ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΖΟΥΓΚΛΑΣ

Κύριε Μ. κοίτα τι έκανες...
 

«Εάν κάνω ένα λάθος που εκτελεί έναν άνθρωπο, μ' αυτό το εργαλείο, την κάμερα, δεν υπάρχει περίπτωση να ξαναβγώ στην εικόνα»
            (Μάκης Τριανταφυλλόπουλος στη Σεμίνα Διγενή, 19/11/05)

Αν υπάρχει μια φράση που επανέλαβαν περισσότερες φορές από κάθε άλλη επί μια βδομάδα ο κ. Μ(άκης Τριανταφυλλόπουλος) και οι τρόφιμοι των εκπομπών του είναι ότι «η Ελευθεροτυπία είναι η εφημερίδα του» και κυρίως ότι «ο Σεραφείμ Φυντανίδης είναι κορυφαίος δημοσιογράφος», ότι είναι «αξιότιμος» και σημαντικός δημοσιογράφος.

Λες και ήθελε να μας θυμίσει τον Μάρκο Αντώνιο στον «Ιούλιο Καίσαρα» του Σέξπιρ, ο οποίος στην περίφημη ομιλία του επαναλάμβανε κάθε τόσο -χωρίς κανείς να του ζητά- ότι «ο Βρούτος είναι έντιμος πολίτης» (πράξη 3, σκηνή 2), αλλά ταυτόχρονα του καταλόγιζε όσα χρειάζονταν για να ξεσηκωθεί το πλήθος και να στραφεί εναντίον του Τυραννοκτόνου. Μόνο που ούτε ο κ. Φυντανίδης είναι Βρούτος ούτε -πολύ περισσότερο- ο κ. Τριανταφυλλόπουλος, Μάρκος Αντώνιος.

Χαλίφης στη θέση του χαλίφη

Αν θέλαμε κάποιον γνωστό ήρωα μυθοπλασίας που ταιριάζει στο πορτρέτο του κ. Μ. είναι μάλλον ο κοσμαγάπητος Ιζνογκούντ που θέλει να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη, αλλά μένει διαρκώς με την επιθυμία του ανικανοποίητη.

Μήπως αδικούμε τον Δημοσιογράφο; Μα το αποκάλυψε άθελά του ο ίδιος από την πρώτη κιόλας βραδιά που ξεκίνησε αυτή την προσωπική επίθεση εναντίον του διευθυντή της «Ελευθεροτυπίας». Σε μια στιγμή χαλάρωσης, απευθύνθηκε με πονηρό χαμόγελο στη σύζυγό του, η οποία μετείχε στο πάνελ της εκπομπής, και την αποκάλεσε «εν δυνάμει κυρία Βεντουράκη».

Να λοιπόν που μια λέξη αξίζει χίλιες εικόνες. Το είπε μόνος του ο άνθρωπος και αμαρτία εξομολογημένη δεν είναι αμαρτία. Ο Δημοσιογράφος θέλει να γίνει Φυντανίδης στη θέση του Φυντανίδη. Οχι βέβαια να αναλάβει τη διεύθυνση της «Ελευθεροτυπίας», αλλά να αποτελέσει ο ίδιος, για τη νέα εποχή της ελληνικής δημοσιογραφίας, το σημείο αναφοράς, όπως υπήρξε σημείο αναφοράς από τη Μεταπολίτευση η «Ε» με διευθυντή τον Σεραφείμ Φυντανίδη.

Ο Δημοσιογράφος έχει ήδη καταφέρει να καταπιεί την τηλεοπτική δημοσιογραφία και να της δώσει τα δικά του χαρακτηριστικά. Εχει μεταμορφώσει τον Νίκο Χατζηνικολάου σε δημόσιο θαυμαστή της κρυφής κάμερας και υπερασπιστή των τηλεδικείων και έχει μεταβάλει σε κομπάρσους των τηλεοπτικών του παραστάσεων δημοσιογράφους όπως ο Γιώργος Οικονομέας, ο Γιώργος Κύρτσος, ο Γιώργος Τράγκας, ο Νίκος Γεωργιάδης. Στηριγμένος στην υψηλή τηλεθέαση που εξασφαλίζουν οι ανθρωποθυσίες στη μικρή οθόνη επιτίθεται τώρα στην έντυπη δημοσιογραφία, με πρόσχημα την εφημερίδα που εκδίδει μαζί με τον ομοϊδεάτη του κ. Αναστασιάδη και όχημα τον τηλεοπτικό Alpha.

Μ' αυτή την έννοια, δεν υπάρχει καμιά «προσωπική» αντιδικία Τριανταφυλλόπουλου-Φυντανίδη. Στην πραγματικότητα συγκρούονται δύο αντιλήψεις για τη δημοσιογραφία. Το φαινόμενο δεν είναι ούτε πρωτοφανές ούτε ειδικά ελληνικό.

Οσο για τον τρόπο που ενεργεί ο Δημοσιογράφος, απέναντι σε όσους τολμούν να αμφισβητήσουν την αυθεντία του, είχαμε την ευκαιρία να τον διαπιστώσουμε από πρώτο χέρι. Οταν σχολιάσαμε την προσπάθειά του να εμφανίσει ως «μυστηριώδη μηνύματα» ή «προφητικά» δυο σκίτσα που είχαν δημοσιευτεί στο «Εψιλον» και παρουσίαζαν τους δίδυμους πύργους και δυο αεροπλάνα πριν από την επίθεσης της 11/9 («Ιός», 23/10/04), αντί να παραδεχτεί τη δημοσιογραφική πατάτα (που εξάλλου είχε διαπράξει πρώτος ο Γιώργος Καρατζαφέρης), άρχισε να ψάχνει «ποιοι είμαστε», και επειδή δεν βρήκε τίποτα απ' αυτά που συνήθως καταλογίζει σε όσους θέλει να χτυπήσει, ψάχνοντας συζύγους, συγγενείς και φίλους, περιορίστηκε να «αποκαλύψει» ότι κάποιοι από μας προέρχονται από την οργάνωση Β' Πανελλαδική του Ρήγα Φεραίου και άλλοι είχαν δουλέψει σε εκδοτικό οίκο το 1981!

