Πόσο πάει η βίζα;
 

"Σε τρεις εβδομάδες θα έχω βγάλει εφτά εκατομμύρια."
     (Δηλώσεις επιχειρηματία της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, 30.5. 1997)

Για τον επικείμενο γρήγορο πλουτισμό του καυχιέται ένας υποψήφιος βουλευτής της Ενωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Σύμφωνα με την ανταπόκριση του Τάκη Διαμαντή από την Αλβανία, τα λεφτά αυτά ο δαιμόνιος πολιτευτής θα τα βγάλει από τις βίζες που θα εξασφαλίσει σε Αλβανούς πολίτες, με το πρόσχημα της άγρας ψήφων.
Τα αιματηρά επεισόδια της τελευταίας περιόδου γύρω από το ελληνικό προξενείο στο Αργυρόκαστρο και η δολοφονία του αστυνομικού, έφεραν με δραματικό τρόπο στο προσκήνιο το σκοτεινό εμπόριο με τις βίζες των Αλβανών. Δυστυχώς, όμως, δεν έχει το προξενείο του Αργυρόκαστρου το θλιβερό αυτό προνόμιο. Πριν από λίγους μήνες είχαν γίνει σχετικές συσκέψεις στελεχών των υπουργείων Δημόσιας Τάξης και Εξωτερικών. Είχαν διαπιστωθεί αντίστοιχα προβλήματα στα ελληνικά προξενεία στο Πακιστάν, το Μπαγκλαντές, την Αίγυπτο, τη Ρωσία, την Ουκρανία...
Αυτές οι υποθέσεις σπάνια βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Ολα τα εμπλεκόμενα μέρη, ακόμα και τα θύματα αυτής της δοσοληψίας, έχουν συμφέρον να μη προκληθεί θόρυβος, είτε γιατί φοβούνται αντεκδίκηση από τα άτομα που ελέγχουν τους παρακρατικούς αυτούς μηχανισμούς, είτε γιατί συμβιβάζονται με την ιδέα να εξασφαλίζουν τις εξαγορασμένες βίζες. Είναι, λοπόν, σημαντικό, όταν ένας πολίτης έχει το θάρρος να καταγγείλει τα πράγματα με το όνομά τους.
Η Ρουμπίνα Γιαννοπούλου είναι Ελληνίδα, παντρεμένη με Αιγύπτιο. Ζει εδώ και 18 χρόνια στο Κάιρο. Το εμπόριο της βίζας για την Ελλάδα είναι κοινό μυστικό στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα. Πριν από τέσσερα χρόνια οι αποκαλύψεις του "Ταχυδρόμου των Αιγυπτιωτών" είχαν οδηγήσει το υπουργείο Εξωτερικών να στείλει ειδικό ανακριτή στο Γενικό Προξενείο της Αλεξάνδρειας. Η υπόθεση έφθασε και στην ελληνική Βουλή. Κάποιοι υπάλληλοι απομακρύνθηκαν, αλλά καθώς φαίνεται η πληγή δεν κλείνει. Ισως απλά να μεταφέρεται από την Αλεξάνδρεια στο Κάιρο.

Δανεικά κι αγύριστα

"Ακουγα εδώ και χρόνια ότι πουλάνε τις βίζες κάποιοι υπάλληλοι του προξενείου", μας λέει η κ. Γιαννοπούλου. "Προκλήθηκε μάλιστα σκάνδαλο, όταν πριν από λίγα χρόνια εξαφανίστηκε ένας υπάλληλος, αφού είχε συγκεντρώσει χρήματα από βίζες." Στο σπίτι του βρέθηκαν διαβατήρια, πειστήρια του εγκλήματός του. "Επειδή μάλιστα είχε δανειστεί από την Εθνική ένα σοβαρό ποσό, δεν ήξεραν τότε πώς να το καλύψουν." Μετά απ' αυτόν υπήρχε ένας δεύτερος, που έκανε την ίδια δουλειά. Αυτός δεν ήταν με σύμβαση και μπορούσε να μετατεθεί. Οταν μαθεύτηκε ότι κι αυτός πουλάει βίζες, φρόντισε ο πρόξενος να μετατεθεί στην Αθήνα.
"Μένουν τώρα άλλοι δυο, οι οποίοι συνεχίζουν το ίδιο βιολί. Πουλάνε τις βίζες στους φτωχούς ανθρώπους με 4.000 αιγυπτιακές λίρες. Εμαθα τώρα τελευταία ότι η τιμή έφτασε τις 5.000 και 6.000 λίρες (375.000-450.000 δρχ). Ολα αυτά τα γνωρίζω από έναν αστυνομικό βορειοελλαδίτη, που το πήρε είδηση και μου επισήμανε κι εμένα τα "μυστήρια" του προξενείου. Οπως ότι, ενώ ήταν καλοκαίρι και έσκαγε ο τζίτζικας, ένας υπάλληλος φορούσε μπουφάν, για να κρύβει προφανώς τα διαβατήρια." Ο αστυνομικός προκάλεσε ανοιχτά τον υπάλληλο, τον αποκάλεσε ψεύτη και κλέφτη, αλλά εκείνος δεν αντέδρασε καθόλου. Προτίμησε να κάνει ότι δεν καταλαβαίνει.

