Οχι στο νέο Βερολίνο
"Αισιοδοξία Ρογκ για τη διοργάνωση των Ολυμπιακών"
(«ΤΟ ΒΗΜΑ», 27/3/03)
ΑΛΛΙΩΣ ΤΗΝ ΕΙΧΑΝ φανταστεί στο ΠΑΣΟΚ και την κυβέρνηση αυτή την ευρωπαϊκή προεδρία. Εκεί που περίμεναν να ανακάμψουν ως "πρόεδροι", τρέχουν και δεν φτάνουν, για να μαζέψουν τα συντρίμμια της ευρωπαϊκής ενότητας και να συμβιβάσουν τα ασυμβίβαστα. Κακά τα ψέματα. Το μέγεθος και το ειδικό βάρος της χώρας μας δεν επιτρέπει και πολλές ψευδαισθήσεις για τις "περήφανες στάσεις" και τον "ενοποιητικό ρόλο" της σε περιόδους κρίσης σαν τη σημερινή. Ομως τα χειρότερα δεν τα έχουμε δει ακόμα. Η προεδρία θα τελειώσει, αλλά η χώρα μας θα ξαναβρεθεί στο επίκεντρο της διεθνούς κρίσης πολύ σύντομα. Στους προσεχείς Ολυμπιακούς Αγώνες θα υποδεχτούμε αθλητές, κοινό και επίσημους εκπροσώπους από όλο τον κόσμο. Από τις ΗΠΑ, το Ιράκ, την Κορέα, την Κούβα, το Ιράν, τις αραβικές χώρες, κ.λπ. Ολοι αυτοί θα έλθουν υποτίθεται να "αδελφωθούν" στη χώρα μας και να πουν "περασμένα ξεχασμένα".
ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΑΛΕΣ προθέσεις γύρω από την Ολυμπιάδα και την ειρήνη (η "ολυμπιακή εκεχειρία" κ.λπ.) μοιάζουν κακόγουστα καλαμπούρια μετά την 20ή Μαρτίου. Οταν η υπερδύναμη πετάει στα σκουπίδια τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας, κανείς δεν δικαιούται να ελπίζει ότι μέσα σε ενάμιση χρόνο θα ανακάμψει η διεθνής νομιμότητα και θα επιτευχθεί η διεθνής συνεννόηση. Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή δεν μπορεί βέβαια να υποκαταστήσει τον ΟΗΕ ούτε η Ελλάδα να πετύχει μόνη της ό,τι δεν κατόρθωσε ο γαλλογερμανικός άξοναςκαι η πλειοψηφία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η ιστορική πείρα δείχνει το αντίθετο, δηλαδή ότι οι αθλητικές αναμετρήσεις δεν επουλώνουν αλλά οξύνουν (αν δεν προκαλούν) τις διεθνείς εντάσεις.
ΤΑ ΠΡΟΒΛΕΠΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ είναι δυστυχώς μόνο δύο. Το πρώτο, το πιο σκοτεινό, είναι ότι η παγκόσμια κρίση θα έχει βαθύνει σε τέτοιο βαθμό ώστε οι ίδιοι οι ηθικοί αυτουργοί της θα προκαλέσουν τη ματαίωση των Αγώνων, κρίνοντας ότι δεν είναι κατάλληλη στιγμή να αντιμετωπίσουν -έστω και στο περιθώριο των σταδίων- την παγκόσμια κοινότητα που οι ίδιοι έχουν τόσο ωμά αψηφήσει. Το δεύτερο σενάριο είναι πιθανότερο, αλλά κι αυτό δεν είναι ιδιαιτέρως αισιόδοξο. Σύμφωνα μ' αυτό, οι ΗΠΑ θα επιδιώξουν να μετατρέψουν την Ολυμπιάδα της Αθήνας σε πραγματικό θρίαμβο της Νέας Τάξης, σε συμβολικό πανηγύρι της "νίκης" της αυτοκρατορίας και προάγγελο των άλλων "νικών" που έπονται, μετά το Αφγανιστάν και το Ιράκ.
ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ βέβαια Ολυμπιάδα που να μη χρησιμοποιήθηκε από τους μηχανισμούς προπαγάνδας των μεγάλων δυνάμεων. Ομως η "δικιά μας" Ολυμπιάδα προετοιμάζεται μέσα σε ένα πρωτοφανές κλίμα διεθνούς αστάθειας. Το μοναδικό συγκρίσιμο παράδειγμα στην ιστορία των Ολυμπιάδων είναι οι Αγώνες στο ναζιστικό Βερολίνο του 1936. Και όπως τότε, έτσι και τώρα, μια μεγάλη στρατιωτική δύναμη έχει να επιδείξει μέσω της συμβολικής εικόνας της αθλητικής επικράτησης την πραγματική της παγκόσμια κυριαρχία.
ΟΣΟ ΚΙ ΑΝ ΘΕΛΟΥΝ να το ξεχνούν οι ταγοί του διεθνούς "ολυμπιακού κινήματος", η Ολυμπιάδα του Βερολίνου αποτέλεσε το πραγματικό πρότυπο των μοντέρνων Αγώνων. Στο εφευρετικό μυαλό των ναζί οφείλουμε όλες τις "παράπλευρες" τελετές που εξασφαλίζουν τη λατρεία των Αγώνων και τους μετατρέπουν από ένα απλό αθλητικό γεγονός σε πολιτική διαδικασία ιστορικής εμβέλειας. Ο Γκέμπελς είναι αυτός που εμπνεύστηκε την αφή της "Φλόγας" στην Ολυμπία και τη λαμπαδηδρομία από χώρα σε χώρα. Την ίδια πορεία ακολούθησαν τα γερμανικά στρατεύματα, αλλά με αντίστροφη φορά, τέσσερα χρόνια αργότερα, για να κατακτήσουν όλη την Ευρώπη.
ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για υπερβολή. Ακόμα και πριν από την εισβολή της Coalition στο Ιράκ, η ολυμπιακή προετοιμασία είχε επικεντρωθεί στον τομέα της ασφάλειας. Η καλλιέργεια του "πρωταθλητισμού" είχε δώσει τη θέση της σε μια ανοιχτή στρατιωτική-αστυνομική προπαρασκευή. Είναι σαφές ότι αυτό το κλίμα θα ενισχυθεί στο έπακρο, κάτω από τις ασφυκτικές πιέσεις της υπερδύναμης που δεν θέλει να χάσει αυτή την ευκαιρία για ένα ρωμαϊκό θρίαμβο μέσα στην Αθήνα. Αλλά για τον ίδιο λόγο, η Ολυμπιάδα του 2004 δεν θα βρει απέναντί της μόνο τις λιγοστές τολμηρές φωνές που υψώθηκαν στην Ελλάδα μέχρι σήμερα. Θα έχει να αντιμετωπίσει το παγκόσμιο αντιπολεμικό κίνημα, που δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη.
(Ελευθεροτυπία, 29/3/2003)