ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΧΑΝΙΩΝ

 

Μια παραλία στο σφυρί

1. / 2.   

Οι Χανιώτες θυμίζουν στον κύριο Χριστοδουλάκη ότι είναι κακό να χτίζεις στην άμμο, όχι μόνο παλάτια αλλά και συνεδριακά κέντρα, τουριστικές επαύλεις ή «village resorts».
 

Η υπόθεση θυμίζει το γαλατικό χωριό του Αστερίξ. Από τη μια, η κεντρική εξουσία αποφασισμένη να ιδιωτικοποιήσει τα πάντα. Από την άλλη, μια τοπική κοινωνία που αρνείται απεγνωσμένα να παραχωρήσει το τελευταίο κομμάτι ελεύθερου και «αναξιοποίητου» φυσικού περιβάλλοντος που της έχει απομείνει στις αδηφάγες διαθέσεις των επίδοξων «επενδυτών».

Ο λόγος για την περιοχή των Αγίων Αποστόλων, στα δυτικά της πόλης των Χανίων. Μια έκταση 580 στρεμμάτων, που περιλαμβάνει τρία διαδοχικά ακρωτήρια, τέσσερις παραλίες με άμμο κι άλλα τόσα δασάκια με πεύκα, λίγα μόνο χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της πόλης. Το τελευταίο απομεινάρι της (κατεστραμμένης σήμερα από την άναρχη τουριστική ανάπτυξη) πάλαι ποτέ παρθένας βορειοδυτικής Κρήτης, που διατηρήθηκε ώς τις μέρες μας χάρη στο γεγονός ότι αποτελεί -άγνωστο για πόσο ακόμα- δημόσια περιουσία.

* Η ιστορία μας αρχίζει το καλοκαίρι του 1965, επί Αποστασίας. Στις 27 Ιουλίου 1965, η νεοσύστατη (και θνησιγενής) «κυβέρνηση» Νόβα αποφασίζει την απαλλοτρίωση μιας παραλιακής έκτασης 580,7 στρεμμάτων στα δυτικά της πόλης των Χανίων, «προς ανέγερσιν ξενοδοχειακών και λουτρικών εγκαταστάσεων, υπέρ και δαπάναις του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού» (ΦΕΚ 1965/Δ/124). Τη σχετική απόφαση υπογράφουν οι υπουργοί Προεδρίας (Κων/νος Στεφανάκης), Οικονομικών (Στέλιος Αλαμανής) και Κοινωνικής Προνοίας (Χρήστος Αποστολάκος).

* Από μεγάλο μέρος της τοπικής κοινωνίας η ενέργεια θεωρήθηκε ακόμη ένα σκάνδαλο των αποστατών. Σε σχετική επερώτησή του (20.10.65), ο βουλευτής Χανίων της Ενωσης Κέντρου Πολυχρόνης Πολυχρονίδης θα κατονομάσει ευθέως ως εμπνευστή της απόφασης τον Κων/νο Μητσοτάκη, εκφράζοντας ταυτόχρονα την απορία του για την τύχη των εγκαταστάσεων του ΠΙΚΠΑ που βρίσκονταν στην απαλλοτριούμενη παραλία των Αγίων Αποστόλων «από πεντηκονταετίας περίπου, και διά τας οποίας έχουσι δαπανηθεί πολλά εκατομμύρια δραχμών υπό του Δημοσίου και από δωρεάς της αειμνήστου Ελενας Βενιζέλου».

* Οπως και να 'χε το πράγμα, ο ΕΟΤ δεν προχώρησε τελικά στην παραμικρή «ανέγερση εγκαταστάσεων». Το 1965-66 η κυβέρνηση Στεφανόπουλου έκλεισε συμφωνία-μαμούθ με την πολυεθνική Litton Industries, στην οποία επρόκειτο να ανατεθεί εν λευκώ η «ανάπτυξη» της Πελοποννήσου και της δυτικής Κρήτης. Σύμφωνα με τα γραφόμενα της εποχής, η παραλία των Αγίων Αποστόλων επρόκειτο να αποτελέσει ένα από τα «φιλέτα» που θα παραχωρούνταν προς «αξιοποίηση» από την εταιρεία. 

