Ο Ντούσαν απαντά στον Χριστόδουλο

"Είμαστε ανδροπρεπείς Ελληνες, είμαστε ορθόδοξοι Χριστιανοί"
        (Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, 20/6/99)

Δεν καταλαβαίνουμε όλον αυτό το σαματά που ξεσήκωσαν οι πρόσφατες διακηρύξεις του αρχιεπίσκοπου Χριστόδουλου στη Μυτιλήνη. Τι είπε τελικά ο Μακαριώτατος; Αντιγράφουμε από την "Ε" της επομένης: "Επειδή δεν είμαστε Γερμανοί ούτε Γάλλοι ούτε πολύ περισσότερο Αγγλοι, αλλά ανδροπρεπείς Ελληνες, είμαστε ορθόδοξοι Χριστιανοί". Συνέδεσε δηλαδή ο κύριος Χριστόδουλος το αντριλίκι με μία ορισμένη εθνική ταυτότητα (την ελληνική) και ένα συγκεκριμένο χριστιανικό δόγμα (το ορθόδοξο), ενώ κατήγγειλε ως θηλυπρεπείς άλλες ευρωπαϊκές εθνικές ταυτότητες (τις "δυτικές") και άλλα χριστιανικά δόγματα (τον καθολικισμό και τον προτεσταντισμό).
Με άλλα λόγια, ο αρχιεπίσκοπος δεν πρωτοτύπησε. Υιοθέτησε, κατά την προσφιλή του συνήθεια, μια στερεοτυπική εικόνα του καθ' ημάς ανδρισμού εξαιρετικά οικεία σε ένα κοινό που εκπαιδεύτηκε πια να επικοινωνεί με τον προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος μέσα από κρύα ανέκδοτα, κοινοτοπίες του συρμού και βαθιά ριζωμένες προκαταλήψεις. Γιατί με αυτή την εικόνα του Ελληναρά που κατατροπώνει σεξουαλικά τους εκάστοτε αντιπάλους ("Γυφτοσκοπιανούς", "Νατοϊκούς" ή "Ευρωπαίους", κατά περίπτωση) βομβαρδίζεται το ίδιο κοινό εδώ και χρόνια, από τότε που οι εγχώριοι φαλλοί υψώθηκαν περήφανα στα ελληνόψυχα πανό των συλλαλητηρίων για τη Μακεδονία. Το κακό παράγινε με τα πρόσφατα γεγονότα: Ο πόλεμος στη Γιουγκοσλαβία αντιμετωπίστηκε ως κατά μέτωπον επίθεση της δυτικής ομοφυλόφιλης παρέκκλισης ενάντια στα δύο τελευταία επί γης προπύργια του υγιούς ανδρισμού: το σερβικό και το ελληνικό.

