Η PRO EUROPA ΞΑΝΑΧΤΥΠΑ

Η επιστροφή του «φίλου»

1.   2.   

Και να θέλαμε, δεν μας αφήνει ο αρχιεπίσκοπος να αγιάσουμε. Μετά τις αποκαλύψεις μας για τον πολυπράγμονα μυστικό σύμβουλό του και για τη μυστηριώδη εταιρεία «Pro Europa», ο κ. Π. Δρακόπουλος προήχθη, τελικά, σε ανώτερο στέλεχος της εκκλησιαστικής ιεραρχίας!!!
 

Το άνοιγμα της Εκκλησίας στην επιχειρηματική δραστηριότητα και η απόφαση του αρχιεπισκόπου να ιδρύσει ορισμένες ανώνυμες εταιρείες για την αξιοποίηση της εκκλησιαστικής περιουσίας, φέρνουν και πάλι στο προσκήνιο τη σκοτεινή ιστορία του φιλελεύθερου «θινκ τανκ» του κ. Χριστόδουλου και της μυστηριώδους εταιρείας του που έχει «ιδιωτικοποιήσει» μέρος της φιλανθρωπικής δράσης της Εκκλησίας. 

Μιλάμε για τον κ. Παναγιώτη Δρακόπουλο και την εταιρεία-φάντασμα «Pro Europa», η οποία εξακολουθεί να διατηρεί προνομιακές σχέσεις με την κορυφή της Εκκλησίας, κάτω από συνθήκες που δεν διακρίνονται από τη διαφάνειά τους. Ακόμα και ανώτερα στελέχη του εκκλησιαστικού μηχανισμού με αρμοδιότητες σε οικονομικά ζητήματα δηλώνουν παντελή άγνοια και εκφράζουν την απορία τους.

Η αμηχανία τους είναι δικαιολογημένη. Ολα τα ζητήματα που αφορούν τη σχέση της «Pro Europa» και του κ. Δρακόπουλου με την Εκκλησία είναι προσωπική υπόθεση του αρχιεπισκόπου. 

Οι λεπτομέρειες και οι όροι αυτής της σχέσης παραμένουν εφτασφράγιστο μυστικό, ακόμα και στα σημεία που θα έπρεπε να είναι προσιτά στον έλεγχο όλων των πολιτών, διότι αφορούν δραστηριότητες καθαρά κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως είναι οι πιστωτικές κάρτες. Πρόκειται για μια ιστορία φιλίας, πίστης και αφοσίωσης. Δυστυχώς, στη μέση παρεμβάλλονται και κάμποσα εκατομμύρια.

* Ολα αυτά τα έχουμε περιγράψει σε δύο ρεπορτάζ του «Ιού της Κυριακής» («Το θινκ τανκ του κ. Χριστόδουλου», 21/1/2001 και «Σκάνδαλο κάτω απ' τα ράσα», 28/1/2001). Θυμίζουμε ότι ο κ. Δρακόπουλος υπήρξε τη δεκαετία του '80 ένας από τους βασικούς θεωρητικούς της αντιπασοκικής δεξιάς, σκληρός αντικομμουνιστής και υποστηρικτής του ατλαντισμού και των φιλοαμερικανικών ανελεύθερων καθεστώτων σε όλο τον κόσμο. 

* Μέσω της «Εποπτείας», του περιοδικού που διηύθυνε (με εκδότρια τη σύζυγό του), προσέγγισε όλους τους ισχυρούς της συντηρητικής παράταξης και αναμείχθηκε στο πολιτικό παιχνίδι με αποκορύφωμα την «αποκάλυψή» του, το 1991, ότι ο Εβερτ συνωμοτεί με τον Σκάι και τον Αλαφούζο για να ρίξει τον Μητσοτάκη. Την περίοδο εκείνη ανέπτυξε δεσμούς με τον φιλόδοξο και δυναμικό μητροπολίτη Δημητριάδος, τον σημερινό αρχιεπίσκοπο. 

* Η ανάμειξη του κ. Δρακόπουλου στα κοινά διακόπηκε αιφνιδίως το 1994, όταν η εφορία διαπίστωσε ότι η εκδοτική επιχείρηση στο όνομα της γυναίκας του, είχε αποκρύψει πωλήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δραχμών. Ο πρώτος καταλογισμός αναφερόταν σε χρέος ΦΠΑ 230 εκατομμυρίων. Ο τελικός καταλογισμός ήταν πολύ μεγαλύτερος. 