* Η αποικιακή αυτή σύμβαση απορρίφθηκε από το Κοινοβούλιο. Το 1967 επικυρώθηκε πανηγυρικά από τη χούντα -χωρίς, όμως, να υλοποιηθεί τελικά. Στις αρχές της δεκαετίας του '70, η σκυτάλη της «αξιοποίησης» περιήλθε ξανά στα χέρια του ΕΟΤ. Το 1973-74 άρχισαν τα πρώτα έργα οδοποιίας, για να ανακοπούν με την έλευση της Μεταπολίτευσης.


* Ακολούθησε μιάμιση δεκαετία ηρεμίας, κατά την οποία οι Χανιώτες και οι καλοκαιρινοί τουρίστες χαίρονταν ανενόχλητοι τις αμμουδιές και τα δασάκια της δημόσιας αυτής έκτασης. Η αβαθής, χρυσαφένια παραλία των Αγίων Αποστόλων εξακολούθησε να είναι ο κατ' εξοχήν τόπος όπου τα μικρά παιδιά του νομού μάθαιναν κολύμπι.

* Στο μεταξύ, η αλματώδης και -κυρίως- άναρχη ανάπτυξη του τουρισμού άλλαξε ριζικά το τοπίο όλης της γύρω περιοχής. Από τα Χανιά ώς το Κολυμπάρι κι από κει μέχρι το Καστέλλι, ολόκληρη η παραλία της βορειοδυτικής Κρήτης γέμισε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Γραφικά ψαροχώρια μετατράπηκαν σε τσιμεντόχτιστες συστάδες από «Rooms for Rent», μικρά και μεγάλα ξενοδοχεία απλώθηκαν ίσαμε την άκρη της θάλασσας.

Το μόνο που έμεινε αναλλοίωτο (ή σχεδόν αναλλοίωτο) ήταν εκείνα τα 580 στρέμματα της ευρύτερης περιοχής των Αγίων Αποστόλων. Από μια διαβολική συγκυρία, το τμήμα εκείνο της παραλίας που πρώτο προορίστηκε να καταστραφεί, ήταν το τελευταίο που διατήρησε κάτι από την παραδεισένια ομορφιά της παλιάς βορειοδυτικής Κρήτης.

Δεύτερος γύρος

* Θα το άφηναν «ανεκμετάλλευτο»; Κομμάτι δύσκολο... Ηδη από τα μέσα της δεκαετίας του '80, παράγοντες του δήμου, του ΕΟΤ και του υπουργείου Εσωτερικών αρχίζουν να συζητούν την «αξιοποίηση» της περιοχής. Την οικονομική αξιοποίησή της, εννοείται -εφόσον η καθημερινή απόλαυσή της από δεκάδες χιλιάδες πολίτες δεν καταγράφεται σε καμία υπηρεσιακή στατιστική, οπότε μπορεί να θεωρηθεί «μη υπάρχουσα».

* Το 1985, ένα πρόγραμμα ανάπτυξης της περιοχής από τον ΕΟΤ προέβλεπε τη δημιουργία εγκαταστάσεων για τη νυχτερινή διαμονή 1.000 ατόμων το πολύ και τη «διημέρευση» άλλων 1.000 τουλάχιστον. Το 1987, η Ομοσπονδία Κρητικών Συλλόγων Δυτ. Γερμανίας ενδιαφέρθηκε κι αυτή για την εκμετάλλευση της περιοχής, προτείνοντας το χτίσιμο μιας «τουριστικής μονάδας» 600-1.000 κλινών. Ανάλογα σχέδια καταστρώνουν, την ίδια περίοδο, και οι δήμοι Χανίων και Νέας Κυδωνίας. Το 1988, στο χορό μπήκε κι ένας όμιλος εταιρειών της Κτηματικής Τράπεζας.

