Μέτρα και σταθμά των ΜΜΕ σε καιρούς αλβανοφαγίας κι ελληνοτουρκικής φιλίας

Οι ηθικοί αυτουργοί του πογκρόμ

"Το αβυσσαλέο μίσος των Αλβανών έφερε την αιματοχυσία"
        (Espresso 6/904)

Για το πανελλαδικό αντιαλβανικό πογκρόμ της 4ης Σεπτεμβρίου, πολλά θα μπορούσαν να γραφτούν -και γράφτηκαν.

Οι ευαίσθητοι αναλογίζονται με τρόμο ότι για πρώτη φορά ο ελληνικός ρατσισμός έδειξε το πρόσωπό του σε τέτοια κλίμακα. Οχι σε "μεμονωμένα", "τοπικά" επεισόδια, αλλά με μια μαζική έκρηξη βίας της δυναμικής πρωτοπορίας των "εθνικά ταπεινωμένων" αυτοχθόνων. Ολη η Ελλάδα, μια Νέα Μηχανιώνα: όπως ο ελληναράς γονιός δεν μπορεί να δεχτεί ότι το αλλόγλωσσο αλβανάκι ξεπέρασε κατά πολύ σε σχολικές επιδόσεις το βλαστάρι του, έτσι και οι "γεννημένοι νικητές" της κυρίας Χαλκιά ξέπλυναν με αίμα την ποδοσφαιρική τους ήττα από ένα έθνος μεταναστών που τολμά να σηκώσει κεφάλι.

Οι κυνικοί αντιτείνουν ότι, ως κοινωνία, μάλλον φτηνά τη βγάλαμε με τη συλλογική "εθνική αναγέννηση" του τελευταίου τριμήνου: σε τελική ανάλυση, τι είναι μια μίνι "νύχτα των Κρυστάλλων" μπροστά στο έπος του 1897, όταν ο οίστρος της πρώτης Ολυμπιάδας μάς οδήγησε σε ελληνοτουρκικό πόλεμο και στην παραλίγο εξαφάνιση του νεοελληνικού κράτους από προσώπου γης;

Οι φιλοσοφημένοι θυμούνται τη στενή σχέση των μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων με την ιδεολογική -τουλάχιστον- προετοιμασία του πολέμου. Ο ίδιος ο Κουμπερτέν δεν ήταν αυτός που οραματίστηκε τους Ολυμπιακούς Αγώνες σαν ένα μηχανισμό ανάπτυξης του "εθνικού φρονήματος" των μαζών και καταπολέμησης της ενστικτώδους αγάπης τους για την ειρήνη;

Οι εθελοτυφλούντες προσπαθούν, τέλος, να υποβαθμίσουν τη σημασία των γεγονότων. Ενας νεκρός και καμιά εκατοστή τραυματίες δεν είναι δα και τόσο τρομερό πράγμα, ιδίως όταν προέρχονται από την απέναντι πλευρά. (Τι θα γινόταν αν τα θύματα ήταν έλληνες οπαδοί που πήγαν στα Τίρανα;)

Συμπληρωματική εκδοχή αυτής της υποβάθμισης είναι η αποκλειστική απόδοση του πογκρόμ τους νεοναζί της "Χρυσής Αυγής" και του μετωπικού της σχήματος στα γήπεδα, της "Γαλάζιας Στρατιάς". Κι όμως, ούτε τα ΜΑΤ έχουν ενταχθεί συλλογικά σ' αυτές τις οργανώσεις, ούτε οι νεοναζί ελέγχουν τα βασικά ΜΜΕ της χώρας. Γιατί εδώ βρίσκεται το ζουμί της υπόθεσης: όχι στην οργανωμένη "πρωτοπορία" που πυροδότησε τα επεισόδια της Ομόνοιας, αλλά στους μηχανισμούς εκείνους που επί μέρες της έφτιαχναν το γήπεδο, καλλιεργώντας πολεμικό κλίμα κι αναγορεύοντας τα (αναμενόμενα και συνηθισμένα) χουλιγκανιλίκια ενός ποδοσφαιρικού ματς σε μείζον εθνικό ζήτημα.