* Το 1995, η εταιρεία περιλήφθηκε στη λίστα των μεγάλων φοροφυγάδων του υπουργείου Οικονομικών. Το ζεύγος Δρακόπουλου βρέθηκε τότε ξαφνικά στις ΗΠΑ.

* Ο κ. Δρακόπουλος επέστρεψε στην Αθήνα το 1998, λίγες βδομάδες μετά την ανάρρηση του Χριστόδουλου στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Δεν γνωρίζουμε τι απέγινε το χρέος και οι διώξεις που εκκρεμούσαν. 

* Από την πρώτη στιγμή που πάτησε το πόδι του στην Ελλάδα, πάντως, ο κ. Δρακόπουλος προσκολλήθηκε στον αρχιεπίσκοπο και προσανατόλισε όλες του τις επιχειρηματικές και πνευματικές δραστηριότητες γύρω από την Εκκλησία. 

* Φορέας αυτών των δραστηριοτήτων ήταν μια εταιρεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, η οποία συστάθηκε το Σεπτέμβριο του 1998 με το όνομα «Pro Europa». Ο κ. Δρακόπουλος δεν είχε τυπική σχέση με την «Pro Europa», αλλά, υπό την ιδιότητα του «διευθυντή προγραμμάτων» της εταιρείας, πρωταγωνιστεί σε όλες τις δραστηριότητές της. 

* Με αυτή την ιδιότητα ανέλαβε να στήσει πρώτη φορά την ιστοσελίδα της Εκκλησίας έναντι 20 εκατ. δραχμών. Με την ίδια ιδιότητα εμφανίζεται ο κ. Δρακόπουλος και ως εμπνευστής και οργανωτής όλων των άλλων προγραμμάτων της εταιρείας που πήραν κατά διαστήματα διάφορες μορφές.

* Για να δικαιολογηθεί αυτή η παράτυπη μεσολάβηση του κ. Δρακόπουλου, υποστηρίχθηκε ότι η «Pro Europa» είναι μια διεθνής οργάνωση, και ο κ. Δρακόπουλος είναι ο γενικός γραμματέας του «διεθνούς» τμήματός της. Οπως αποδείχθηκε από τη δημοσιογραφική έρευνα, αυτό το διεθνές τμήμα είναι ανύπαρκτο. Αλλά και η επίτροπος της Ε.Ε., Βιβιάν Ρέντινγκ, η οποία προβαλλόταν από την «Pro Europa» ως επίτιμη πρόεδρος του ελληνικού τμήματος, δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν έχει ιδέα!

* Μετά τις αποκαλύψεις του «Ιού» στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», εξαφανίστηκαν ως διά μαγείας από τα βέβηλα μάτια του κοινού (και ιδιαίτερα των πιστών) όλα τα τεκμήρια της σχέσης του κ. Δρακόπουλου με την εταιρεία «Pro Europa». Παντού εμφανίζεται μόνο ο έμπιστος συνεργάτης του Νικόλαος Κανελλόπουλος ως «γενικός γραμματέας» της εταιρείας. Ακόμα και στο καταστατικό της εταιρείας ο κ. Κανελλόπουλος φέρεται να κατέχει το 90% των εταιρικών μεριδίων. 

* Αλλά, όπως είπαμε, ποτέ ο κ. Δρακόπουλος δεν είχε επίσημη σχέση με την εταιρεία. Απέφευγε να προκαλέσει το ενδιαφέρον όσων γνώριζαν το επιχειρηματικό του παρελθόν, την ένταξη της επιχείρησής του (περιοδικό «Εποπτεία») στους καταλόγους των μεγάλων φοροφυγάδων, τη φυγή του στο εξωτερικό και τη σιωπηλή του επάνοδο. 