Ποια είναι λοιπόν αυτή η «νέα εποχή» που θέλει να επιβάλει ο κ. Μ. και οι συνεργάτες του στα μέσα ενημέρωσης; Την αναζητήσαμε στη δημόσια δική του παρουσία. Εμείς δεν θα ψάξουμε στο «φάκελό» του ούτε θα αναζητήσουμε ιδιαιτερότητες και σκοτεινά σημεία στην προσωπική ζωή του, όπως συνηθίζει εκείνος. Μας αρκεί η απαρίθμηση των επιτυχιών της καριέρας του για να κάνουμε σαφές αυτό που εννοούμε όταν μιλάμε για δύο αντίπαλες σχολές δημοσιογραφίας.

Για τον Παπαθεμελή

Πριν από δέκα χρόνια (12/2/95), στην εκπομπή «Κίτρινος Τύπος» (που φιλοξενούσε τότε το Star), ο κ. Μ. παρουσίασε επιστολή του κ. Παπαθεμελή και της συζύγου του και υπαινίχθηκε ότι υπήρξε χουντικός. Ο κ. Παπαθεμελής κατέφυγε στη Δικαιοσύνη και στην ΕΣΗΕΑ. Το Πειθαρχικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ (Π.Σ. ΕΣΗΕΑ) επέβαλε την ποινή της ανάκλησης στην τάξη στον κ. Μ., επειδή έκριναν ότι «ήταν κατάδηλα αντιδεοντολογικός ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάστηκε η τηλεφωνική συνομιλία του εγκαλούμενου από τον εγκαλούντα, καθώς μεγάλο μέρος των λόγων Παπαθεμελή επενδύθηκε με εικόνες από την εποχή της δικτατορίας, με αποκορύφωμα την ηχητική επένδυση με το παιδικό τραγουδάκι Κουνελάκι, κουνελάκι, ξύλο που θα φας, με στόχο την πλήρη γελοιοποίηση του τότε υπουργού και την ηθική σπίλωσή του, όσον αφορά τον "χουντισμό" του». Στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών με τις αποφάσεις του 2114/96 και 2115/96 ο κ. Μ. καταδικάστηκε σε ποινή 30 εκατ. δρχ. Σύμφωνα με την απόφαση, «το δικαστήριο δέχτηκε ότι ο δημοσιογράφος διαστρέβλωσε σκοπίμως και εκ προθέσεως το νόημα περικοπής που απομόνωσε από την αναφορά του κ. Παπαθεμελή, προσδίδοντας σ' αυτήν εκ διαμέτρου αντίθετο περιεχόμενο από το πραγματικό, αφού η σχετική περικοπή, ενταγμένη οργανικά και νοηματικά και γραμματολογικά στο συνολικό κείμενο της αναφοράς, αποτελεί ειρωνεία για το καθεστώς της δικτατορίας».

Ο Β. Ραφαηλίδης

Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχει η δήλωση προς το Π.Σ. ΕΣΗΕΑ του Βασίλη Ραφαηλίδη, ο οποίος συνεργάστηκε με τον κ. Μ. στη συγκεκριμένη εκπομπή: «Πριν από την εκπομπή τόνισα στον Τριανταφυλλόπουλο ότι η υπόθεση δεν με αφορά αν την αντιμετωπίζει σαν σκάνδαλο, αλλά με αφορά αν την αντιμετωπίζει σαν σύμπτωμα. Το σκάνδαλο αναφέρεται σε συγκεκριμένο άτομο, το σύμπτωμα όμως είναι τα σημάδια που βγαίνουν από μια παθολογική κατάσταση για ευρύτερες αναγωγές. Δεν είχα καμιά πρόθεση να στραφώ κατά του Παπαθεμελή, αλλά κατά των παραθρησκευτικών οργανώσεων. Δυστυχώς, ο Τριανταφυλλόπουλος δεν κατάλαβε τη διαφορά μεταξύ σκανδάλου και συμπτώματος».

Εξάμηνη διαγραφή

Στις 22/10/95 το πρωτοβάθμιο Π.Σ. της ΕΣΗΕΑ αποφάσισε την εξάμηνη διαγραφή του κ. Μ. για την εκπομπή «Κίτρινος Τύπος» που αφορούσε καταγγελίες ασθενών ενός γιατρού για κακές ιατρικές επεμβάσεις και φακελάκια. Το Π.Σ. δεν πείστηκε ότι ο κ. Μ. «προσπάθησε πράγματι να ενημερώσει τον γιατρό για τις κατηγορίες που του αποδίδονταν και όφειλε, για λόγους δημοσιογραφικής δεοντολογίας, να μη μεταδώσει καταγγελίες πριν έχει μια ολοκληρωμένη άποψη για καταγγελίες που θίγουν την υπόληψη και επαγγελματική ευσυνειδησία Ελληνα πολίτη». Ο κ. Μ. κατέφυγε στο δευτεροβάθμιο Π.Σ. της ΕΣΗΕΑ, το οποίο επικύρωσε την αρχική καταδίκη και έκρινε παμψηφεί «πειθαρχικώς ελεγκτέο τον εφεσιβάλλοντα Ευθ. Τριανταφυλλόπουλο, για παράβαση του άρθρου 7 παρ. β' του καταστατικού της ΕΣΗΕΑ και συγκεκριμένα διότι παρουσίασε την εκπομπή του χωρίς την παρουσία ή συμμετοχή του εγκαλούντος».

