ΒΕΤΕΡΑΝΟΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Ο παλιός (πολεμιστής) είναι αλλιώς

Πολεμιστές της ειρήνης 

1.   2.   3.   


Στις 19 Απριλίου, λίγο πριν συμπληρωθεί μήνας από την έναρξη των νατοϊκών βομβαρδισμών στη Σερβία, τέσσερις Αμερικάνοι βετεράνοι, ξεκινούσαν με ένα σχολικό λεωφορείο από την Καλιφόρνια, με στόχο να επισκεφθούν τις μεγαλύτερες πόλεις των ΗΠΑ και να διαδηλώσουν την αντίθεσή τους για την επίθεση του αμερικανικού στρατού στα Βαλκάνια. Το λεωφορείο ονομάστηκε Kosovo Peace Bus (Λεωφορείο για την Ειρήνη στο Κόσοβο) και η κίνηση αυτή σχεδιάστηκε και υποστηρίχθηκε από τη φιλειρηνική οργάνωση βετεράνων National Veterans for Peace. Η διαδρομή του Λεωφορείου της Ειρήνης επρόκειτο να καταλήξει χθες στην Ουάσιγκτον για να συμμετάσχει στην αντιπολεμική διαδήλωση που προγραμμάτιζε μια ομάδα πρωτοβουλίας, αποτελούμενη από πολλά αντιπολεμικά σωματεία και οργανώσεις. Η πορεία θα ξεκινούσε από το Μνημείο για τους Βετεράνους του Βιετνάμ και θα κατέληγε στο Πεντάγωνο, με κεντρικό σύνθημα "χρήματα για δουλειές και παιδεία, όχι για πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία". 
Δεν πρόκειται για τη μοναδική αντίδραση αμερικανών βετεράνων απέναντι στις στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ στα Βαλκάνια. Ηδη από την πρώτη ημέρα των βομβαρδισμών στη Σερβία, βετεράνοι από τις ΗΠΑ συνυπέγραψαν με συναδέλφους τους από τη Γερμανία, ακόμα και την Τσεχία και τη Ρωσία, μια δραματική έκκληση προς τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ: 
"Μην πιστεύετε την απάτη! Εμείς οι βετεράνοι περασμένων πολέμων και στρατιώτες των σημερινών, καλούμε τα στρατεύματα όλων των κρατών του ΝΑΤΟ να μην ακολουθήσουν αυτή την πολιτική. Το να δολοφονείς, το να σκοτώνεσαι ή να βλέπεις το σώμα σου να σκοτώνεται για την 'πατρίδα σου', αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την 'τιμή', αλλά έχει μεγάλη σχέση με το κέρδος. Οι 'πατρίδες' σας ανήκουν και ελέγχονται από μια χούφτα παράσιτα, τα οποία τρέφονται με το αίμα, τον ιδρώτα και τα δάκρυα εκατομμυρίων ανθρώπων σ' όλο τον κόσμο. Η στρατιωτική μας εμπειρία μάς έμαθε ότι οι στρατιώτες δεν είναι τίποτα περισσότερο από τροφή για τα κανόνια στο παιχνίδι εξουσίας της παγκόσμιας κυριαρχίας.
Αντισταθείτε! Μάθαμε επίσης ότι μπορούμε να αντισταθούμε σ' αυτά τα σχέδια, ακόμα και όταν υπηρετούμε στο στρατό. Οι στρατιώτες έχουν να παίξουν ενεργό ρόλο για να δώσουμε τέλος στον πόλεμο. Συνδεθείτε μαζί μας και με άλλες αντιπολεμικές ομάδες στην περιοχή σας για να αντιταχθείτε σ' αυτό τον άδικο πόλεμο. Σταματήστε τον πόλεμο στην Ευρώπη! Αρνηθείτε τη στήριξή σας σ' αυτό το νέο κύμα επιθέσεων! Πείτε όχι! Οι λαοί των Βαλκανίων δεν είναι εχθροί μας. Είναι αδελφοί και αδελφές μας! Στηρίξτε την αντίσταση στους στρατιωτικούς!"
Είναι ιστορικά βεβαιωμένο γεγονός ότι οι βετεράνοι των πολέμων, δηλαδή οι ίδιοι που έχουν ζήσει στο πετσί τους την πραγματικότητα της μάχης και όχι τους θεωρητικούς σχεδιασμούς σε γραφεία πολιτικών αρχηγών και στρατηγών, είναι οι πρώτοι που μετατρέπονται σε κήρυκες της ειρήνης, οι πρώτοι που είναι έτοιμοι να καταγγείλουν τον στρατοκρατικό μηχανισμό στο σύνολό του και να θέσουν σε αμφισβήτηση ακόμα και τα καθολικώς αναγνωρισμένα ταμπού της "πατρίδας", του "έθνους" και της "σημαίας". Η ριζοσπαστικοποίηση των βετεράνων παίρνει εκρηκτικές μορφές, όταν διαπιστώνουν κατά την επιστροφή τους στην πατρίδα, ότι κανείς δεν πρόκειται να τους ανταμείψει για τις θυσίες τους. Το αντίθετο μάλιστα. Συνήθως αντιμετωπίζουν την αδιαφορία της κυβέρνησης (που τσιγκουνεύεται τα κονδύλια για την ιατρική τους περίθαλψη και την κοινωνική τους αποκατάσταση), την καχυποψία ή την εχθρότητα των συμπολιτών τους (που φοβούνται τη διατάραξη των εδραιωμένων σχέσεων και τους βλέπουν ως ανταγωνιστές στην αγορά εργασίας), ακόμα και την ψυχρότητα των οικογενειών τους (που δεν προσαρμόζονται εύκολα στη νέα εικόνα του "δικού τους" ανθρώπου). 
