Ο πρωθυπουργός αντιγράφει τη συνταγή του 2007

Ο μύθος των «μεταρρυθμίσεων»


Για μια ακόμα φορά, την περασμένη Κυριακή, ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη μόνιμη «αυτοκριτική» του επωδό, λέγοντας ότι δεν προχώρησαν αρκετά γρήγορα οι «μεταρρυθμίσεις» που είχε προγραμματίσει η κυβέρνησή του. Μάταια θα αναζητήσει κανείς αυτές τις «μεταρρυθμίσεις» στην ομιλία του κ. Καραμανλή για την οικονομία. Τα συγκεκριμένα μέτρα που απαρίθμησε για την έξοδο από την κρίση δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μια σύνοψη ενός νεοφιλελεύθερου προγράμματος λιτότητας, παρόμοιου με όλα τα άλλα που εφαρμόζονται στη χώρα επί δεκαετίες, πολύ πριν μας επισκεφτεί η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και η ύφεση. Μόνη διαφορά ότι είναι σκληρότερο και διατυπώθηκε με κυνικό τρόπο.

Και οι «μεταρρυθμίσεις»; Η «στρατηγική» της Νέας Δημοκρατίας; Όπως εξηγεί πολύ γλαφυρά ο Γιάννης Λούλης στο βιβλίο του για την πρώτη τετραετία Καραμανλή, ο όρος «μεταρρύθμιση» εφευρέθηκε από το επιτελείο του αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας, προκειμένου να λειτουργήσει ως αντίβαρο του όρου «εκσυγχρονισμός» που είχε ευδοκίμως υπηρετήσει την οκταετία Σημίτη («Η μάχη του 2007», εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2008, σ. 106-109).

Για την ακρίβεια, ο κ. Καραμανλής άρχισε να αναφέρεται σε «μεταρρυθμίσεις» μετά την επικράτησή του στις εκλογές του 2004, όταν οι όροι «διαρθρωτικές αλλαγές» και «τομές» που είχαν χρησιμοποιηθεί προεκλογικά κρίθηκαν ακατάλληλοι. «Οι δύο αυτοί όροι δεν ήταν επικοινωνιακά χρήσιμοι», γράφει ο Λούλης. «Ο πρώτος ήταν ‘ψυχρός’, δεν έκανε ‘επαφή’ με τον ψηφοφόρο και δεν έστελνε μήνυμα στην κοινωνία. Ο δεύτερος υπονοούσε υπέρμετρα ριζοσπαστικές κινήσεις». Αλλά οι ποιοτικές δημοσκοπήσεις που έκαναν τότε στους υποψήφιους ψηφοφόρους έδειχναν «πως η κοινή γνώμη επιθυμούσε, αν είναι δυνατό, αλλαγές με το minimum συγκρούσεων», ενώ ο «όρος ‘τομές’ προκαλούσε ανησυχία στην κοινή γνώμη».

Επιλέχθηκε κατά συνέπεια ο όρος «μεταρρύθμιση» επειδή –πάντα κατά τις δημοσκοπήσεις- «πληρούσε όλες τις προϋποθέσεις που καταδεικνύουν οι ποιοτικές έρευνες» και «ταυτιζόταν στο νου των ψηφοφόρων με προσεκτικές και συνετές αλλαγές».

Οι «μεταρρυθμίσεις», λοιπόν, που επαγγέλλεται για μια ακόμα φορά ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια επικοινωνιακή μεταμφίεση της γνωστής της πολιτικής που εφαρμόστηκε από το 2004 με τα γνωστά αποτελέσματα σε όλους τους τομείς. Λιτότητα, αναδιανομή του εισοδήματος εις βάρος των μισθωτών και των συνταξιούχων, διαφθορά στα ανώτερα κλιμάκια του κράτους και διάλυση στα κατώτερα, άκριτη ιδιωτικοποίηση των πάντων.

Οσο για την πολυσυζητημένη «αυτοκριτική» του πρωθυπουργού, κι εδώ δεν υπάρχει τίποτα περισσότερο παρά μια επικοινωνιακή διαχείριση του πολιτικού προβλήματος, χωρίς καμιά πρωτοτυπία. Αναλύοντας τον τρόπο που κατάφερε να επικρατήσει η Νέα Δημοκρατία στις εκλογές του 2007, ο Γιάννης Λούλης ξεχωρίζει το ρόλο που έπαιξε τότε η «αυτοκριτική» του πρωθυπουργού: «Κρίσιμη διάσταση της στρατηγικής του Καραμανλή ήταν η αυτοκριτική, έτσι, ώστε να εκτονωθεί η όποια δυσαρέσκεια προς την κυβέρνηση. Γι’ αυτό και διαρκώς υπογραμμιζόταν πως στη νέα θητεία της η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θα προχωρούσε με πιο γρήγορους ρυθμούς στις ‘αλλαγές και μεταρρυθμίσεις’ και πως θα επεδείκνυε μεγαλύτερη τόλμη». Λες και ακούμε τον πρωθυπουργό από το βήμα της ΔΕΘ πριν μια βδομάδα.

Το 2007 το κόλπο έπιασε. Όπως δείχνουν, όμως, οι τόσο προσφιλείς στο πρωθυπουργικό περιβάλλον δημοσκοπήσεις, αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα.

 

(Ελευθεροτυπία, 12/9/2009)