Εκρυψε στοιχεία

Στις 11/1/96 το Π.Σ. της ΕΣΗΕΑ εξέτασε την εξώδικο δήλωση ενός καθηγητού, ο οποίος θεώρησε ότι θίγεται από δύο ραδιοφωνικές εκπομπές του κ. Μ. Το Π.Σ. αποφάσισε τη διαγραφή του κ. Μ. για ένα χρόνο από την ΕΣΗΕΑ επειδή έκρινε ότι: «Δεν παρουσίασε από τις ραδιοφωνικές του εκπομπές την πληθώρα των στοιχείων που του υπέβαλαν οι καταγγελλόμενοι, με τα οποία απαντούσαν αναλυτικά στις καταγγελίες που έκανε. Δεν παρουσίασε συγκεκριμένα στοιχεία που να στοιχειοθετούν τις καταγγελίες που ο ίδιος έκανε ούτε αντέκρουσε, ως ώφειλε, τις υποβληθείσες από τους καταγγελλόμενους απαντήσεις. Υπάρχει σαφής παραβίαση των κανόνων δημοσιογραφικής δεοντολογίας με βάση τους οποίους δεν μπορεί να γίνονται καταγγελίες σε βάρος πολιτών, λειτουργών, κ.λπ., χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία και πολύ περισσότερο όταν οι καταγγελλόμενοι δεν έχουν τη δυνατότητα να αντικρούσουν δημόσια τις εις βάρος τους καταγγελίες».

Σφαίρες μετά την TV

Στις 27/3/96 ένας 37χρονος αστυφύλακας πυροβόλησε την 30χρονη φίλη του και μετά αυτοκτόνησε. Είχε προηγηθεί ρεπορτάζ του κ. Μ. στον Σκάι (14/3/96), όπου παρουσιάστηκε η γυναίκα αυτή και κατηγόρησε τους υπεύθυνους του κέντρου «Μητέρα» ότι ήθελαν να της πάρουν τα παιδιά, ενώ κάποια στιγμή αναφέρθηκε και στον δεσμό της με τον αστυφύλακα (Το Βήμα, 31/3/96).

Για συκοφαντία

- Στις 8/11/96 το Π.Σ. της ΕΣΗΕΑ αποφάσισε τη διαγραφή για ένα μήνα του κ. Μ., αφού ομόφωνα έκρινε ότι «ο εγκαλούμενος Μάκης Τρ. συκοφάντησε βαρύτατα τον εγκαλούντα συνάδελφο Κ. Τσαρούχα, αποδίδοντάς του απολύτως αβάσιμα τις μομφές του εκβιαστή και του υπερασπιστή εμπόρων ναρκωτικών».

Για τις κρυφές κάμερες

- Στις 26/11/96 το ΕΣΡ εξέτασε τις εκπομπές «Κίτρινος Τύπος» (29/10/96) και «Ζούγκλα» (31/10/96) του Σκάι και «ομόφωνα καταδίκασε χωρίς κανένα ελαφρυντικό τη χρησιμοποίηση κρυφής κάμερας στις εκπομπές αυτές». Το ΕΣΡ προειδοποιεί ότι «οποιαδήποτε επανάληψη ανάλογης μεθόδου θυμίζει τακτική φασιστικής "δεοντολογίας" και θα αντιμετωπιστεί με αμείλικτη αυστηρότητα». Στον σταθμό επιβλήθηκε ποινή 5 εκατ. δρχ. Η εκπομπή αφορούσε την προβολή σκηνών που είχαν ληφθεί από χρήστες ναρκωτικών την ώρα που έκαναν ενέσεις ηρωίνης.

Πρόστιμο από το ΕΣΡ

- Στις 18, 19, 20 και 21/11/96 ο ΣΚΑΪ «παρουσίασε συνέντευξη ληφθείσα με κρυφή κάμερα κατά την οποία έλαβαν χώρα προσβλητικές και βλαπτικές [σκηνές] για την υπόληψη και την προσωπικότητα του μητροπολίτη Κυθήρων Ιακώβου. Ακόμα και αν τους λόγους χρήσης επιτάσσει το δημόσιο καθήκον, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η μέθοδος συλλογής πληροφοριών να θίγει την αξιοπρέπεια του ανθρώπου» (Απόφαση ΕΣΡ 1/4/97). Επιβλήθηκε πρόστιμο 20 εκατ. δρχ.

Πλαστά στοιχεία

- Στις 14 και 28/1/99 ο ΣΚΑΪ μετέδωσε εκπομπές του κ. Μ., για τις οποίες κατέθεσε έγκληση στην ΕΣΗΕΑ ο δικηγόρος κ. Π.Γ., ο οποίος κατηγορούσε τον Μ.Τ. ότι, ενώ τον είχε καλέσει στην εκπομπή για να συζητηθούν εκπαιδευτικά θέματα, ξαφνικά στον αέρα ανακοίνωσε ότι το θέμα θα ήταν η εκκλησιαστική περιουσία, επειδή ο μητροπολίτης Κέρκυρας όντας πελάτης του νομικού του γραφείου είχε «υποθηκεύσει» την ακίνητη εκκλησιαστική περιουσία της Μητρόπολης Κερκύρας. Τα έγγραφα του Π.Γ. απέδειξαν τις πλαστογραφίες και τα ψεύδη που παρουσιάστηκαν στην εκπομπή και όσα επικαλέστηκε ο κ. Μ. ότι θα προσκόμιζε δεν τα προσκόμισε ποτέ. Το δευτεροβάθμιο πειθαρχικό της ΕΣΗΕΑ αφού εξέτασε λεπτομερώς τον φάκελο επέβαλε την ποινή της διαγραφής για τρεις μήνες του Μ.Τ. από τα μητρώα της ΕΣΗΕΑ (απόφαση 4/1/2001).

