναν την μπάζα τους κι έφυγαν για μια νέα "αναδυόμενη αγορά".
Και τώρα οι μαθητευόμενοι μάγοι της "ελεύθερης αγοράς" και οι οπαδοί τους ("εγκλωβισμένοι" και μη) σχεδιάζουν παρεμβάσεις στήριξης των τιμών των μετοχών.
Όλοι νοιάζονται για το καλό του "μικροεπενδυτή" και το μέλλον της εθνικής, λεγόμενης, οικονομίας -δηλαδή της κοινωνίας των 2/3. Χαίρονται που τα μεγάλα χαρτοφυλάκια, δημόσιοι και μεγάλοι ιδιώτες επενδυτές, αλλά και οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των εισηγμένων εταιρειών ξαναμπαίνουν στο αεροπλανάκι. Υπόσχονται φοροελαφρύνσεις στο μικρό και μεγάλο κεφάλαιο που μπαινοβγαίνει στο χρηματιστήριο. Για να ξεκινήσει η νέα πτήση, από τις χαμηλές "ελκυστικές" τιμές. Για να ξανάρθουν τα ξένα κεφάλαια, να ξανατσιμπήσει η νέα μαρίδα κ.ο.κ. Να μπουν πιο βαθιά στο χρηματιστήριο τα ασφαλιστικά ταμεία με σχετικά διατάγματα. Να χαρούν κι οι αγρότες για την προοπτική που τους επιφυλάσσεται στο πρόγραμμα προμετόχων της Αγροτικής Τράπεζας.
Όλοι στο γαϊτανάκι του "λαϊκού καπιταλισμού".
Το μεγάλο κέρδος των δυνάμεων (κεντροδεξιάς ή κεντροαριστερής απόχρωσης) που διευθύνουν την κοινωνία, είναι προφανές. Καλλιεργώντας την ιδέα της αειφόρας μέσω της Σοφοκλέους κερδοσκοπίας, έχουν καταφέρει να καταργήσουν το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Έχουν γυρίσει την πλάτη στα συλλογικά αιτήματα του κόσμου της εργασίας, έχουν εξανδραποδίσει τους μετανάστες (ποιος μιλάει γι αυτούς;). Αρκεί το χάδι στους δήθεν δίκαια, και συστηματικά, οργισμένους "επενδυτές" του ναού της Σοφοκλέους. Ας προσέχαμε.
(Ελευθεροτυπία, 18/3/2000)