Ο Αγιος Βαλεντίνος του μίσους

Ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου, μερικές δεκάδες ακροδεξιοί "εκδρομείς", κάτω από το πρόσχημα της τέλεσης μνημόσυνου πεσόντων ηρώων, αναστατώνουν έναν ολόκληρο νομό, και οι αρχές δείχνουν ανήμπορες να προστατεύσουν τον τοπικό πληθυσμό από την πρόκληση. Πρόκειται για την τελευταία πράξη ενός θλιβερού σίριαλ που παίζεται εδώ και λίγους μήνες στον ακριτικό νομό της Φλώρινας, και ιδιαίτερα στο κεφαλοχώρι της περιοχής του Αμύνταιου, το Ξινό Νερό.
Σύνδεση με τα προηγούμενα: Σας είχαμε αφήσει στις αρχές Δεκεμβρίου, όταν η Χρυσή Αυγή και μερικές ακόμα ομογάλακτες φιλοναζιστικές οργανώσεις είχαν εμφανιστεί στο Ξινό Νερό, για να στεφανώσουν, λέει, την προτομή του "ήρωα" Παπαπέτρου. Η όλη τελετή είχε συμπληρωθεί με βρισιές και απειλές εναντίον των κατοίκων. Ηταν το δεύτερο παρόμοιο επεισόδιο μετά την καλοκαιρινή εμφάνιση άλλης ακροδεξιάς ομάδας με την ίδια προκλητική στάση, κατά την επέτειο των γιορτών μίσους στο Βίτσι. Και στις δυο περιπτώσεις πρωταγωνίστησε ο γνωστός για την ακραία του πολιτική στάση αρχιμανδρίτης Σεβαστιανός.
Η υπόθεση έφτασε στη Βουλή, με ερώτηση του Φώτη Κουβέλη, και ο Γιώργος Λιάνης έλαβε τη διαβεβαίωση του αρχηγού της ΕΛΑΣ, ότι δεν θα ξαναϋπάρξει παρόμοιο επεισόδιο.

Η επιδρομή των νοσταλγών

Και να λοιπόν που το κακό τρίτωσε. Την περασμένη Κυριακή, στις 4 το απόγευμα, έκανε την παρθενική της εμφάνιση στο Ξινό Νερό μια τρίτη ακροδεξιά παρέα, με το παράξενο όνομα "Ελληνορθόδοξον Εθνικόν Λαϊκόν Επαναστατικόν Κόμμα". Με δυο πούλμαν και τη συνοδεία ισχυρής αστυνομικής δύναμης (περίπου 50 άνδρες), εισέβαλε στο χωριό με άγριες διαθέσεις. Για τις πολιτικές πεποιθήσεις των εισβολέων μαρτυρούν οι προκηρύξεις που άφησαν στο πεδίο της μάχης. Βασικό τους αίτημα "η κατάργησις του κοινοβουλίου, ως αποτελούντος φωλεάν πρακτόρων και προδοτών." Αυτή τη φορά, όμως, οι κάτοικοι ήταν προετοιμασμένοι.
"Μας είχε ενημερώσει κάποια ένωση αποστράτων αξιωματικών ότι θα έρθουν να στεφανώσουν την προτομή τη Δευτέρα", μας λέει ο νεοεκλεγμένος δήμαρχος Αμύνταιου Κώστας Θεοδωρίδης. "Είχαμε όμως και την πληροφορία ότι κάποια άλλη οργάνωση θα έρθει την Κυριακή." Είχε βουίξει τις προηγούμενες μέρες ο ακροδεξιός εθνικιστής τηλεπαρουσιαστής Βελλόπουλος από το κανάλι του στη Θεσσαλονίκη, προαναγγέλλοντας την επιδρομή της οργάνωσης "Διγενής" (άλλη πάλι αυτή) στο Ξινό Νερό. Μόλις, λοιπόν, αποβιβάστηκαν οι επιδρομείς, άρχισαν να χτυπούν οι καμπάνες της εκκλησίας και να καλούν το χωριό στην πλατεία. Σύσσωμοι οι συγκεντρωμένοι, με επικεφαλής τον δήμαρχο, τον αντιδήμαρχο και πολλούς δημοτικούς συμβούλους, επιχείρησαν να αποτρέψουν την πρόκληση. "Επειδή εμείς δεν θέλαμε επεισόδια, συγκατατεθήκαμε στο τέλος να αφήσουν τα στεφάνια, αλλά απαιτήσαμε να μην υπάρξουν ομιλίες και συνθήματα." Αλλά μόλις κατέθεσαν το στεφάνι, σήκωσε ένας την ντουντούκα και άρχισε τα περί
"κομμουνιστοσυμμοριτών", κλπ. Ο κόσμος ξεσηκώθηκε, το στεφάνι βρέθηκε αυτομάτως στα σκουπίδια. Η αστυνομία περικύκλωσε τους κατοίκους και άρχισε να τους σπρώχνει για να προστατεύσει τους επιδρομείς. "Την άλλη φορά θα καεί το πελεκούδι", απειλούσε ο επικεφαλής της ομάδας των εισβολέων και διαμαρτυρόταν που η στάση της Αστυνομίας ήταν προσεκτική: "Αύριο το πρωί θα είμαι στο Αρχηγείο της Αστυνομίας και θα κάτσετε στο σκαμνί εσείς οι αστυνομικοί." Μέσα σε διαμαρτυρίες και γιουχαϊσματα, οι εισβολείς επιβιβάστηκαν στα πούλμαν τους. Η πολιορκία έληξε.
Σαν να μην έφτανε η κυριακάτικη εκδρομή των χουντικών, τη Δευτέρα επαναλήφθηκε το σκηνικό. Αυτή τη φορά ήταν η σειρά μιας ένωσης αποστράτων αξιωματικών. Χωρίς συνθήματα και προκλήσεις αυτοί, αλλά με τη συνοδεία του απαραίτητου Σεβαστιανού. Επιδίωξαν να διαχωριστούν από τους ακραίους του ΕΕΛΕΚ, λέγοντας ότι "αυτοί είναι ψυχασθενείς, είναι χιτλερικοί". Σύσσωμο το δημοτικό συμβούλιο με επικεφαλής τον κ. Θεοδωρίδη τους ανακοίνωσε ότι δεν είναι ευπρόσδεκτες αυτές οι εκδηλώσεις:
"Φρονούμε ότι η εμμονή διαφόρων φορέων στην πραγματοποίηση παρόμοιων εκδηλώσεων στην κοινότητά μας, σε τόσο σύντομα χρονικά διαστήματα, δεν έχει ως κύριο σκοπό την απόδοση της οφειλόμενης ευγνωμοσύνης στους ήρωες, αλλά την πρόκληση και δημιουργία εντυπώσεων για ανεξήγητους λόγους. Στο σημείο αυτό, χρήσιμο θα είναι να τονίσουμε ότι δεν δεχόμαστε μαθήματα πατριωτισμού από κανέναν. Τέλος, αν επιμένετε στην πραγματοποίηση της εκδήλωσης, μολονότι διαφωνούμε, θα διαφυλάξουμε αυτό το δικαίωμά σας."
Το αξιοσημείωτο είναι ότι το κείμενο αυτό είναι ομόφωνο ψήφισμα που υπογράφεται όχι μόνο από τον δήμαρχο και τον αντιδήμαρχο Αμυνταίου, το τοπικό συμβούλιο Ξινού Νερού και ο τοπικός πολιτιστικός σύλλογος, αλλά και όλες οι τοπικές οργανώσεις των κομμάτων, δηλαδή του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Δημοκρατίας, του ΚΚΕ και του Συνασπισμού.

