Ο εθισμός της γραφειοκρατίας

"Η καλλιέργεια και η βιομηχανική επεξεργασία της κλωστικής κάνναβης στην Ελλάδα ήταν πραγματικότητα μόλις πριν από τέσσερις δεκαετίες"
("KannabiStreet", Δεκέμβριος 1998)

Δεν είναι η πρώτη φορά που η στήλη (και η "Ε") ασχολείται με την παράλογη υπόθεση της δίωξης της λέξης "κάνναβη" στη χώρα μας. Πρόκειται για τη γνωστή εκστρατεία εναντίον των νόμιμων (και οικολογικών) εισαγόμενων προϊόντων από κλωστική κάνναβη (sativa), μόνο και μόνο επειδή φέρουν την "τρισκατάρατη" επωνυμία. Η όλη ιδέα των κατασχέσεων των προϊόντων (ρούχα, χαρτικά, καλλυντικά κλπ.) και των προφυλακίσεων των υπευθύνων των καταστημάτων που τα διαθέτουν, συντηρεί εσκεμμένα τη σύγχυση, τροφοδοτεί την άγνοια και διογκώνει τη, δήθεν αντιναρκωτική, υστερία. Οι πάντες γνωρίζουν ότι άλλο πράγμα είναι η κάνναβη sativa και άλλο η ινδική. Δεν έχουν άλλωστε περάσει και τόσα πολλά χρόνια που στην Ελλάδα ανθούσε η σχετική καλλιέργεια και η βιομηχανία. Η κλωστική δεν περιέχει σε ψυχοδραστικό ποσοστό την ουσία THC (Δ9-τετραϋδροκανναβινόλη) σε αντίθεση με τη δεύτερη ποικιλία του φυτού - την ινδική, λεγόμενη. Επομένως, ο πόλεμος διεξάγεται για το αν επιτρέπεται να κυκλοφορούν προϊόντα, τα οποία, σύμφωνα με τις ως τώρα διώξεις, συνιστούν "πρόκληση για χρήση και διαφήμιση της χρήσης της ναρκωτικής ουσίας κάνναβης".
Στις 21 του περασμένου Σεπτεμβρίου -λίγο πριν από το πρόσφατο πογκρόμ κατά της κλωστικής κάνναβης- έγινε μια διυπουργική σύσκεψη στο Γενικό Χημείο του Κράτους (ΓΧΚ) με αυτό ακριβώς το περιεχόμενο. Από τα επίσημα πρακτικά αυτής της συνάντησης επιβεβαιώνεται ότι η ελληνική κυβέρνηση δίνει τις ύστατες μάχες των οπισθοφυλακών της για να ικανοποιήσει τα πιο καθυστερημένα τμήματα της "αντιναρκωτικής" πελατείας της. Στην ειδική σύσκεψη πήραν μέρος 18 υπηρεσιακοί παράγοντες από όλο το φάσμα των αρμοδίων -πλην του υπουργείου Δικαιοσύνης- και τα όσα ειπώθηκαν είναι άκρως διαφωτιστικά (ή, καλύτερα, σκοταδιστικά).
"Το θέμα που έχει προκύψει, είναι ότι στα τελωνεία έρχονται εμπορεύματα, τα οποία είτε περιέχουν ναρκωτικές ουσίες είτε φέρουν ενδείξεις (π.χ μπίρα), οι οποίες αντιστοιχούν σε ναρκωτικές ουσίες. Το κάθε υπουργείο και Οργανισμός θα πρέπει να τοποθετηθεί στο θέμα του συντονισμού, για τον έλεγχο αυτών των προϊόντων", λέει, ανοίγοντας τη συζήτηση, ο υπάλληλος της Δ/νσης Δασμολογίου του ΓΧΚ Μαντέλης. Για την μπίρα, εξηγεί ο συνάδελφός του, κ. Παναγής: "Στη μπύρα γίνεται χρήση ανθέων Κάνναβης Sativa με περιεκτικότητα σε THC 0,08%". Αρα σύμφωνα με όλες τις επιστημονικές εκθέσεις και τους κανονισμούς των διεθνών οργανισμών και της ΕΕ, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα στην κυκλοφορία της. Εδώ, βεβαίως, έχει απαγορευθεί. Στη συνέχεια, ο αρμόδιος για τις χημικές αναλύσεις του ΓΧΚ κ. Μαυρίκος διαλύει όλη τη μυθολογία, θέτοντας ως πρόβλημα μόνο το ζήτημα της "κακής λέξης" - αν και λογικά γι' αυτό δεν έχει αρμοδιότητα. "Τον τελευταίο καιρό παρουσιάστηκαν διάφορα προϊόντα με μοναδικό χαρακτηριστικό τη διαφήμιση της Κάνναβης. Το ποσοστό σε THC είναι αμελητέο και το πρόβλημα είναι κύρια το θέμα της επισήμανσης και της διαφήμισης της Κάνναβης".
