Η κρίση κατακερματίζει και απαξιώνει την εργασία

Μια χώρα δήθεν επιχειρηματιών


"Εκρηξη της επιχειρηματικότητας" στην Ελλάδα καταγράφει μια πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ (16/12). Πρόκειται για άλλη μια σπουδαία επιτυχία του καθ' ημάς υπαρκτού νεοφιλελευθερισμού ή για το κύκνειο άσμα του;

Σύμφωνα με την έκθεση, κατά την περίοδο 2008-2009 περίπου 1.500.000 πολίτες αναπτύσσουν κάποιου είδους επιχειρηματικότητα, εκ των οποίων οι 670.000 βρίσκονται στα πρώτα τους βήματα. Ωστόσο, το 35% στράφηκε στην "επιχειρηματικότητα" λόγω έλλειψης άλλων δυνατοτήτων απασχόλησης, δηλαδή από ανάγκη. Και τι κάνουν όλοι αυτοί που συμμετέχουν στο νέο οικονομικό "θαύμα", ενώ γνωρίζουν ότι κάποιοι άλλοι, γύρω στους 250.000 μικροεπιχειρηματίες συνάδελφοί τους την ίδια εποχή έβαλαν λουκέτο στις δικές τους δραστηριότητες; Γύρω στο 60% των νέων επιχειρήσεων -διαβάζουμε στη μελέτη- δραστηριοποιούνται στην προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών απευθυνόμενοι απ' ευθείας στον καταναλωτή. Πρόκειται δηλαδή, κυρίως για λιανεμπορικές επιχειρησούλες, εστιατόρια, σουβλατζίδικα, καφέ κ.λπ, που δεν προσφέρουν θέσεις εργασίας. "Τέσσερα στα εννέα εγχειρήματα απασχολούν μόνο τους ιδιοκτήτες τους", σημειώνεται, και, όπως προβλέπεται, εάν πάνε καλά θα προσφέρουν "θέσεις" κυρίως μαύρης εργασίας, ψαρεύοντας κι αυτοί από τη διογκούμενη δεξαμενή των απελπισμένων ανέργων.

Επιπλέον, από το σύνολο της νέας επιχειρηματικότητας το 70% δεν έχει κανέναν πελάτη στο εξωτερικό. Και πώς να έχει, όταν μετά την είσοδο της ελληνικής οικονομίας στο μακρύ κύκλο της ύφεσης οι όποιες εξαγωγές έχουν μειωθεί κατά μέσον όρο 25%; Αλλά και στην εγχώρια αγορά πόσους πελάτες θα αποκτήσουν αυτά τα νέα -εξ ανάγκης- εγχειρήματα; Ο καθένας γνωρίζει ότι η εξάπλωση της ανεργίας και των χρεών προς τις Τράπεζες, η επέκταση της φτώχειας και η γενίκευση της ανασφάλειας, καθώς και η μείωση των μισθών σε συνδυασμό με την επιβολή ακριβότερων έμμεσων φόρων, δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια "ρευστότητας" των νοικοκυριών. Πού λεφτά για βόλτες στα νέα μαγαζάκια και τις άπειρες καφετέριες!

Μια παλαιότερη έκθεση για την απασχόληση του Ινστιτούτου Εργασίας των Συνδικάτων (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, Αύγουστος 2009) είχε καταγράψει και ένα παράλληλο "φαινόμενο": Από χρόνο σε χρόνο αυξανόταν εντυπωσιακά (περί το 25%) η προσωρινή απασχόληση, όπως και η λεγόμενη αυτοαπασχόληση (με ή χωρίς προσωπικό), ενώ ταυτόχρονα περιοριζόταν ιλιγγιωδώς η μισθωτή εργασία. Οι μισθωτοί με μηνιάτικο ή ωρομίσθιο και ανεξάρτητα από τη διάρκεια της σύμβασή τους (όταν και εφόσον υπάρχει), μειώθηκαν κατά 35%. Τι σημαίνουν αυτές οι εξελίξεις; Πέρα απ' όλα τα άλλα, σημαίνουν ότι ο κόσμος της εργασίας κόπηκε σε μικρά μικρά κομματάκια. Οτι οι μεγάλες επιχειρήσεις, εκμεταλλευόμενες το νεοφιλελεύθερο νομοθετικό οπλοστάσιο που δημιούργησαν οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ, οδηγούν την εγχώρια εργατική τάξη στα "μπλοκάκια" και τη δήθεν μικροεπιχειρηματικότητα (προδιαγράφοντας έναν ακόμα "Θάνατο του Εμποράκου"), ενώ πρόκειται να συντρίψουν σε μεγάλο βαθμό το περισσευούμενο πλέον εισαγόμενο προλεταριάτο.

Κι όλα αυτά, με την κυβέρνηση να αβαντάρει την εξαθλίωση των εργαζομένων, πετώντας στο δρόμο "συμβασιούχους" (έργου και ορισμένου χρόνου) του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα, για να προσλάβει μετά το 2010 καινούργιους συμβασιούχους - μάλλον φτηνότερους και με το σταγονόμετρο.

 

(Ελευθεροτυπία, 24/12/2009)