Η δικαίωση ενός Κούρδου αγωνιστή
 

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες δίκες της χρονιάς διεξήχθη την περασμένη βδομάδα στο Δ' Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών. Δυστυχώς δεν είχε καμιά δημοσιότητα. Ούτε γραμμή δεν γράφτηκε στον ημερήσιο Τύπο, ούτε ένα μικρό παραθυράκι δεν άνοιξε στα τόσο φιλόξενα τηλεοπτικά talk- (αλλά και peep) show. Και όμως, παρόντες ήταν πολλοί από τους περιζήτητους πρωταγωνιστές των τηλεοπτικών παραθύρων. Αλλά, καθώς φαίνεται, ούτε κι αυτοί δεν επιθυμούσαν να φτάσει η υπόθεση στην κοινή γνώμη.

Μια άνιση μάχη

Τίποτα δεν προμήνυε την τελική έκβαση της δίκης. Από τη μια μεριά, ο μηνυτής: ένας απλός Κούρδος πολιτικός πρόσφυγας, ο Ριζά Οζλούτας, με μάρτυρες τη γυναίκα του και ορισμένους συνδικαλιστές και πολιτικά στελέχη της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς που τον γνώρισαν στην πολιτική του δράση. Συνήγοροί του ήταν δυο δικηγόροι, με γνωστή δράση στο πλευρό πολιτικών αγωνιστών και διωκομένων προσφύγων: η Γιάννα Κούρτοβικ και ο Σπύρος Φυτράκης. Από την άλλη πλευρά, κατηγορούμενος ήταν ο γνωστός δημοσιογράφος Μάνος Ηλιάδης, διευθυντής σύνταξης του περιοδικού "Αμυνα και Διπλωματία". Στο πλευρό του βρέθηκαν τρανταχτά ονόματα της πολιτικής και της δημόσιας ζωής: ο Αντώνης Σαμαράς, ο Στέλιος Παπαθεμελής, ο στρατηγός Ιωάννης Βερυβάκης, αλλά και επιφανείς δημοσιογράφοι, "είδικοί" τουρκολόγοι, κλπ. Την υπεράσπιση είχε αναλάβει ο "πολύς" Αλέξανδρος Λυκουρέζος με το επιτελείο του. Και όμως. Η κατάληξη ήταν υπέρ του μηνυτή. Ο κατηγορούμενος υποχρεώθηκε να ανασκευάσει με δημόσια δήλωσή του (παρατίθεται σε διπλανή στήλη) όσα έγραφε για τον μηνυτή στο βιβλίο του. Η συμπαράσταση των επιφανών παραγόντων της δημόσιας ζωής που διαθέτουν το μονοπώλιο της "εθνικής ευαισθησίας" και της σχετικής επαγγελματικής ενασχόλησης αποδείχθηκε απολύτως αναποτελεσματική.

Η υπόθεση ξεκίνησε το 1998, όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μάνου Ηλιάδη "Οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και η ΜΙΤ" (εκδόσεις "Λαβύρινθος"). Στη σελίδα 396 του βιβλίου και στο κεφάλαιο "Η δράση στην Ελλάδα" ο συγγραφέας αναφέρει: "Στο κύκλωμα πλαστών διαβατηρίων προσετέθησαν σύντομα και διάφορες πολιτικές οργανώσεις, όπως το Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας (TDKP), μια αμφιλεγόμενη οργάνωση, με μηδαμινή πολιτική παρουσία και δραστηριότητα στην Τουρκία, η οποία εκτιμάται ότι έχει διαβρωθεί από τη ΜΙΤ. Το TDKP δεν άργησε να έλθει σε έντονη ρήξη και συγκρούσεις με τα μέλη του PKK. Το 1995 έγινε γνωστό ότι το TDKP συνέστησε μία οργάνωση με τίτλο Επαναστατική Επιτροπή Κουρδιστάν, η οποία δραστηριοποιήθηκε στο στρατόπεδο του Λαυρίου προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις του PKK που την κατηγορούσαν για συνεργασία με τις τουρκικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με πληροφορίες από άλλες πηγές, επικεφαλής της οργανώσεως ήταν ο Ριζά Ορλούτας, ο οποίος προμηθεύει διάφορους Τούρκους με ελληνικά διαβατήρια που αποκτά από Ελληνες Αθίγγανους και τα παραποιεί αναλόγως, έχοντας τις σχετικές σφραγίδες κλπ."

Από τη στιγμή της δημοσίευσης, ο κ. Ριζά Οζλούτας βρέθηκε αντιμέτωπος με έναν αόρατο αλλά πολύ πραγματικό κίνδυνο. Η δημόσια καταγγελία εις βάρος του ότι είναι πράκτορας της ΜΙΤ και ότι προβαίνει σε παράνομες πράξεις τον καθιστούσε στόχο κάθε λογής αυτόκλητων υπερασπιστών των "εθνικών ιδεωδών" και του στερούσε τη δυνατότητα της πολιτικής δράσης. Και φυσικά έγινε άμεσος ο κίνδυνος να ασκηθεί δίωξη εις βάρος του από τις ελληνικές αρχές και να απελαθεί στους διώκτες του, στο τουρκικό καθεστώς. Ο μόνος τρόπος να αμυνθεί ο κ. Οζλούτας ήταν να υποβάλει μήνυση.

