Δημοκρατία κλειστού κυκλώματος

"Κάμερες στις παιδικές χαρές ζητάει ο Κακλαμάνης"
   («Ελευθεροτυπία», 8.12.07)
 

Η πρόθεση της κυβέρνησης να καταγράφει τις διαδηλώσεις μέσω των καμερών παρακολούθησης «της κυκλοφορίας» επισημοποιεί αυτό που όλοι γνωρίζαμε. Οτι δηλαδή όλη αυτή η επένδυση σε μέτρα ελέγχου και παρακολούθησης των δημόσιων χώρων, που κορυφώθηκε με την οργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, δεν ήταν συγκυριακή ούτε είχε κύριο στόχο την αόρατη τρομοκρατική απειλή. Πριν από έναν χρόνο αποκαλύπταμε («Το νέο 1-1-4», 6.1.07) ότι ήδη πριν από την Ολυμπιάδα η ΕΛ.ΑΣ. είχε προειδοποιήσει ότι τα «τεχνικά μέσα» που αποκτήθηκαν για το 2004 θα εξακολουθούν να μας προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, ενώ το 2005 και το 2006 οι κάμερες παρακολουθούσαν ειρηνικές διαδηλώσεις, παρά τις εντολές της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Και βέβαια είναι απολύτως αποκαλυπτική για τις πραγματικές προθέσεις της κυβέρνησης η φούρια της να περάσει από τη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο που ουσιαστικά καταργεί την ήδη αποδυναμωμένη Αρχή και νομιμοποιεί τη χρήση του συστήματος παρακολούθησης των διαδηλωτών, σε μια περίοδο που επιχειρεί να επιβάλει τα κύρια μέτρα του αντιλαϊκού της προγράμματος.

Φυσικά, πρόσχημα για τη γενίκευση της παρακολούθησης των πολιτών είναι ο «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» ή γενικότερα η «πάταξη της εγκληματικότητας». Μάλιστα επισημαίνεται ότι με την ανάπτυξη του συστήματος των καμερών θα χτυπηθεί η παραβατικότητα κάθε είδους και θα προστατευθούν οι πολίτες και οι περιουσίες τους. Τα πραγματικά δεδομένα δεν επιβεβαιώνουν αυτό τον ισχυρισμό.

Ενα πρώτο δείγμα για το πού οδηγεί η αστυνομική υπερπαρακολούθηση μάς ήρθε από τον αθλητικό χώρο, εκεί δηλαδή όπου συνήθως δοκιμάζονται τα μέτρα καταστολής πριν εφαρμοστούν σε όλους τους χώρους κοινωνικής διαμαρτυρίας. Μόλις άρχισε να εφαρμόζεται η τηλεοπτική σάρωση των κερκίδων από κάμερες, οι συγκρούσεις των χούλιγκαν μεταφέρθηκαν εκτός γηπέδων. Και είχαμε τη φονικότερη μάχη των τελευταίων δεκαετιών, με νεκρό και τραυματίες, έπειτα από δολοφονικό ραντεβού στο «ασφαλές» τυφλό σημείο της Παιανίας.

Και ας μην υποστηρίξει κανείς ότι αυτά συμβαίνουν επειδή δεν έχει πλήρη ανάπτυξη το σύστημα παρακολούθησης. Τα μηνύματα από τη Μεγάλη Βρετανία δεν είναι καθόλου διαφορετικά, παρά την προπαγάνδα των εμπόρων αυτών των πανάκριβων συστημάτων. Η Βρετανία είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που έχει τόσο πολύ στηρίξει την αστυνομική πρόληψη και καταστολή στις κάμερες κλειστού κυκλώματος. Και βέβαια η Βρετανία ήταν η πρώτη χώρα που μετέτρεψε τις κάμερες ελέγχου της κυκλοφορίας σε σταθμούς ελέγχου διαδηλωτών. Ηταν το 1984, όταν η κυβέρνηση Θάτσερ συνέδεσε τις 145 κάμερες της τροχαίας με τα κεντρικά γραφεία της Σκότλαντ Γιαρντ για να αντιμετωπίσει τις διαδηλώσεις των εξεγερμένων ανθρακωρύχων. Σήμερα οι κάμερες στη Βρετανία ξεπερνούν τα 4,2 εκατ., ενώ υπολογίζεται ότι κάθε Λονδρέζος που ξεμυτάει απ' το σπίτι του φιλμάρεται 300 φορές.

Με ποιο αποτέλεσμα; Οι κάμερες αυτές άντλησαν την τελευταία δεκαετία το 78% του προϋπολογισμού πρόληψης εγκλήματος του βρετανικού υπουργείου Εσωτερικών. Ομως, σύμφωνα με τις τελευταίες στατιστικές, παρά το γεγονός ότι πέρυσι η συνολική εγκληματικότητα έπεσε κατά δύο εκατοστιαίες μονάδες, στο ίδιο χρονικό διάστημα αυξήθηκαν κατά 13% οι κλοπές στους δρόμους και οι επιθέσεις σε δημόσιους χώρους, δηλαδή τα εγκλήματα ακριβώς που υποτίθεται ότι αποτρέπουν οι κάμερες.

Το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών ανέθεσε σε επιστήμονες του Πανεπιστημίου Leicester τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας του μέτρου με εξίσου πενιχρά αποτελέσματα. Το συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι μόνο σε κλειστούς χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων είναι αποτελεσματικός αυτός ο μηχανισμός παρακολούθησης. Στα πάρκινγκ του μετρό και του κέντρου του Λονδίνου παρατηρήθηκε σημαντική υποχώρηση των κλοπών, έως και 73%. Σε όλες όμως τις άλλες περιοχές που καλύπτονταν από κάμερες οι εγκληματολόγοι «δεν διαπίστωσαν καμία ουσιώδη αλλαγή».

Το τελικό συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι «η χρήση των καμερών δεν μπορεί να χαρακτηριστεί επιτυχής. Κόστισε πολλά χρήματα και δεν απέφερε το προσδοκώμενο όφελος». Βέβαια σε κάποιους απέφερε όφελος. Σ' αυτούς ακριβώς που είχαν άμεσο οικονομικό συμφέρον από τη δημόσια χρηματοδότηση αυτού του πανάκριβου και αντιδημοκρατικού μέτρου.

 

(Ελευθεροτυπία, 15/12/2007)