Απ' το νέο αλβανικό έπος...

Ακόμη και η κρατική ΝΕΤ αισθάνθηκε υποχρεωμένη να μεταδώσει "ζωντανές" συνδέσεις από το πεδίο της μάχης, ήδη από την παραμονή του ματς. Φυσικά, τα πρωτεία ανήκουν στα "λαϊκά" ιδιωτικά κανάλια, όπως ο Alter. Τυπικό δείγμα γραφής από το δελτίο της 3/9/04, που έφερε τον εύγλωττο τίτλο "Οι Αλβανοί προκαλούν αλλά μάταια":

Ρεπόρτερ: "Το κακό παρελθόν κάνει τους Ελληνες να ανησυχούν και όχι μόνο. Το αμφίβολο όμως οι προκλήσεις των γειτόνων μας φέρνουν στην επιφάνεια αισθήματα οργής και αγανάκτησης".

Φίλαθλος Νο 1: "Εύχομαι να μη γίνει μπάχαλο".

Φίλαθλος Νο 2: "Οι Αλβανοί γενικά στην Ελλάδα είναι προκλητικοί. Δεν έχουμε όμως φόβο εμείς σαν Ελληνες".

Προπονητής: "Είναι ένα ντέρμπι που θα αντιμετωπίσουμε εμείς ως ανώτεροι".

Ρεπόρτερ: "Το αυριανό ματς λένε κάποιοι θα μοιάζει με πολεμική σύρραξη στο στρατόπεδο και μάλιστα οι Αλβανοί περιμένουν να δουν τους Ελληνες να σηκώνουν την λευκή σημαία και να παραδίδονται στους αντιπάλους τους. Κάτι τέτοιο όμως οι κάτοικοι των Ιωαννίνων δεν το δέχονται".

Φίλαθλος Νο 3: "Οι Αλβανοί ακόμα δεν έχουν φάει τίποτε. Άσε να φάνε πρώτα, και μετά".

Ρεπόρτερ: "Η ατμόσφαιρα είναι ηλεκτρισμένη. Τα εμπρηστικά πανό που αναμένεται να αναρτηθούν και οι φλόγες που τύλιξαν κάποτε την ελληνική σημαία δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια κατανόησης και συμπάθειας".

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και το υπόλοιπο ρεπορτάζ της ημέρας:

* Με τον εύγλωττο τίτλο "Ξεχνούν ποιοι τους φιλοξενούν" προβλήθηκαν λχ οι διαβεβαιώσεις νεοδημοκράτη βουλευτή, ότι τα χρήματα του πριμ που ο Νάνο υποσχέθηκε στους παίκτες της αλβανικής ομάδας (αντιγράφοντας τον κ. Καραμανλή του περασμένου Ιουνίου) "βγήκαν τα περισσότερα στην Ελλάδα ή χάριν της Ελλάδας".

* Ο πρόεδρος του λεπενικού "Ελληνικού Μετώπου", Μάκης Βορίδης, κλήθηκε (με την ιδιότητα του δικηγόρου κι όχι του επικεφαλής μιας περιθωριακής γκρούπας) να ρίξει λάδι στη φωτιά, "προειδοποιώντας" όσους μετανάστες σκόπευαν να πανηγυρίσουν (όπως ακριβώς έκαναν τον Ιούλιο οι Ελληνες της διασποράς) για τη νίκη των εθνικών τους χρωμάτων: "Ας έχουν υπόψη τους οι Αλβανοί που ζουν στην Ελλάδα ότι είναι φιλοξενούμενοι. Καταλαβαίνω τον πανηγυρισμό στα Τίρανα, δεν καταλαβαίνω τους πανηγυρισμούς στην Ομόνοια. Δεν είδα πανηγυρισμούς του Παναθηναϊκού στον Πειραιά. Οι Αλβανοί να πανηγυρίζουν στα Τίρανα". Αλλιώς, ξεκαθάρισε, "μπορεί κανείς να εκνευριστεί"...