Οι πρώτοι διδάξαντες

Σιγά, λοιπόν, την έκπληξη από τα αρχιεπισκοπικά λόγια. Η πολιτική και ιδεολογική αντιπαράθεση διεξάγεται εδώ και καιρό με τη βοήθεια σεξουαλικών υπονοουμένων για την υποτιθέμενη ερωτική ιδιαιτερότητα του/της αντιπάλου. Και η προσπάθεια να απαξιωθεί ο εχθρός ως "θηλυπρεπής" βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη εδώ και μήνες. Να θυμηθούμε μερικούς από εκείνους που άνοιξαν το δρόμο στον κύριο Χριστόδουλο: "Η εγγλέζικη που..., ο εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ", έγραφε ο Δημήτρης Ρίζος στον "Αδέσμευτο Τύπο" (21/4/99). "Αι δύο αδελφαί", σημείωνε ο τίτλος τού κατά Μήτση "Αδέσμευτου" πάνω από τη φωτογραφία των Κλίντον και Μπλερ, ενώ η λεζάντα συμπλήρωνε για ξεκάρφωμα: "Ψυχαί του πολέμου" (23/4/99).
Δεν έχει νόημα να συνεχίσουμε την παράθεση παραδειγμάτων. Τον τελευταίο καιρό ακούσαμε και διαβάσαμε άπειρες αντίστοιχες διατυπώσεις. Διερμηνεύοντας, εξάλλου, το κοινό αίσθημα (τη συλλογική φαντασίωση, για την ακρίβεια) του Ελληνα αρσενικού "που δεν μασάει", ο Σωτήρης Μουστάκας προηγήθηκε κι αυτός του αρχιεπισκόπου σε μια χαρακτηριστική αποστροφή πρόσφατης συνέντευξής του: "Η Ολμπράιτ έλυσε το σεξουαλικό της", δήλωσε ο γνωστός κωμικός. "Ολοι οι Ελληνες θέλουν να την πηδήξουν και να τη δείρουν μαζί!" (16/5/99).
Καθώς, όμως, υπάρχει μια μικρή διαφορά ανάμεσα στα επιθεωρησιακά νούμερα και τα αρχιεπισκοπικά κηρύγματα από τον τηλεοπτικό άμβωνα, καιρός να αντιμετωπιστεί λίγο πιο σοβαρά όλο αυτό το μισογυνικό και ομοφοβικό υπόβαθρο της κυρίαρχης εκδοχής του σύγχρονου ελληνικού (και όχι μόνον) πατριωτισμού. Η πειστικότερη, κατά τη γνώμη μας, απάντηση στις ανδροπρεπείς βεβαιότητες του κυρίου Χριστόδουλου περιλαμβάνεται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού "Ο πόθος" (τεύχος 22, καλοκαίρι 1999), που εκδίδεται στη Θεσσαλονίκη από την Ομάδα Πρωτοβουλίας Ομοφυλόφιλων και διανέμεται δωρεάν. Πρόκειται για μια συνέντευξη του νεαρού Σέρβου ομοφυλόφιλου Ντούσαν Μάλκοβιτς (βλ. πλαίσιο), στην οποία αναλύονται οι πραγματικές επιπτώσεις του διάχυτου αυτού λεκτικού τσαμπουκά στην καθημερινότητα των ανθρώπων, ανδρών και γυναικών, όταν αυτοί δεν επιλέγουν να ταυτιστούν με τις δεδομένες αξιολογήσεις του.
Περιττό να σημειώσουμε πως ο σερβικός εθνικισμός αντιμετώπισε με τους ίδιους ακριβώς όρους τους δικούς του αντιπάλους, εσωτερικούς και, κυρίως, εξωτερικούς. Οι τοίχοι των σπιτιών στο Βελιγράδι γέμισαν με σεξουαλικές βρισιές για τους επιτιθέμενους, ενώ τη στιγμή που ξεκινούσαν οι βομβαρδισμοί, ένας τηλεοπτικός αστέρας επιχειρούσε ήδη μια πρώτη ανάλυση των παραγόντων που οδήγησαν στην κρίση: πίσω από την επίθεση, εξήγησε, κρύβεται η ομοφυλοφιλία των ηγετών της Δύσης, κατά κύριο λόγο "οι αδερφές που έχουν μολύνει τη βρετανική κυβέρνηση", και εκείνος ο αδιανόητος Μπλερ, του οποίου η γυναίκα είναι λεσβία και κολλητή της εξίσου λεσβίας Χίλαρι Κλίντον.

