Με τα τουφέκια τους στον ώμο


"Απαγορέψτε τώρα το κυνήγι για τουλάχιστον πέντε χρόνια"
        (Έκκληση 12 φιλοζωικών οργανώσεων μετά τις πυρκαγιές, 15/7/2000)


Υποτίθεται ότι πρόκειται για ένα σπορ, αναπόσπαστα δεμένο με την ελληνική παράδοση, το οποίο κινητοποιεί κάθε χρόνο και για ένα εξάμηνο εκατοντάδες χιλιάδες ενόπλους συμπατριώτες μας. Κατά τη γνώμη άλλων εκατοντάδων χιλιάδων συμπολιτών μας, το κυνήγι είναι μια καταστροφική για το περιβάλλον συνήθεια, επιβίωση ενός άχρηστου σήμερα "τρόπου παραγωγής", που πάντως δεν αποτελεί άθλημα. Θα μπορούσαν να ασχολούνται με τη σκοποβολή και την ορειβασία οι "αθλητές" κυνηγοί, αντί να εξολοθρεύουν συστηματικά την ελληνική πανίδα με όλο και πιο ακριβά φονικά όπλα, λένε οι αντίπαλοί τους.

Λίγες μέρες πριν την έναρξη της επίσημης κυνηγετικής περιόδου και με αφορμή την πρόσφατη αποστολή "αιτιολογημένης γνώμης" κατά της χώρας μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παράβαση της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ ("περί διατήρησης των αγρίων πτηνών"), η διαμάχη κυνηγών-αντικυνηγών οξύνεται. Στο κέντρο της βρίσκεται η διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου. Η άποψη για τη μείωσή της κατά ένα μήνα (να τελειώνει στις 31/1 αντί 28/2 που ισχύει σήμερα), ειδικά για τα διερχόμενα μεταναστευτικά είδη πουλιών, φαίνεται να κερδίζει έδαφος. Στο στρατόπεδο των κυνηγών, ήδη από την εποχή που ο νέος, προερχόμενος από το οικολογικό κίνημα, υφυπουργός Περιβάλλοντος Ηλίας Ευθυμιόπουλος ανέλαβε τα καθήκοντά του, έχει σημάνει συναγερμός. Στο πολύ πετυχημένο 15μερο ένθετο της εφημερίδας "Έθνος", "Κυνήγι" -ένα κατεξοχήν στρατευμένο στην υπεράσπιση των συμφερόντων του "κυνηγετικού-φυσιολατρικού κινήματος" έντυπο- οι τόνοι εναντίον του έχουν ανέβει. "Όποιο κι αν ήταν το κίνητρο του νέου υφυπουργού για να εξαπολύσει την πρόσφατη κατά μέτωπον επίθεση εναντίον των κυνηγών και των κυνηγετικών συλλόγων της χώρας, γεγονός είναι ότι κατάφερε να ανατροφοδοτήσει ένα κλίμα οργής και καχυποψίας που μοιραία δεν στρέφεται εναντίον του προσώπου του... Αντλώντας επιχειρήματα από τη λαθροθηρία που όντως εντοπίζεται σε συγκεκριμένα μικρά νησιά του Ιονίου, ο κ. Ευθυμιόπουλος όχι μόνο άδραξε την ευκαιρία να επιτεθεί εναντίον της κυνηγετικής κοινότητας της χώρας συνολικά, αλλά και να στιγματίσει ουσιαστικά τις επίσημες κυνηγετικές οργανώσεις ως ηθικούς αυτουργούς. Προχωρώντας μάλιστα ένα βήμα περισσότερο, ο νέος υφυπουργός τάχθηκε ουσιαστικά υπέρ της μείωσης της κυνηγετικής περιόδου στη χώρα μας, ερχόμενος σε πλήρη αντίθεση με τις διακηρύξεις και τις εκφρασμένες προθέσεις του καθ' ύλην αρμοδίου υπουργού Γεωργίας Γ. Ανωμερίτη (...) Τόσο στις ανακοινώσεις τους όσο και στις προφορικές τους εκτιμήσεις για την τακτική που εγκαινίασε ο κ. Ευθυμιόπουλος, οι εκπρόσωποι της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας και των άλλων κυνηγετικών οργανώσεων δεν θεωρούν τυχαίο ούτε το χρόνο ούτε και τον τρόπο που εκδηλώθηκε αυτή η επίθεση (...) Εντύπωση επίσης προκάλεσε το ότι οι δηλώσεις έγιναν μετά από συνάντηση με εκπροσώπους της Ορνιθολογικής Εταιρείας, και αφού ο κ. Ευθυμιόπουλος είχε για εβδομάδες αποφύγει να συναντηθεί με την ηγεσία της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας" ("Έθνος-Κυνήγι",2/6/00). 

