«Μόνον εθελοτυφλούντες»
«Το σχέδιο ειρήνευσης με το Πατριαρχείο θα συζητηθεί στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο»
(Εθνος, 30/10/03)
Πριν από οκτώ χρόνια δημοσιευόταν σε αθηναϊκή εφημερίδα ένα εμπεριστατωμένο άρθρο Ιεράρχη της Παλιάς Ελλάδας και όχι των Νέων Χωρών, με στόχο την υπεράσπιση του θεσμού του Πατριαρχείου και του προσώπου του Πατριάρχη από τις κάθε λογής επιβουλές που διαφαίνονταν εκείνη την περίοδο. Με λόγια κοφτά και σκληρές εκφράσεις, ο συγγραφέας του κειμένου τοποθετείται απέναντι σε όσους αμφισβητούν τα «πρωτεία» του Φαναρίου:
«Η σημασία του ρόλου αυτού (σ.σ. του Πατριαρχείου) τονίζεται και με την ολονέν και μεγαλύτερη αισθητοποίηση της συντονιστικής αρμοδιότητας του Πατριάρχου ως Πρωτοθρόνου της Ορθοδοξίας. Οι ανά τον κόσμον Ορθόδοξες Εκκλησίες αναγνωρίζουν στο Φανάρι αυτήν την αρμοδιότητα, που μόνον εθελοτυφλούντες ανιστόρητοι μπορούν να αμφισβητούν».
Σπεύδουμε να προλάβουμε τους αναγνώστες που μετά τη δημοσιοποίηση της σύγκρουσης Χριστόδουλου - Βαρθολομαίου, θα σκεφτούν να υποδείξουν στον Αρχιεπίσκοπο την ανάγνωση του κειμένου αυτού. Περιττός κόπος. Ο κ. Χριστόδουλος το γνωρίζει πολύ καλά, εφόσον είναι ο ίδιος που το υπογράφει, με την ιδιότητα τότε του Μητροπολίτη Δημητριάδος («Γιανίς ολντού», Το Βήμα 2/7/95).
Στο ίδιο άρθρο, ο κ. Χριστόδουλος ανέπτυσσε και σοβαρή επιχειρηματολογία για τον διεθνή ρόλο του Πατριαρχείου: «Η αναζωπύρωση του Ισλαμικού Ριζοσπαστισμού στην Τουρκία τρομοκρατεί σήμερα τους Δυτικούς. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο όμως αποτελεί την ενοποιητική δύναμη όλων των ορθοδόξων λαών των Βαλκανίων και την εγγύηση της ομαλής και ειρηνικής γειτνίασής των με το Ισλάμ, όπως το έχει περίτρανα αποδείξει η Ιστορία».
Αλλά και στο άλλο ζήτημα που φαίνεται ότι χωρίζει τις δύο εκκλησίες, δηλαδή τη διεκδίκηση του πρώτου ρόλου στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και στα κοινοτικά προγράμματα στήριξης, ο τότε Δημητριάδος είχε σταθεί αποφασιστικά στο πλευρό του Πατριαρχείου: «Ο ρόλος σήμερα της Ορθόδοξης Εκκλησίας για τη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και φυσιογνωμίας είναι αποφασιστικός και αδιαμφισβήτητος. Και πρωτοποριακή η συμβολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου σ' αυτή τη διαδικασία».
Φρόντιζε μάλιστα ο κ. Χριστόδουλος να εξάρει τον ευρωπαϊκό ρόλο του Πατριαρχείου, παραθέτοντας τα λόγια του κ. Βαρθολομαίου: «Το Πατριαρχείον είναι ένας ευρωπαϊκός πυρήν. Αποτελεί τον αρχαιότερον εν ενεργεία οργανικόν θεσμόν που εδρεύει εις τα Βαλκάνια σήμερον και εμμένει εις το μήνυμα της οικουμενικής αγάπης και αλληλεγγύης και εμπνέει σεβασμόν εις την ανθρωπίνην προσωπικότητα πέραν οιωνδήποτε διακρίσεων. Ουδέποτε το Πατριαρχείον υπήρξεν θεσμός μιας εθνοφυλετικής μόνον κατευθύνσεως».
Αυτά για το θεσμό του Πατριάρχη. Αλλά ακόμα και για την ίδια την προσωπικότητα του Βαρθολομαίου, ο κ. Χριστόδουλος δεν μασούσε τότε τα λόγια του: «Ο Πατριάρχης, με την διακρίνουσαν αυτόν παρρησία και τόλμη, υψώνει κάθε τόσο την φωνή της αληθείας διαλύοντας μύθους και ανακαλώντας στην τάξη».
Τι άραγε άλλαξε από το 1995 μέχρι σήμερα; Ασφαλώς πολλά πράγματα που τα γνωρίζουν οι δύο προκαθήμενοι. Το μόνο σίγουρο που γνωρίζουμε κι εμείς ότι άλλαξε είναι ένα: ότι ο κ. Χριστόδουλος εκλέχτηκε Αρχιεπίσκοπος και έπαψε πλέον να είναι απλώς Μητροπολίτης.
(Ελευθεροτυπία, 1/11/2003)