ΠΑΚΕΤΑ ΒΟΜΒΕΣ

Τα δώρα των Δαναών

1.   2.   3. 

Τι κάνουν οι νομοταγείς πολίτες όταν λάβουν μια χριστουγεννιάτικη κάρτα; Αν νομίζετε ότι στολίζουν μ' αυτή το χριστουγεννιάτικο δένδρο, γελιέστε. Απλώς καλούν αμέσως την αντιτρομοκρατική υπηρεσία.

 
Οταν ο Αϊ-Βασίλης κάνει μπαμ

Τα Χριστούγεννα του 1972 η αμερικανική αεροπορία πραγματοποίησε πάνω από το Ανόι έναν από τους μεγαλύτερους βομβαρδισμούς του πολέμου στο Βιετνάμ. Ανατρέποντας την τακτική των προκατόχων του, ο πρόεδρος Νίξον παραβίασε την εκεχειρία των γιορτών και προκάλεσε την έκρηξη του αντιπολεμικού κινήματος στις ΗΠΑ και ολόκληρο τον κόσμο. "Τόσο ο Κίσινγκερ, όσο κι εγώ, υποστηρίξαμε τότε αυτό που ονομάστηκε Christmas bombing", θα πει ο Νίξον σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time τον Απρίλιο του 1990. Αυτή η σχέση των εορτών με τις βόμβες συνοδεύει τη σύγχρονη αμερικανική ιστορία. "Οι πολίτες των ΗΠΑ διατηρούν μια σχέση αγάπης και μίσους με τις βόμβες", γράφει η Τζάνετ Φλέμινγκ, και μας θυμίζει ότι ακόμα και ο εθνικός ύμνος της χώρας μιλά με θαυμασμό για "βόμβες που σκάνε στον αέρα".
Πριν από έναν ακριβώς χρόνο, παραμονές Χριστουγέννων και πάλι, η αμερικανική πρωτεύουσα ζούσε υπό καθεστώς πρωτόγνωρου τρόμου. Από τα μέσα ενημέρωσης μεταδίδονταν μηνύματα προς τους πολίτες να προσέχουν το ταχυδρομείο τους, και να μην ανοίγουν απρόσεκτοι τις χριστουγεννιάτικες κάρτες και τα δώρα-πακέτα. Αιτία, ένα κύμα επιστολών που απευθυνόταν προς διάφορους αποδέκτες και περιείχε -σε συσκευασία ευχετήριας κάρτας- έναν εκρηκτικό μηχανισμό. Κύριος αποδέκτης ήταν τα γραφεία της αραβόφωνης εφημερίδας Αλ Χαγιάτ στην Ουάσιγκτον καθώς και μια ομοσπονδιακή φυλακή στο Κάνσας. Οι ευχετήριες βόμβες είχαν ταχυδρομηθεί από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και οι αρχές των ΗΠΑ απέδωσαν αμέσως την ενέργεια σε ακραίους ισλαμιστές που αντιδρούν στη φυλάκιση ομοδόξων τους ως υπεύθυνων για τη βομβιστική επίθεση στο World Trade Center της Νέας Υόρκης το 1993.
Οι βόμβες τελικά εξουδετερώθηκαν, οι αποστολείς παρέμειναν άγνωστοι. Ο τρόμος έχει φωλιάσει για τα καλά στην καρδιά της μέσης αμερικανικής οικογένειας. Σύμφωνα με την τεχνική έκθεση ενός ειδικού αναλυτή μιας αμερικανικής ιδιωτικής αντιτρομοκρατικής εταιρίας "οι ωραίες
χριστουγεννιάτικες κάρτες, οι οποίες διαθέτουν ένα μικρό ηλεκτρονικό κύκλωμα που παίζει μουσική μόλις ανοίξουν, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως το τελικό κύκλωμα για την πυροδότηση μιας επιστολής-βόμβας. Η συσκευή μπορεί να εφοδιαστεί με ένα πυροκροτητή και το σύρμα συνδέεται στο μουσικό κύκλωμα. Αποδείχθηκε ότι η μικρή μπαταρία έχει αρκετή ισχύ για να πυροδοτήσει ορισμένους πυροκροτητές. Η εκρηκτική ύλη μπορεί