Αθηναϊκός δήμος «καταργεί» τη νόμιμη πορνεία, αφήνοντας ανενόχλητες τις παράνομες εκφάνσεις της

Επιχείρηση «καθαρός δήμος»

Με τις αντιφάσεις που εμπεριέχει ο νόμος 2734/1999 έχουμε επανειλημμένα ασχοληθεί, εξηγώντας τους λόγους που τον καθιστούν ανεφάρμοστο. 

Δεν πρόκειται απλώς για την υποκριτική εκείνη διάταξη που καθορίζει την ελάχιστη απόσταση ενός οίκου ανοχής από πληθώρα κοινωφελών και λοιπών ιδρυμάτων, αλλά και για τη δυνατότητα κάθε δήμου να εξοστρακίσει από την επικράτειά του μια, κατά το ίδιο πάντοτε νομοθέτημα, θεμιτή επαγγελματική δραστηριότητα. Η ευχέρεια αυτή παρέχει ήδη στις δημοτικές αρχές τη δυνατότητα υπόγειας πλην σαφούς καταστρατήγησης του πνεύματος του αμφιλεγόμενου νόμου. Στοχεύοντας στην ικανοποίηση των δημοτών τους -κριτήριο που πρυτάνευσε και στη σχετική συζήτηση στη Βουλή-, ορισμένοι δήμοι προχωρούν έτσι στην απομάκρυνση του «μιάσματος» από τα όρια της δικαιοδοσίας τους, αδιαφορώντας την ίδια στιγμή για τις «άτυπες» -και εξαιρετικά εκμεταλλευτικές για τις εμπλεκόμενες γυναίκες- εκδοχές της πορνικής αγοράς, οι οποίες ανθούν σε «επιχειρήσεις» υπεράνω υποψίας (μπαρ, καφετέριες, "ινστιτούτα μασάζ" κ.ο.κ.), επιτρέποντάς τους να αποκομίζουν τεράστια κέρδη. 

Ο λόγος σήμερα για το Δήμο Καλλιθέας, όπου πριν από καιρό (19/4/2000) το δημοτικό συμβούλιο σε πλήρη σχεδόν απαρτία (ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΚΚΕ, ΣΥΝ) κατέληξε ομόφωνα ότι «απαγορεύει τη χορήγηση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας οίκων ανοχής σε όλη την περιοχή της Καλλιθέας καθώς και επιχειρήσεων παρόμοιων δραστηριοτήτων». Με άλλα λόγια, οι δημοτικές αρχές της Καλλιθέας αποφάσισαν να μην επιτρέψουν τη λειτουργία των τριών οίκων ανοχής της δικαιοδοσίας τους, ακόμη κι αν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου. 

Δημοτικές αυθαιρεσίες

Επικοινωνήσαμε με την Μπέττυ Βακαλίδου, μία από τις τρεις γυναίκες που διεκδικούν το δικαίωμά τους να διατηρούν νόμιμο οίκο ανοχής στην περιοχή. Η κυρία Βακαλίδου είναι γνωστή από τα δύο βιωματικά βιβλία της («Μπέττυ» και «Πόσο πάει;», εκδόσεις «Εξάντας») που, όταν κυκλοφόρησαν, έθιξαν θέματα ταμπού για την ελληνική κοινωνία σχετικά με τους ομοφυλόφιλους, τους τραβεστί και τους τρανσέξουαλ. Τώρα, χρόνια μετά, η ίδια αντιμετωπίζει το συγκεκριμένο πρόβλημα με το Δήμο Καλλιθέας. Μας τόνισε πως είναι αποφασισμένη να παλέψει για τα δικαιώματά της: 

«Δεν έχω πρόβλημα με τις αποστάσεις που ορίζει ο νόμος. Ο Δήμος Αθηναίων είχε δώσει κάποιες προθεσμίες για ορισμένες τροποποιήσεις, αλλά δεν έγιναν, και παραμένουμε στα παλιά. Αλλά και έτσι τηρώ όλες τις προϋποθέσεις. Πίσω από το σπίτι μου είναι μόνο το Πάντειο, ένα ολόκληρο τετράγωνο, και δεν περιλαμβάνεται φυσικά ένα πανεπιστήμιο στις απαγορεύσεις περί σχολείων, λυκείων και λοιπά.