Η αλήθεια είναι ότι ένα ευκαταφρόνητο μέρος της περίφημης "κυνηγετικής κοινότητας" παραβιάζει τους κανόνες του (ούτως ή άλλως κακοστημένου) παιχνιδιού. Η αγάπη τους για το "άθλημα", η χαρά τους να σκοτώνουν, δεν μπορεί να περιοριστεί στα όρια που θέτουν οι ευρωπαϊκές οδηγίες και η οικολογική επιστήμη. Στη δική τους αντίληψη για την "παράδοση" και την "ελευθερία τους" οι προστατευμένες ζώνες, τα προστατευόμενα θηράματα και οι απαγορευμένες σεζόν είναι υπερβολές ξενόφερτες, μέρος ίσως της ευρύτερης υποχωρητικότητας που ...μαστίζει τη χώρα μας. Η λαθροθηρία είναι συνεπώς μια ακόμα από τις εκτεταμένες μικρές παρανομίες-τυραννίες κατά της φύσης και της κοινωνίας. Τις προάλλες ο αρχισυντάκτης του περιοδικού "Έθνος-Κυνήγι" Γιώργος Χαρβαλιάς υποχρεώθηκε να ανοίξει μέτωπο προς τους λαθροκυνηγούς. Αντιλαμβάνεται ότι οι λαθροκυνηγοί "αμαυρώνουν την εικόνα" του "αθλήματος" που υπερασπίζεται, όπως ακριβώς συμβαίνει με τη δράση των χούλιγκανς στα μη ένοπλα σπορ και την έντονη (συχνά όμως υποκριτική και ατελέσφορη) κριτική που τους ασκεί ο αθλητικός Τύπος και οι αθλητικοί παράγοντες. Ζητά την απομόνωσή τους, τους θεωρεί "συνειδητούς εγκληματίες" "που εξοντώνουν σπάνια είδη του ζωικού βασιλείου, που κυνηγούν την πέρδικα την εποχή του ζευγαρώματος, που σκοτώνουν τους κύκνους, τα γεράκια, τους ερωδιούς για χαβαλέ". Το συνδικαλιστικό πνεύμα των κυνηγετικών ενώσεων και των εντύπων του χώρου τους είναι απλό. Αυτοαναγορεύονται σε προστάτες της φύσης, της ελληνικής παράδοσης και του ανδρισμού, διαχωρίζονται από τους (πάντοτε αόρατους) "ελάχιστους" δικούς τους που ξεφεύγουν από τους "υγιείς σκοπούς" του κινήματός τους και φυσικά συγκρούονται σφοδρά με τους οικολόγους και τους φιλόζωους. Δεν διαπραγματεύονται τα "κυριαρχικά τους δικαιώματα" -όπως τα κληρονόμησαν από την εποχή των σπηλαίων και του ροπάλου. Δυναμώνουν τις σχέσεις μεταξύ τους (και με τη βιομηχανία της καραμπίνας και των άλλων εργαλείων του "αθλήματος"), διαπλέκονται με τοπικές και κεντρικές εξουσίες και συμπεριφέρονται ως ένα σύγχρονο δυναμικό λόμπι που ζητά να επεκτείνει τα κεκτημένα του. Στις εφεδρείες τους υπάρχει έτοιμο πολιτικό κόμμα "Των Ελλήνων Κυνηγών" το οποίο στην περίπτωση που απειληθούν σοβαρά τα συμφέροντά τους είναι σε θέση να ενεργοποιηθεί και πάλι κατά το γαλλικό προηγούμενο.