Τελικά, ωστόσο, όλες αυτές οι ιδέες έμειναν στα χαρτιά. Η κυριότερη αιτία για τη μη υλοποίησή τους ήταν η αντίθεση της τοπικής κοινωνίας. Οι Χανιώτες δεν έδειχναν πια καθόλου διατεθειμένοι να αποποιηθούν τη δική τους καθημερινή αξιοποίηση του τελευταίου αυτού πνεύμονα της περιοχής για χάρη των όποιων αετονύχηδων «επενδυτών». Πόσο μάλλον αφού οι ίδιοι βίωναν όλο και περισσότερο τις συνέπειες της τουριστικής «ανάπτυξης» στον υπόλοιπο νομό. Αντιλαμβανόμενοι το όλο κλίμα, οι κυβερνώντες δεν τόλμησαν έτσι να έρθουν σε ρήξη με το δημόσιο αίσθημα.

* Τα πράγματα άλλαξαν ριζικά με την έλευση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που έβαλε μπροστά την «εκσυγχρονιστική» διαδικασία ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας. Το καλοκαίρι του 1993, ο νόμος 2.160/1993 περιέλαβε τους Αγίους Αποστόλους ανάμεσα σε πέντε «υπό αξιοποίηση» περιοχές της χώρας, για τις οποίες όρισε εξαιρετικά ψηλούς συντελεστές δόμησης (στη συγκεκριμένη περίπτωση 0,20 συνολικά, απ' το οποίο 0,10 για ξενοδοχεία, 0,075 για κατοικίες, 0,05 για εμπορικές δραστηριότητες και 0,015 για «συνεδριακό χώρο»). Κι αυτό παρά τις διαμαρτυρίες του Τμήματος Δυτ. Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου, το οποίο ζήτησε ρητά από τον τότε πρωθυπουργό «να μην προχωρήσει η ψήφιση του νομοσχεδίου για το θέμα αυτό» (25.6.93).

* Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έπεσε τους επόμενους μήνες και τα όποια φιλόδοξα σχέδια για το «φιλέτο» των Αγίων Αποστόλων μπήκαν ακόμη μία φορά στο ψυγείο. Χρειάστηκε να έρθει το γύρισμα του αιώνα, η ψήφιση του νόμου 2.837 του 2000 και η παραχώρηση του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων του ΕΟΤ στην ανώνυμη εταιρεία Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα (ΕΤΑ Α.Ε.), για να τεθεί ξανά το ζήτημα στην ημερήσια διάταξη. 

Γνωστή στο πανελλήνιο από την «αξιοποίηση» των «οργανωμένων ακτών» της Αττικής, που μετέτρεψε ακόμη και το απλό μπάνιο στη θάλασσα σε σπορ πολυτελείας, η εταιρεία δεν ήταν δυνατόν να αφήσει άθικτη μια τέτοια παραλία. Η «φιλοσοφία δράσης» των ΕΤΑ Α.Ε., άλλωστε, όπως διακηρύσσεται από τα ίδια στην επίσημη ιστοσελίδα τους, είναι κάτι παραπάνω από σαφής: από τα κάθε λογής «περιουσιακά στοιχεία» του ΕΟΤ, διαβάζουμε εκεί, «στο Ελληνικό Δημόσιο και τους ΟΤΑ αποδίδεται πληθώρα περιουσιακών στοιχείων που αποτελεί μη ιδιωτικοποιήσιμο εθνικό πλούτο». Ο,τι δεν μπορεί, με άλλα λόγια, να ξεπουληθεί. Ο,τι είναι «ιδιωτικοποιήσιμο», ακόμη κι όταν αυτό αποτελεί το μοναδικό ελεύθερο δημόσιο χώρο σε μια εξαιρετικά επιβαρυμένη περιοχή, πάει για σκότωμα...

Το σχέδιο για ξενοδοχεία

* Το Δεκέμβριο του 2000, τα σχέδια «αξιοποίησης» των Αγίων Αποστόλων πήραν συγκεκριμένη πλέον μορφή, με την κοινοποίηση της πρότασης των ΕΤΑ Α.Ε. στους ενδιαφερόμενους οργανισμούς πρωτοβάθμιας και νομαρχιακής αυτοδιοίκησης. Αν και φαινομενικά «συγκρατημένο» σε σχέση με τις προδιαγραφές του Ν. 2.160/1993, το σχέδιο εξήγγελλε την εξαφάνιση κάθε ελεύθερου χώρου και τη μετατροπή όλης της έκτασης σε ένα τεράστιο συγκρότημα ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων και κλειστών, «οργανωμένων» παραλιών.