* Ο ίδιος ο παρουσιαστής του δελτίου φρόντισε να "ανεβάσει" το κλίμα, δίνοντας έμφαση στις (εντελώς συνηθισμένες) "αποδοκιμασίες" ενός ελληνικού πούλμαν, "υπενθυμίζοντας" το κάψιμο ελληνικών σημαιών από αλβανούς χούλιγκαν το 1999 (αλλά ξεχνώντας πάμπολλα επεισόδια όπου έλληνες χούλιγκαν έκαιγαν αλβανικές σημαίες με το σύνθημα "Φωτιά-φωτιά στ' αλβανικά σκυλιά") κι ανακυκλώνοντας "πληροφορίες" σχετικά με το "ανθελληνικό" περιεχόμενο των πανό που επρόκειτο να υψωθούν την επομένη (!) στο γήπεδο των Τιράνων. Χαρακτηριστικός ο τρόπος που έσπευσε να βάλει στη θέση του τον κατευναστικό Αλκέτα Παναγούλια:

Παναγούλιας: "Ηδη με τη συζήτηση που κάνετε σήμερα εδώ, δώσατε μεγάλο φανατισμό στη συνάντηση. Πολιτικοποιήθηκε το παιχνίδι. Είναι καλή η αλβανική ομάδα και δεν κερδίζουμε συνήθως στα Τίρανα. Ακούω ότι υπάρχει εκεί φανατισμός. Κι εδώ όμως αν παίζανε, θα υπήρχε φανατισμός".

Ευαγγελάτος: "Είναι άλλου είδους φανατισμός. Ακούγεται για παράδειγμα ότι θα βγάλουν ένα τεράστιο πανό, έτσι συζητείται, και θα δείχνει τη Μεγάλη Αλβανία που λέμε, δηλαδή να περιλαμβάνει μέχρι και την Ηπειρο. Αυτό αλλάζει κλίμα και επηρεάζει".

Τα ίδια και την επομένη (ημέρα του ματς και των επεισοδίων). Η απεσταλμένη του καναλιού διαπίστωνε λχ ότι "τα αυτοκίνητα που κορνάρουν από τις 9 το πρωί ασταμάτητα έχουν δημιουργήσει πολεμική ατμόσφαιρα" αλλά, "παρόλα αυτά, 1.000 Ελληνες φίλαθλοι φτάνουν στα Τίρανα για να παρακολουθήσουν τη μεγάλη μάχη" -και, φυσικά, "έμειναν σοκαρισμένοι από το κλίμα". Λες και κανείς τους δεν είχε ξαναπατήσει σε ντέρμπι!

Εξίσου εθνικοπατριωτική ήταν η συνοδευτική εικόνα, με έξι Ελληνες να τραγουδάνε τον εθνικό μας ύμνο στο κέντρο της αλβανικής πρωτεύουσας. Χωρίς να τις τρώνε, παρόλο που -όπως μας διαβεβαίωνε το ρεπορτάζ, κεντρίζοντας το εθνικό μας φιλότιμο με τα αυτονόητα- εκεί "όλοι θέλουν να νικήσουν τους Ελληνες".