Από το 1993

Η υπόθεση είχε απασχολήσει το υπουργείο Εξωτερικών από τον Ιούνιο του 1993. Σύμφωνα με δημοσίευμα του 'Ταχυδρόμου των Αιγυπτιωτών', με τίτλο "Πωλούνται βίζες και στο Κάιρο;" είχε σταλεί στις 25.5 στο Κάιρο ο ανώτερος διπλωμάτης Γιώργος Γεωργίου, προκειμένου να ερευνήσει καταγγελίες για πώληση άδειας εισόδου στη χώρα μας από υπαλλήλους του εκεί Γεν. Προξενείου σε Αιγυπτίους. "Κατά τις ίδιες πληροφορίες, στην κομπίνα φέρονται αναμεμειγμένοι αρκετοί προξενικοί, με εγκέφαλο κάποιον εξ Ελλάδος. Μάλιστα ένας εξ αυτών, που έχει ολιγόμηνη παραμονή στο Κάιρο, αγόρασε αυτοκίνητο αξίας 35.000 δολαρίων, ποσό απλησίαστο για μισθό δημοσίου υπαλλήλου." (15.6. 1993) Μετά το δημοσίευμα το αυτοκίνητο πουλήθηκε σε χρόνο ρεκόρ. Ο υπάλληλος, όμως, παρέμεινε στη θέση του.
Κανείς δεν ξέρει πώς δικαιολογούνται οι παράνομες αυτές βίζες. Επισήμως, για να πάρει κάποιος τουριστική βίζα πρέπει να φέρει απόδειξη κατάθεσης χρημάτων σε συνάλλαγμα. Αν από το διαβατήριο φαίνεται ότι αυτός που ζητεί βίζα έχει ξαναταξιδέψει στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρώπης και έχει επιστρέψει, τα πράγματα διευκολύνονται. Ομως οι προϋποθέσεις αυτές κάμπτονται, όταν μεσολαβούν οι λίρες.

Αποικιοκρατία

"Δεν με πειράζει μόνο που πουλάνε τις βίζες, αλλά και η συμπεριφορά αυτών των ανθρώπων", συμπληρώνει η Ρουμπίνα Γιαννοπούλου. "Είναι μια συμπεριφορά φασιστική, χιτλερική. Κι αυτό το τόνισα επανειλημμένως στον πρόξενο. Τέτοια άτομα δεν έχουν θέση σ' αυτό το περιβάλλον." Πώς αντέδρασε ο πρόξενος σ' αυτές τις καταγγελίες; "Με ρώτησε αν έχω μάρτυρες. Του είπα, αν θέλετε μπορούμε να σας βρούμε τους μάρτυρες. Υπάρχουν οι άνθρωποι που την πλήρωσαν τη βίζα και τους βρίσκεις όποτε θέλεις στην Ομόνοια." Την απλή αυτή διασταύρωση την έκανε ένας γνωστός της κ. Γιαννοπούλου. Επιασε δυο Αιγύπτιους στην Ομόνοια και τους μίλησε αραβικά: "Πώς και σας δώσανε βίζα;" "Α, ο Χαουάγκα Στέλιος και ο Χαουάγκα Πέτρος" (χαουάγκα=ξένος). "Πόσο;" "Ζήτησαν 5.000, είπαμε ότι δεν έχουμε τόσα χρήματα και μας τα 'δώσε με 3.000."
Η υπόθεση συζητιέται ανοιχτά στο συμβούλιο της παροικίας. Ο πρόεδρος και οι σύμβουλοι έχουν θέσει το πρόβλημα στον πρόξενο. Είναι, μάλιστα οι ίδιοι που ενθάρρυναν την κ. Γιαννοπούλου να υψώσει και τη δική της φωνή. "Ο πρόξενος μας είπε ότι δεν έχει άνθρωπο για τις βίζες, κι εγώ του απάντησα ότι αν δώσει στο υπουργείο Εξωτερικών να καταλάβουν το πρόβλημα, θα βρουν μια λύση. Μου υποσχέθηκε ότι πολύ σύντομα θα πληροφορηθώ ότι ο συγκεκριμένος υπάλληλος θα
Από πού αντλούν αυτή τη δύναμη δυο απλοί υπάλληλοι του προξενείου; "Είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό που έχει μπει σε όλους μας. Τους καταγγέλλουν ανοιχτά ότι πουλάνε βίζες κι αυτοί κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Ποιος άραγε είναι πίσω από όλα αυτά;" Αυτό που καίει περισσότερο την κ. Γιαννοπούλου είναι η ρατσιστική "αποικιοκρατική" συμπεριφορά των υπαλλήλων απέναντι στους Αιγύπτιους πολίτες. Οι ίδιοι υπάλληλοι που πουλάνε τις βίζες, τους συμπεριφέρονται με το χειρότερο τρόπο: "Ακούμε συνέχεια να τους αποκαλούν 'γαϊδούρια, αραπάδες'. Η Αίγυπτος ήταν πάντα φιλική για τους Ελληνες και οι Αιγύπτιοι είναι φιλήσυχοι και φιλόξενοι. Δεν λέμε ότι δεν υπάρχουν παράνομοι εργάτες από την Αίγυπτο στην Ελλάδα. Αλλά δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα. Και στο κάτω-κάτω το θέμα είναι πολιτικό. Οταν οι κύριοι βιομήχανοι και πλοιοκτήτες παίρνουν αυτό το προσωπικό, γιατί τους βγαίνει πιο φθηνό, συγνώμη, ας πιάσουν αυτούς."
 

(Ελευθεροτυπία, 14/6/1997)