* Στο ένα από τα τρία ακρωτήρια, προβλεπόταν η δημιουργία 50-70 «τουριστικών επαύλεων».

* Για το δεύτερο ακρωτήριο, το σχέδιο προέβλεπε την ανέγερση ενός κλειστού «τουριστικού χωριού» («Village Resort», στο πρωτότυπο), με δυναμικότητα 1.000 κλινών, κι ενός «συνεδριακού κέντρου» με άλλα 1.000 κρεβάτια. 

* Μεγάλο μέρος της υπόλοιπης έκτασης θα κάλυπταν τα πάρκινγκ που προορίζονταν να εξυπηρετήσουν τις παραπάνω «κλίνες». Οπως διαβάζουμε στην πρόταση των ΕΤΑ Α.Ε., στον Ν. 2.160 υπάρχει πρόβλεψη για μία «θέση στάθμευσης» ανά 4 δωμάτια.

* Από τις τρεις διαδοχικές παραλίες της περιοχής, η μια θα μετατρεπόταν σε «αυλή» των παραπάνω εγκαταστάσεων. Για τη δεύτερη (Χρυσή Ακτή) προβλεπόταν «αναβάθμιση», με τη μετατροπή της από ελεύθερο χώρο σε «οργανωμένη ακτή», με το ανάλογο αντίτιμο εισόδου. 

* Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τρία ακόμη στρέμματα θα μετατρέπονταν σε εμπορικό «κέντρο προώθησης τοπικών προϊόντων». (Για προφανείς προπαγανδιστικούς λόγους, το σχέδιο προσθέτει: «και οικολογικής διατροφής»...) Με το ανάλογο πάρκινγκ, φυσικά.

* Η «αναβάθμιση» της περιοχής προβλεπόταν να ολοκληρωθεί με τη δημιουργία ενός «Κέντρου Θαλασσοθεραπείας» και ποικίλων «εγκαταστάσεων διημέρευσης» (άλσος αναψυχής, αθλητικές εγκαταστάσεις, παιδική χαρά, χώροι υπαίθριων εκδηλώσεων και -φυσικά- τα ανάλογα πάρκινγκ). 

Ολα αυτά, σύμφωνα με την επίσημη πρόταση, για ένα «χρονικό ορίζοντα 50 ετών, ώστε ο σχεδιασμός και η πρόβλεψη των υποδομών να μην έχουν εφήμερο χαρακτήρα». Οσο για τις αντιδράσεις των Χανιωτών, τα ΕΤΑ Α.Ε. φρόντιζαν να χρυσώσουν το χάπι, καταφεύγοντας στη συνήθη νεφελώδη επαγγελία απροσδιόριστων «θέσεων εργασίας»:

* «Ο χαρακτήρας της προσφοράς προς το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο», διακηρύσσει σε άπταιστη οργουελιανή διάλεκτο η πρόταση της εταιρείας, «και η σύνδεση με την ευρύτερη περιοχή μπορούν να συσχετιστούν άμεσα με το μακροπρόθεσμο όφελος της επιχείρησης μέσα από την κοινωνική αποδοχή και το καλύτερο και πλουσιότερο προϊόν. Η δημιουργία ολοκληρωμένων βιώσιμων Τουριστικών-Ψυχαγωγικών εγκαταστάσεων θα προσφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και παράλληλα την πρακτική εκπαίδευση στα Νέα Τουριστικά Επαγγέλματα». Κλείσιμο του ματιού, λοιπόν, στην τοπική κοινωνία -αν και αυτή η αναφορά περί «πρακτικής εκπαίδευσης», μάλλον απλήρωτη εργασία μυρίζει... 