Κορκολής και Ασλάνης

- Στις 2 και 5/12/1999 ο ALPHA μετέδωσε τις περιβόητες υποθέσεις με τις κασέτες του Στέφανου Κορκολή και την ατζέντα του Μιχάλη Ασλάνη. Κατά το ΕΣΡ, «στην εκπομπή προβάλλεται εκτεταμένης διάρκειας μαγνητοταινία στην οποία απεικονίζεται ο Σ.Κ. με πολλές άσχετες με την ανάγκη της αντικειμενικής ενημέρωσης λεπτομέρειες να συνευρίσκεται ερωτικά με νεαρή σε ηλικία γυναίκα. Στην ίδια εκπομπή εμφανίζονται μαγνητοφωνημένες συνεντεύξεις δύο γυναικών που δηλώνουν ότι όταν ήταν ανήλικες είχαν ερωτικές σχέσεις με τον τραγουδιστή. Ο Μ.Τ. διατύπωσε υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς για τον καλλιτέχνη για τις κατά σύστημα σύναψη τέτοιου είδους ερωτικών σχέσεων και ότι τόσο ο ίδιος όσο και η σύντροφός του έκαναν χρήση κοκαΐνης. Οι υπεύθυνοι δε δήλωσαν ότι το βίντεο είχε φτάσει στο σταθμό ταχυδρομικώς. Σε κάθε περίπτωση δεν είχε δοθεί με την έγκριση του κ. Κορκολή. (...) Στην ίδια εκπομπή αναγνώστηκαν αποσπάσματα από το προσωπικό ημερολόγιο του κ. Ασλάνη που σχετίζονται με την ιδιαιτερότητά του. Επίσης διατυπώθηκαν καταγγελίες σε βάρος του για ασελγείς πράξεις. Ο θιγόμενος δεν κλήθηκε να απαντήσει και ο σταθμός ισχυρίστηκε πάλι ότι κι αυτό έφτασε μέσω ταχυδρομείου χωρίς φυσικά τη θέληση του κ. Ασλάνη. Το δικαίωμα του ιδιωτικού βίου προστατεύεται από το Σύνταγμα όπως ο σεβασμός της τιμής και της υπόληψης του κάθε ατόμου. Μόνο λόγοι δημοσίου συμφέροντος θα μπορούσαν να επιτρέψουν την προσβολή τέτοιων αξιών και όχι λόγοι τηλεθέασης». Με την Απόφαση 10/2/2000 επιβλήθηκε ποινή διοικητικής και ηθικής κύρωσης (3 μέρες μετάδοση της απόφασης) και 60 εκατ. δρχ. πρόστιμο για τις δύο εκπομπές. Η ΕΣΗΕΑ χαρακτήρισε τις εκπομπές ως «απαράδεκτο και αήθη τηλεοπτικό κανιβαλισμό». Οταν αθωώθηκε ο κ. Κορκολής, ο κ. Μ. συνέχισε να τον διασύρει και επέκρινε την απόφαση του δικαστηρίου, με επίθεση στον εισαγγελέα.

Την καταδίκασε

Σε εκπομπή του κ. Μ. στον ALPHA (27/1/2000) εμφανίστηκε ο φοιτητής Λ.Φ. και αναφέρθηκε εκτενώς στην ερωτική του σχέση με την καθηγήτρια Θ.Κ. και στη συνέχεια κατήγγειλε ότι εκείνη με δόλιο τρόπο, όταν διέκοψαν τη σχέση τους, τον οδήγησε σε οικονομική και ηθική εξόντωση. Οπως αναφέρει η απόφαση του ΕΣΡ, ο παρουσιαστής «φωτογράφιζε» το ίδρυμα όπου δίδασκε η Θ.Κ. αλλά και την ίδια με χαρακτηρισμούς προσβλητικούς - «τέλεσε έγκλημα εκ προμελέτης, είχε γραφείο συνοικεσίων η κυρία, η παιδαγωγός πρέπει να σέβεται σε ένα τέτοιο χώρο πρώτα τον εαυτό της, κ.λπ.». Και η απόφαση συνεχίζει: «Με τον τρόπο αυτό η επίμαχη εκπομπή μετατρέπεται σε οιονεί τηλεοπτική δίκη με παρόντες όλους τους ενάγοντες πλην της φερόμενης ως "αυτουργού" της εγκληματικής ενέργειας. Η εκ των υστέρων αναζήτησή της προκειμένου να παρουσιαστεί η άποψή της σε άλλη εκπομπή κατέληξε σε ολιγόλεπτη δήλωσή της που όμως δεν μεταδόθηκε ποτέ και η υποτιθέμενη έρευνα της εκπομπής για το φαινόμενο του βιασμού (sic!) εγκαταλείφθηκε στην επόμενη εκπομπή». Πέρα από την παραβίαση όλων των διατάξεων των άρθρων περί δεοντολογίας παραβιάστηκε και το Σύνταγμα που ορίζει το απαραβίαστο της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του ατόμου. Παραβιάζεται επίσης κατά το ΕΣΡ και το άρθρο 5 του Συντάγματος περί ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και κοινωνικής δραστηριότητας του ατόμου. (...) «Με την ακολουθούμενη από τηλεοπτικούς σταθμούς ανωτέρω μέθοδο σκηνοθετούνται τηλεοπτικές δίκες με ανεξίτηλες μάλιστα καταδίκες ανθρώπων παρά το θεμελιώδη κανόνα της ΕΣΔΑ για το τεκμήριο της αθωότητας». Ενδιαφέρον παρουσιάζει το υπόμνημα με το οποίο απάντησε ο σταθμός ισχυριζόμενος ότι αυτό αποτελούσε κομμάτι έρευνας για το φαινόμενο του βιασμού αλλά και ότι οι καταγγελίες δεν υιοθετήθηκαν από το σταθμό. Το ΕΣΡ απάντησε ότι «όχι μόνο ο Μ.Τ. υιοθετούσε τις καταγγελίες αλλά τις συνόδευε και από δυσμενείς χαρακτηρισμούς για τη θιγόμενη και ενώ εκείνη δεν ήταν στην εκπομπή». Απόφαση ΕΣΡ 4/5/2000: Ηθική κύρωση (δηλ. να επαναλαμβάνει την απόφαση του ΕΣΡ επί δύο λεπτά στα δελτία ειδήσεων για 5 συνεχόμενες ημέρες).