Είναι γνωστό ότι το αντιπολεμικό κίνημα την περίοδο του Βιετνάμ σημαδεύτηκε από τη συμμετοχή των βετεράνων. Ολες οι μεγάλες κινητοποιήσεις, που κατέληξαν και στη μεταστροφή της κοινής γνώμης, είχαν ως πρωταγωνιστές βετεράνους. Μια πρώτη αιτία ήταν η πρωτοφανής αύξηση του ποσοστού των αναπήρων και των ανικάνων να εργαστούν βετεράνων. Οι επίσημες πηγές αποδίδουν αυτό το γεγονός στις προηγμένες μεθόδους διάσωσης στο πεδίο της μάχης. Το 1972 ο αριθμός των ανικάνων να εργαστούν βετεράνων έφτανε τις 308. 000. Το δεύτερο πρωτοφανές στοιχείο ήταν η άμεση επιστροφή των βετεράνων από το πεδίο της μάχης πίσω στη ζωή του πολίτη, με αποτέλεσμα ένα ισχυρό σοκ. 
Ακόμα και σήμερα, οι οργανώσεις των βετεράνων του Βιετνάμ είναι μια σημαντική συνιστώσα της αμερικανικής πολιτικής σκηνής. Ορισμένες παίρνουν ανοιχτά αντιπολεμική στάση, όπως η Vietnam Veterans Against the War (VVAW), η οποία ιδρύθηκε το 1967 και έχει σήμερα 30.000 μέλη. Αλλά ακόμα και η πιο "εθνικόφρων" Vietnam Veterans of America (VVA) σκανδαλίζει το έθνος με τις επισκέψεις της στο Βιετνάμ, με τις σχέσεις της προς τους Βιετναμέζους και - κυρίως- με την επιμονή της να αποκαλύπτει ακόμα το σκάνδαλο Agent Orange, δηλαδή του δηλητηριώδους παρασιτοκτόνου, το οποίο μόλυνε με διοξίνη όχι μόνο τους "κιτρινιάρηδες", αλλά και τους "δικούς μας". 
Κάτω από τη δική τους κυρίως πίεση, ο Τζορτζ Μπους αποφάσισε το 1989 να ιδρύσει ειδικό υπουργείο βετεράνων, δηλώνοντας περήφανος: "Μόνο μια θέση ταιριάζει στους βετεράνους της Αμερικής, κι αυτή η θέση είναι στο τραπέζι του υπουργικού συμβουλίου, δίπλα στον Πρόεδρο των ΗΠΑ. " Πίσω από τα μεγάλα λόγια κρύβεται μια μεγάλη πολιτική δύναμη. Ο αριθμός των βετεράνων υπολογίστηκε τον Ιούλιο του 1997 σε 25,6 εκατομμύρια. Αν συνυπολογιστούν τα εξαρτώμενα μέλη των οικογενειών και οι συνταξιοδοτούμενοι συγγενείς των πεθαμένων βετεράνων ο αριθμός φτάνει τα 70 εκατομμύρια, δηλαδή πλησιάζει το ένα τρίτο του συνολικού πληθυσμού της χώρας.
Μεταξύ των άλλων αρμοδιοτήτων του, το νέο υπουργείο ανέλαβε από το 1973 και τη διεύθυνση των στρατιωτικών νεκροταφείων (με την εξαίρεση του Αρλινγκτον). Φρόντισε να χτίσει 13 καινούργια νεκροταφεία, αφού ο αριθμός των βετεράνων που θα κληθεί να θάψει αναμένεται να αυξηθεί από 70.522 (το 1995) σε 110.000 (το 2010). 
Λίγους μήνες μετά την ίδρυση του υπουργείου βετεράνων, οι ΗΠΑ προχώρησαν στις επιχειρήσεις εναντίον του Ιράκ. Μια νέα φουρνιά βετεράνων ήρθε να προστεθεί στους παλιότερους. Και μαζί τους, μια νέα αμφισβήτηση της στρατιωτικής παντοκρατορίας των ΗΠΑ. Περισσότεροι από 100.000 βετεράνοι βρέθηκαν να πάσχουν από το ονομαζόμενο "Σύνδρομο του Πολέμου του Κόλπου", τη σκοτεινή ασθένεια που προσέβαλε τόσο τους αμερικανούς στρατιωτικούς, όσο και τους Ιρακινούς αμάχους και την οποία μάταια επιχείρησε να αποκρύψει η αμερικανική κυβέρνηση. Σε πανεθνική συνάντηση των βετεράνων του πολέμου του Κόλπου που οργανώθηκε από το Εθνικό Κέντρο Ερευνών για τον Πόλεμο του Κόλπου (NGWRC), τον Νοέμβριο του 1997 στην Ατλάντα, επισημαίνονται οι ευθύνες της αμερικανικής κυβέρνησης και γίνεται ένα βήμα ακόμα. Ζητείται "να σταματήσει η παραγωγή, η πώληση, η αποθήκευση, η μεταφορά και η χρήση χημικών όπλων, βιολογικών όπλων, ναρκών, και πυρομαχικών από εξασθενημένο ουράνιο." Των όπλων, δηλαδή, που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ, αυτή τη φορά στα Βαλκάνια.

(Ελευθεροτυπία, 6/6/1999)