ΒΕΤΕΡΑΝΟΙ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

1.   2.   3.   


Δακρυσμένοι κροκόδειλοι

Αισθητή υπήρξε η παρουσία αμερικανών βετεράνων στη μεγάλη αντιπολεμική διαδήλωση που διοργανώθηκε στη Χαϊδελβέργη στις 24 Απριλίου με αφορμή την πεντηκοστή επέτειο της ίδρυσης του ΝΑΤΟ και αίτημα την άμεση κατάπαυση των βομβαρδισμών. Εξω από το Ευρωπαϊκό Αρχηγείο των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων στη Χαϊδελβέργη, ο βετεράνος του Βιετνάμ Ντέιβ Μπλάλοκ κατήγγειλε τις χώρες μέλη του ΝΑΤΟ, και κυρίως τις ΗΠΑ, για υποκρισία και επιλεκτική ευαισθησία και κάλεσε τα νατοϊκά στρατεύματα να ενισχύσουν τις γραμμές του αντιπολεμικού κινήματος: 
Καθημερινά τον τελευταίο μήνα, το ΝΑΤΟ βομβαρδίζει τη Γιουγκοσλαβία με όπλα μαζικής καταστροφής. Και κάθε μέρα και κάθε ώρα του τελευταίου μήνα, τα ελεγχόμενα από το ΝΑΤΟ μέσα ενημέρωσης βομβαρδίζουν τον κόσμο με εικόνες κοσοβάρων προσφύγων και ιστορίες για τη σερβική "εθνοκάθαρση". 
Είναι βέβαιο ότι όλοι νιώθουμε φρίκη για τη μοίρα του λαού του Κοσόβου. Αλλά αρρωσταίνω να βλέπω τα κροκοδείλια δάκρυα που χύνουν άνθρωποι σαν τον Μπιλ Κλίντον, τον Τόνι Μπλερ, τον Σιράκ, τον Γιόσκα Φίσερ, τον Σρέντερ, τον στρατηγό Κλαρκ και όλους τους άλλους ιμπεριαλιστές ηγέτες του ΝΑΤΟ, οι οποίοι σήμερα επιχειρούν να εμφανιστούν ως οι νέες "Μητέρες Τερέζες" του κόσμου. Πιστέψτε με, δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο από έναν κροκόδειλο που δακρύζει την ώρα που καταβροχθίζει το θύμα του. [...]
Θα έπαιρνε μέρες, βδομάδες, μήνες, ίσως και χρόνια, για να απαριθμήσουμε τα εγκλήματα και τις θηριωδίες των ΗΠΑ και των νατοϊκών συμμάχων τους. Για να μην πολυλογούμε, μόνον οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου 200 ανοιχτές και 6.000 καλυμμένες επεμβάσεις με αποτέλεσμα τη δολοφονία δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Και σήμερα, οι καθοδηγούμενες από τις ΗΠΑ νατοϊκες επιχειρήσεις στη Γιουγκοσλαβία δεν γίνονται για να σωθούν ζωές. Πρόκειται για κίνηση των μεγάλων δυνάμεων που σκοπεύει στον στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό έλεγχο μιας ακόμη περιοχής του πλανήτη. [...]
Και εσείς οι στρατιώτες απατάστε, αν πιστεύετε ότι το ΝΑΤΟ θέλει πραγματικά να βοηθήσει τα Βαλκάνια. Ως βετεράνος του Βιετνάμ, γνωρίζω πώς με χρησιμοποίησαν και πώς χρησιμοποίησαν εκατομμύρια Αμερικανών, όταν μας έστειλαν "στο όνομα του ανθρωπισμού" να καταπιέσουμε τους λαούς της Ινδοκίνας. Και γνωρίζω πώς εκμεταλλεύτηκαν το λαό του Βιετνάμ κατά τη διάρκεια του πολέμου, επικαλούμενοι μια ανθρωπιστική καταστροφή που οι ίδιοι είχαν προκαλέσει, όπως ακριβώς συμβαίνει σήμερα στη Γιουγκοσλαβία. Εγώ ο ίδιος είχα πιστέψει την προπαγάνδα τους και δήλωσα εθελοντής. Ο σημερινός διοικητής του ΝΑΤΟ στρατηγός Κλαρκ γνωρίζει επίσης τα πάντα, γιατί στο Βιετνάμ ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του. Δεν θα διστάσει, ωστόσο, να σας διατάξει να σκοτώσετε και να πεθάνετε για τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν συμπίπτουν με τα δικά μας.
Πολλοί ανάμεσά σας θα σκοτωθούν στη μάχη και, πιστέψτε με, δεν θα είναι ένας ωραίος και δοξασμένος θάνατος. Και όσοι επιζήσετε, μπορεί αργότερα να ευχηθείτε να είχατε πεθάνει. Γιατί θα πρέπει να ζείτε με τις μνήμες αυτών που κάνατε και αυτών που είδατε. Καθημερινά στα όνειρά μου ξαναζώ τη φρίκη του Βιετνάμ. Καταλαβαίνω έτσι γιατί έχουν αυτοκτονήσει ήδη πάνω από 75.000 βετεράνοι του Βιετνάμ. Αν επιβιώνω, το χρωστώ στο αντιπολεμικό κίνημα, το παλιό και το σημερινό, και στο γεγονός ότι χρησιμοποιώ την εμπειρία μου, προσπαθώντας να πείσω τις νεότερες γενιές που έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου να μην πιστεύουν όσα τους λένε και να μην στρατεύονται στην υπόθεση του ιμπεριαλισμού.

