Ο μπακλαβάς του Χαρίλαου


Την ίδια ώρα που ανακοινωνόταν ο θάνατος του Χαρίλαου Φλωράκη, το απόγευμα της περασμένης Κυριακής, μια διαδήλωση μελών και οπαδών του ΚΚΕ στη Φλώρινα κατέληγε σ' ένα χωράφι, όπου βρίσκονται θαμμένοι οι πεσόντες του Δημοκρατικού Στρατού από τη μάχη που έγινε στην πόλη το Φεβρουάριο του 1949. Μαζί με τους διαδηλωτές, στην εκδήλωση μετείχαν αντιπροσωπείες των κομμουνιστικών κομμάτων της Αλβανίας (ΚΚΑ) και της ΠΓΔΜ (ΚΚΜ).

Πάνω από μισός αιώνας πέρασε από τη μάχη της Φλώρινας και τη λήξη του εμφυλίου πολέμου. Εχουν από τότε ψηφιστεί όλες οι δυνατές ρυθμίσεις «αποκατάστασης» των πληγών του εμφυλίου και έχουν αναγνωριστεί από το κράτος και την κοινωνία και οι δύο παρατάξεις που διεκδίκησαν με τα όπλα την εξουσία στη μεταπολεμική Ελλάδα.

Εχουν αναγνωριστεί σε όλη την Ελλάδα. Εκτός από εκείνη την περιοχή των συνόρων στη Δυτική Μακεδονία, όπου αναμίχθηκε η υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης που επαγγέλθηκε το ΕΑΜ και το ΚΚΕ με την προοπτική της εθνικής χειραφέτησης των σλαβομακεδόνων κατοίκων.

Θλιβερό απομεινάρι αυτής της εποχής, το χωράφι-νεκροταφείο της Φλώρινας, πολύ κοντά στο επίσημο στρατιωτικό νεκροταφείο όπου τιμούνται κάθε χρόνο οι νεκροί της εθνικής παράταξης. Οχι μόνο μνημείο δεν υπάρχει -όπως ζητάει τώρα το ΚΚΕ- αλλά ούτε μια απλή ένδειξη ότι σ' αυτόν το χώρο είναι θαμμένοι άνθρωποι.

Αλλά υπάρχουν και οι ζωντανοί μάρτυρες της επιβίωσης του εμφυλιοπολεμικού κλίματος σ' εκείνη την άλλη Ελλάδα. Είναι οι πολιτικοί πρόσφυγες που έχουν εξαιρεθεί από το νόμο περί επαναπατρισμού με τη δικαιολογία ότι δεν είναι Ελληνες «το γένος».

Ο Χαρίλαος Φλωράκης είχε τολμήσει να θέσει το ζήτημα την περίοδο της οικουμενικής κυβέρνησης Ζολώτα, σε μια ιστορική κοινή συζήτηση των τότε τριών πολιτικών αρχηγών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (12/3/ 1990). Ο Φλωράκης εκπροσωπούσε τότε τον ενιαίο Συνασπισμό και καθόταν δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Με τη γνωστή του απλότητα είχε εξηγήσει ότι τα μειονοτικά ζητήματα προκύπτουν από τον αυθαίρετο χωρισμό τον συνόρων (με «μπακλαβά» τα παρομοίωσε) και είχε μιλήσει και γι' αυτό το δύσκολο θέμα: «Για φανταστείτε! Υπάρχουν πολιτικοί πρόσφυγες που γεννήθηκαν στην περιοχή αυτή. Εκεί μεγάλωσαν, εκεί έχουν τους συγγενείς τους και να μην τους επιτρέπουν να επαναπατριστούν γιατί είναι σλαβικής καταγωγής!»

Ο Φλωράκης το γνώριζε από πρώτο χέρι το θέμα. Αλλωστε δικός του φρουρός ήταν ο νεαρός τότε Αλεξάντερ Πόποφσκι, ο σημερινός πρόεδρος της «Ενωσης Μακεδόνων του Αιγαίου με έδρα τα Μπίτολα», γνωστός στους αναγνώστες της στήλης και ένας από τους ανθρώπους στους οποίους το ελληνικό κράτος αρνείται ακόμα και την απλή είσοδο, επειδή -λεει- το διαβατήριό του αναφέρει ως τόπο γέννησης το χωριό Κότορι, ενώ έπρεπε να λέει το εθνικώς ορθό «Υδρούσα». Μερικές εκατοντάδες συμπολεμιστές του Φλωράκη και του Πόποφσκι βρίσκονται στην ίδια μαύρη λίστα του ελληνικού κράτους. Οσες προσπάθειες έγιναν να αντιμετωπιστεί το ανθρωπιστικό ζήτημα (με τελευταία την απόπειρα Λοβέρδου το καλοκαίρι του 2003) προσέκρουσαν στην άρνηση των «υπηρεσιών» και τον ξεσηκωμό των επαγγελματιών της εθνικοφροσύνης.

Αν λοιπόν οι σύντροφοι του Φλωράκη -αλλά και όσοι από όλο το πολιτικό φάσμα εκθειάζουν αυτές τις μέρες την πολιτική σοφία του- θέλουν να τιμήσουν πραγματικά τον κομμουνιστή ηγέτη, ας αναλάβουν μια πρωτοβουλία για την τελική επίλυση του απάνθρωπου αυτού κατάλοιπου του εμφυλίου πολέμου προτού οι τελευταίοι ηλικιωμένοι πολιτικοί πρόσφυγες ανταμώσουν τους συντρόφους τους που κείτονται νεκροί και ατιμασμένοι στο χορταριασμένο χωράφι της Φλώρινας.

(Ελευθεροτυπία, 28/5/2005)