Το δόγμα των φουσκωτών

"Κανονιοφόρος έπεσε σε βράχια στο Καστελόριζο. Επρόκειτο να πάει στην Κύπρο για να παραλάβει τους 22 εφέδρους που με τρία φουσκωτά μετέφεραν τη φλόγα της Ακρόπολης στο Παραλίμνι"
(Είδηση της 26ης Αυγούστου 1997)

Οταν την περασμένη άνοιξη τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων μετέδωσαν σκηνές με επεισόδια στην Κέρκυρα κατά την παρέλαση της 25ης Μαρτίου, επεισόδια που δημιουργήθηκαν από την επιμονή μιάς ομάδας εφέδρων καταδρομέων να παρελάσουν με το έτσι θέλω ανάμεσα στα σχολεία, οι περισσότεροι τηλεθεατές χαμογέλασαν συγκαταβατικά. Ελάχιστοι προβληματίστηκαν με την αποκάλυψη ότι επικεφαλής του εγχειρήματος υπήρξαν γνωστοί ακροδεξιοί πολιτευτές. Ακόμα λιγότεροι θορυβήθηκαν από το ίδιο το γεγονός, ότι δηλαδή μια ομάδα αποστράτων οργανώνει μυστικά σχέδια για να ξεγελάσει τις αστυνομικές αρχές, τον εισαγγελέα, το νομάρχη, ακόμα και το ΓΕΣ. Η υπόθεση καταγράφηκε ως άλλη μιά τοπική γραφικότητα. Εγινε όμως αφορμή να έρθουν στο φως δραστηριότητες μιας σειράς παρομοίων οργανώσεων σε ολόκληρη την Ελλάδα που ξεφύτρωσαν την τελευταία πενταετία με παραμφερή καταστατική μορφή, αλλά άδηλους στόχους.
Η πρόσφατη θεαματική επιχείρηση "Κίμων 97" (κάτι σαν άσκηση στο πλαίσιο του περίφημου "ενιαίου αμυντικού δόγματος" Ελλάδας - Κύπρου), ήρθε να επιβεβαιώσει τους αρχικούς φόβους ότι η δραστηριότητα των λεσχών, των κλιμακίων και των ενώσεων των καταδρομέων ξεπερνά κατά πολύ τα συνηθισμένα όρια δράσης συντεχνιακών σωματείων. "Με το εγχείρημά μας αυτό θελήσαμε να αποδείξουμε έμπρακτα προς όλες τις κατευθύνσεις την αγάπη μας προς τον Ελληνισμό της Κύπρου και ότι 'η Κύπρος είναι κοντά', είναι υπερασπίσιμη και υπερασπιστέα", μας λέει ο επικεφαλής της αποστολής έφεδρος ταγματάρχης Αλέξανδρος Κόντος, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εφέδρων Ενόπλων Δυνάμεων. Ιδού τώρα που με την ιδιότυπη αυτή αποβατική άσκηση οι έφεδροι καταδρομείς εφαρμόζουν τη δική τους "εθνική γραμμή". Δεν αναφερόμαστε στη διατύπωση της άποψής τους -που είναι ασφαλώς απολύτως σεβαστή, ακόμα και η ακροδεξιά απόφυσή της- αλλά στην υιοθέτηση της άποψης αυτής από μια σοβαρή μερίδα φορέων και αρμοδίων και στην προβολή της ως επίσημης εναλλακτικής γραμμής για το Κυπριακό. Ο κ. Κόντος παρατηρεί ότι η διακήρυξη των καταδρομέων "συμπίπτει απόλυτα με την επίσημη κυβερνητική πολιτική περί ενιαίου αμυντικού χώρου, με την οποία συμφωνούμε". Ομως ο "Κίμων 97" εμφανίστηκε ως "αντίπαλο δέος" της ακολουθούμενης έως τώρα "ενδοτικής" γραμμής, και όσοι επίσημοι τον υποστήριξαν, αναγορεύτηκαν αυτομάτως σε νέους εθνικούς ηγέτες. Με πρωτοσέλιδο άρθρο του στην "Ελεύθερη Ωρα" ο Γρηγόρης Μιχαλόπουλος εξαίρει τους "αδένες" του Δημάρχου Αθηναίων μόνο και μόνο επειδή συντάχτηκε με τους καταδρομείς και διαφοροποιήθηκε απ' την "προδοτική στάση" Καραμανλή και Μακαρίου: "Η Κύπρος είναι κοντά, αρκεί στον ΗΓΕΤΗ να λειτουργούν οι Δίδυμοι Γεννητικοί Αδένες!"