* Ομως κανείς δεν είχε αμφιβολία για το γεγονός ότι όλη η υπόθεση της «Pro Europa» ήταν εξαρχής δική του «εφεύρεση». Το μαρτυρούν όσοι ήρθαν σε επαφή με την ιδιότυπη εταιρεία τα πρώτα χρόνια της σύστασής της, αλλά και το ίδιο το όνομά της. Η «Pro Europa» αποτελεί μετεξέλιξη της ομώνυμης εταιρείας που είχε συστήσει ο Δρακόπουλος στις ΗΠΑ, την περίοδο της απουσίας του. Πρόκειται για την «Pro Europa-Atlantic Association of Journalists» (Ατλαντική Ενωση Δημοσιογράφων), η οποία στεγαζόταν στην ίδια έδρα με την άλλη οργάνωση του ζεύγους Δρακόπουλου, το Atlantic Institute for European Affairs (Ατλαντικό Ινστιτούτο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων), το οποίο εξέδιδε το περιοδικό «Ορθόδοξος Κόσμος». 

* Σημειώνουμε ότι στον «Ορθόδοξο Κόσμο», ο Δρακόπουλος ασχολιόταν και πάλι με τα εκκλησιαστικά, μόνο που τότε ήταν θερμός υπέρμαχος του πατριάρχη Βαθολομαίου, κατηγορούσε την Εκκλησία της Ελλάδος ότι «έχει αφεθεί στο έλεος του εθνικισμού και του απομονωτισμού» και συμπέραινε ότι «το βάρος για τη συμμετοχή της Ορθοδοξίας στην οικοδόμηση της Ενωμένης Ευρώπης πέφτει πάνω στους ώμους του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως».

Μόλις εκλέχθηκε βέβαια ο κ. Χριστόδουλος, ο φίλος του, άλλαξε άρδην απόψεις.

Μια ιστορία «δικτύων»

* Ολη η ιστορία των σχέσεων της «Pro Europa» με την Εκκλησία συνδέεται με την εξέλιξη των δικτυακών τόπων των δύο αυτών φορέων. Και τα δύο αυτά site, δηλαδή το www.ecclesia.gr και το www.proeuropa.gr, τα έστησε ο ίδιος ο κ. Παναγιώτης Δρακόπουλος. Μετά τα πρώτα μας δημοσιεύματα κάποιοι έσπευσαν να σβήσουν τα ίχνη αυτής της σχέσης, ομολογώντας έτσι τη βασιμότητα των δημοσιογραφικών ισχυρισμών. 

Εξαφανίστηκε αυθημερόν από τις κωδικοσελίδες της Εκκλησίας το όνομα epopteia.net, το οποίο φερόταν ως δημιουργός των σελίδων αυτών, και εξαλείφθηκε εντελώς το τμήμα επικοινωνίας με τους πιστούς. Ο λόγος ήταν απλός: στο τμήμα αυτό εμφανιζόταν να απαντά σε όλα τα ερωτήματα των πιστών εκ μέρους της Εκκλησίας ο κ. Παναγιώτης Δρακόπουλος και ο συνεργάτης του Γιώργος Βαλσάμης (υπεύθυνος και του site www.epopteia.net).

* Ομως σήμερα διαπιστώνουμε ότι υπάρχει και συνέχεια. Ολόκληρο το site της «Pro Europa» πριν από λίγες μέρες εξαφανίστηκε! Αφήνοντας έκθετη την επίσημη ιστοσελίδα της Εκκλησίας, αλλά και της Εθνικής Τράπεζας, οι οποίες παραπέμπουν σε έναν ανύπαρκτο δικτυακό χώρο, οι υπεύθυνοι του site προτίμησαν να το απαλείψουν. 

* Μετονομάστηκε οριστικά και ο δικτυακός τόπος Epopteia (www.epopteia.net), ο οποίος παρέπεμπε στο παλιό περιοδικό του Δρακόπουλου, την «Εποπτεία». 

* Η νέα ιστοσελίδα ονομάζεται Ellopos (www.ellopos.net) και έχει το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο, εκτός από μια μικρή λεπτομέρεια. Απαλείφθηκε κάθε νύξη στο περιοδικό «Εποπτεία», καθώς και η «ενοχλητική» πλέον κολακευτική αναφορά στο ζεύγος Δρακόπουλου, που υπήρχε μέχρι προ τινος.

