Οι σημαδεμένοι
"Μέτρα-στοργή για τα αδέσποτα"
(«ΕΘΝΟΣ», 21/5/2003)
ΔΥΣΚΟΛΕΣ οι μέρες που έρχονται για τα αδέσποτα. Υστερα από επανειλημμένες αναβολές κατατίθεται τη Δευτέρα το νομοσχέδιο του υπουργείου Γεωργίας που θα κρίνει την τύχη των αδέσποτων σκύλων της χώρας. Γιατί γι' αυτούς κυρίως πρόκειται, καθώς οι αρμόδιοι μας έχουν κάνει εδώ και καιρό σαφές ότι δεν είναι δυνατόν να φτάσουμε στο καλοκαίρι της Ολυμπιάδας με χιλιάδες αδέσποτα να λιάζονται ανέμελα στα πεζοδρόμια της Αθήνας. Η συζήτηση, ωστόσο, περιορίζεται στα έξοδα που συνεπάγεται για όσους συντηρούν σκύλο η υποχρεωτική "σήμανση" του ζώου τους. Ετσι παραμένουν στο απυρόβλητο οι διατάξεις για τα αδέσποτα που συνιστούν το "σκληρό πυρήνα" του νομοσχεδίου.
Η ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΜΕΙΩΣΗ των αδέσποτων είναι δηλωμένη πρόθεση του νομοσχεδίου, όπως σημειώνεται ρητά στην αιτιολογική του έκθεση. Ας παρακάμψουμε τον δήθεν αυτονόητο αυτό στόχο κι ας δούμε πώς φαντάζονται οι αρμόδιοι τη "σταδιακή" εξαφάνιση των ανεπιθύμητων τετράποδων: Δήμοι και κοινότητες συγκροτούν ειδικά συνεργεία περισυλλογής σκύλων ή/και αναθέτουν τη δουλειά αυτή σε ζωοφιλικά σωματεία. Τα ζώα οδηγούνται σε καταφύγια, όπου παραμένουν μέχρι να υιοθετηθούν. Οσα ζώα υιοθετηθούν "σημαίνονται, αποπαρασιτώνονται, εμβολιάζονται και στειρώνονται". Οσα πάλι ξωμείνουν, εφόσον είναι υγιή, "είναι δυνατόν να επανατοποθετούνται, με απόφαση της οικείας δημοτικής αρχής, στο περιβάλλον". Σκύλοι που διαπιστώνεται ότι είναι "επικίνδυνοι" ή "ανιάτως πάσχοντες" θανατώνονται ("ευθανατώνονται", κατά το νομοσχέδιο). Το ίδιο περιμένει και τα ζώα που δεν μπορούν να αυτοσυντηρηθούν λόγω αναπηρίας ή γηρατειών, "εφόσον διαπιστώνεται ότι η υγεία τους είναι επιβαρημένη και η διατήρησή τους στη ζωή είναι αντίθετη με την ευζωία τους" (άρθρο 5).
ΝΑ ΜΑΣ ΣΥΓΧΩΡΕΘΕΙ, αλλά μόνο ανησυχία μας προκαλούν οι στοργικές αυτές διατάξεις. Δεν πρόκειται απλώς για την τελική υιοθέτηση της λύσης των "καταφυγίων", σύστημα που απορρίπτουν οι περισσότερες φιλοζωικές οργανώσεις. Ούτως ή άλλως, είναι ακόμη πολύ νωπές οι φρικιαστικές εικόνες από διάφορα ανά την επικράτεια "καταφύγια", στα οποία τα ζώα καταδικάζονται σε έναν αργό και βασανιστικό θάνατο. Καθώς λοιπόν είναι αδύνατο να φανταστούμε την άμεση λειτουργία καταφυγίων ικανών να περιθάλψουν και να συντηρήσουν
τα χιλιάδες αδέσποτα της Αθήνας, φοβούμαστε ότι οι διατυπώσεις του νομοσχεδίου επιτρέπουν την άμεση εξολόθρευση πολλών από αυτά. (Είναι βέβαιο ότι η εμπλοκή αξιόπιστων
φιλοζωικών σωματείων στην όλη διαδικασία θα αποτελούσε κάποια δικλίδα ασφαλείας. Μόνο που η ανάμειξη των σωματείων αυτών ανήκει στη διακριτική ευχέρεια των δήμων, επομένως δεν κρίνεται απαραίτητη.)
ΟΤΑΝ, ΕΠΟΜΕΝΩΣ, ρητός στόχος είναι η μείωση των αδέσποτων και όταν η υποδομή για την περίθαλψή τους είναι περίπου ανύπαρκτη, τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για όσα ζώα δεν θα έχουν την τύχη να υιοθετηθούν. Στο σημείο αυτό, το νομοσχέδιο αφήνει αρκετά περιθώρια
για μια "διασταλτική" ερμηνεία ορισμένων διατάξεών του. Εξηγούμαστε: όταν για τα "επικίνδυνα" αδέσποτα προβλέπεται ευθανασία, και καθώς "επικίνδυνο" ορίζεται το ζώο εκείνο που "εκδηλώνει έντονη επιθετική συμπεριφορά προς τον άνθρωπο και τα άλλα ζώα" (άρθρο 1), είναι προφανές ότι τα προβλεπόμενα κριτήρια είναι απολύτως ασαφή και ενδέχεται να καθοριστούν κατά το δοκούν. Μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για σκυλιά που μόλις θα τα έχει μαζέψει ο σύγχρονος "μπόγιας", επομένως δεν θα είναι στην πιο ήρεμη στιγμή τους. Το ίδιο ισχύει και για την ευθανασία των ζώων που η "διατήρησή τους στη ζωή είναι αντίθετη με την ευζωία τους". Και πάλι η ταξινόμηση των ζώων σε εκείνα που "αξίζει" να επιβιώσουν και σε όσα καλόν
είναι να θανατωθούν μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματική μέθοδος για τον περιορισμό του πληθυσμού των αδέσποτων σκύλων.
ΥΠΕΡΒΟΛΕΣ; Μάλλον όχι. Για κάποιους έχει χαθεί από καιρό το τεκμήριο της αθωότητας. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Αρκεί να θυμηθούμε τη στάση των αρμόδιων αρχών και του ίδιου του υπουργείου Γεωργίας, όταν, παραμονές της ανάληψης της προεδρίας της Ε.Ε., βρίσκονταν δηλητηριασμένα τα αδέσποτα του Ζαππείου. Εξάλλου, διόλου τυχαία, το νομοσχέδιο προβλέπει ποινικές και διοικητικές κυρώσεις για όσους κυκλοφορούν χωρίς λουρί τους σκύλους τους ή δεν μαζεύουν τα περιττώματά τους. Δεν λέει, όμως, κουβέντα για εκείνους που δεν θα σεβαστούν τις διατάξεις του για τα αδέσποτα, αυτούς δηλαδή που θα τα κακοποιήσουν κατά τη σύλληψή τους και δεν θα τα περιθάλψουν σωστά στη συνέχεια, ρίχνοντάς τα απλώς στον Καιάδα.
(Ελευθεροτυπία, 24/5/2003)