Οι συμβολισμοί της επιχείρησης άκρως αμφιλεγόμενοι:
* Η περιβόητη "φλόγα" της Ακρόπολης, εύρημα δάνειο, κάτι ανάμεσα στην γκεμπελική επινόηση της ολυμπιακής φλόγας και του μυστήριου φωτός απ' τον Πανάγιο Τάφο. Το αρχικό πρόγραμμα πρόβλεπε και λαμπαδηδρομία των γνωστών μοτοσυκλετιστών από την Πάφο στο Παραλίμνι.
* Για το χώμα της Πνύκας τα έγραψε το περασμένο Σάββατο ο Γιάννης Τζαννετάκος στο ξεκαρδιστικό του σημείωμα ("Η Πνυξ συμβολίζει τη δημοκρατία, αφού εκεί συνήρχετο η Εκκλησία του Δήμου και δεν συναρτάται με την Ελευθερία. Ας εκόμιζαν χώμα από τα Δερβενάκια ή έστω θαλάσσιο ύδωρ από το Ναυαρίνο.")
* Η ονομασία "νέα Αργοναυτική Εκστρατεία" που έδωσαν οι ίδιοι οι "εκστρατεύσαντες" είναι άκρως δηλωτική της ιδέας που έχουν για τον εαυτό τους τα μέλη της Λέσχης.
* Ακόμα και το όνομα "Κίμων", δείγμα ανιστόρητης εθνικής λεβεντιάς (βλ. διπλανή στήλη).
Πίσω απ' αυτούς τους συμβολισμούς συντάχθηκαν, εκτός από τον κ. Αβραμόπουλο, ο κ. Κουλουμπής, ο κ. Ευσταθιάδης, οι πρυτάνεις Μαρκάτος, Πανούσης και Μεταξόπουλος, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, ο Κύπριος πρέσβης, ομάδα πανεπιστημιακών και δημοσιολόγων, μέχρι και ο Πανελλήνιος Ομιλος Ιστιοπλοϊας Ανοικτής Θαλάσσης. "Υποστήριξη μας έδωσε όλος ο Ελληνισμός στην Ελλάδα και την Κύπρο. Μια απλή αναδρομή στα δημοσιεύματα του κυπριακού και ελληνικού Τύπου, με μοναδική εξαίρεση το διαστρεβλωτικό, εμετικό και χυδαίο χρονογράφημα στο φύλλο της εφημερίδας σας του 'σοβαρού' κ. Γιάννη Τζανετάκου (καθαρό δείγμα εθελοδουλικής φιλολογίας), δίνει ξεκάθαρη εικόνα του ενθουσιασμού με τον οποίο έγινε δεκτή η αποστολή μας)."
Η ταύτιση τόσων σοβαρών -κατά τεκμήριο- ατόμων και φορέων με ένα τόσο ιδιότυπα σημασιοδοτημένο εγχείρημα οδηγεί στη σκέψη ότι φορτώθηκε στην πλάτη των καταδρομέων το βαρύ καθήκον να εκφράσουν εμπράκτως μια πολιτική που διστάζουν να την εξαγγείλουν οι χορηγοί τους.