* Για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι στα ήθη του διαδικτυακού κόσμου όλα αυτά μοιάζουν ακατανόητα ή άνευ σημασίας. Ομως για μια εταιρεία που έχει κυρίως δικτυακή συγκρότηση (όπως η «Pro Europa»), η απάλειψη του site ισοδυναμεί με κλείσιμο των γραφείων μιας συμβατικής εταιρείας. Η μόνη ερμηνεία που μπορεί να δοθεί σ' αυτή την αυτοκτονική πράξη, είναι ότι η διατήρηση της δικτυακής παρουσίας είχε αποβεί πλέον επιβαρυντική, εφόσον είχαν αποκαλυφθεί τα μυθεύματα του ιδρυτή της (περί «διεθνούς» χαρακτήρα, περί της επιτρόπου Ρέντινγκ, περί μεγαλόπνοων προγραμμάτων, κ.λπ.). 

Η επίσημη καταγγελία

* Η πιο σοβαρή -και προσοδοφόρα- δραστηριότητα της «Pro Europa» είναι ασφαλώς το πρόγραμμα «Αγαπώ τα παιδιά», ένα πρόγραμμα «κοινωνικής αλληλεγγύης για τα παιδιά του δρόμου και τα κακοποιημένα παιδιά γενικά», το οποίο έχει ευλογήσει προσωπικά ο αρχιεπίσκοπος αφιερώνοντάς του δύο ομιλίες και συμμετέχοντας στο «χορηγικό δείπνο» που οργάνωσε η εταιρεία στο «Ιντερκοντινένταλ» (17/5/99) για να συγκεντρώσει χρήματα και επώνυμους υποστηρικτές. Το όνομα και η ευλογία του αρχιεπισκόπου είναι και το διαφημιστικό ατού της εταιρείας, το κλειδί που ανοίγει τα θησαυροφυλάκια των μεγαλοεπιχειρηματιών, αλλά και το πουγκί των πιστών.

* Η χρηματοδότηση του προγράμματος στηρίζεται στην ομώνυμη πιστωτική κάρτα («Αγαπώ τα παιδιά - Mastercard») που έχει εκδώσει η Εθνική Τράπεζα. Στο επίσημο site της Εθνικής Τράπεζας η πιστωτική κάρτα «Αγαπώ τα παιδιά» - MasterCard διαφημίζεται ως «Μια κάρτα με ανεκτίμητα συναισθήματα». Δηλαδή, «μια κάρτα για ανθρώπους με κοινωνική ευαισθησία όπως εσείς... που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το εθνικό τμήμα του διεθνούς μη κερδοσκοπικού Οργανισμού Pro Europa (...) Χρησιμοποιώντας τήν Αγαπώ τα Παιδιά MasterCard συνεισφέρετε κι εσείς: το 50% της ετήσιας συνδρομής της κάρτας σας και το 1% κάθε αγοράς που πραγματοποιείτε με αυτήν, αποδίδονται στο πρόγραμμα "Αγαπώ τα Παιδιά"». 

* Πρόσφατο «απολογισμό δράσης» του προγράμματος «Αγαπώ τα Παιδιά» δημοσιεύει σε τρεις σελίδες του το περιοδικό «EΘΝOshopping» (διαφημιστική έκδοση της ΕΘΝΟΚΑΡΤΑΣ), στο τεύχος Μαρτίου 2002. 

Εκεί ζητείται από τους καταναλωτές να «αποκτήσουν την κάρτα» χρηματοδοτώντας περαιτέρω την ψυχοκοινωνική στήριξη των παιδιών.

* Ζητήσαμε από το διευθυντή πωλήσεων της «Εθνοκάρτας», Αντώνη Βουράκη, να μάθουμε περισσότερα για τον κύκλο εργασιών της συγκεκριμένης κάρτας, για τα συνολικά ποσά που αποδίδονται στην «Pro Europa», καθώς και για τη σύμβαση που έχει υπογραφεί μαζί της. 

* Το αίτημά μας δεν έγινε αποδεκτό, αν και επιμείναμε πως, όταν πρόκειται για οικονομική δοσοληψία με μη κερδοσκοπικό οργανισμό, πρέπει να υπάρχει διαφάνεια. 

Και όχι μόνο η ΕΘΝΟΚΑΡΤΑ δεν δίνει τα σχετικά στοιχεία στη δημοσιότητα, αλλά δεσμεύει και την «Pro Europa». Ούτε αυτή μπορεί να αποκαλύψει τα έσοδά της από την πιστωτική κάρτα, χωρίς την άδεια της ΕΘΝΟΚΑΡΤΑΣ!

