Το ΥΕΝ συνεχίζει να λειτουργεί με τη στρατοκρατική λογική δεκαετιών
 

Υπουργείο μονού πυθμένα

"Δεν υπάρχει κανένας λόγος για να διατηρηθεί το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας"
      (Θεόδωρος Πάγκαλος, «Flash 96»,5/11/2004)

Φαίνεται ότι το ρεπορτάζ για το Λιμενικό Σώμα και το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας (ΥΕΝ) που δημοσιεύσαμε στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» («Η αμφίβια στρατοκρατία πολιτεύεται», 24/10/04) τάραξε τα λιμνάζοντα νερά σ' αυτό το στρατοκρατούμενο οχυρό της διοίκησης. Η επίσημη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας παρέμεινε βουβή. Δεν θεώρησε σκόπιμο να τοποθετηθεί απέναντι στο σοβαρό ζήτημα. Αλλωστε είχε αποφύγει να απαντήσει σε σχετικό ερώτημα που υποβάλαμε επισήμως και πριν από το δημοσίευμά μας.

Οι αξιωματικοί

Το ισχύον καθεστώς ανέλαβε να υπερασπιστεί το συνδικαλιστικό όργανο των αξιωματικών του Λιμενικού. Το παράξενο είναι ότι η ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ενωσης Αξιωματικών του Λιμενικού Σώματος αντί να μπει στον κόπο να απαντήσει με επιχειρήματα, προχώρησε γενικώς σε «καταγγελία» του δημοσιεύματος και μάλιστα χωρίς να κατονομάζει εφημερίδα και συντάκτες, έτσι ώστε να μην έχει και την ευθύνη των δικών της ισχυρισμών. Αντιγράφουμε το κείμενο που υπογράφουν ο πρόεδρος της Ενωσης Βασίλης Μπουρνιάς και ο γεν. γραμμ. Παναγιώτης Μποτίνης:

«Καταγγέλλουμε την προσπάθεια προσβολής της αξιοπρέπειας και υποβάθμισης του έργου των αξιωματικών και των στελεχών γενικότερα του Λιμενικού Σώματος που επιχειρήθηκε μέσα από τις σελίδες κυριακάτικης εφημερίδας (24/10/04). Υπενθυμίζουμε στον οποιονδήποτε "ανώνυμο συνομιλητή", όπως και σε κάθε άλλον που εκφράζει, φιλοξενεί ή υιοθετεί, χωρίς στοιχεία, θέσεις ή απόψεις που θίγουν την τιμή και την υπόληψη εργαζομένων, ότι τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος εκτελούν τα καθήκοντα που τους έχει αναθέσει η πολιτεία με σεβασμό στο Σύνταγμα και τους νόμους.

Επισημαίνουμε σε όλους εκείνους που κατά καιρούς χρησιμοποιούν ως επιχείρημα για ιδιοτελείς επιδιώξεις, "την ανάγκη εκδημοκρατισμού" του Λιμενικού Σώματος, ότι τα στελέχη του είναι μέρος του ελληνικού λαού, του οποίου οι δημοκρατικές αρχές δεν αμφισβητούνται από κανέναν.

Τέλος, θα ήταν παράλειψη εκ μέρους μας αν δεν εκφράζαμε δημόσια τις ευχαριστίες μας στον "ανώνυμο συνομιλητή" για την "πολύ καλή" και "πολύπλευρη" προσπάθεια ενημέρωσης του πολυπληθούς αναγνωστικού κοινού της συγκεκριμένης εφημερίδας για τις αρμοδιότητες και το έργο του ΥΕΝ. Επαναλαμβάνουμε για μία ακόμα φορά ότι δεν αντιδικούμε με κανέναν και συνεργαζόσαστε άψογα με όλα τα στελέχη του ΥΕΝ».

Αντιπαρερχόμαστε το ύφος της ανακοίνωσης (που προσιδιάζει στη στρατιωτική ιδιότητα των συντακτών της) και αρκούμαστε στην απλή παρατήρηση ότι δεν υποστηρίξαμε πουθενά ότι «δεν εκτελούν τα καθήκοντά τους». Αντιθέτως, περιγράψαμε με σαφήνεια το νομικό πλαίσιο και τον οργανισμό του ΥΕΝ, ο οποίος αναθέτει σε στελέχη ενός κλειστού στρατιωτικού μηχανισμού την άσκηση πολιτικής σε έναν από τους σοβαρότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Αυτό, δηλαδή, που επικρίνεται από το ρεπορτάζ της «Ε» είναι η μετατροπή του Λιμενικού από ένα σώμα αστυνόμευσης σε ένα στεγανό κομμάτι της πολιτικής διοίκησης.