Ακολούθησε η μετάθεση του πεδίου της (επερχόμενης) μάχης από την Αλβανία στα καθ' ημάς: "Νίκη οπωσδήποτε θέλουν οι Αλβανοί μετανάστες", ανακοινώνει στους ίδιους πολεμικούς τόνους ο παρουσιαστής (Παυλόπουλος). "Μάλιστα θα πάνε, αν νικήσουν, στην Ομόνοια για να πανηγυρίσουν". Με εικόνα ένα συνηθισμένο πηγαδάκι, η ρεπόρτερ του καναλιού μας εξηγεί ότι "η Ομόνοια φλέγεται". Το πλάνο κλείνει με τις προειδοποιήσεις ενός ηλικιωμένου Ελληνα προς τον Αλβανό συνομιλητή του: "Κάνε το βράδυ πανηγυρισμούς και θα δεις".

Ακόμη και η εικόνα ενός Αλβανού που φιλάει και τις δυο σημαίες, ελληνική κι αλβανική, επενδύθηκε με την εξήγηση ότι "η πλατεία μοιάζει με εμπόλεμη ζώνη". Άντε, μετά, να μη γίνει κι όλας!

...στο ματς μεταξύ φίλων.

Χωρίς αυτή την οργανωμένη "πρόκληση πολιτών σε διχόνοια", τα πράγματα θα είχαν προφανώς εξελιχθεί πολύ διαφορετικά. Οπως ακριβώς έγινε με τον αμέσως επόμενο αγώνα Ελλάδας-Τουρκίας. Εκεί, η παρέμβαση των ΜΜΕ υπήρξε σαφώς κατευναστική, με αποτέλεσμα οι προσπάθειες της "Γαλάζιας Στρατιάς" να επαναλάβει το "αλβανικό έπος" του Σαββάτου να απομονωθούν πλήρως.

"Μπορεί ο αγώνας με την Αλβανία να ήταν εκρηκτικός, όμως το κλίμα διαφαίνεται πολύ πιο ήπιο για τον αγώνα με την Τουρκία", μας διαβεβαίωνε λχ προκαταβολικά ο Νίκος Χατζηνικολάου στο δελτίο του Alpha. Επιδεικνύοντας μια σπάνια και σε βάθος γνώση της γειτονικής μας χώρας, μας καθησύχασε ταυτόχρονα ότι "το ματς συζητιέται στον Τύπο και τα καφενεία της Τουρκίας, χωρίς όμως σχόλια που να δυναμιτίζουν την ατμόσφαιρα" -παρόλο που από τις συγκρούσεις αστυνομίας -"γκρίζων λύκων" έξω από το Πατριαρχείο είχαν περάσει μόλις δυο μέρες. "Δεν είναι μάχη μουσουλμάνων εναντίον χριστιανών. Είναι μόνο ένα παιχνίδι, λένε στα καφενεία. Οι Τούρκοι λένε ότι δεν θα συμβεί τίποτα, διότι είναι μόνον αθλητισμός".

Οσο για το νόημα της αναμέτρησης, αυτό ανέλαβε να μας το εξηγήσει -από το ίδιο κανάλι- όχι κάποιος ακροδεξιός, αλλά ο ηθοποιός Δημ. Σταρόβας. "Πιστεύετε ότι μπορεί να επαναληφθούν τα γεγονότα και στο ματς με την Τουρκία;", τον ρωτάει ο ρεπόρτερ, για να πάρει την απάντηση: "Νομίζω όχι, γιατί με τους Τούρκους τώρα τελευταία έχουμε γίνει φίλοι". Οι τίτλοι των ειδήσεων καλούν άλλωστε σε "Ψυχραιμία και αυτοσυγκέντρωση", διαβεβαιώνουν το κοινό ότι "Είναι μόνο ένα παιχνίδι" ή, το πολύ πολύ, κάνουν λόγο για επικείμενη "Ελληνοτουρκική μονομαχία" μεταξύ επαγγελματιών.

Με τόσο ξενέρωμα, πώς να βγουν τα γιαταγάνια, πώς να ξαναζήσουν η Αλαμάνα και το Χάνι της Γραβιάς; Για εθνικούς λόγους, άλλη μια φορά "γίναμε Ευρώπη"...
 

(Ελευθεροτυπία, 18/9/2004)