να προσαρμοστεί σε ένα περιοδικό ή ένα βιβλίο. Μόλις ανοίξει, το κύκλωμα στέλνει ρεύμα στον πυροκροτητή και προκαλείται η έκρηξη. Η κατασκευή μικρών βομβών έχει περάσει στην υψηλή τεχνολογία με μπαταρίες μινιατούρες και μικροκυκλώματα. Χρησιμοποιούνται ακόμα και φωτοευαίσθητες κυψέλες που προκαλούν έκρηξη μόλις τις δει το φως -φυσικό ή δωματίου." (Paul Copher, "Christmas Cards and Calculators").
Τα πράγματα θα ήταν απλά για τους αμερικάνους πολίτες, αν έπρεπε να ελέγχουν μόνο τα δέματα που στέλνονται από ξένες χώρες, και μάλιστα από σημεία του πλανήτη που δεν φημίζονται για τα φιλοαμερικανικά αισθήματα των κατοίκων τους. Ομως η περίπτωση των μεταμφιεσμένων επιστολών στην Αλ Χαγιάτ δεν είναι ο κανόνας, είναι η εξαίρεση. Τη δεκαετία του '90 παρατηρείται ένα αυξανόμενο κύμα παρόμοιων βομβιστικών ενεργειών με προέλευση τις ίδιες τις ΗΠΑ σε ποσοστό 99%! Σύμφωνα με τα αρχεία του FBI, ο αριθμός των επιθέσεων από 641 το 1989 έφτασε στις 1880 το 1993 και συνεχίζει μέχρι σήμερα να αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο. Το εντυπωσιακό είναι ότι από τις απόπειρες αυτές μόνο ένα μικρό μέρος έχει καθαρά πολιτικά κίνητρα, με την κλασική έννοια του όρου. Η εκδίκηση, ο εκβιασμός, ακόμα και η επιθυμία καταστροφής, βρίσκονται κατά συντριπτική πλειοψηφία πίσω από αυτά τα εκρηκτικά δώρα. Στο Νέο Μεξικό ανακάλυψε η αστυνομία βόμβες στις θυρίδες εφημερίδων. Στο Σικάγο έλαβαν επιστολές-βόμβες οι αρχηγοί κάποιας συμμορίας ναρκεμπόρων. Στη Φλόριντα σκοτώθηκε μια γυναίκα από το "γράμμα" που της έστειλε ο πρώην άντρας της.
Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η κατασκευή αυτοσχέδιων βομβών περιοριζόταν στους κύκλους των αυτόκλητων "Ράμπο", των κάθε λογής μισθοφόρων, των φανατικών οπαδών των όπλων. Οι μπροσούρες με λεπτομέρειες για την προμήθεια των υλικών και τη συνδεσμολογία των εκρηκτικών συσκευών διακινούνταν μόνο σε κλειστά κυκλώματα. Τώρα πλέον οι σχετικές πληροφορίες είναι προσιτές στους πάντες μέσω Internet. Δεκάδες αποκεντρωμένες ακροδεξιές, ξενόφοβες και νεοναζιστικές ομάδες, οι "μιλίτσιες", δεν ικανοποιούνται με τις παραδοσιακές μορφές οπλισμού και πειραματίζονται με τα εκρηκτικά "χάι-τεκ".
Να λοιπόν πού οφείλεται αυτός ο τρόμος των πολιτών των ΗΠΑ. Δεν φταίει πλέον ο "εξωτερικός εχθρός" για τη μεταφορά της τυφλής τρομοκρατίας στο έδαφος της χώρας, αλλά ο ίδιος ο "κανονικός" συμπολίτης τους, εκείνος που διαμαρτύρεται για την "αλλοίωση των παραδοσιακών αξιών" και την "εισβολή των ξένων". Μέσω των "εκρηκτικών δώρων" δεν εκφράζεται ο εξωτικός τρομοκράτης, αλλά ο σκληρός πυρήνας του έθνους. Η περίπτωση του διαβόητου Unabomber, με την οποία ασχολούμαστε στις προσεχείς σελίδες, προκάλεσε τόσο τρόμο, ακριβώς επειδή εικονογραφεί αυτή τη μετεξέλιξη του ατομικού αμερικανικού ονείρου σε συλλογικό εφιάλτη.