Αυτή η αδικαιολόγητη κρυψίνοια προκαλεί εντύπωση, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς τη θορυβώδη εξαγγελία του προγράμματος με επίσημη παρουσίαση στο «Αθενς Πλάζα» (24/11/1999) από τον διοικητή της Εθνικής Τράπεζας Θ. Καρατζά και τον ίδιο τον κ. Χριστόδουλο. Οσο για την απόδοση του προγράμματος, για την αξιοποίηση δηλαδή των χρημάτων που συλλέγονται από την «Pro Europa», τα μόνα διαθέσιμα στοιχεία είναι αυτά που παρουσιάζουν οι ίδιοι οι εκπρόσωποι της «Pro Europa» στο νέο site (www.loveforchildren.gr). Ούτε η Εκκλησία ούτε κάποιος δημόσιος φορέας ελέγχει αυτή τη δραστηριότητα. 

* Το σίγουρο είναι ότι τόσο ο πρώτος διευθυντής του προγράμματος (καθηγητής Κωστής Μπάλλας) όσο και η δεύτερη (δρ Αναστασία Ρας Παρασκευοπούλου) έφυγαν κακήν-κακώς, ύστερα από ολιγόμηνη προσπάθεια. Αν κρίνουμε το πρόγραμμα από τις επίσημες εξαγγελίες των ιδρυτών του, θα καταλήξουμε σε μαύρες σκέψεις. Κεντρικός στόχος του ήταν «μέσα στο 1999 θα αρχίσει να λειτουργεί η πρώτη Παιδική Εστία, που θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες διαβίωσης και εκπαίδευσης παιδιών. Η πρώτη αυτή Εστία, θα ονομαστεί "Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος" και θα είναι δυναμικότητος 40 παιδιών». 

* Περιττό να σημειώσουμε ότι καμιά παιδική εστία μ' αυτό ή με οποιοδήποτε άλλο όνομα δεν ιδρύθηκε από την «Pro Europa». 

Παρόμοια τύχη είχε και το «Πρόγραμμα Αριστοτέλης», για το οποίο συγκέντρωνε χρήματα η «Pro Europa» το 1999. Υποτίθεται ότι μ' αυτό το πρόγραμμα η εταιρεία θα συγκροτούσε ολόκληρο «δίκτυο επιδοτούμενων σχολών της ελληνικής γλώσσας στα Βαλκάνια και σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης». Το «δίκτυο» ήταν κι αυτό μια απλή ευχή. Δεν δημιουργήθηκε ούτε ένα σχολείο!

* Αλλά πλέον διαθέτουμε και επίσημα στοιχεία από την ίδια την Εκκλησία για το χαρακτήρα και τις διαθέσεις αυτής της -κατά τα άλλα- «μη κερδοσκοπικής» εταιρείας. 

Δημοσιεύουμε σε διπλανή στήλη επιστολή που υπογράφεται από τον κ. Κωνσταντίνο Πυλαρινό, διευθυντή της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών, στην οποία επισημαίνεται ανοικτά ότι:

- Η εταιρεία αθετεί τις υποχρεώσεις της.

- Υπερτιμολογεί τις υπηρεσίες της και

- Ζητεί πληρωμή για υπηρεσίες που έχουν προσφερθεί δωρεάν.

Πρόκειται για πρωτοφανή καταγγελία, όσο κι αν διατυπώνεται σε ουδέτερο και ήπιο ύφος. Αν συνυπολογίσει κανείς ότι η εταιρεία αυτή είναι «μη κερδοσκοπικού» χαρακτήρα, η καταγγελία αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία.

* Ωστόσο, ούτε αυτή η ανοικτή διάσταση μεταξύ της «Pro Europa» και της Εκκλησίας δεν φαίνεται ικανή να διαταράξει τις στενές σχέσεις Δρακόπουλου-Χριστόδουλου. 

Συνέβη το αντίθετο: Ο Παναγιώτης Δρακόπουλος όχι μόνο δεν αποσύρθηκε από τη θέση του συνεργάτη του αρχιεπισκόπου, αλλά προήχθη σε διοικητικό στέλεχος της Επικοινωνιακής και Μορφωτικής Υπηρεσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. 

* Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους οργανισμούς διοίκησης της Εκκλησίας, ο οποίος διευθύνει το Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας (89,4 FM), τον Κλάδο Εκδόσεων, τον Κλάδο Ηλεκτρονικής Τεχνολογίας και τον υπό εκκόλαψη Κλάδο Τηλεοράσεως. 