Το ΚΚΕ

Το ΚΚΕ, διά του εκπροσώπου του Ορέστη Κολοζώφ, κατήγγειλε τις δύο εκπομπές του κ. Μ. στον ALPHA (15 και 22/10/2000) που αναφέρονταν στον βουλευτή του κόμματος Κοσιώνη. Επρόκειτο για ένα τροχαίο ατύχημα που είχε αποτέλεσμα τον τραυματισμό του Γ.Γ., ο οποίος και εμφανίστηκε στην εκπομπή ως θύμα με την ταυτόχρονη παρουσία κάποιου ιδιώτη πραγματογνώμονα τροχαίων και ενώ ο βουλευτής δεν ήταν στην εκπομπή, του αποδόθηκε αξιόποινη πράξη με καταθέσεις μαρτύρων «ως να επρόκειτο για, κυριολεκτικά, πραγματική δίκη με δράστη τον απόντα βουλευτή». Παραβιάστηκε κατά το ΕΣΡ το τεκμήριο αθωότητας, η προσωπικότητα του ατόμου αλλά και όλα τα άρθρα περί δεοντολογίας. Το ΕΣΡ χαρακτηρίζει ανυπόστατες όλες τις δικαιολογίες περί δικαιώματος στην ενημέρωση σαν πρόσχημα για τη σπίλωση ατόμων. Απόφαση 14/12/2000: Σύσταση και ηθική κύρωση (3 μέρες να μεταδίδεται η απόφαση του ΕΣΡ στις ειδήσεις του σταθμού).

Ο Χρυσανθακόπουλος

Οι εκπομπές τής 24, 27 και 31/1/2002 του ALPHA περιείχαν βίντεο που είχαν ληφθεί όλα με τη μέθοδο της κρυφής κάμερας και αφορούσαν τον βουλευτή κ. Χρυσανθακόπουλο. Στην πρώτη τον βιντεοσκόπησαν να παίζει σε ένα μαγαζί φρουτάκια και στην επόμενη πήγαν στο γραφείο του και του έδειξαν το βίντεο που επρόκειτο να προβάλουν. Στο τρίτο βίντεο εμφανίζεται ο κ. Χρυσανθακόπουλος στο γραφείο του Μ.Τ. Κατά το ΕΣΡ παραβιάστηκαν τα άρθρα του κανονισμού δεοντολογίας περί προσωπικότητας, διασυρμού κλπ. αλλά και οι κώδικες της ΕΣΗΕΑ. Απόφαση 23/5/2002: Ηθική κύρωση (3 μέρες μετάδοση της απόφασης) και πρόστιμο 100.000 ευρώ.

Πισώπλατα...

Στην εκπομπή της 11/11/2001 στον ALPHA, σύμφωνα με το ΕΣΡ, «έγινε αναφορά στην έκθεση ανήλικης από τη μητέρα της με τίτλο ΜΗΤΕΡΑ ΜΑΣΤΡΟΠΟΣ, με μετάδοση πλάνων του χωριού, με αναφορά του τοπωνυμίου που είναι και ο τόπος κατοικίας αυτών των ανθρώπων, με πλάνο δικαστικής αίθουσας, χωρίς να φαίνεται ποιος δικαζόταν κι αν είχε σχέση και ενώ η μητέρα μιλούσε με γυρισμένη πλάτη, το όνομά της ήταν γραμμένο στο κάτω μέρος της οθόνης». Πρόκειται περί παραβίασης της αξίας της ανθρώπινης ζωής και του τεκμηρίου αθωότητας. Απόφαση 3/7/2002: Διοικητική κύρωση και ηθική κύρωση (5 ημέρες μετάδοσης της απόφασης).

Εντυπωσιασμός

Στις εκπομπές της 25/1/2004 και 5/2/2004 (ALTER), με θέμα την τροπολογία Πάχτα, σύμφωνα με το ΕΣΡ, «ο τηλεπαρουσιαστής Μ.Τ. αντί να διευθύνει τη συζήτηση διετύπωσε απόψεις κατά τον ακόλουθο τρόπο: "έφτασε ο αυτός... να διώκεται σε βαθμό κακουργήματος για απάτες που έκανε στο χρηματιστήριο... οι επιδοτήσεις ήταν μία φανερή κομπίνα... υπήρχαν κάποιοι κομπιναδόροι συνάδελφοί σας (σ.σ. εννοεί βουλευτές)... αμπελοχώραφο των Βασιλάκηδων το ελληνικό Κοινοβούλιο..." Σε διάλογο με την υφυπουργό κυρία Ζήση της λέει "δυο φορές το κόμμα σας απαγόρεψε στη δικαιοσύνη να συνεχίσει την έρευνα για πολύ σοβαρές υποθέσεις» και τελειώνει λέγοντας ότι ο κ. Πάχτας έκλεψε υπογραφές συναδέλφων του και πέρασε το νομοσχέδιο με κλεμμένες υπογραφές. Πρόκειται για εκπομπές που δεν εξασφαλίζουν την ποιοτική στάθμη, γίνονται άτυπες γενικεύσεις και σχήματα εντυπωσιασμού, ιδίως όταν μιλάει για συμμορία υπαλλήλων, μαφιόζικη ομάδα κ.λπ. και δεν μπορεί αυτό να εκληφθεί ως κριτική, ιδίως για πράξεις και γεγονότα που δεν έχουν επιβεβαιωθεί». Απόφαση 14/9/2004: κύρωση και ηθική σύσταση. Σε μεταγενέστερη απόφαση 26/10/2004 με το ίδιο θέμα και μετά την «οργισμένη» απάντηση του σταθμού επιβάλλεται και πρόστιμο 50.000 ευρώ.