Και ενώ εξελίσσεται η οξεία αντιπαράθεση για τον περιορισμό της εξολόθρευσης της ελληνικής πανίδας, έρχεται η "Αυγή" στις 8/7 να ρίξει κι άλλο λάδι στη φωτιά. Με τίτλο "λαθροθηρίας εγκώμιον" σε ένα σχόλιο της η εφημερίδα της Αριστεράς διερωτάται ρητορικά αν το πρόσωπο "που συνελήφθη στις 21 Απριλίου μέσα στη Ζώνη Απαγόρευσης Κυνηγιού στην Πεσσάδα-Καραβάδο του δήμου Λειβαδούς της Κεφαλονιάς να κυνηγά παράνομα" είναι το ίδιο με τον αρχισυντάκτη του "Έθνους-Κυνήγι". Η πληροφορία, όπως ήταν λογικό, κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα και περισσότερες λεπτομέρειες, στο αντικυνηγετικό στρατόπεδο ιδίως. Ο δημοσιογράφος εκείνη τη μέρα φέρεται να ελέγχθηκε από δασικούς υπαλλήλους οι οποίοι του κατάσχεσαν μια καραμπίνα Benelli-Rafaello-Kalliston, σαράντα φυσίγγια και ένα πυροβολημένο τρυγόνι. Ο διευθυντής της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας Κώστας Βασιλάκης που έχει χαρακτηρίσει το κυνήγι μεταναστευτικών τρυγονιών στα νησιά του Ιονίου "συστηματική και μαζική σφαγή" μας είπε: "Αρκετοί λαθροθήρες είναι επισκέπτες που συχνά ξοδεύουν τεράστια ποσά για να μεταβούν στα νησιά αλλά και για να νοικιάσουν τα πιο καλά πόστα. Οι περισσότεροι όμως είναι ντόπιοι που με το πρόσχημα της τοπικής 'ανοιξιάτικης παράδοσης' και με την ανοχή των οργανωμένων κυνηγετικών φορέων και των δασικών και πολιτικών αρχών, συνεχίζουν τον αφανισμό των πουλιών. Μεγάλη είναι η ευθύνη των οργανωμένων κυνηγών που δεν καταγγέλλουν το φαινόμενο, υποβαθμίζουν την έκτασή του και δεν αντιδρούν. Πολλοί άλλωστε από τους λαθροθήρες είναι και οι ίδιοι 'κανονικοί κυνηγοί' κατά τη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου. Σε αυτές τις διαπιστώσεις μας το περιοδικό 'Έθνος-Κυνήγι' είχε αντιδράσει έντονα. Ο αρχισυντάκτης του κ. Χαρβαλιάς έχει επανειλημμένα επιτεθεί σε πρόσωπα και φορείς που συνδέουν τη λαθροθηρία με την κυνηγετική κοινότητα. Μου προκαλεί επομένως έκπληξη ότι ο ίδιος φέρεται να έχει συλληφθεί λαθροθηρώντας την ίδια εποχή που η Ελληνική Ορνιθολογική εταιρεία στηλίτευε αυτό το απαράδεκτο φαινόμενο και ο ίδιος διαρρήγνυε τα ιμάτια του ότι τέτοιο φαινόμενο δεν υπάρχει και αν υπάρχει δεν προκαλείται από τους καλούς κυνηγούς. Άραγε γιατί ένας καλός κυνηγός δεν αφήνει την καραμπίνα του στο σπίτι του ενάμιση μήνα μετά τη λήξη της κυνηγετικής περιόδου; Γιατί την είχε μαζί του στο Ιόνιο την εποχή της ανοιξιάτικης μετανάστευσης των πουλιών;".

Τα ίδια ερωτήματα θέσαμε στον κ. Χαρβαλιά. Δεν έκρυψε την ενόχλησή του αλλά και την απορία του που ασχολούμαστε με τέτοιο θέμα. Παρόλα αυτά δέχτηκε να δώσει τις εξηγήσεις του: "Παραπέμπει σε ανέκδοτο ο σχολιασμός σεναρίων αυτόκλητων εισαγγελέων περί λαθροθηρίας, αφού ποτέ στα τριάντα χρόνια που κυνηγώ δεν μου έχει απαγγελθεί η παραμικρή κατηγορία. Στις 21 Απριλίου πράγματι βρέθηκα στην Κεφαλονιά επικεφαλής τριμελούς δημοσιογραφικής ομάδας για τις ανάγκες ρεπορτάζ σχετικού με τη νέα μονάδα σκοπευτηρίου ιδιωτικής ελεγχόμενης κυνηγετικής περιοχής, όπως αποδεικνύεται και στο σχετικό τρισέλιδο δημοσίευμα στο τεύχος 12 του 'Έθνος-Κυνήγι'. Στο πλαίσιο ελέγχου από ομάδα δασικών εντός της ιδιωτικής περιοχής η οποία δεν είναι περιφραγμένη, παραδόθηκαν οικειοθελώς δύο όπλα (χωρίς καν να ζητηθεί δελτίο κατοχής ή κυνηγετική άδεια), ενώ όπως διαπιστώθηκε εκ των υστέρων μεταξύ των συγκεκριμένων υπαλλήλων και του ιδιοκτήτη της φάρμας υπάρχει χρονίζουσα αντιδικία με ανταλλαγή σωρείας αγωγών και μηνύσεων. Το ότι αργά ή γρήγορα το 'Έθνος-Κυνήγι' θα γινόταν στόχος συγκεκριμένων κύκλων επειδή προάγει το διάλογο μεταξύ κυνηγών και άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται για το περιβάλλον ήταν αναμενόμενο. Όσοι καταφεύγουν όμως σε τέτοια παιχνίδια για να στηρίξουν αντικυνηγετικά 'επιχειρήματα', ας είναι έτοιμοι να υποστούν τις νομικές συνέπειες...". 

Δυστυχώς, βέβαια, τα άμεσα θύματα του κυνηγιού δεν μπορούν να βρουν το δίκιο τους ούτε στο δικαστήριο.

(Ελευθεροτυπία, 22/7/2000)