Ο ξεσηκωμός 

Η τοπική κοινωνία δεν ήταν, ωστόσο, καθόλου διατεθειμένη να τσιμπήσει το δόλωμα. Ηδη από τον Αύγουστο του 2000, όταν η επιδρομή των «Τουριστικών Ακινήτων» είχε αρχίσει να διαγράφεται στον ορίζοντα, συγκροτείται από πολίτες και φορείς της πόλης μια επιτροπή ενάντια στο ξεπούλημα των Αγίων Αποστόλων. Με σύνθημα «Οι Αγιοι Απόστολοι ανήκουν στους πολίτες -όχι στους πωλητές!» αρχίζει μια εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού και συλλογής υπογραφών ενάντια στην επερχόμενη «αξιοποίηση» της περιοχής εις βάρος των κατοίκων.

* «Αξιοποίηση προς όφελος τίνων και με ποιο τίμημα;» διαβάζουμε στην προκήρυξη που κυκλοφόρησε στην πόλη αμέσως μετά τη συγκρότηση της επιτροπής. «Η περιοχή των Αγίων Αποστόλων έχει ήδη αξία για τους Χανιώτες και για τους επισκέπτες της περιοχής, ακριβώς χάρη στο ότι αποτελεί μια παραλία ανοιχτή και ελεύθερη για όλους, ένα χώρο αναψυχής (στο δάσος ή δίπλα στη θάλασσα) για ντόπιους και επισκέπτες. Τώρα, κάποιοι, μιλώντας για"αξιοποίηση", εννοούν το πώς θα διώξουν τους ντόπιους και τον πολύ κόσμο, πώς θα τσιμεντοποιήσουν την περιοχή χτίζοντας ένα μεγάλο ξενοδοχείο και συνεδριακό κέντρο, απλά και μόνο για τη δίψα του κέρδους, του κέρδους κάποιων λίγων. [...] Η φωνή των πολιτών μπορεί να σταματήσει τα σχέδια των πωλητών».

Την υποστήριξή τους στην επιτροπή και τον αγώνα της έσπευσαν να προσφέρουν όχι μόνο οι τοπικές αριστερές δημοτικές και νομαρχιακές κινήσεις (Τα Χανιά των Πολιτών, Αγωνιστική Νομαρχιακή Συνεργασία, Αγωνιστική Δημοτική Συνεργασία) αλλά και όλοι σχεδόν οι μαζικοί φορείς των Χανίων (Σύλλογος Δασκάλων & Νηπιαγωγών, ΕΛΜΕ, Δικηγορικός Σύλλογος, Ιατρικός Σύλλογος, Σύλλογος Γεωπόνων, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων, σύλλογοι εργαζομένων και φοιτητών του Πολυτεχνείου Κρήτης κ.ά.). Ανάμεσά τους και ο Σύλλογος Ξενοδοχοϋπαλλήλων του νομού -ζωντανή απόδειξη της άρνησης της τοπικής κοινωνίας να καταπιεί το δόλωμα των «νέων θέσεων εργασίας» υποθηκεύοντας την ποιότητα της ζωής της. 

* Στις 23.8.2000, το εργατικό συλλαλητήριο που διοργανώθηκε στην πλατεία της Αγοράς για το ασφαλιστικό υιοθετεί ψήφισμα στο οποίο καταγγέλλονται τα σχέδια ξεπουλήματος της περιοχής στους ιδιώτες: «Στέλνουμε μήνυμα στην κυβέρνηση και τους αρμόδιους τοπικούς φορείς ότι δεν παραχωρούμε σε κανέναν το δικαίωμά μας να έχουμε ελεύθερη πρόσβαση στη θάλασσα και στην περιοχή των Αγίων Αποστόλων». Ανάλογο ψήφισμα υιοθετήθηκε και από το επόμενο εργατικό συλλαλητήριο, στις 10.10.2000.

Η εκστρατεία ενάντια στο ξεπούλημα κλιμακώθηκε μετά την κοινοποίηση των προτάσεων των ΕΤΑ Α.Ε. Το αποκορύφωμά της θα έρθει στις 22 Ιουνίου 2001, όταν πραγματοποιείται εκδήλωση διαμαρτυρίας στο Πάρκο Ειρήνης και Φιλίας της πόλης, με συμμετοχή 3.000 κατοίκων κι ομιλητές τους βουλευτές Παναγιώτη Λαφαζάνη (ΣΥΝ) και Γιώργο Χουρμουζιάδη (ΚΚΕ). 

