Από άνδρες για άνδρες
"Φλερτ με τις ψήφους γυναικών"
("Τα Νέα" 5/3)
Τη φορά αυτή, το κακό παράγινε. Οι γυναίκες, ψηφοφόροι και υποψήφιες, αντιμετωπίστηκαν κατά την προεκλογική περίοδο ως πολίτες μιας προβληματικής όσο και αδιαφοροποίητης κατηγορίας, ανήμπορες να συμμετάσχουν με ίσους όρους σε ένα πολιτικό παιχνίδι σχεδιασμένο από άνδρες για άνδρες. Είναι αλήθεια πως τόσο η τρέχουσα φιλολογία για την ανάγκη βελτίωσης της εκπροσώπησής τους στη Βουλή όσο και οι δημοσκοπήσεις που έδιναν στις γυναίκες την αδιαμφισβήτητη πρωτιά στους πίνακες των αναποφάσιστων οδήγησαν τα κόμματα σε μια εντατική προσπάθεια προσεταιρισμού των γυναικών εκλογέων, σε ένα διαρκές χάιδεμα των γυναικείων αφτιών. Τώρα, όμως, που τα ψέματα τελείωσαν, αξίζει να δούμε πώς μεταφράστηκε όλον αυτό τον καιρό ο όψιμος -και τόσο ενοχλητικός- "φιλογυνισμός" των κομμάτων.
"Ναι στις Γυναίκες!": το σύνθημα εκφράζει όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα, έστω κι αν εδώ το αντλούμε από κείμενα στελεχών της Εθνικής Συμμαχίας ("Ελεύθερη
Ώρα" 11/3). Σε καιρούς προεκλογικούς, η αντιμετώπιση των γυναικών μοιάζει ενιαία σε ένα φάσμα που περιλαμβάνει από την αριστερά ως την πιο ακραία δεξιά. Αν, όμως, οι γυναίκες μετατράπηκαν από τις πολιτικές δυνάμεις σε αποδέκτες μιας ανέξοδης όσο και υποτιμητικής κολακείας, κάμποσα είναι τα πρωτοκλασάτα στελέχη των κομμάτων που σκαρφίστηκαν -στην ίδια πάντοτε λογική- και κάπως πιο "ανανεωμένους" τρόπους προσέλκυσης του γυναικείου εκλογικού σώματος. Αρκεί να θυμηθούμε τα γυναικεία πάρτι που διοργάνωσαν κάποιοι στο ΠΑΣΟΚ, κινητοποιημένοι προφανώς από τις μετρήσεις που έφεραν το κόμμα τους να υστερεί στις νέες ψηφοφόρους. Αλλά και τη μετατροπή της φετινής Ημέρας της Γυναίκας σε μια χαζοχαρούμενη προεκλογική φιέστα, όπου γυναίκες υποψήφιες μοίραζαν αδιακρίτως φιλιά και λουλούδια στους περαστικούς.
Δεν χρειάζεται να απαριθμήσουμε τα πάμπολλα στιγμιότυπα που μαρτυρούν την επιβίωση των πανίσχυρων και παμπάλαιων προκαταλήψεων για τη συμμετοχή των γυναικών στα κοινά. Εγκλωβισμένες στα παλιά διλήμματα, οι περισσότερες υποψήφιες συνεχίζουν εξάλλου να ισορροπούν ανάμεσα στη διεκδίκηση της πολιτικής τους ισότητας και στις ευκολίες που τους προσφέρει η προσφυγή στις "φυσικές" γυναικείες τους κλίσεις. Οι τόσο αντιφατικές τοποθετήσεις που ακούστηκαν στην πρόσφατη εκδήλωση του διακομματικού Πολιτικού Συνδέσμου Γυναικών συνιστούν χαρακτηριστικό δείγμα ενός απτού αδιεξόδου και όχι ενός καθ' όλα θεμιτού πλουραλισμού. Τελικά, γιατί να προτιμήσουμε τις γυναίκες; Επειδή είναι καλύτερες ή επειδή είναι αδικημένες; Η, μήπως, επειδή διαθέτουν αρετές άγνωστες στο ανδρικό φύλο και έχουν εκπαιδευτεί στο νοικοκύρεμα;
Την ώρα που τα βασικά αυτά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, ουδείς -και, το χειρότερο, ουδεμία- μοιάζει να ενδιαφέρεται για κάποιες όψεις της προεκλογικής περιόδου που θα έπρεπε να είχαν απασχολήσει σοβαρά εκείνες τουλάχιστον που κόπτονται για τη γυναικεία παρουσία στα έδρανα του Κοινοβουλίου. Να μείνουμε σε δύο: Με ένα χαμόγελο όλο κατανόηση υποδέχθηκαν εκπρόσωποι των μεγάλων κομμάτων την ιδέα του "γραφικού" Βεργή να μετατρέψει το γυμνό γυναικείο κρέας σε βασικό ατού της καμπάνιας του. Και τα κανάλια τού παραχώρησαν πλουσιοπάροχα τον πολύτιμο χρόνο των βραδινών τους δελτίων, σημειώνοντας πως, ούτως ή άλλως, το σκλαβοπάζαρο αφορούσε "αλλοδαπές".
Ένα δεύτερο θέμα που πέρασε ασχολίαστο είναι η παρουσία σε όλα ανεξαιρέτως τα ψηφοδέλτια εκπροσώπων του εθνικόφρονος "κόμματος της υπογεννητικότητας" και η ταυτόχρονη -ρητή πλέον- ανακίνηση του αιτήματος για αναθεώρηση του νόμου που αποποινικοποιεί τις εκτρώσεις. Η σχετική επιστολή του Συλλόγου Προστασίας Αγέννητου Παιδιού προς τα κόμματα, καθώς και η αντίστοιχη προγραμματική συμφωνία Πλεύρη-Βορίδη δείχνουν καθαρά το δρόμο στους ομοϊδεάτες τους που έχουν φωλιάσει και στα αριστερά ακόμη ψηφοδέλτια.
Στο κλίμα αυτό, οι γυναίκες (αορίστως!) καλούνται αύριο στις κάλπες ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας, μαθημένες υποτίθεται να υποκύπτουν σε εκείνον που τους ψιθυρίζει τα καλύτερα γλυκόλογα. Η υποτίμησή τους, καλά κρυμμένη κάτω από τη φιλογυνική ρητορεία όλων των κομμάτων, υπήρξε ένα από τα σταθερά χαρακτηριστικά της προεκλογικής περιόδου που έκλεισε.
(Ελευθεροτυπία, 8/4/2000)