Χρηματισμός

Στις 5/10/2004 (ALTER), σύμφωνα με το ΕΣΡ «διαρκούσης της εκπομπής προβλήθηκε βίντεο με δύο γυναίκες που συνομιλούσαν και υπότιτλο "χρηματισμός σε ζωντανή σύνδεση" και φαινόταν να δίνει σε κάποια στιγμή η μία χρήματα στην άλλη. Εκ των υστέρων προέκυψε ότι η μία ήταν υπάλληλος της νομαρχίας». Και το ΕΣΡ συνεχίζει: «Ακόμα και αν πρόκειται για πράξη προσβολής δημοσίου συμφέροντος, το βίντεο έπρεπε να δοθεί σαν στοιχείο στον εισαγγελέα και όχι να προβληθεί δημόσια διότι η ποινική δίκη διεξάγεται σύμφωνα με το Σύνταγμα και δεν αποκλείεται να καταλήξει σε αθωωτική απόφαση, ενώ ο δημόσιος διασυρμός από την τηλεόραση δεν επιδέχεται αποκαταστάσεως». Απόφαση 21/12/2004: διοικητική κύρωση με πρόστιμο 50.000 ευρώ.

Χωρίς συναίνεση

Στις 11/11/2004 (ALTER) το ΕΣΡ διαπιστώνει «χρήση κρυφής κάμερας σε γραφείο διευθυντού ασφαλιστικής εταιρείας όπου μαγνητοφωνήθηκε ο διάλογος μεταξύ του διευθυντού και δημοσιογράφου-συνεργάτιδος του Μ.Τ. που υποτίθεται ότι επιδίωκε την πρόσληψή της από την εταιρεία». Στην απόφαση περιγράφονται οι συνομιλίες, από τις οποίες προκύπτει ότι ο διευθυντής έκανε σεξουαλικούς υπαινιγμούς στη συνομιλία του με την «υποψήφια» εργαζόμενη. «Χωρίς τη συναίνεση του προσώπου που βιντεοσκοπείται και έξω από τη δικαστική αίθουσα η χρήση τέτοιων μέσων και η δημόσια διαπόμπευση θεωρείται βαρύτατο παράπτωμα προσβολής της προσωπικότητας του ατόμου». Απόφαση 8/2/2005: διοικητική κύρωση με πρόστιμο 50.000 ευρώ.

Διά τηλεφώνου

Στην εκπομπή της 14/10/2004 (ALTER) ο τηλεπαρουσιαστής ανακοινώνει ότι συνεργάτες του πήραν τηλέφωνο τον κ. Κονταρό (Δήμος Ρεθύμνου) υποδυόμενοι εκπροσώπους του κ. Κ. Μητσοτάκη, με στόχο να του αποσπάσουν πληροφορίες για ένα πόρισμα που αφορούσε και τον υπουργό Ν. Χριστοδουλάκη και που υποτίθεται ότι θα το «φρέναρε». Το ΕΣΡ χαρακτηρίζοντας όλους τους διαλόγους σαν «αθέμιτο και παράνομο τρόπο συλλογής πληροφοριών που αντίκεινται στις διατάξεις του κανονισμού» επέβαλε πρόστιμο. Απόφαση 16/11/2004, πρόστιμο 100.000 ευρώ.

Πρόστιμα, πρόστιμα

Στις 12/4/05 η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα επέβαλε πρόστιμο 50.000 ευρώ στον κ. Μ. και 80.000 στον Alter, όπου φιλοξενούνταν οι εκπομπές του, για παράνομη επεξεργασία ευαίσθητων ή όχι προσωπικών δεδομένων τρίτων προσώπων. Η απόφαση αφορούσε τις εκπομπές «Κίτρινος Τύπος» και «Ζούγκλα» στις 13/01/05, 16/01/05, 23/01/05, 30/01/05, 6/02/05, 10/02 και 27/02/05.

Για Κωνσταντόπουλο

Στις 7/4/2005 (ALTER) μεταδόθηκε η γνωστή εκπομπή για τον τέως πρόεδρο του ΣΥΝ κ. Νίκο Κωσταντόπουλο, τον οποίο παρουσίασε να κακοποιεί την τέως σύζυγό του. Με πρόσχημα τον ξενώνα κακοποιημένων γυναικών και με τη «βοήθεια» της κυρίας Δορκοφίκη (που παρεμπιπτόντως απολύθηκε από τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο στον «αέρα») ο Μ.Τ. διέσυρε τον κ. Κωνσταντόπουλο με τον πιο κυνικό τρόπο. Η υπόθεση αναπαράχθηκε και στο «Πρώτο θέμα». Πέρα από τη δικαστική εξέλιξη μετά τις μηνύσεις του Νίκου Κωσταντόπουλου, το ΕΣΡ επιδίκασε και πρόστιμο 40.000 ευρώ. Από τα εκτενή αποσπάσματα τής απομαγνητοφωνημένης από το ΕΣΡ εκπομπής του Μ.Τ. αντιγράφουμε ένα κομμάτι: «Ε. Δορκ.: Παναγία μου, μαύρη την έκανε στο ξύλο τη γυναίκα του. Δημ.: Μαύρη; Ε. Δορκ.: Ναι, την έπιασε... για να την πιάσει κατ' αρχήν... Δημ.: Την έπιασε να τον κερατώνει και καλά; (...) Θα την σκοτώσει δηλαδή, βρε αδελφέ; Δημ.: Είχαν έρθει κι άλλες γυναίκες βουλευτών στον ξενώνα; Ποιες; Ε. Δορκ.: Δεν θα σου πω. Εγώ έχω επαγγελματικό απόρρητο. Κι ο ΔΣΑ να ερχότανε δεν θα το έλεγα!». Φυσικά, όλη η συνομιλία είχε μαγνητοφωνηθεί κρυφά και παίχτηκε στην εκπομπή. Απόφαση 26/7/2005, πρόστιμο 40.000 ευρώ.