Ταυτόχρονα, αρχίζει η συλλογή υπογραφών. Μέχρι σήμερα, 9.500 ενήλικοι Χανιώτες έχουν ζητήσει μ' αυτό τον τρόπο από την πολιτεία «να βάλει τις ανάγκες και το όφελος των πολλών πάνω από το πρόσκαιρο οικονομικό όφελος και το ιδιωτικό κέρδος των λίγων», απαιτώντας «να διατηρηθεί ο δημόσιος και ελεύθερος χαρακτήρας της περιοχής με την παραχώρησή της στην Τοπική Αυτοδιοίκηση».

* Εναντίον της επερχόμενης καταστροφής έχει ταχθεί και ο κατεξοχήν αρμόδιος φορέας της περιοχής. Με επιστολή του προς τον υπουργό Ανάπτυξης Νίκο Χριστοδουλάκη, τον Μάρτιο του 2001, το Τμήμα Δυτικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου εξηγεί ότι «η περιοχή των Αγίων Αποστόλων εδώ και χρόνια καλύπτει ζωτικές ανάγκες ελεύθερης αναψυχής των κατοίκων ευρύτερων πολεοδομικών συγκροτημάτων, με κυρίαρχα αυτά των Δήμων Χανίων και Νέας Κυδωνίας, καθώς και των παραθεριστών της περιοχής αυτής που έχει καθιερωθεί πλέον σαν τόπος κολύμβησης και αναψυχής. Είναι δε ο μόνος ζωτικός, δημόσιος και ακάλυπτος χώρος της βεβαρημένης με πληθώρα οικιστικών, τουριστικών και άλλων χρήσεων ευρύτερης περιοχής, όπως αυτή δυστυχώς διαμορφώθηκε τα τελευταία χρόνια με παντελή απουσία της πολιτείας στην κατεύθυνση μιας ορθολογικής ανάπτυξης της περιοχής».

Υπενθυμίζοντας ότι παλιότερες μελέτες και προτάσεις, του 1978-85, είτε απέκλειαν πλήρως τη δημιουργία «εγκαταστάσεων διανυκτέρευσης» στους Αγίους Αποστόλους είτε την περιόριζαν σε πολύ μικρό αριθμό κρεβατιών (κι αυτό, σε μια εποχή «που οι τουριστικές κλίνες στην ευρύτερη περιοχή ήταν περιορισμένες, οι λοιπές ακτές περισσότερο ελεύθερες και η δυνατότητα ελεύθερης αναψυχής των κατοίκων των ευρύτερων πολεδομικών συγκροτημάτων πολύ μεγαλύτερη από σήμερα»), το ΤΕΕ καταλήγει: «Θεωρούμε ότι η πρότασή σας για εφαρμογή του Ν. 2.160/1993 στους Αγίους Αποστόλους είναι εκτός της σημερινής πραγματικότητας».

«Ηπια» καταστροφή;

Μπροστά στη γενικευμένη κατακραυγή των ντόπιων, η αρχική πρόταση των ΕΤΑ Α.Ε. δεν είχε και πολλά περιθώρια μακροημέρευσης. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο και με τις εναλλακτικές προτάσεις μιας «ηπιότερης» τουριστικής αξιοποίησης της περιοχής, που διατυπώθηκαν από την τοπική αυτοδιοίκηση ως αντίλογος στα σχέδια ολοκληρωτικής καταστροφής της.

Με αντιπρότασή του προς τον υπουργό Ανάπτυξης, το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χανίων εισηγήθηκε στις 17.1.2001 την τριχοτόμηση της επίμαχης περιοχής, διατηρώντας ελεύθερη την πρόσβαση στις παραλίες και παραδίδοντας στην οικοδομική δραστηριότητα την υπόλοιπη έκταση.