Δεν υπάρχουν εκεί ούτε κατοικίες, παρά μόνο μία στην οποία ζει μια ηλικιωμένη κυρία με τη βοηθό της. Μακριά από μένα υπάρχουν δύο πολυκατοικίες σε μεγάλη απόσταση και όλα τα υπόλοιπα είναι μαγαζιά και κάποια συνεργεία. Γύρω δεν υπάρχει τίποτα, ούτε σχολείο ούτε εκκλησία ούτε καν πλατεία. Εμένα λοιπόν και τις άλλες δύο γυναίκες το μόνο που μας εμποδίζει είναι η αυθαίρετη απόφαση του δήμου. Και ποιος δήμος; Ενας από τους πιο αμαρτωλούς δήμους. Οταν με το δικηγόρο μου μιλήσαμε με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο, τον ρώτησα: 'Πού με προτιμάτε; Σε ένα σπίτι υπερπολυτελές, χωρίς κανένα διακριτικό σημάδι, ή στα είκοσι μέτρα, στη λεωφόρο Συγγρού; Εμείς δουλεύουμε μόνο με αγγελίες και κάποια λίγα άτομα μας επισκέπτονται πολύ διακριτικά'. 'Δεν ξέρω τι θα κάνετε', μου απάντησε, 'αλλά δεν σας δίνω άδεια'».

Ο δρόμος της παρανομίας

Ρωτήσαμε την κυρία Βακαλίδου πώς εξηγεί την άρνηση. «Ισως γιατί όντως είναι βεβαρημένος και αμαρτωλός ο δήμος», μας απάντησε. «Εχει πολλά μπαρ, έχει και τα προβλήματα των τραβεστί, δεν ξέρω. Να σας πω και το άλλο. Βλέποντας κανείς εφημερίδες, αντιλαμβάνεται πως λειτουργούν πολλά κρυφά σπίτια. Εγώ πριν ανοίξω πήγα και κατέθεσα όλα τα χαρτιά για την άδεια, μαζί και τα ιατρικά πιστοποιητικά, εκθέσεις μηχανικών, τα πάντα. Το βράδυ όμως που άνοιξα ήρθαν και με συνέλαβαν. Φυσικά στην Καλλιθέα λειτουργούν αυτή τη στιγμή παράνομα άλλα παρόμοια μαγαζιά με διαφορετική 'βιτρίνα'. Είναι υποκριτές και ευθυνόφοβοι. Δεν καταλαβαίνω πώς μπορούν να μου στερήσουν εμένα το δικαίωμα στην εργασία, όταν ακριβώς απέναντί μου υπάρχει μπαρ με γυναίκες. Οι έρευνες τι λένε; Οτι μετά την Πολεοδομία, οι πιο διεφθαρμένες υπηρεσίες είναι της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δηλαδή είναι σαν να μου λένε ότι αν το έκανα παράνομα με κάποιες 'άκρες', τότε θα τα κατάφερνα. Εγώ αυτό το αρνούμαι. Θέλω να τους πείσω να ξανασυνεδριάσουν και να με καλέσουν κι εμένα να τους μιλήσω. Να δω πώς θα μου εξηγήσουν ότι μου αφαιρούν το δικαίωμα στην εργασία, όταν αυτό γίνεται με όλους τους όρους που βάζει η πολιτεία. Δεν είναι να τρελαίνεται κανείς; Ο νόμος είναι ούτως ή άλλως απαράδεκτος. Αλλά τον σεβάστηκα. Γι' αυτό και θα προχωρήσω.

Πήγα με το δικηγόρο μου και στο Συνήγορο του Πολίτη και σε 1-3 μήνες θα μου απαντήσουν. Είμαι σίγουρη ότι θα με δικαιώσουν. Διαφορετικά, αφού ακολουθήσω όλες τις νόμιμες διαδικασίες στην Ελλάδα, θα προσφύγω και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Παρακολουθώ όλες τις διεκδικήσεις των ιερόδουλων και ίσως κάποια από τα αιτήματά μας να είναι ακόμα κάπως υπερβολικά. Προς το παρόν όμως πρέπει να λυθεί το θέμα με τα σπίτια και τις αποστάσεις από τα διάφορα ιδρύματα. Ισως δεν άλλαξε ο νόμος γιατί αυτό θα σήμαινε ότι από το δήμο θα πέρναγε η αρμοδιότητα στο κράτος, και αυτό φαίνεται δεν συνέφερε. Ο νόμος βέβαια δεν μιλάει για απαγόρευση, αλλά ζητάει να οριστεί από το δήμο το σημείο εγκατάστασης. Στη ζωή μου δεν χρειάστηκε ποτέ να λαδώσω και είναι επιλογή μου να μην το κάνω. Δηλαδή αυτό μου ζητάνε;