Πώς κρίνεται εκ του αποτελέσματος η επιχείρηση; Ακόμα κι αν περιοριστούμε στο καθαρό "επιχειρησιακό" σκέλος και αγνοήσουμε το πολιτικό μήνυμα, το συμπέρασμα είναι άκρως απογοητευτικό για τους εφέδρους. Από τα 5 φουσκωτά, τα 2 έμειναν στο δρόμο, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Χρήστου Μιχαηλίδη. Και το ταξίδι έμεινε στη μέση: ενώ ο αρχικός προγραμματισμός πρόβλεπε επιστροφή με τα φουσκωτά ("θα διανύσουμε τουλάχιστον 1300 μίλια", έλεγε ο επικεφαλής της αποστολής πριν τον απόπλου), στο τέλος επιστρατεύθηκε πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού για την αποκομιδή του "Κίμωνα". Αλλά και εδώ η επιχείρηση ατύχησε. Η κανονιοφόρος "Νίκη" που ανέλαβε τη μεταφορά φουσκωτών και εφέδρων έπεσε στα βράχια του Καστελόριζου και υπέστη ρήγμα. Χωρίς να το θέλουν, οι έφεδροι καταδρομείς και οι υποστηρικτές τους (αρμόδιοι και αναρμόδιοι) έδωσαν επιχειρήματα σ' αυτούς που υποτίθεται ότι θα αποστόμωναν: για την παρέα του κ. Κόντου και τους κάθε λογής χορηγούς της η Κύπρος πέφτει πράγματι μακριά.
Ο κ. Κόντος δεν συμφωνεί μ' αυτή την εκτίμηση: "Δεν είναι αλήθεια ότι χάθηκαν δύο σκάφη μας. Πλεύσαμε κάτω από ακραίες καιρικές συνθήκες που υπήρξαν οριακή δοκιμασία για ανθρώπους και μηχανές. Οι άνθρωποι άντεξαν. Μια από τις μηχανές υπέστη βλάβη και εγκατέλειψε. Τα υπόλοιπα τέσσερα σκάφη τερμάτισαν. Για την κανονιοφόρο Νίκη που υπέστη ατύχημα στο Καστελόριζο, όταν αυτό συνέβη εμείς ήδη βρισκόμασταν στην Κύπρο."
"Ο Σύνδεσμός μας δεν αποτελεί πολιτικό φορέα", καταλήγει ο κ. Κόντος. "Οπωσδήποτε δεν ασκούμε εξωτερική πολιτική. Υποστηρίζουμε την επίσημη πολιτική Ελλάδας και Κύπρου αναφορικά με το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου προ της κοινής τουρκικής απειλής." Και πώς θα γίνει αυτό; "Βασικός καταστατικός σκοπός μας είναι η αναβάθμιση του ρόλου των Ελλήνων Εφέδρων, Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και Οπλιτών Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του αμυντικού μας δυναμικού και τη βασική δύναμη αποτροπής." Αν κρίνουμε από την υποστήριξη στην επιχείρηση "Κίμων 97", αυτή η "αναβάθμιση" έχει ήδη ξεκινήσει.

Ο "Κίμων 97" και ο Κίμων 449 π.Χ.

Δίνοντας την ονομασία "Κίμων '97" στη φουσκωτή επιχείρησή τους, οι έφεδροι καταδρομείς θέλησαν να διατρανώσουν την πεποίθησή τους ότι "η Κύπρος είναι κοντά", και να συσχετίσουν την καλοκαιρινή τους κρουαζιέρα με την εκστρατεία των Αθηναίων κατά των Περσών στην Κύπρο το 449 π.Χ. Ανέγραψαν λοιπόν το όνομα του ένδοξου Αθηναίου στρατηγού στα μπλουζάκια τους, κάτω από γνωστή φίρμα εξωλεμβίων μηχανών και ξεκίνησαν. Το συμβολισμό αποδέχθηκαν και χαιρέτισαν κατά τον απόπλου όλοι οι παρευρισκόμενοι επίσημοι: ο κ. Αβραμόπουλος, ο κ. Κουλουμπής, κλπ. "Εύχομαι ένας νέος Κίμων να επισκεφθεί επικεφαλής του στόλου από την Ελλάδα την Κύπρο για να την ελευθερώσει αυτή τη φορά", δήλωσε ο δήμαρχος Παραλιμνίου Νικόλαος Βλίτσης.