Το δημοσίευμα και η αλήθεια

Η δίκη άρχισε με την κατάθεση του μηνυτή. Η εικόνα των πραγμάτων ανατράπηκε αμέσως. Ο κ. Οζλούτας διηγήθηκε με απλά λόγια την ιστορική του διαδρομή. "Είμαι Κούρδος πολιτικός πρόσφυγας. Δραστηριοποιήθηκα στην Τουρκία ως μέλος της αριστερής οργάνωσης Τουρκικό Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα (TDKP) και συμμετείχα στον αγώνα της οργάνωσής μου για την αποκατάσταση των δημοκρατικών ελευθεριών στην Τουρκία, την αναγνώριση των δικαιωμάτων του κουρδικού λαού και την κοινωνική απελευθέρωση. Το TDKP είναι μια από τις παλιότερες αριστερές οργανώσεις της Τουρκίας. Δρα τόσο στο Κουρδιστάν όσο και στην υπόλοιπη Τουρκία, έχει δώσει μέχρι σήμερα 600 νεκρούς στον αγώνα για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Εκατοντάδες στελέχη του έχουν συλληφθεί, βασανιστεί, δικαστεί και καταδικαστεί σε εκατοντάδες χρόνια φυλάκιση. Πολλοί απ' αυτούς βρίσκονται ακόμα στις φυλακές. Ακόμα και σήμερα το TDKP είναι εκτός νόμου και αποτελεί συνεχή στόχο των τουρκικών υπηρεσιών."

Η πολιτική δράση του κ. Οζλούτας και μελών της οικογένειάς του οδήγησε τρία απ' αυτά στη φυλακή. Ο αδελφός του έμεινε παράλυτος από τα βασανιστήρια. Ο ίδιος ο Ριζά Οζλούτας συνελήφθη το 1980, δικάστηκε και παρέμεινε 6 χρόνια στις φυλακές της Μαλάτειας και του 'Ελαζε. Μετά την αποφυλάκισή του, το 1986, κατέφυγε στην Ελλάδα και αναγνωρίστηκε ως πολιτικός πρόσφυγας. Το 1993 παντρεύτηκε με Ελληνίδα και απέκτησαν ένα κορτιτσάκι που είναι σήμερα τεσσάρων χρόνων. Σε όλο αυτό το διάστημα ο κ. Οζλούτας συμμετέχει στις καμπάνιες του TDKP για την καταδίκη του τουρκικού καθεστώτος, την ανάδειξη των προβλημάτων των λαών της Τουρκίας και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των πολιτικών προσφύγων στη Δυτική Ευρώπη.

Ακολούθησε η κατάθεση της συζύγου του κ. Οζλούτας, του δημοσιογράφου Πέτρου Γιώτη και του συνδικαλιστή Κώστα Παλαιστίδη. Παρά την προσπάθεια του κ. Λυκουρέζου και των συνεργατών του, οι μάρτυρες ήταν σαφείς. Η υπεράσπιση δεν μπόρεσε να αμφισβητήσει το γεγονός ότι ο μηνυτής είναι ένας πολιτικός πρόσφυγας με πολυετείς και συνεπείς αγώνες.

Οι πηγές του ψέματος

Οπως φαίνεται και από τη δήλωση του κ. Ηλιάδη, βασική πηγή πληροφόρησής του υπήρξαν "στελέχη και παράγοντες του PKK-ERNK". Είναι κοινό μυστικό ότι το PKK δεν είχε καμιά ανοχή απέναντι σε άλλες αντιστασιακές κουρδικές οργανώσεις, εφόσον εμφανιζόταν ως μοναδικός εκπρόσωπος του κουρδικού λαού. Δεν έλειψαν και επεισόδια μεταξύ των διάφορων τάσεων του κουρδικού κινήματος, ιδιαίτερα κατά την περίοδο '94-'95. Σε ανακοίνωση οπαδών του TDKP τον Ιανουάριο του 1995 περιέχονται πολλές λεπτομέρειες αυτών των επιεσοδίων: "Οι οργανώσεις μας δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα μόνο από τις τοπικές αρχές και τους πράκτορες του φασιστικού καθεστώτος της Τουρκίας, αλλά και από το PKK. Απειλές, συκοφαντίες, τραμπουκισμοί, ακόμα και ένοπλες επιθέσεις, όχι μόνο ενάντια στο κόμμα μας, αλλά και ενάντια στην Ντεβ Σολ και το ΚΚΤ μ-λ."