Πρόεδρος της Επιτροπής Διοικήσεως της Υπηρεσίας αυτής είναι ο ίδιος ο αρχιεπίσκοπος, αντιπρόεδρος ο μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος, και μέλη ο αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Οικονόμου, ο αρχιμανδρίτης Κωνσταντίνος Παπανικολάου, η κυρία Αννα Παναγιωταρέα, ο κ. Ηλίας Παπανικολάου και βέβαια ο κ. Παναγιώτης Δρακόπουλος.

* Ο κ. Δρακόπουλος απέκτησε επιπλέον και την ιδιότητα του διευθυντή της «Μυριοβίβλου Βιβλιοθήκης», δηλαδή της ηλεκτρονικής συλλογής κειμένων για την Ορθοδοξία και τον Νέο Ελληνισμό. Μέσω αυτής της ιδιότητας οργανώνει τη «Λέσχη Μυριόβιβλο» και εκδίδει το newsletter «Ecclesia Report». Εμφανίζεται, λοιπόν, και πάλι ως διαχειριστής της ηλεκτρονικής μορφής του διαλόγου Εκκλησίας-πιστών και μάλιστα με την προσφιλή σ' αυτόν μορφή του newsletter.

Φυσικά, τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατόν, αν πίσω από τον κ. Δρακόπουλο δεν εξακολουθούσε να στέκει ο μεγάλος του φίλος.



Μαρτυρία για την «Pro Europa»

Από το δημοσιογράφο Διαμαντή Σεϊτανίδη που γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα από την εποχή που ήταν αρχισυντάκτης του περιοδικού «Εποπτεία» (το οποίο εξέδιδε ο Παναγιώτης Δρακόπουλος), ζητήσαμε ένα σχόλιο για την υπόθεση που εξετάζουμε. Ο κ. Σεϊτανίδης υπήρξε συνιδρυτής της «Pro Europa» το 1998. Κατείχε το 50% της εταιρείας που θεωρούσε ότι θα έχει κυρίως πνευματικό και πολιτισμικό χαρακτήρα. (Το άλλο 50% κατείχε ο κ. Νίκος Κανελλόπουλος.) Από την 1η Απριλίου 1999 το ποσοστό του μειώθηκε στο 5%, αφού προηγουμένως διαπίστωσε ότι οι προσανατολισμοί της εταιρείας παρεξέκλιναν των αρχικών της στόχων. Ο κ. Κανελλόπουλος κράτησε το 90%. Το υπολειπόμενο 5% απέκτησε ο κ. Κωνσταντίνος Δημητρακόπουλος. Το κεφάλαιο της εταιρείας από 100.000 αυξήθηκε τότε σε 1.000.000 δρχ. Ο κ. Σεϊτανίδης δεν έχει καμιά ουσιαστική σχέση (και γνώση) για τις σημερινές δραστηριότητες της εταιρείας και έχει ζητήσει να αποχωρήσει και τυπικά απ' αυτήν.

«Ποιότητα ζωής αρίστη. Καλοπέραση. Κλασική μουσική και βαριά λογοτεχνικά και φιλοσοφικά βιβλία. Ενα μικρό πρόβλημα στην όραση δεν θα μπορούσε να τον προβληματίσει: Εβλεπε τους ανθρώπους γύρω του σαν λεμόνια, που αποστολή στη ζωή είχαν να μετατραπούν σε λεμονόκουπες. Εμαθε, μάλιστα, να ζει με την ιδιομορφία αυτή, που αποδείχθηκε ότι του άρεσε πολύ. 

Με τον καιρό τα λεμόνια λιγόστευαν και οι λεμονόκουπες αυξάνονταν, αλλά εκείνος ήταν απορροφημένος από τον Μπαχ και τον Βιτγκενστάιν. Διωγμένος από την Ελλάδα κατέφυγε στην Αμερική, διωγμένος κι από κει επέστρεψε πίσω, αλλά δεν κατάλαβε ότι ποτέ του δεν βγήκε από την πραγματική του κατοικία, όπου ζει, εξήντα χρόνια τώρα, παρέα με τις λεμονόκουπές του. Ποτέ δεν βγήκε από το δικό του, καταδικό του, σπίτι: Τον σκουπιδοτενεκέ».

ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗΣ
 

(Ελευθεροτυπία, 19/5/2002)