Από τη δική τους πλευρά, οι εταιρίες ιδιωτικής αστυνόμευσης και τεχνικού ελέγχου επιστολών και πακέτων βρήκαν μια νέα ευκαιρία για σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών τους, εφόσον τις υπηρεσίες τους δεν ζητούν μόνο τα αεροδρόμια ή τα δημόσια κτίρια, αλλά και οι ιδιώτες που έχουν την υποψία ότι κάποιος άγνωστος ή "φίλος" μπορεί να τους έχει βάλει στη λίστα αποδεκτών ενός νέου κύματος εκρηκτικών δώρων. Από την πρόσφατη μελέτη του Edward J.Seuter, προέδρου της Explosive Countermeasures International Inc., πληροφορούμαστε ότι η σύγχρονη ασφάλεια απαιτεί μηχανήματα ακτίνων Χ που κοστίζουν από 2.500 έως 150.000 δολάρια. Αν χρησιμοποιηθεί σύγχρονη τεχνολογία, η τιμή τετραπλασιάζεται. Η ψηφιακή οθόνη επιβαρύνει και άλλο το κόστος.
Ο,τι μέτρα, όμως, και να ληφθούν, όσα χρήματα και να δοθούν, ο εσωτερικευμένος τρόμος μετατρέπεται σε υστερία των δημόσιων υπηρεσιών που πασχίζουν να προστατεύσουν τον πολίτη από τα "δώρα" αυτά, μετατρέποντάς τον σε "χαφιέ" των γειτόνων αλλά και της οικογένειάς του. Αντιγράφουμε από τις οδηγίες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στην επαρχία Μοντγκόμερι του Μέριλαντ: "Η επαρχία μας έχει ήδη την εμπειρία των επιστολών-βομβών. Τέσσερις συμπολίτες μας σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Πώς θα προλάβουμε την καταστροφή; Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζετε τις δραστηριότητες στην κοινότητά σας. Μόλις διαπιστώσετε κάποια ασυνήθιστη συμπεριφορά εκεί όπου ζείτε, μη διστάσετε να αναφέρετε στις αρχές τις υποψίες σας. Αν η γειτονιά σας δεν διαθέτει Πρόγραμμα Ελέγχου Γειτονιάς, πρέπει να το οργανώσετε εσείς. Δώστε πολλή προσοχή στις δραστηριότητες της οικογένειάς σας. Ελέγχετε τη συμπεριφορά των παιδιών σας, μήπως πειραματίζονται με χημικά και εκρηκτικά. Να μάθετε τους φίλους τους και τις δραστηριότητές τους μετά το σχολείο. Περιορίστε και ελέγξτε τη χρήση του Ιντερνετ από τα παιδιά σας, ειδικά αν αυτά επιδεικνύουν ασυνήθιστο ενδιαφέρον σ' αυτό τον τομέα."
Η υστερία αυτή καταλήγει στην παράνοια. Στην πόλη Ραμόνα της Καλιφόρνια ειδοποιήθηκε η αστυνομία για την ύπαρξη ενός ύποπτου μικρού πακέτου μπροστά σε ένα δημόσιο ταμείο. Η περιοχή εκκενώθηκε, οι ειδικοί της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας πλησίασαν το πακέτο και άκουσαν ένα περίεργο θόρυβο. Ο εκπαιδευμένος σκύλος έδειξε σημάδια ανησυχίας. Οι αστυνομικοί αποφάσισαν να ανατινάξουν το επικίνδυνο πακέτο. Μετά την έκρηξη αποδείχθηκε ότι περιείχε απλώς τέσσαρα γατάκια ενός μηνός. Σαν από θαύμα, το ένα από τα τέσσερα ζώα επέζησε άθικτο.

(Ελευθεροτυπία, 21/12/1997)