Ακόμα και το λάδι της Sativa είναι απολύτως αθώο, παρότι οι επικεφαλής της υστερίας το ταυτίζουν με το χασισέλαιο (όπως ο δημοφιλής κ. Δαραβίγκας του "Πανελληνίου Αντιναρκωτικού Αγώνα"). "Το λάδι λαμβάνεται από τους σπόρους της κάνναβης, οι οποίοι έχουν ελάχιστο ποσοστό THC", διευκρινίζει ο κ. Διονυσόπουλος του ΓΧΚ. Αφού λοιπόν οι επιστημονικές τοποθετήσεις τελειώνουν, το λόγο παίρνει η πούρα ιδεολογία και η πολιτική. Ο κ. Μπαρδάκης, του ΟΚΑΝΑ, δίνει το πρόσταγμα: "Στο πεδίο της πρόληψης δεν ενδείκνυται η κυκλοφορία τέτοιων προϊόντων διότι επιτελείται νοητικός εθισμός στη νεολαία. Πρέπει να απαγορευθούν. Η περιεκτικότητα, μικρή ή μεγάλη, δεν παίζει κανένα ρόλο. Το διαφημιστικό σκέλος είναι το πιο σοβαρό". Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του υπ. Δημόσιας Τάξης αφού ενημέρωσε και τους υπόλοιπους ότι στις χώρες της ΕΕ επιτρέπεται η καλλιέργεια ποικιλιών της κάνναβης, όπως και η βιομηχανική παραγωγή πλήθους πρϊόντων της, καταλήγει στα εγχώρια νομικά τερτίπια. "Δεν μας ενδιαφέρει το ποσοστό της THC, αφού ο νόμος δεν το λαμβάνει υπόψη. Με βάση τα άρθρα του νόμου 1729/87, τα προϊόντα αυτά συνιστούν παράβαση για πρόκληση και παρακίνηση για χρήση και δαφήμιση των ναρκωτικών. Μετά από 15 χρόνια ίσως αλλάξει η πολιτική, αλλά τώρα είναι πολύ νωρίς. Πρέπει να απαγορευτεί η εισαγωγή και το εμπόριο".
Τη δική του ευρωπαϊκή εικόνα καταθέτει και ο άνθρωπος του υπ. Γεωργίας, αλλά το υπουργείο του έχει καταφέρει να μην έχει καμία αρμοδιότητα! "Οι περισσότερες χώρες (περίπου 11) επιτρέπουν την καλλιέργεια της Κάνναβης. Η συνολική έκταση που προβλέπεται για την καλλιέργεια είναι 400.000 στρέμματα. Η επιδότηση μέχρι τώρα ήταν 20-22.000 δρχ. το στρέμμα, αλλά μειώθηκε. Η καλλιέργεια και η επιδότηση αφορά μόνο στην κλωστική Κάνναβη. Η Κάνναβη επιδοτείται για συγκεκριμένες ποικιλίες, με ποσοστό σε THC 0,3% μέχρι το 2001 και 0,2% μετά το 2001 (Καν. 619/71, 1420/98). Με βάση τον Καν. 1164/89, κάθε καλλιεργητής δικαιούται 30 στρέμματα ελεγχόμενης καλλιέργειας. Τα τελευταία χρόνια μερικοί Ελληνες ζήτησαν άδεια για καλλιέργεια βάσει του κανονισμού αυτού, η οποία δεν εδόθη". Προφανώς, έτσι, γιατί δεν γουστάρουν. Οι δυο κυρίες του ΕΟΦ (Σταμάτη και Παταριά), στο ίδιο πνεύμα, υποσχέθηκαν ότι θα πιέσουν για να απαγορευτούν τα καλλυντικά, αν και "δεν διαπιστώθηκε η παρουσία ναρκωτικής ουσίας". Η κα Τσάτση, από το υπ. Ανάπτυξης, σκέφτηκε ένα ακόμα εποικοδομητικό τρικ: "Με βάση τον Ν. 2251 περί προστασίας καταναλωτή", είπε, "προβλέπεται πρόστιμο για παραπλάνηση του καταναλωτή". Αν εννοεί ότι δεν "φτιάχνεις κεφάλι", πράγματι έχει δίκιο.
Η κ. Παπανικολή, του υπ. Υγείας, εξηγεί ότι τα προϊόντα δεν εμπίπτουν στο αντικείμενο του Τμήματος Ναρκωτικών, "διότι δεν ανιχνεύονται ναρκωτικές ουσίες", όμως σπεύδει να ενστερνιστεί την ιδέα της απαγόρευσής τους. Το μέγεθος των αντιφάσεων μέσα στις οποίες ζούν οι συναρμόδιοι εκφράζεται από την κα Ματσούκα, του υπ. Οικονομικών: "Υπάρχει ένας φαύλος κύκλος στον οποίο έχουν εμπλακεί τα τελωνεία. Γίνεται κάποια εισαγωγή αυτών των προϊόντων, ακολουθεί δειγματοληψία και στέλνονται στο ΓΧΚ. Αφού δεν υπάρχει θετική απάντηση για ύπαρξη ναρκωτικών ουσιών, δεν μπορούμε να απαγορεύσουμε την εισαγωγή τους. Συμφωνούμε ότι πρέπει να γίνει κάτι για το θέμα της διαφήμισης". Στις δευτερολογίες, λίγο πριν από το κλείσιμο των εργασιών, κάτι προσπάθησε να πεί ο κ. Μαυρίκος ("Σε 11 χώρες της ΕΕ καλιεργείται και χρησιμοποιείται η Κάνναβη, γιατί όχι και εδώ;"), αλλά η πολιτική απόφαση είχε ήδη ληφθεί: "Συμφωνούμε όλοι ότι, για προληπτικούς λόγους, τα εν λόγω προϊόντα, είτε εισάγονται είτε κυκλοφορούν, δεν θα πρέπει να φέρουν ενδείξεις σχετιζόμενες με το φυτό της Κάνναβης, καθώς και ονομασία ίδια η παραπλήσια, ανεξάρτητα αν ανιχνεύεται η THC".
Οι πληροφορίες (ακόμα δεν έχουν διασταυρωθεί) επιμένουν ότι στην επόμενη σύσκεψη θα τεθεί εκτός νόμου η οποιαδήποτε χρήση της λέξης κάνναβη και των παραγώγων της γενικότερα.