Η νέα "μάχη" της Φλώρινας

Πριν φτάσουν στο Ξινό Νερό, οι οπαδοί αυτού του περίεργου ΕΕΛΕΚ είχαν φροντίσει να αναστατώσουν τη Φλώρινα. Παρέλασαν μέσα στην πόλη με τα συνθήματα "Αλήτες-προδότες-κομμουνιστές" και "Στα όπλα, στα όπλα, να πάρουμε τα Σκόπια". Βρέθηκαν στην περιοχή για να "γιορτάσουν" την επέτειο της μάχης της Φλώρινας (12/2/1949) και η δράση τους καλύφθηκε πολιτικά από την οργάνωση της Νέας Δημοκρατίας και προπαγανδίστηκε από την τοπική ΟΝΝΕΔ. Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στο νομό Φλώρινας Μπάμπης Παπαθανασίου διαχωρίζει τη θέση του από τις ακραίες εκδηλώσεις: "Στη Φλώρινα μαζεύτηκε κόσμος ο οποίος ξεχώρισε τη θέση του απ' αυτές τις εθνικιστικές οργανώσεις και τιμήσαμε τα νέα παιδιά που υπηρετούσαν στον ελληνικό στρατό. Το τι έκαναν αυτοί οι άλλοι που πήγαν να χαλάσουν αυτή τη γιορτή μνήμης -την ωραία πράγματι γιορτή- είναι πρόβλημα δικό τους και όχι δικό μας." Στην παρατήρησή μας ότι οι εκδηλώσεις αυτές είχαν εξαρχής εμφυλιοπολεμικό χαρακτήρα, ο κ. Παπαθανασίου παρατηρεί: "Παλικάρια υπήρχαν κι από την άλλη πλευρά. Εγώ δεν έχω αντίρρηση να τα τιμήσουν κι αυτά."
Προβλέποντας την κατάληξη αυτού του είδους των εκδηλώσεων ο Δήμαρχος της πόλης κ. Αλεμπάκης αρνήθηκε να συμμετάσχει. "Εμείς δεν συμβάλλουμε σ' αυτές τις εθνικιστικές γιορτές και την αναβίωση του μίσους", μας λέει ο αντιδήμαρχος Φλώρινας Μιχάλης Μαύρος. "Πρέπει να φτάσουμε κάποια στιγμή στη λήθη και να κλείσουν οι πληγές."
Στην αντίθετη κατεύθυνση βρισκόταν το μήνυμα "συμπαράταξης" που απέστειλε προς τους δεξιούς οργανωτές ο τέως πρόεδρος της Δημοκρατίας Κύριος Χρήστος Α. Σαρτζετάκης, υιοθετώντας όλο το ψυχροπολεμικό λεξιλόγιο περί "καταπτύστου ξενικής επιβουλής" και "καταπτύστων εθνοπροδοτών": "50 χρόνια από τότε! Από τον επικόν εκείνον αγώνα, προάγγελον της περίλαμπρης εποποιίας, κατά την ίδια εκείνη χρονιά, του Γράμμου και του Βίτσι, που, με την ολοκληρωτική συντριβή των ξενοκινήτων κομμουνιστοσυμμοριτών, κατησφάλισεν οριστικώς την νίκη της Ελληνικής Ελευθερίας εναντίον των δυνάμεων της απανθρωπίας."

