Ο γρίφος της Φολεγάνδρου
 

"Ο κ. Παπαγιαννάκης συζήτησε με τον κ. Σημίτη και κάποια από τα προβλήματα της Φολεγάνδρου, όπου παραθέριζε το καλοκαίρι"
     (Οι εφημερίδες, 9/9/97)

Δεν γνωρίζουμε πόση βάση έχει η πληροφορία που δημοσιεύθηκε σε μερίδα του αθηναϊκού Τύπου ότι ο κ. Σημίτης και ο κ. Παπαγιαννάκης συζήτησαν την περασμένη Δευτέρα και για τα προβλήματα της Φολεγάνδρου. Είμαστε σε θέση να επιβεβαιώσουμε ότι και οι δύο επισκέφθηκαν εφέτος το μικρό νησί των Κυκλάδων, όμως -για να προλάβουμε τους κακοπροαίρετους- οι επισκέψεις τους δεν συνέπεσαν. Τέλος Ιουλίου ο ευρωβουλευτής, για δέκα μέρες, μέσα Αυγούστου ο πρωθυπουργός, σε μια μονοήμερη εκδρομή από το μόνιμο καταφύγιό του, τη Σίφνο.
Δεν αποκλείεται, λοιπόν, να ειπώθηκε κάτι για το νησί κατά τη συνάντηση των δυο πολιτικών. Ομως, πώς συνδέεται η Φολέγανδρος με όλα αυτά τα σενάρια περί Κεντροαριστεράς που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, με αφορμή την πολυσυζητημένη αυτή συνάντηση; Μερικές δεκαετίες πριν ανακαλύψουν το νησί οι Ελληνες και ξένοι εξερευνητές της "άγονης γραμμής", το είχαν επισκεφθεί -παρά τη θέλησή τους- εκατοντάδες πολιτικοί που ανήκαν στο Κέντρο και την Αριστερά. Αναφερόμαστε στους γνωστούς και άγνωστους εκτοπισμένους, που από τη δεκαετία του 20 μέχρι το τέλος της δικτατορίας του '67 υποχρεώθηκαν να αποκλειστούν σ' αυτόν τον ξερόβραχο, που σήμερα μαγεύει τους τουρίστες, και να μοιραστούν τη δυσβάστακτη ζωή των μόνιμων κατοίκων.
Πρώτος πρώτος ο "πατριάρχης" του ελληνικού εργατικού κινήματος, Αβραάμ Μπεναρόγιας, μαζί άλλα τρία στελέχη της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΓΣΕΕ, το 1919. Εδώ εξορίστηκε η κομμουνίστρια Καίτη Ζεύγου αλλά και ο Γιάννης Αλευράς, εδώ ο Μιχάλης Ράπτης, αλλά και ο Γιάννης Ζίγδης. Εδώ τα στελέχη της Αριστεράς Δρακόπουλος, Δημητρίου, Καρακίτσης, Αναστασιάδης, Τρικαλινός, εδώ όμως και οι κεντρώοι Αγγελούσης, Καστανίδης, Μπίρης, Κεφαλογιάννης, Κατριβάνος, Σερπάνος.
Ομως και πάλι το πέρασμα αριστερών και κεντρώων πολιτικών από τη Φολέγανδρο δεν τους έφερε πιο κοντά. Η παρουσία τους στο νησί δεν συμπίπτει χρονικά. Για τους αριστερούς, η Φολέγανδρος ήταν τόπος εξορίας έως την πρώτη μετεμφυλιακή περίοδο. Οι κεντρώοι τη γνώρισαν από κοντά μόλις κατά την περίοδο της απριλιανής δικτατορίας. Τότε για τους αριστερούς είχαν ανοίξει άλλα "θέρετρα".
Ποια είναι, λοιπόν, τα προβλήματα της Φολεγάνδρου, αυτά που ποτέ δεν μπόρεσαν να μοιραστούν ταυτόχρονα η Αριστερά και το Κέντρο; Ζητήσαμε από τον κ. Παπαγιαννάκη τη δική του εντύπωση, απευθυνθήκαμε και στους κατοίκους του νησιού. Ας βγάλουν όλοι, δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί τα συμπεράσματά τους.
Ο πρόεδρος της κοινότητας Χώρας Φολεγάνδρου κ. Οδυσσέας Μάκκας είχε την ευκαιρία να συναντήσει τον Αύγουστο τον πρωθυπουργό:
"Του έθεσα τρία θέματα. Δεν ήθελα να τον φορτώσω με πολλά. Το κυριότερο είναι να γίνει ο Δήμος Φολεγάνδρου. Του παρέδωσα τις προτάσεις μας και του εξήγησα ότι προϋπήρχε Δήμος, αλλά βάσει του "Καποδίστρια" τώρα ο κ. Παπαδόπουλος θέλει να μας κάνει μία ενιαία Κοινότητα. Ανεξάρτητα από το ότι έχουμε 600 κατοίκους μόνιμους, σαν νησί, το καλοκαίρι έχουμε 3.000 κόσμο. Το θέμα αυτό είναι το πιο σοβαρό απ' όλα. Βέβαια οι προτάσεις που έκανε η ΤΕΔΚ ήταν θετικές για Δήμο, αλλά ο κ. Παπαδόπουλος είχε αρνηθεί. Δεν ξέρω τι θα γίνει. Δεύτερον, του εξήγησα ότι έστω και για έξι μήνες το χρόνο πρέπει να λειτουργεί