Πάμε για νέο ρεζιλίκι

Η ιστορία με τα ρούχα από καννάβι (κατά το λεξικό αυτή είναι η σωστή ελληνική απόδοση του φυτού κάνναβις σατίβα) έχει καταντήσει στην Ελλάδα από γελοία έως και υποκριτική. Καταδιώκονται εισαγωγείς και έμποροι των ειδών αυτών περίπου ως επικίνδυνοι έμποροι ναρκωτικών, με μόνη δικαιολογία, αν κατάλαβα καλά, την εμπορική επωνυμία τους που περιλαμβάνει τη λέξη κάνναβις.
Θα μπορούσε βέβαια κανείς να υποστηρίξει ότι με αυτήν την επωνυμία εξαπατώνται κάποιοι καταναλωτές ναρκωτικών τα οποία προέρχονται από μια ποικιλία του φυτού αυτού, αλλά δύσκολα βλέπω κάποιον από αυτούς να πηγαίνει με την ησυχία του να προμηθευτεί τη δόση του από ένα μαγαζί που εμφανώς πουλάει ρούχα, καπέλα και άλλα παρόμοια!
Αν πάλι η λέξη καταδικάζεται, αυτή καθαυτή, γιατί θα μπορούσε να δημιουργήσει επιθυμία κατανάλωσης ναρκωτικών (που έτσι κι αλλιώς δεν έχουν καν το ίδιο όνομα -χασίς, μαριχουάνα, κιφ κλπ.), τότε θα έπρεπε ασφαλώς να καταδικαστούν και άλλα προϊόντα που κυκλοφορούν ευρέως και νόμιμα από το καννάβι: ο κανναβόσπορος ή κανναβούρι, το κανναβόσκοινο, το καναβάτσο κλπ. Εισάγονται νόμιμα στη χώρα μας προερχόμενα από καννάβι που καλλιεργείται νόμιμα σε πολλές χώρες στην Ασία, την Αμερική και την Ευρώπη για την παραγωγή αυτών και πολλών άλλων προϊόντων (λάδι, χαρτί, ύφασμα) και όχι ντε και καλά για ναρκωτικά.
Σε άλλες χώρες, πάλι, δεν επιτρέπεται η καλλιέργειά του ή απαιτείται άδεια. Αυτό είναι μια άλλη, σοβαρή, συζήτηση. Η παρεμπόδιση όμως της εμπορίας των σαφώς αβλαβών, με όλες τις δυνατές ερμηνείες, προϊόντων από καννάβι είναι ακατανόητη και σίγουρα παράνομη. Παράνομη, γιατί η ελεύθερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων στην ΕΕ είναι κατοχυρωμένη και αυτά τα προϊόντα κυκλοφορούν όντως σε όλες τις άλλες χώρες μέλη της ΕΕ. Αν υπάρχουν λόγοι να απαγορευτεί η κυκλοφορία τους στην Ελλάδα, τότε για τους ίδιους ακριβώς λόγους πρέπει να απαγορευτούν και στην υπόλοιπη ΕΕ. Αν πάλι δεν υπάρχουν τέτοιοι βάσιμοι λόγοι, τότε θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να επαναφέρει στην τάξη κάποια από τα όργανά της, πριν φτάσουμε σε κανένα νέο ρεζιλίκι ή σε καμιά καταδίκη στο Λουξεμβούργο.

Μιχάλης Παπαγιαννάκης
(Ευρωβουλευτής ΣΥΝ)