Οσο για το «επιχείρημα» ότι η άσκηση πολιτικής από ένα στρατιωτικό σώμα είναι δημοκρατική επειδή ο ελληνικός λαός είναι δημοκράτης, αυτό δυστυχώς το ακούγαμε πριν από λίγες δεκαετίες και από άλλους στρατιωτικούς που αξίωναν κι εκείνοι να πολιτεύονται.

Οι υπάλληλοι

Στον αντίποδα της Ενωσης Αξιωματικών, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΕΝ (ΠΣΥΥΕΝ) εκτιμά ότι το δημοσίευμα του «Ιού» δείχνει τη σημερινή κατάσταση στο ΥΕΝ με αντικειμενικότητα:

«Οι επισημάνσεις της ομάδας των δημοσιογράφων που υπογράφουν το κείμενο για τη στρατιωτικοποίηση του ΥΕΝ μάς βρίσκουν σύμφωνους και πάρα πολλές φορές τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα με όλες μας τις δυνάμεις λέμε το αυτονόητο, δηλαδή ότι πρέπει να υπάρχουν διακριτοί ρόλοι μεταξύ πολιτικού και στρατιωτικού προσωπικού σε ένα πολιτικό ΥΕΝ.

Δυστυχώς οι πολιτικές ηγεσίες μέχρι σήμερα δεν έχουν σταθεί στο ύψος των περιστάσεων σε ό,τι αφορά τη δομή ενός σύγχρονου υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας στον 21ο αιώνα και μένουν προσκολλημένες σε κατεστημένες νοοτροπίες προηγούμενων δεκαετιών.

Οι πολιτικοί υπάλληλοι του ΥΕΝ ποτέ δεν είχαν πρόβλημα συνεργασίας με το σύνολο του προσωπικού και πάντα δίνουν τον καλύτερο εαυτό τους, θέλουμε όμως διακριτούς ρόλους που επιβάλλονται από το γεγονός ότι η χώρα μας, που συμμετέχει ισότιμα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι η μοναδική χώρα της Ενωσης που διαθέτει και άλλο υπουργείο πέρα από αυτό της Εθνικής Αμυνας με στρατιωτική δομή και λειτουργία

Ελπίζουμε το δημοσίευμα της έγκριτης εφημερίδας να προβληματίσει τον κ. υπουργό και να σκύψει με ενδιαφέρον πάνω από τις προτάσεις του συλλόγου μας, τολμώντας τις τομές που απαιτούνται για ένα σύγχρονο ΥΕΝ, μακριά από αγκυλώσεις προηγούμενων δεκαετιών και ξεπερασμένα από την ίδια τη ζωή μοντέλα οργάνωσης του δημόσιου τομέα. Η επανίδρυση του κράτους περνά μέσα και από την επανίδρυση του ΥΕΝ».

Η «σκληρή» πραγματικότητα

Ανάλογα σχόλια είχαμε από πολλούς υπαλλήλους του υπουργείου, οι οποίοι παραμένουν ανώνυμοι όχι για να ερεθίσουν την Ενωση Αξιωματικών, αλλά για να προστατευθούν απέναντι σε ενδεχόμενες κυρώσεις που είναι πολύ αυστηρές, εφόσον μιλάμε για στρατιωτικό μηχανισμό και όχι για δημόσια διοίκηση.

Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια ενός έμπειρου στελέχους του υπουργείου:

«Συγχαρητήρια για την άριστη προσέγγιση στο θέμα που αφορά το "σφιχταγκάλιασμα" του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας από το Λιμενικό Σώμα, που έκανε αίσθηση στο ναυτικό κόσμο. Οι σωστές αυτές απόψεις πρώτη φορά βλέπουν τη δημοσιότητα αν και καθημερινά, εδώ και χρόνια, συζητούνται από τους ανθρώπους της ναυτιλίας. Λόγω της μεγάλης σοβαρότητας του θέματος, που αποτελεί το φρένο στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της μεγαλύτερης ναυτιλίας στον κόσμο και της μεγαλύτερης ελληνικής "βιομηχανίας", θα πρέπει να συνεχίσετε την έρευνά σας έτσι ώστε να γίνουν γνωστά αυτά που συμβαίνουν, τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο. Με την ελπίδα να ευαισθητοποιήσουν, να κατατοπίσουν και να οδηγήσουν κάποιες πολιτικές ηγεσίες να ασχοληθούν σοβαρά με το θέμα αλλάζοντας το υπάρχον καθεστώς.

Πώς θα μπορούσε άραγε να εξηγηθεί, για παράδειγμα, ότι το σύστημα ελέγχου θαλάσσιας κυκλοφορίας (VTS, Vessels Traffic System) δεν επανδρώνεται στην Ελλάδα (και μόνο στην Ελλάδα!) από πλοιάρχους Εμπορικού Ναυτικού αλλά από αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και λιμενοφύλακες του Λιμενικού Σώματος, που φυσικά δεν διαθέτουν ναυτικές γνώσεις και εμπειρία; Η στρατοκρατούμενη Τουρκία στέλνει στην Αμερική πλοιάρχους Εμπορικού Ναυτικού για εκπαίδευση και επάνδρωση των VTS του Βοσπόρου, των Δαρδανελίων, της Κωνσταντινούπολης κ.λπ.! Αλλωστε στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας της μεγαλύτερης ναυτικής δύναμης του κόσμου δεν υπηρετεί ούτε ένας πλοίαρχος Α' τάξεως Εμπορικού Ναυτικού σε καίρια θέση!