μιά Τράπεζα. Και το τρίτο, είναι για τα ελικόπτερα. Αυτά του Ναυτικού χρειάζονται το λιγότερο 3,5 ώρες για να φύγουν και να φτάσουν στο νησί. Διότι ο γιατρός φεύγει απ' το ΕΚΑΒ -τα 'πα του πρωθυπουργού αυτά- και πάει οδικώς, με το αυτοκίνητο, στο Μαραθώνα που είναι η βάση των ελικοπτέρων. Καταλαβαίνετε ότι αν έχει κίνηση θέλει πάνω από δύο ώρες. Και αυτό, του λέω, ισχύει για όλα τα νησιά, δεν είναι μόνο για μας. Αυτό το θέμα το έγραψε και μόνος του (ο κ. Σημίτης) επάνω σε ένα φύλλο και το 'βάλε μαζί με όλα τα χαρτιά που του έδωσα.
Σε εξέλιξη και στο επίπεδο των μελετών βρίσκονται τα έργα ύδρευσης - προχωράμε μελέτες για την ύδρευση όλου του νησιού - είναι το καταφύγιο μικρών σκαφών στο λιμάνι, στον Καραβοστάση, το οποίο πέρασε από το νομαρχιακό συμβούλιο και ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, και σχεδόν τελειώνει. Τώρα το πρόβλημα είναι στη χρηματοδότηση. Είναι το αποχετευτικό του Καραβοστάση σε εξέλιξη, και ένας σκουπιδότοπος που προχωράμε συστηματικά. Προχωράει η μελέτη του δρόμου της Αγκάλης. Ο άλλος δρόμος Χώρα - Ανω Μερά προχωράει καλά."
Ο κ. Κωστής Οθωναίος υπήρξε πρόεδρος δυο τετραετίες και δίνει ιδιαίτερο βάρος στα έργα της αποχέτευσης του Καραβοστάση και της ύδρευσης στη Χώρα και την Ανω Μερά. "Οχι μόνο να επιταχυνθούν οι εργασίες, αλλά κυρίως να αποκατασταθούν οι ιδιοκτησίες, οι ξερολιθιές, τα ντουβάρια. Κάτι συμφωνήθηκε για να αποκατασταθούν όσα γκρεμίστηκαν με τη διαπλάτυνση."
Είναι αλήθεια ότι αυτός ο δρόμος που ανοίγεται παραμορφώνει τον παλιό δαντελένιο μονόδρομο της κορυφογραμμής - ας όψεται η κοινοτική χρηματοδότηση, που επιβάλλει προδιαγραφές επαρχιακών δρόμων Βελγίου στα κυκλαδίτικα βράχια. Οι κάτοικοι της Ανω Μεράς περιμένουν πάντως πώς και πώς την ολοκλήρωσή του. "Το μεγάλο μας πρόβλημα ήταν ο δρόμος, και τώρα φτιάχνεται", μας λέει ο κ. Απόστολος Καρηστιναίος, παλιός πρόεδρος του δεύτερου αυτού χωριού της Φολεγάνδρου. "Για το νερό έχουν γίνει γεωτρήσεις και, αν αξιοποιηθούν, θα λυθεί το πρόβλημα."
Το μεγαλύτερο πρόβλημα κατά τον κ. Τζαννή Δεκαβάλλα, προϊστάμενο της ΔΕΗ στο νησί, είναι να υπάρχει φροντίδα για τον καθαρισμό των ακτών. "Να ληφθούν μέτρα και να γίνουν έργα για να προσεχθούν οι παραλίες. Η υδροδότηση και ο δρόμος είναι έργα που ήδη εκτελούνται. Αν λυθεί και το πρόβλημα αποχέτευσης του Καραβοστάση και αν καλλωπιστεί το λιμάνι με πλακόστρωση των δρόμων του, τότε δεν νομίζω ότι έχουμε άλλο άμεσο αίτημα. Και, φυσικά, όσο μπορούμε, να βάλουμε δέντρα στο νησί."
Ο κ. Τάκης Σαραντάκος, που έκλεισε δυο χρόνια ως αγροτικός γιατρός στο νησί, εκτιμά ότι ένας γιατρός δεν φτάνει: "Χρειάζεται κι ένας γιατρός για την Επάνω Μεριά. Είναι πάγιο αίτημα, υπάρχει και ο χώρος, αλλά ακόμα το Υπουργείο δεν έχει προκηρύξει μια τέτοια θέση. Μπορεί να λυθεί το πρόβλημα στο πλαίσιο του προγράμματος "Ιπποκράτης". Το δεύτερο είναι η έλλειψη των μέσων. Για παράδειγμα, δεν υπάρχει απινιδωτής. Παθαίνει κάποιος μια καρδιακή ανακοπή και δεν μπορείς να τον συνεφέρεις. 'Η δεν υπάρχει μετρητής αιματοκρίτη. Ερχεται ο άλλος με αιμορραγία και δεν ξέρεις πόσο αίμα χάνει. Μιλάμε για στοιχειώδη πράγματα. Το τρίτο, είναι ο χρόνος μετακομιδής των επειγόντων περιστατικών σε νοσοκομεία του κέντρου. Η καθυστέρηση οφείλεται στο χρόνο που κάνει ο γιατρός του ΕΚΑΒ να φθάσει στη μονάδα των ελικοπτέρων. Μια λύση θα ήταν να οργανωθεί μονάδα ΕΚΑΒ με ελικόπτερα στη Σύρο."
 

(Ελευθεροτυπία, 13/9/1997)