Το σκέφτηκαν άραγε καλά πριν αποφασίσουν να ονομάσουν "Κίμων 97" την εκστρατεία τους οι απόστρατοι;
1. Αν διάβασαν το λήμμα "Κίμων" στη "Μεγάλη Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια", τη μόνη εγκεκριμένη από τις επίσημες στρατιωτικές αρχές, θα ένιωσαν ασφαλώς ισχυρή έκπληξη. Στον τέταρτο τόμο ο λοχαγός πεζικού Θ.Δογάνης περιγράφει την εκστρατεία των Αθηναίων στην Κύπρο και αναφέρει ότι ο Κίμων πέθανε κατά την πολιορκία του Κιττίου: "Αποθνήσκων διέταξε τους στρατηγούς του ν' αποκρύψουν από τον στρατόν τον θάνατό του και να επιστρέψουν εις Αθήνας. Ούτοι συνέτριψαν τον φοινικικόν και τον κιλικικόν στόλον έξωθι της Κύπρου, κατενίκησαν δε συγχρόνως και τους Κυπρίους κατά ξηράν." (Αθήναι 1929, σελ. 133)
2. Η αναλογία των σύγχρονων Τούρκων με τους αρχαίους Πέρσες δεν είναι και τόσο γόνιμη. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Κύπριοι συμμετείχαν με 150 πλοία στην εκστρατεία του Ξέρξη εναντίον των Ελλήνων το 480 π.Χ..
3. Το σοβαρότερο, όμως, είναι, ότι η περίφημη επιχείρηση του Κίμωνα το 449 π.Χ. κατέληξε στη συνθήκη του Καλλία, με την οποία οι Αθηναίοι εγκατέλειψαν τη μεγαλόνησο στην περσική κυριαρχία. Οπως διαβάζουμε στην "Ιστορία του Ελληνικού Εθνους" της Εκδοτικής Αθηνών "ο Περικλής έπεισε τους Αθηναίους να δεχθούν τις προτάσεις των Περσών. Αφού έγιναν οι συνθήκες, οι Αθηναίοι απέσυραν το στόλο τους από την Κύπρο. Ηταν ασφαλώς, όπως συμβαίνει με όλες τις συνθήκες, αποτέλεσμα αμοιβαίων παραχωρήσεων, με σημαντικότερη από την ελληνική πλευρά την εγκατάλειψη της Κύπρου. Αλλά η διατήρησή της υπερέβαινε τις δυνάμεις της Αθήνας, κατά την εκτίμηση τουλάχιστον που έκαμαν τότε οι ίδιοι οι Αθηναίοι."
Αυτά παθαίνει κανείς όταν δεν διαβάζει την ιστορία παρά μόνο ως "πατριωτικό ανάγνωσμα", και επιχειρεί να μεταφέρει στα καθ' ημάς τα ανδραγαθήματα των προγόνων μας. Αν μας διδάσκει κάτι η στάση των Αθηναίων το 449 π.Χ. είναι ότι η Κύπρος είναι μακρυά! Καλύτερα λοιπόν να αποφεύγει κανείς τις εύκολες ιστορικές αναλογίες. Ο ψόγος δεν στρέφεται προς τους εφέδρους καταδρομείς. Δεν είναι υποχρέωσή τους να γνωρίζουν ιστορία, ακόμα κι αν ο αρχηγός τους διατηρεί ιδιωτική εκπαιδευτική επιχείρηση. Ομως οι τόσοι πολλοί και τόσο ευαίσθητοι πανεπιστημιακοί που πλαισίωσαν το εγχείρημα, δεν πήραν χαμπάρι το ολίσθημα; Οι τρεις πρυτάνεις και η ομάδα των εθνοδιεθνολόγων δεν έχουν ακούσει τίποτα για το έτος 449 π.Χ.;