Να αποσυρθεί η προτομή

Και τώρα τι γίνεται; Μέχρι πότε θα πρέπει να πληρώνουν τα χωριά της περιοχής το γεγονός ότι θεωρούνται "ανθέλληνες" από τις κάθε λογής ακροδεξιές ή παρακρατικές ή και παρανοϊκές οργανώσεις; Μέχρι πότε πρέπει να υφίστανται τις συνέπειες του εμφυλίου και -πολύ περισσότερο- του μακεδονικού αγώνα;
Ο Γιώργος Λιάνης εκφράζει την απογοήτευσή του: "Θεωρώ πως δεν δικαιώθηκαν οι προσδοκίες του εισαγγελέα της Φλώρινας ότι θα κυλήσουν όλα ομαλά. Είναι τεράστιο θέμα για το νομό μας, ότι μπορεί στα 1999 να αναστατώνουν τη ζωή μιας μικρή πόλης, όπως είναι η Φλώρινα, νεαροί εισβολείς, μεταφερμένοι από το Μελιγαλά και δεν ξέρω από πού αλλού, με εμβλήματα και με συνθήματα που διεγείρουν επικίνδυνα τα πολιτικά πάθη και στοιχειώνουν την ιστορία της περιοχής. Το σύνθημα 'Στα όπλα, στα όπλα, να πάρουμε τα Σκόπια', όταν λέγεται από ξένους στη Φλώρινα, δεν είναι μια παιδική αφέλεια. Είναι το αβγό του φιδιού. Θα έπρεπε ο εισαγγελέας να αποτρέψει αυτές τις εκδηλώσεις. Το ότι δεν έγιναν επεισόδια, ειδικά στο Ξινό Νερό, αυτό οφείλεται στην αυτοσυγκράτηση του κόσμου."
Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ ενημέρωσε τους υπουργούς Δημόσια Τάξης και Δικαιοσύνης και προτίθεται να φέρει το θέμα στη Βουλή: "Δεν θεωρώ ότι η υπόθεση έκλεισε."
Ο πρώτος λόγος ανήκει βεβαίως στις τοπικές αρχές. Ενα άμεσο μέτρο που πρέπει να πάρουν οι αρχές του Αμυνταίου είναι η απομάκρυνση της προτομής από την είσοδο του Ξινού Νερού. Υπάρχει άλλωστε και το "δεδικασμένο" για την αυτοδιοίκηση. Εχουν αποσυρθεί από την Αθήνα οι προτομές του Μεταξά και του Κουν, ακριβώς επειδή γίνονταν αφορμή επεισοδίων με ήρωες φασίστες οπαδούς του πρώτου και φιλοχιτλερικούς εχθρούς του δεύτερου. Ας αναπαυθεί, λοιπόν, ο Παπαπέτρος σε κάποιο παράμερο χώρο, εκεί όπου οι χουντικοί προσκυνητές του δεν θα προκαλούν τη δημοκρατική ευαισθησία του χωριού. Ας μεταφερθεί προσωρινά στις αποθήκες της Νομαρχίας, μέχρι τουλάχιστον να το πάρουν όλοι απόφαση ότι ο εμφύλιος έχει τελειώσει, ακόμα και στη Φλώρινα.
Και όσο γι' αυτούς που θα 'θελαν στο εξής να επισκεφθούν το Ξινό Νερό, ας το κάνουν με κάποια άλλη αφορμή. Ας πάνε, για παράδειγμα, σήμερα το βράδυ στις 7, στο χορό των μασκαράδων που οργανώνει ο τοπικός πολιτιστικός σύλλογος. Το κρασί είναι δωρεάν και το γλέντι με τις τοπικές ορχήστρες εγγυημένο. Η γιορτή συνεχίζεται αύριο στις 3 το μεσημέρι με την παρέλαση αρμάτων και ολοκληρώνεται με ολοήμερο γλέντι την Καθαρά Δευτέρα.
Τα ακροδεξιά και παρακρατικά καρναβάλια είναι ανεπιθύμητα.

 

(Ελευθεροτυπία, 20/2/1999)