* Σύμφωνα με αυτό το «εναλλακτικό» σχέδιο, σε ένα μέρος της περιοχής (συνολικής έκτασης 80 στρεμμάτων) θα χτιστεί το «συνεδριακό κέντρο» των 1.000 κλινών, ενώ το παρακείμενο πευκοδάσος προορίζεται να παραδοθεί σε μια γκάμα «λειτουργιών διημέρευσης», που περιλαμβάνουν «χώρους εστίασης» (κοινώς, εστιατόρια), «αθλητικές εγκαταστάσεις ήπιας μορφής και όχλησης», αποδυτήρια, παιδικές χαρές, «χώρους υπαίθριων εκδηλώσεων», «χώρους ελεγχόμενης στάθμευσης οχημάτων» και μη κατονομαζόμενα «λοιπά παρόμοια»...

«Πρόκειται για μια οφθαλμοφανή προσπάθεια συμβιβασμού, ενόψει της λαϊκής δυσφορίας για την πρόταση των ΕΤΑ, και ενδεχομένως ικανοποίησης κάποιων τοπικών μικροσυμφερόντων» μας λέει εκ μέρους της Επιτροπής Αγώνα ο Γιώργος Βλοντάκης. «Από την πλευρά μας, τη βλέπουμε σαν ένα Δούρειο Ιππο, που μοιραία θα ανοίξει το δρόμο για την καταστροφική "ανάπτυξη" όλης της περιοχής».

Από θεσμική άποψη, η τύχη της περιοχής θα κριθεί τελικά σε δυο επίπεδα. Το πρώτο είναι η κατάρτιση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Κάτω Δαράτσου, όπου υπάγονται οι Αγιοι Απόστολοι. Η εκπόνηση της σχετικής μελέτης ξεκίνησε πριν από 4 χρόνια και σήμερα βρίσκεται στη φάση της ολοκλήρωσης. Σύμφωνα με πληροφορίες της Επιτροπής Αγώνα, προβλέπει το χαρακτηρισμό όλης της περιοχής του ΕΟΤ ως ζώνης περιαστικού πρασίνου, με μοναδική εξαίρεση τη δημιουργία κάποιων αθλητικών εγκαταστάσεων σε μια έκταση 30 στρεμμάτων (από τα 580) και την αναστύλωση των παλιών παιδικών κατασκηνώσεων του ΠΙΚΠΑ για ανάλογους σκοπούς.

Η μάχη, ωστόσο, δεν έχει κριθεί οριστικά. Τα ΕΤΑ Α.Ε., καταγγέλλει η επιτροπή, πιέζουν να δοθούν όροι δόμησης στο ανατολικό ακρωτήριο, το ομορφότερο από τα τρία, που αποτελεί και το φιλέτο της όλης περιοχής. «Απ' ό,τι φαίνεται», διαβάζουμε σε σχετική ανακοίνωση (21.5.03), «προσπαθούν να κερδίζουν την υποστήριξη φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, δίνοντάς τους σε αντάλλαγμα της κυριότητα (ή και μόνο τη χρήση) της υπόλοιπης έκτασης». 

Το δεύτερο -και στρατηγικότερο- επίπεδο της αντιπαράθεσης αφορά την κυριότητα του χώρου. Αν ο δημόσιος χαρακτήρας των ΕΤΑ Α.Ε. έχει μέχρι στιγμής επιβάλει μια στοιχειώδη αυτοσυγκράτηση στους «ιδιοκτήτες» των Αγίων Αποστόλων, τι θα γίνει όταν η εταιρεία εισαχθεί -όπως έχει ήδη ανακοινωθεί- στο Χρηματιστήριο; Μοναδική λύση είναι αυτή που εισηγήθηκε χωρίς επιτυχία το 2001 ο (πρόσφατα εκλιπών) νομαρχιακός σύμβουλος Γ. Κτιστάκης: να αποδοθεί όλος ο χώρος στην πλήρη κυριότητα του δήμου Νέας Κυδωνίας, όπου και ανήκει γεωγραφικά, και ταυτόχρονα να χαρακτηριστεί δημόσιο πάρκο.

 

(Ελευθεροτυπία, 27/7/2003)

 

 

www.iospress.gr                                  ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