«Τιμώ και σέβομαι»

Υπάρχουν τέλος και πολλές ιστορίες του κ. Μ. που δεν έφτασαν σε πειθαρχικά ή δικαστήρια, γιατί φρόντισε κι ο ίδιος να ελιχθεί κατά τη διάρκεια της ίδιας της εκπομπής του. Χαρακτηριστική περίπτωση, η απόπειρα διασυρμού της γνωστής ψυχιάτρου Κατερίνας Μάτσα, διευθύντριας της Μονάδας Απεξάρτησης του «18 Ανω» σε εκπομπή του κ. Μ. (22/5/05). Μετά από το θόρυβο που δημιουργήθηκε, ο κ. Μ. δήλωσε ότι «τιμά και σέβεται» την κυρία Μάτσα. Βέβαια, όπως επισημαίνεται και από ανακοίνωση του τμήματος υγείας του ΣΥΝ, «στο κλείσιμο της εκπομπής -και μετά τις αποστάσεις που κράτησαν όλοι οι παρευρισκόμενοι καλεσμένοι- φάνηκε ότι δεν εδραιώνεται η κατηγορία, αλλά η αρχική εντύπωση που δημιούργησε ο κ. Τριανταφυλλόπουλος παραμένει».

Αυτή λοιπόν είναι η δημοσιογραφία του κ. Μ. Είναι όλες αυτές -και πολλές άλλες- περιπτώσεις που άλλους δημοσιογράφους θα τους έκαναν να ντρέπονται, αλλά εκείνος τις θεωρεί τιμή του και καμάρι του. Διαμαρτυρήθηκε ο κ. Μ. για το χαρακτηρισμό των μεθόδων του ως γκεμπελικών. Ας βρει ο ίδιος έναν πιο κατάλληλο χαρακτηρισμό για να περιγράψει την παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας, την καταπάτηση των συνταγματικών επιταγών, την αδιαφορία για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την περιφρόνηση των κανόνων της δημοσιογραφικής δεοντολογίας. Γνωρίζουμε την απάντηση. Αυτός, θα μας πει, δίνει λογαριασμό μόνο στο Λαό Του. Και στο εκάστοτε αφεντικό του, θα συμπληρώσουμε εμείς.



Ο άνθρωπος του αφεντικού

Επειδή βαρεθήκαμε αυτές τις μέρες να ακούμε από τον Δημοσιογράφο διάφορα για την ανεξαρτησία του από τους τηλεοπτικούς σταθμούς στους οποίους κατά διαστήματα προσφέρει τις υπηρεσίες του, δημοσιεύουμε παρακάτω απόσπασμα πρόσφατης απόφασης της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (1293, 12/4/05) για τις εκπομπές του κ. Μ. στον Alter, όπου περιέχονται τα σημαντικότερα σημεία του ιδιωτικού συμφωνητικού της εταιρείας του με τον σταθμό.

Οπως θα δείτε, αποδεικνύεται ότι ο Δημοσιογράφος παραχωρεί εγγράφως τον πλήρη έλεγχο και τον τελικό λόγο στον διευθύνοντα σύμβουλο του καναλιού:

«Οι εκπομπές αυτές ("Κίτρινος Τύπος" και "Ζούγκλα") μεταδίδονται στο πλαίσιο του από 22/11/03 ιδιωτικού συμφωνητικού, που έχει συναφθεί μεταξύ του τηλεοπτικού σταθμού, της ετερόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία "Ε. Τριανταφυλλόπουλος και ΣΙΑ Ε.Ε." ως παραγωγού και του ίδιου του δημοσιογράφου Ε. Τριανταφυλλόπουλου ως αντισυμβαλλομένου.

Από τη σύμβαση αυτή προκύπτει ότι δεν υπάρχει σχέση εξαρτημένης εργασίας μεταξύ του Ε. Τριανταφυλλόπουλου και του τηλεοπτικού σταθμού. (...) Πέραν τούτου όμως τίποτα δεν μεταδίδεται χωρίς την έγκριση του τηλεοπτικού σταθμού. Η ροή του προγράμματος παρακολουθείται από υπαλλήλους του σταθμού και υπάρχει η δυνατότητα διακοπής αυτής από αρμόδιο υπάλληλο, αν παραστεί ανάγκη προς τούτο. Η δυνατότητα του σταθμού αναμετάδοσης των εκπομπών του ή κρίσιμων αποσπασμάτων αυτών περιέχεται στο σκοπό και τον τρόπο της επεξεργασίας, τους οποίους αυτός (ο τηλεοπτικός σταθμός) καθορίζει αποκλειστικά ή συνκαθορίζει ανάλογα με την παραγωγό εταιρεία και τον δημοσιογράφο και παρουσιαστή της εκπομπής Ε. Τριανταφυλλόπουλο. Ειδικότερα, σύμφωνα με την παρ. 1.6 του από 22/11/03 ιδιωτικού συμφωνητικού, "Η θεματολογία, η δομή και η μορφή των εκπομπών θα καθορίζονται από τον Παραγωγό και τον Αντισυμβαλλόμενο σε συνεργασία με τον Διευθυντή Ειδήσεων και Ενημέρωσης του τηλεοπτικού σταθμού. Σε περίπτωση διαφωνίας τους την τελική απόφαση θα λαμβάνει ο Διευθύνων Σύμβουλος του τηλεοπτικού σταθμού". Ακόμη, κατά τη παρ. 2.2. περ. δ του ίδιου συμφωνητικού, ο τηλεοπτικός σταθμός έχει έναντι του παραγωγού κατά αποκλειστικότητα "το δικαίωμα διασκευής, μετατροπής με διαφορετικό μοντάζ ή και μετατροπές (προσθαφαιρέσεις) του παραχθησόμενου τηλεοπτικού προϊόντος σε άλλες μορφές τηλεοπτικών προγραμμάτων". Επομένως, είναι προφανές ότι ο τηλεοπτικός σταθμός είναι υπεύθυνος επεξεργασίας, αφού αυτός μαζί με τον παραγωγό καθορίζουν τη θεματολογία, τη δομή και τη μορφή των εκπομπών, ενώ έχει έναντι του παραγωγού κατά αποκλειστικότητα το δικαίωμα καθορισμού της οιασδήποτε επεξεργασίας (π.χ. διαμόρφωσης, αναμετάδοσης) του τηλεοπτικού προϊόντος».