Είναι, λοιπόν, αναμενόμενο, ότι αν στηριχθεί κάποιος αποκλειστικά στις "πληροφορίες" του PKK, θα είναι τουλάχιστον μονόπλευρος. Οταν οι "πληροφορίες" αφορούν πρόσωπα, τότε αυτή η μονόπλευρη στάση είναι απαράδεκτη. Διότι είναι εύκολο για ένα πολιτικό κίνημα -που διεξάγει μάλιστα ένοπλο αγώνα- να καταγγέλλει τις ανταγωνιστικές πολιτικές ομάδες ως "πράκτορες του εχθρού". Οταν όμως αυτή η καταγγελία υιοθετηθεί χωρίς διασταύρωση από έναν δημοσιογράφο-αναλυτή, τότε ισοδυναμεί με πραγματική καταδίκη του καταγγελλόμενου.

Το τελευταίο χαρτί της υπεράσπισης ήταν να καλέσει στο βήμα ως μάρτυρα τον κ. Αλή Οζλούτας. Πρόκειται για το πρόσωπο που έχει κατά καιρούς εμφανιστεί με τα ονόματα Κ. Αλή, Αλή Καρντούχ, Αλέξανδρος Καρδούχος, Αλή Καρδούχος, και άλλα παρόμοια, και είναι γνωστός για τη σύμπλευσή του με το ελληνικό "τουρκοφαγικό" λόμπι. Τον συναντούμε σε όλες τις προσπάθειες υπονόμευσης και συκοφάντησης των κινήσεων φιλίας μεταξύ των πολιτών Ελλάδας και Τουρκίας. Ο ίδιος δήλωσε ότι υπήρξε μέχρι πρότινος επαγγελματικό στέλεχος του ERNK στην Ελλάδα. Η μαρτυρία του ήταν και η μόνη που πρόβαλε προς υπεράσπισή του ο κ. Ηλιάδης κατά την προανάκριση της υπόθεσης. Ο Αλή είναι συγγενής του Ριζά και διηγήθηκε ένα απίστευτο περιστατικό. Υποτίθεται ότι πριν 6-7 χρόνια ο μηνυτής τον επισκέφθηκε στο σπίτι του και του άφησε ένα δέμα, με την παράκληση να μην το ανοίξει. Ομως ο Αλή το άνοιξε και βρήκε ένα ειδικό μηχανισμό σφραγίδας για πλαστά διαβατήρια. Αμέσως κατάγγειλε το γεγονός στο Τμήμα Αλλοδαπών της Ασφάλειας, χωρίς όμως να βρει ανταπόκριση. Η ιστορία αυτή "μπάζει" από παντού. Για ποιο λόγο θα άφηνε τέτοιο τεκμήριο παρανομίας στο σπίτι του πολιτικού του αντιπάλου ο Ριζά; Και πώς δεν αντέδρασε η Ασφάλεια; Οι ερωτήσεις της κυρίας Κούρτοβικ και του κυρίου Φυτράκη έφεραν τον Αλή σε πολύ δύσκολη θέση.

Η μαρτυρία του Αλή ήταν το Βατερλό της υπεράσπισης. Η απίθανη ιστορία του δεν έπεισε ούτε αυτούς που τον κάλεσαν για να τους βοηθήσει. Αμέσως ο κ. Λυκουρέζος και ο κατηγορούμενος έθεσαν θέμα ανασκευής της επίμαχης παραγράφου του βιβλίου, αδιαφορώντας ότι με τον τρόπο αυτό εκθέτουν ανεπανόρθωτα τον ίδιο το μάρτυρά τους. Η ουσία της υπόθεσης όμως είναι ότι αποδόθηκε δικαιοσύνη σε έναν πολιτικό αγωνιστή που (από πολιτική σκοπιμότητα ή από εκδικητικότητα των αντιπάλων του) βρέθηκε υποχρεωμένος να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας.

Υπάρχει, βέβαια, και ένα αρνητικό στοιχείο στην τελική έκβαση της δίκης. Το γεγονός ότι ο κατηγορούμενος υποχρεώθηκε να κάνει τη δήλωση αυτή, μετά τις καταθέσεις των πέντε μόλις πρώτων μαρτύρων δεν επέτρεψε την ολοκλήρωση της ακροαματικής διαδικασίας. Αναρωτιόμαστε τι ακριβώς είχαν έρθει να καταθέσουν υπέρ του κατηγορουμένου όλοι αυτοί οι διαπρεπείς παράγοντες. Δυστυχώς γι' αυτούς, τους "άδειασε" ο προστατευόμενός τους, αναγνωρίζοντας εγκαίρως το ολέθριο σφάλμα του. Αλλά το ερώτημα παραμένει: τί είχαν να καταθέσουν οι κύριοι Παπαθεμελής, Βερυβάκης κλπ. και παρέμεναν μέχρι αργά το απόγευμα στα δικαστήρια, περιμένοντας υπομονετικά τη σειρά τους; Μήπως είχαν δικά τους στοιχεία για τη ΜΙΤ; Αλλά τότε δεν υπήρχε περίπτωση να διακόψει τη δίκη ο κ. Λυκουρέζος. Μήπως, πάλι, ήθελαν να συνηγορήσουν για την αξιοπιστία του κ. Αλή; Ευτυχώς γι' αυτούς, ο φίλος τους εκτέθηκε μόνος του. Σε κάθε περίπτωση, φτηνά τη γλίτωσαν.

(Ελευθεροτυπία, 18/12/1999)