Ελληνοσερβικές συγγένειες

Διανοούμενος και ακτιβιστής, τοποθετημένος ανοιχτά τόσο κατά του καθεστώτος Μιλόσεβιτς όσο και κατά των νατοϊκών βομβαρδισμών, ο Ντούσαν Μάλκοβιτς περιγράφει στη συνέντευξή του στον "Πόθο" τις απαράδεκτες διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι ομοφυλόφιλοι στη Σερβία και αναφέρεται στην επιδείνωση του κλίματος μετά το ξέσπασμα του πολέμου. Οπως τονίζει, κάθε αστυνομικό τμήμα διατηρεί από καιρό αρχείο με ονόματα και δακτυλικά αποτυπώματα των ομοφυλόφιλων ανδρών και γυναικών, τα οποία συλλέγονται μέσω συνεχών επιδρομών στα μέρη όπου συχνάζουν. Οι ομοφυλόφιλοι είναι επίσης συστηματικός στόχος των σερβικών συμμοριών σκίνχεντ που ισχυρίζονται πως, χτυπώντας τους, μάχονται την κοινωνική παρακμή, ενώ σοβαρά προβλήματα περιμένουν όσους νοσήσουν από AIDS, ακόμη και από μέλη του νοσηλευτικού προσωπικού.
"Πέρα από την προσπάθεια να απαγορευτούν οι εκτρώσεις και το συνολικό μισογυνιασμό, ειδικά ο κατώτερος κλήρος στη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία προωθεί την ομοφοβία", συνεχίζει ο Ντούσαν Μάλκοβιτς. "Παρόλο που δεν ζητά την καταπίεση των γκέι και των λεσβιών, και ο Πατριάρχης έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι 'οι ομοφυλόφιλοι είναι άρρωστοι άνθρωποι'". Την ομοφοβία προάγουν εξάλλου και τα πολιτικά κόμματα, με ελάχιστες εξαιρέσεις. Τα πιο ακραία ζητούν μάλιστα μεταχείριση των ομοφυλοφίλων ανάλογη με εκείνη που έτυχαν επί ναζιστικής Γερμανίας. Σοβαρές διακρίσεις αντιμετωπίζουν οι ομοφυλόφιλοι στη δουλειά και στο στρατό, ενώ τα μέσα ενημέρωσης τους επιφυλάσσουν μια μεταχείριση μειωτική και γελοιογραφική.
"Τώρα με τον πόλεμο έχουμε μερικούς νέους τρόπους για να υποβιβάζεται ο ομοφυλόφιλος πληθυσμός", υπογραμμίζει ο Ντούσαν Μάλκοβιτς σε ένα άλλο σημείο της συνέντευξής του στον "Πόθο". Και εξηγεί, αναφερόμενος σε χρήσεις της ομοφυλοφιλίας και αναπαραστάσεις των ομοφυλόφιλων ανθρώπων που θυμίζουν επικίνδυνα τα κυρίαρχα ελληνικά στερεότυπα: "Τα σερβικά μμε κατηγορούν τους ηγέτες της Δύσης ότι είναι γκέι, κάτι που κάνει κατεξοχήν ο αρχισυντάκτης της 'Palma', της πιο χοντροκομμένης και πρωτόγονης τηλεόρασης, συνήθως μεταδίδοντας τα λεγόμενα 'τούρμπο-δημοτικά' (μια νέα, άκρως ηλίθια μορφή δημοτικής μουσικής, που προάγει 'αξίες' όπως εγκλήματα, πυροβόλα όπλα και τρόπο ζωής που είναι προσανατολισμένος μόνο στις υλικές αξίες). Εχει επιτεθεί στην κυβέρνηση του Μπλερ που είναι 'ομοφυλόφιλοι', λέγοντας πως η γυναίκα του είναι λεσβία, όπως και η πρώτη κυρία των ΗΠΑ, παρουσιάζοντας την ομοφυλοφιλία -ξανά!- ως ανωμαλία, τυπικό χαρακτηριστικό της Δύσης".
Το ομοφοβικό αυτό κλίμα επικρατούσε, συνεχίζει ο Μάλκοβιτς, και στις δημόσιες συγκεντρώσεις, για παράδειγμα στις αντιπολεμικές συναυλίες. "Εκεί οι άνθρωποι έφεραν πανό με συνθήματα όπως 'Κλίντον + Μπλερ + Σρέντερ = Κόμμα των Πούστηδων!', 'Θα γαμήσουμε όλους τους πούστηδες της Δύσης!' και τα λοιπά. Στα εγκαταλελειμμένα πολιτιστικά ιδρύματα (αμερικανικά, βρετανικά, γαλλικά και γερμανικά) βρίσκει κανείς γραμμένα ομοφοβικά συνθήματα. Σε 'ποιητικά' έργα, κάποιοι αποκαλούμενοι ποιητές σατιρίζουν την ομοφυλοφιλία ως την 'ασθένεια των Δυτικών', λέγοντας ότι οι Σέρβοι 'θα γαμήσουν όλους τους Δυτικούς ηγέτες'".
"Ολα αυτά σημαίνουν πως η μορφή της ομοφοβίας γνωρίζει τώρα μια ριζική αλλαγή στη γεωπολιτική σφαίρα", ολοκληρώνει ο Σέρβος ακτιβιστής το συγκεκριμένο μέρος της συνέντευξής του στον "Πόθο". "Δεν είναι πλέον απλά μια 'αρρώστια', αλλά μια 'δυτική αρρώστια', απαράδεκτη για τους 'κανονικούς' Σέρβους, εφόσον οι δυτικοί ηγέτες είναι γκέι και αυτοί οι ηγέτες καταστρέφουν ζωές στη χώρα μας. Ετσι, η αντίληψη της ομοφυλοφιλίας ως πιθανής απειλής για την ύπαρξη της ανθρωπότητας (εφόσον δεν μπορούμε να κάνουμε παιδιά και δεν συνεισφέρουμε στην αύξηση του πληθυσμού), έχει μετατραπεί σε πραγματική απειλή, η οποία όχι μόνο δεν παράγει ζωή (όπως είθισται να λέγεται), αλλά είναι μια δύναμη που καταστρέφει τη ζωή".

(Ελευθεροτυπία, 26/6/1999)