Οι παραλίες κι ο παραλής

"Η κυρία Πετραλιά θεωρεί το αίτημα για ανοικτές παραλίες δίκαιο"
   (Δήμος Ελληνικού, 18/5/2007)

Μια πρώτη νίκη για τον δήμαρχο Ελληνικού που συνεχίζει την απεργία πείνας που ξεκίνησε στις 18 Μαΐου είναι ότι κατάφερε έστω και μ' αυτή την υπερβολική προσωπική κίνηση να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας στον απαράδεκτο αποκλεισμό της παραλίας και να προκαλέσει ένα σημαντικό κίνημα συμπαράστασης. Φαίνεται ότι ξαφνικά όλοι θυμηθήκαμε πως η ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες είναι δικαίωμα των πολιτών και πως η χρήση του αιγιαλού προστατεύεται από το Σύνταγμα και το ευρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο. 

Ακόμα και ο αρμόδιος υφυπουργός Αθλητισμού που κλήθηκε από τον Φώτη Κουβέλη στη Βουλή να δώσει εξηγήσεις για τις αθλητικές εγκαταστάσεις και τα κέντρα που κλείνουν την παραλία υποχρεώθηκε να συνομολογήσει το αυτονόητο: «το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών στον αιγιαλό είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο, αναπαλλοτρίωτο και η υποχρέωση της πολιτείας να προασπίσει αυτό το δικαίωμα είναι συγκεκριμένη», παραδέχτηκε ο κ. Ορφανός. 

Διατυπώθηκε όμως δημοσίως και η εντελώς αντίθετη άποψη. Με άρθρο του ο Ι.Κ.Πρετεντέρης ειρωνεύεται αυτό που ονομάζει «κίνημα του τζάμπα» (Το Βήμα, 24/5/07): «Με μεγάλη ευχαρίστηση διαπίστωσα ότι η Αριστερά ξεκίνησε ένα μεγάλο κίνημα ώστε να αποκτήσουμε 'ανοιχτές ακτές δωρεάν για τον λαό'. Σε σχετικές αποφάσεις φαίνεται ότι κατέληξαν και το ΚΚΕ και ο Συνασπισμός, αλλά και ο δήμαρχος Ελληνικού, ο οποίος προχώρησε σε απεργία πείνας προκειμένου να ικανοποιηθεί το πάνδημο αυτό λαϊκό αίτημα». Ολα αυτά, ισοδυναμούν κατά τον αρθρογράφο με τη διεκδίκηση να είναι δωρεάν όχι μόνο οι ακτές, αλλά και τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τα μέσα μεταφοράς, ενώ απαιτείται και να μη δουλεύουμε για να μπορούμε να τα χαρούμε.

Αυτό που δεν μας λέει ο κ. Πρετεντέρης είναι ότι στη δική του λογική «ελευθερία πρόσβασης» πρέπει να έχει μόνο μια ειδική κατηγορία πολιτών, αυτοί που διαθέτουν την οικονομική άνεση του ίδιου και είναι σε θέση όχι μόνο να πληρώνουν μια ακριβή είσοδο για το μπάνιο τους, αλλά διεκδικούν για τις βίλες τους τις κλειστές ιδιωτικές παραλίες, ενώ το βράδυ συνήθως διασκεδάζουν στα αυθαίρετα κέντρα της παραλιακής που καταπατούν τον αιγιαλό κατά βούληση. Η υπόλοιπη κοινωνία (των δύο τρίτων) ας πάει να πνιγεί, αν βρει βέβαια πρόσβαση.

Πρέπει πάντως να αναγνωρίσουμε ότι ο αρθρογράφος έχει το θάρρος να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Παρά τις μεγαλοστομίες των κυβερνητικών υπευθύνων, η κυρίαρχη πολιτική λογική οδηγεί σε εκποίηση (ιδιωτικοποίηση την ονομάζουν) δημόσιων εκτάσεων, ακόμα κι αν αυτές προστατεύονται από νόμους και διατάξεις. Οι παραλίες είναι μαζί με τα δάση το πρώτο θύμα αυτής της πολιτικής. Το Σύνταγμα είναι φαίνεται για τους αφελείς. Αλλωστε είναι γνωστή η κυβερνητική πρόθεση να αναθεωρήσει το άρθρο 24 που προστατεύει μεταξύ άλλων και τις παραλίες. Οσο για το νέο νομοσχέδιο «Περί αιγιαλού και παραλίας» που έχει συντάξει το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, αυτό έρχεται να ανατρέψει τον πολύ πρόσφατο νόμο του 2001 και ουσιαστικά να καταργήσει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα των ακτών και να υπονομεύσει την προστασία και τη βιώσιμη διαχείριση της παράκτιας ζώνης.

Μόνο που το περιβάλλον είναι ξεροκέφαλο. Και όσους τεχνητούς φραγμούς κι αν σκεφτούν οι διαχειριστές του, εκείνο τους εκδικείται με τον τρόπο του. Βάζουν, ας πούμε πανάκριβο εισιτήριο στην πλαζ του Αστέρα της Βουλιαγμένης για να απομακρύνουν τους ανεπιθύμητους, αλλά την ίδια στιγμή η ακτή αυτή καταγράφεται ανάμεσα στις πιο μολυσμένες της Αττικής. Η εξήγηση είναι απλή. Αδιαφόρησαν οι κυβερνήσεις για το πρόβλημα της Ψυττάλειας, γιατί επί χρόνια οι μόνοι που διαμαρτύρονταν ήταν οι κάτοικοι των υποβαθμισμένων γύρω περιοχών. Τώρα όμως που ξεχείλισε η λυματολάσπη, τα κολοβακτηρίδια κάνουν μπιτς πάρτυ στον Αστέρα. 

Αν λοιπόν υπάρχει ένα «κίνημα του τζάμπα», αυτό είναι των κυβερνήσεων που όχι μόνο δεν επενδύουν στο περιβάλλον, αλλά εξακολουθούν να το καταστρέφουν, εφόσον το αντιμετωπίζουν ως πηγή άμεσων ταμειακών εισροών, ασφαλή μέθοδο εικονικής ανάπτυξης και τρόπο εξυπηρέτησης πελατειακών υποχρεώσεων. Ο «εκσυγχρονισμός» ως το ανώτατο στάδιο της αυθαιρεσίας.

(Ελευθεροτυπία, 2/6/2007)