Τα μεγάλα ερωτηματικά


Υπόθεση ροζ σκανδάλων πολιτικών

Αυτά είναι ένα μικρό μόνο δείγμα από τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το επάγγελμά του ο Δημοσιογράφος. Υπάρχουν όμως και ορισμένες δημοσιογραφικές ενασχολήσεις του κ. Μ. που γεννούν ακόμα περισσότερα ερωτήματα από όσα προηγήθηκαν.

Λίγο πριν από τις εκλογές του 2000, μετά τις απειλές του κ. Μ. για κασέτες με ροζ σκάνδαλα πολιτικών με ανήλικα και σκληρά ναρκωτικά, επενέβη ο εισαγγελέας και ζήτησε τα στοιχεία και την προσωπική μαρτυρία του κ. Μ. για να ερευνήσει την υπόθεση. Ο κ. Μ. δήλωνε τότε ότι «μην ανησυχείτε, θα πάμε σε ήρεμες εκλογές», μια και ο ίδιος αποφάσισε να καθυστερήσει τις αποκαλύψεις του.

Αποτέλεσμα: από την έρευνα δεν προέκυψε τίποτα και η υπόθεση μπήκε στο αρχείο, ένας υποψήφιος βουλευτής παραιτήθηκε για λόγους ευθιξίας και καμιά «αποκάλυψη» δεν επακολούθησε.

- Υπόθεση ζεύγους Αγγελοπούλου

Στις αρχές του 2003, όταν γινόταν πολύς λόγος για εκβιασμούς επιχειρηματιών από δημοσιογράφους, ο κ. Μ. θυμήθηκε «με καθυστέρηση μερικών ετών ότι τον τραπέζωναν και οι δύο πτέρυγες των Αγγελοπουλαίων - καθώς και άλλοι μεγαλοσχήμονες με θαλαμηγούς και βίλες, περισσότερο ή λιγότερο κοντά στον αιγιαλό. Εκεί που ήταν έτοιμος να αποκαλύψει, είπε ο Μάκης, ένα σκάνδαλο εξαγοράς της θετικής, υπέρ των «εθνικών μας συμφερόντων», ψήφου του Λιβανέζου «αθανάτου», ο Θόδωρος και η Γιάννα Αγγελοπούλου, λίγο μετά τη θριαμβευτική ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων, του πρόσφεραν 270 εκατ. για τα έξοδά του. Ο Μάκης βεβαίως δεν τα πήρε, όπως δήλωσε παντού, αλλά για εθνικούς λόγους και από «αβροφροσύνη», σιώπησε, καλύπτοντας τις τυχόν ευθύνες της κ. Αγγελοπούλου, αλλά και του Δ. Αβραμόπουλου. Πάνω απ' όλα να μην υπονομευτεί η «Αθήνα 2004». Αργότερα, συνέχισε ο Μάκης, τον τραπέζωσε και ο Κ. Αγγελόπουλος, ο οποίος και του κατήγγειλε ότι η πλευρά του αδελφού του Θεόδωρου Αγγελόπουλου συντηρεί έναν «ολόκληρο μισθοφορικό στρατό δημοσιογράφων», προφανώς για τη διευκόλυνση των στρατηγικών της σχεδιασμών» («Ιός», 18/1/03).

-Υπόθεση Σάββα Ξηρού

Ο Δημοσιογράφος είχε την τύχη να διαθέτει τον ίδιο συνήγορο με το πρώτο μέλος της 17Ν που συνελήφθη και βρήκε την ευκαιρία να του πάρει την πρώτη συνέντευξη. Αυτή η συνέντευξη που πάρθηκε στις 8/9/02 υπήρξε βασικό στοιχείο για το κατηγορητήριο εις βάρος του Αλέξανδρου Γιωτόπουλου, αλλά χρησιμοποιήθηκε και για να αντιμετωπιστούν οι ενστάσεις της υπεράσπισης για τις συνθήκες ανάκρισης του Σάββα Ξηρού στην εντατική του «Ευαγγελισμού».

- Υπόθεση Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου - Βαβύλη

Και πάλι η τύχη τα έφερε να διαθέτει ο Δημοσιογράφος τον ίδιο συνήγορο με τον Βαβύλη. Κατάφερε λοιπόν να έχει την αποκλειστικότητα της επαφής μαζί του και να πετύχει τη μυστηριώδη συνέντευξη. Το πρόβλημα είναι ότι ενώ στην αρχή του χρόνου ο κ. Μ. έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην αποκάλυψη της διαπλοκής Εκκλησίας και παρακράτους, από κάποια στιγμή και μετά σταμάτησε να έχει το παραμικρό σχετικό ενδιαφέρον. Σημείο τομής αποτέλεσε η συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου στον Νίκο Χατζηνικολάου. Μόλις όμως πριν από λίγες μέρες τόλμησε να μιλήσει ο Αρχιεπίσκοπος για «τηλε-δίκες», ο κ. Μ. του έστειλε το σαφές μήνυμα: «Δηλαδή τι θέλει ο Μακαριότατος; Να ξαναπάω στην Μπολόνια, να βρω τον Βαβύλη και να συνεχίσουμε την ιστορία; Τι θέλει; Δεν είδε ότι η δημοτικότητά του έχει πέσει στα Τάρταρα;» Μ' άλλα λόγια, αν δεν πάψει να επικρίνει τον κ. Μ. ο Αρχιεπίσκοπος, εκείνος θα ξανανοίξει τη Βαβυλειάδα. Κυνικότερη ομολογία δεν θα μπορούσε να υπάρξει.

 

(Ελευθεροτυπία, 21/11/2005)

ΟΛΑ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