ΣΤΟ ΟΡΙΟ

ΕΚΚΛΗΣΗ. Από κείμενο με τίτλο "Οχι στις κυρώσεις των ΗΠΑ και του ΟΗΕ. Σταματήστε τον πόλεμο των ΗΠΑ κατά του λαού του Ιράκ", το οποίο υπέγραψαν αμερικανοί βετεράνοι, καταγγέλλοντας ως ανήθικες και παράνομες τις κυρώσεις κατά του Ιράκ και ζητώντας την άμεση ακύρωση κάθε ανοιχτής ή καλυμμένης επέμβασης των ΗΠΑ στα εσωτερικά άλλων κυρίαρχων κρατών: "Ως βετεράνοι που έχουμε συμμετάσχει σε επεμβάσεις, πολέμους και κατοχές, έχουμε δικαίωμα να πούμε τη γνώμη μας για τον πόλεμο. Γιατί ό,τι μάθαμε, το μάθαμε με τρόπο σκληρό, ως όργανα του πολέμου. [...] Μάθαμε από πρώτο χέρι ότι η βασική απειλή δεν είναι οι Σαντάμ Χουσεϊν αυτού του κόσμου. Είναι οι ΗΠΑ που, προστατεύοντας τα συμφέροντά τους, επιτίθενται στο Βιετνάμ, υποστηρίζουν τους Κόντρας στη Νικαράγουα και εισβάλλουν στη Γρενάδα και τον Παναμά, δείχνοντας μέχρι πού μπορεί να φθάσουν προκειμένου να διατηρήσουν τον έλεγχο και αυτό που οι ίδιες αποκαλούν 'Αμερικανικό Αιώνα'".

ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΙ. Η οργάνωση Vietnam Veterans of America (VVA) διαθέτει ειδική υπηρεσία για την ανακούφιση των φυλακισμένων βετεράνων. Η οργάνωση πιστεύει ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι θύματα της πολεμικής τους εμπειρίας, ότι δηλαδή κατέληξαν να διαπράξουν έγκλημα λόγω ψυχολογικών προβλημάτων που τους οδήγησαν σε αντικοινωνικές συμπεριφορές. Η VVA διοργανώνει ομάδες βετεράνων μέσα στις φυλακές, τους παρέχει ιατρική περίθαλψη και τους ενημερώνει για την πενιχρή βοήθεια που έχουν να περιμένουν από το αρμόδιο υπουργείο. Σύμφωνα με τη VVA, οι φυλακισμένοι βετεράνοι πρέπει να αποκαλούνται "βετεράνοι φυλακισμένοι", καθώς η πρώτη τους ιδιότητα ευθύνεται για τη δεύτερη.

ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ. Μια από τις οργανώσεις βετεράνων που δεν συνηθίζουν να φέρνουν αντιρρήσεις στην πολιτική του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας είναι οι Βετεράνοι Ξένων Πολέμων (Veterans of Foreign Wars, VFW). Τον περασμένο Δεκέμβριο, π.χ., η VFW, διά στόματος του διοικητή της Τόμας Πουλιότ υποστήριζε την ένταση των αεροπορικών επιδρομών κατά του Ιράκ: "Οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία πρέπει να παρατείνουν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις και να καταστρέψουν όσο καλύτερα μπορούν τις συμβατικές και μη συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράκ." Εξίσου ένθερμη υπήρξε η υποστήριξη της VFW προς τις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και το Σουδάν. Οταν όμως, τον περασμένο Φεβρουάριο, ετέθη θέμα να αναπτυχθούν αμερικανικές δυνάμεις στο Κόσοβο, η VFW αντιτάχθηκε σθεναρά. Ο Πουλιότ ήταν σαφής: "Μπορεί βέβαια να είναι αναγκαία η ανάπτυξη μιας στρατιωτικής δύναμης του ΝΑΤΟ για τη διατήρηση της ειρήνης και για να σταματήσουν οι σκοτωμοί, αλλά εμείς διαφωνούμε, διότι αυτό θα σημαίνει άλλη μια υποχρέωση των ΗΠΑ να διατηρεί μακροπρόθεσμα στρατιωτικές δυνάμεις στην Ευρώπη, χωρίς δυνατότητα υποχώρησης." Βεβαίως, μόλις ξεκίνησαν οι βομβαρδισμοί, η VFW έσπευσε να τους χαιρετίσει.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ. Στις 4 Ιανουαρίου επισκέφθηκε το χωριό Ειρήνη, κοντά στο Ανόι, μια αντιπροσωπεία της συντηρητικής οργάνωσης αμερικανών βετεράνων VVA. Η επίσκεψη αυτή, που θα ήταν αδιανόητη πριν λίγα χρόνια, είχε σκοπό τη διερεύνηση των συνεπειών της χρήσης τοξικών παρασιτοκτόνων από τον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ινδοκίνα. Στο χωριό Ειρήνη δοκιμάζονται μια σειρά μεθόδων για τη θεραπεία παιδιών με ιατρικά και ψυχολογικά προβλήματα, τα οποία αποδίδονται στο διαβόητο Agent Orange, το οποίο χρησιμοποιούσαν οι αμερικάνοι για να αποψιλώσουν τη βιετναμική ζούγκλα και να στερήσουν τους Βιετκόγκ από τη φυσική τους κάλυψη. Ακόμα και σήμερα, βασικός στόχος της VVA παραμένει η ανακούφιση των βετεράνων από τις συνέπειες της επαφής τους με το δηλητήριο αυτό.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ. Από τις οδηγίες που μοιράζει η Αμερικανική Ενωση Βετεράνων του Πολέμου του Κόλπου (AGWVA): "Αν έχετε πράγματα από τον Πόλεμο του Κόλπου, δηλαδή ρούχα, σουβενίρ, κλπ, τοποθετήστε τα σε χοντρές πλαστικές σακούλες, σφραγίστε τις και φυλάξτε τις μακριά από κάθε επαφή με άνθρωπο ή ζώο. Τα μικρόβια αναμένεται να έχουν χρόνο ζωής μεγαλύτερο από εφτά χρόνια."

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Richard Stacewicz "Winter Soldiers. An oral history of Vietnam Veterans Against the War" (Twayne Publishers 1997). Εικοσιέξι αυτοβιογραφικές αφηγήσεις βετεράνων του Βιετνάμ που αγωνίστηκαν κατά του πολέμου μέσα από τις τάξεις της VVAW. Ο συγγραφέας αποφάσισε να ασχοληθεί με το θέμα όταν γνώρισε ορισμένους από αυτούς το 1991, στη διάρκεια κινητοποιήσεων ενάντια στον πόλεμο του Κόλπου.

Department of Veterans Affairs, "VA History in Brief" (Σεπτέμβριος 1997). Εκδοση του υπουργείου για τις υποθέσεις των βετεράνων με στοιχεία τόσο για την ιστορία των βετεράνων όσο και για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρατικού θεσμού.


ΔΕΙΤΕ

Citizen Soldiers: the story of the Vietnam Veterans Against the War του Ντένις Μιούλερ (1997). Ντοκιμαντέρ με θέμα τις κινητοποιήσεις των βετεράνων ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ. Η συμμετοχή των παλαιών πολεμιστών στο αντιπολεμικό κίνημα ερμηνεύεται ως "ο πραγματικός πατριωτισμός" που υπερασπίζεται τη δημοκρατία και τα πραγματικά συμφέροντα των πολιτών απέναντι σε μια ανυπόληπτη εξουσία.

Γεννημένος την 4η Ιουλίου (Born on the 4th of July) του Ολιβερ Στόουν (1989). Ενας νεαρός εθελοντής πεζοναύτης σακατεύεται στο Βιετνάμ πριν καλά-καλά προλάβει να πολεμήσει. Πίσω στην πατρίδα, βιώνει την εγκατάλειψη και την υποκρισία της επίσημης Αμερικής, για να περάσει στην πρώτη γραμμή του αντιπολεμικού κινήματος. Ταινία βασισμένη στην ομώνυμη αυτοβιογραφία του Ρον Κόβιτς.

Ο γυρισμός (Coming home) του Χολ Ασμπι (1978). Εθελόντρια σε νοσοκομείο βετεράνων, η Τζέιν Φόντα ερωτεύεται έναν ανάπηρο που καταγγέλλει τον πόλεμο, ενώ ο πολεμοχαρής αξιωματικός σύζυγός της συγκεντρώνει δάφνες (κι εν συνεχεία τραύματα) στο Βιετνάμ.

Η διάσωση του στρατιώτη Ράιαν (Saving private Ryan) του Στίβεν Σπίλμπεργκ (1998). Βετεράνοι και κινηματογραφική ανασυγκρότηση της μιλιταριστικής ιδεολογίας. Η "ρεαλιστική" αναπαράσταση των αναμνήσεων ενός επιζήσαντος από την απόβαση της Νορμανδίας χρησιμοποιείται για να "δικαιωθούν" όχι μόνο ο πόλεμος αυτός καθ' εαυτός, αλλά και οι πιο παρανοϊκές ή ιδιοτελείς επιλογές της στρατιωτικής ιεραρχίας.

(Ελευθεροτυπία, 6/6/1999)