Θα άξιζε τον κόπο να γίνει μια έρευνα για το πόσοι τέως αρχηγοί, υπαρχηγοί, κλαδάρχες και άλλοι ανώτατοι αξιωματικοί του Λιμενικού Σώματος, μετά την αποστρατεία τους προσλαμβάνονται από ναυτιλιακές εταιρείες ως διευθυντικά στελέχη».

Μια πρώτη ματιά στα στελέχη των ναυτιλιακών εταιρειών αποδεικνύει ότι οι πιο πάνω διαπιστώσεις είναι βάσιμες. Πράγματι, δεκάδες απόστρατοι αξιωματικοί του Λιμενικού εργάζονται σε επιτελικές θέσεις των ναυτιλιακών εταιρειών. Μερικά παραδείγματα:

- αντιναύαρχος Λ.Σ. ε.α. και πρώην γ.γ. ΥΕΝ, διευθυντής στον Ομιλο Λάτση.

- αντιναύαρχος Λ.Σ., ε.α. και υπαρχηγός Λ.Σ., διευθυντής στην MSO του Ομίλου Θεοδωρίκα.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στην Hellas Flying Dolphins.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στην εταιρεία Νηρεύς του Λαιμού.

- αρχιπλοίαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στην εταιρεία Thenamaris.

- αντιναύαρχος Λ.Σ. ε.α. και αρχηγός Λ.Σ., διευθυντής στην Πολυχρονόπουλος Απορρυπαντική.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., πρώην κλαδάρχης Επιθεώρησης Εμπορικών Πλοίων, διευθυντής σε ναυτιλιακή εταιρεία.

- αρχιπλοίαρχος Λ.Σ. ε.α., εργάζεται επίσης σε ναυτιλιακή εταιρεία.

- αντιναύαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στην Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., εργάζεται επίσης στην Ενωση Ελλήνων Εφοπλιστών.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στην Ενωση Εφοπλιστών Επιβατηγών Πλοίων.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στην Ενωση Εφοπλιστών Ακτοπλοΐας.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., υποδιευθυντής στην Ενωση Εφοπλιστών Ακτοπλοΐας.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στην Ενωση Ρυμουλκών Ναυαγοσωστικών.

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α. και πρώην υπαρχηγός Λ.Σ., διευθυντής στη Διεθνή Ναυτική Ενωση (ένωση ναυτικών πρακτόρων και εφοπλιστών).

- αρχιπλοίαρχος Λ.Σ. ε.α., διευθυντής στο Committee (ένωση εφοπλιστών με έδρα το Λονδίνο).

- υποναύαρχος Λ.Σ. ε.α., πρώην κλαδάρχης Επιθεώρησης Εμπορικών Πλοίων, εργάζεται στην εταιρεία Ελληνικός Νηογνώμονας Α.Ε., την ιδιωτική δηλαδή εταιρεία που ελέγχει την αξιοπλοΐα των πλοίων που υπάγονται σε αυτήν.

- αρχιπλοίαρχος Λ.Σ. ε.α. εργάζεται επίσης στην εταιρεία Ελληνικός Νηογνώμονας Α.Ε.

(μέχρι πρόσφατα εργαζόταν στην ίδια εταιρεία ένας άλλος πρώην κλαδάρχης Επιθεώρησης Εμπορικών Πλοίων).

Υπάρχει βέβαια και ο αντίλογος. Οτι δηλαδή οι απόστρατοι όλων των στρατιωτικών σωμάτων αναζητούν δουλειά στον ιδιωτικό τομέα, εφόσον βρίσκονται ακόμα σε παραγωγική ηλικία. Μόνο που οι απόστρατοι του Λ.Σ. βρίσκουν δουλειά στις εταιρείες τις οποίες ως στελέχη του ΥΕΝ είχαν καθήκον να ελέγχουν! Ο σημερινός δηλαδή ελεγκτής είναι ο αυριανός υπάλληλος της ναυτιλιακής εταιρείας.

Αυτή η εξόφθαλμη διαπλοκή προκαλεί φυσικά παρενέργειες. Πρόκειται για έναν επιπλέον λόγο που επιβάλλει την αποστρατιωτικοποίηση του ΥΕΝ. Διότι η γυναίκα του ναυάρχου -τρόπος του λέγειν- δεν πρέπει μόνο να είναι τιμία.

Αλλά θα επανέλθουμε.
 

(Ελευθεροτυπία, 11/12/2004)