Ολα τα χρόνια που δούλευα στην επαρχία, δεν είχα τέτοιο πρόβλημα. Πήγα και στο Δήμο Αθηναίων, όπου ετοιμάζονται και δίνονται τώρα οι άδειες, και μου είπε ο αρμόδιος ότι αυτή η απαγόρευση είναι παράνομη. Δηλαδή άλλο κράτος είναι αυτό; Η Καλλιθέα ανήκει σε άλλη χώρα;»

Ανώνυμες καταγγελίες

Απευθυνθήκαμε στο Δήμο Καλλιθέας για να πληροφορηθούμε πώς το δημοτικό του συμβούλιο οδηγήθηκε στην πλήρη απαγόρευση των οίκων ανοχής, ακόμη κι όταν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου. Να σημειώσουμε ότι η σχετική απόφαση επικαλείται τον κορεσμό της περιοχής σε μπαρ και καφενεία. Μας απάντησε ο εκτελών χρέη αντιδημάρχου κ. Δημήτριος Χαριάδης:

«Είχαν διατυπωθεί κάποια παράπονα, ανώνυμες ως επί το πλείστον καταγγελίες, και για το λόγο αυτόν, αν και γνωρίζουμε το κοινωνικό έργο που καλείται να προσφέρει ένας οίκος ανοχής, αποφασίσαμε να μη δώσουμε καμία άδεια». Ρωτήσαμε αν η απαγόρευση είναι νόμιμη, και ο κ. Χαριάδης υποστήριξε ότι μπορεί ο νόμος να επιτρέπει τη χορήγηση άδειας, ο δήμος όμως ταυτίζεται με τις επιθυμίες των κατοίκων του. Στην απορία μας, κατά πόσον η στάση αυτή υποκρύπτει και κάποια προκατάληψη, ο αντιδήμαρχος αντέτεινε ότι, εφόσον πρόκειται για ομόθυμη προκατάληψη, τότε το δημοτικό συμβούλιο έπραξε ορθά. Στην παρατήρησή μας ότι στην περιοχή λειτουργούν εκατοντάδες μπαρ, τα οποία διαπιστωμένα παρέχουν αντίστοιχες "υπηρεσίες", ο κ. Χαριάδης απάντησε ότι, αν και το γνωρίζει, ο δήμος δεν έχει δυνατότητες αστυνόμευσης. 

Είναι προφανές ότι εδώ και καιρό πληθαίνουν τα παραδείγματα που μαρτυρούν την αυθαιρεσία με την οποία αντιμετωπίζουν οι κατά τόπους δημοτικές αρχές τις -ούτως ή άλλως- ανεπαρκείς και αλληλοαναιρούμενες διατάξεις του νόμου. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά: την ώρα που οι δημοτικοί άρχοντες της Αθήνας διερευνούν με την περιβόητη πλέον απόφασή τους τις δυνατότητες «διεύρυνσης» της αγοράς πορνικών «υπηρεσιών» την εποχή της Ολυμπιάδας, οι συνάδελφοί τους της Καλλιθέας «απαγορεύουν» τη νόμιμη πορνεία, νίπτοντας τας χείρας για την άνθηση των παράνομων εκδοχών της στην περιοχή της δικαιοδοσίας τους. Ετσι, όταν ρωτήσαμε τον κ. Χαριάδη πώς σκοπεύει το δημοτικό συμβούλιο Καλλιθέας να αντιμετωπίσει την ενδεχόμενη δικαίωση των ενδιαφερομένων στο δικαστήριο και στο Συνήγορο του Πολίτη, η απάντησή του υπήρξε αποστομωτική: Στην περίπτωση αυτή, μας διαβεβαίωσε, το θέμα θα επανεξεταστεί.

(Ελευθεροτυπία, 31/1/2004)